របាយការណ៍របស់អង្គការឃ្លាំមើលបរិស្ថានពិភពលោកឈ្មោះ Global Witness ចេញផ្សាយនៅថ្ងៃទី១១ ខែឧសភា បានឲ្យដឹងថា ឧស្សាហកម្មបូមខ្សាច់នាំទៅលក់នៅឯប្រទេសសិង្ហបុរី ដោយក្រុមហ៊ុនពីរ ដែលមានទំនាក់ទំនងជិតស្និទ្ធជាមួយលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន កំពុងបំផ្លិចបំផ្លាញបរិស្ថានធម្មជាតិ នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។
របាយការណ៍បន្តថា ក្រុមហ៊ុនទាំងពីរនោះ គឺក្រុមហ៊ុន ម៉ុង ឫទ្ធី ហ្គ្រូប និងក្រុមហ៊ុន លី យ៉ុងផាត់ ដែលម្ចាស់ក្រុមហ៊ុន គឺឧកញ៉ា ម៉ុង ឫទ្ធី និងឧកញ៉ា លី យ៉ុងផាត់ ជាពាណិជ្ជករល្បីឈ្មោះ មានអំណាច និងទ្រព្យសម្បត្តិស្ដុកស្ដម្ភ ព្រមទាំងជាសមាជិកព្រឹទ្ធសភា ពីគណបក្សប្រជាជនទៀតផងនោះ បានទទួលអាជ្ញាប័ណ្ណធ្វើអាជីវកម្មបូមខ្សាច់ ដែលមានតម្លៃជាទឹកប្រាក់រាប់លានដុល្លារពីរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ដោយមិនមានតម្លាភាព។
លោក ច្ចច បូដិន (George Boden) នៃអង្គការ Global Witness ដែលជាអ្នកនិពន្ធរបាយការណ៍នេះ បានឲ្យដឹងថា មិនមានការសិក្សាណាមួយអំពីផលប៉ះពាល់បរិស្ថាន ពីការធ្វើអាជីវកម្មបូមខ្សាច់ទាំងនេះឡើយ បើទោះជាច្បាប់កម្ពុជា តម្រូវឲ្យមានការសិក្សាដោយក្រុមអ្នកជំនាញក៏ដោយចុះ។ លោកថា ផ្អែកតាមការសិក្សាពីប្រទេសផ្សេងៗ ការបូមខ្សាច់ទ្រង់ទ្រាយធំ ដូចនៅកម្ពុជានេះ នឹងបណ្ដាលឲ្យប៉ះពាល់ដល់បរិស្ថានយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ។ ក្នុងនោះ រួមមានការខូចខាតដល់បរិស្ថានតាមឆ្នេរសមុទ្រ គំរាមដល់ការបាត់បង់សាបសូន្យនូវពពួកពូជសត្វកម្រ និងបាត់បង់សាបសូន្យជង្រុកត្រី ព្រមទាំងប៉ះពាល់ដល់ជីវភាពរស់នៅប្រចាំថ្ងៃ របស់អ្នកស្រុក ដែលអាស្រ័យផលពីសមុទ្រផងដែរ។
រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាក៏បានទទួលស្គាល់អំពីផលវិបាកខាងលើនេះដែរ ទើបកាលពីឆ្នាំ២០០៩ ប្រមុខរដ្ឋាភិបាល លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានប្រកាសលុបចោលសម្បទានអាជីវកម្មបូមខ្សាច់ ជាមួយក្រុមហ៊ុនមួយចំនួន។ ប៉ុន្តែបើទោះជាទទួលស្គាល់អំពីផលវិបាកបែបនោះក្ដី រដ្ឋាភិបាលនៅតែអនុញ្ញាតឲ្យក្រុមហ៊ុន ដែលមានទំនាក់ទំនងជិតស្និទ្ធជាមួយប្រមុខរដ្ឋាភិបាល បន្តធ្វើអាជីវកម្មបូមខ្សាច់នេះដដែល ហើយបើតាមលោក ច្ចច បូដិន នៃអង្គការ Global Witness ប្រាក់ចំណូល ដែលបានមកពីអាជីវកម្មបូមខ្សាច់របស់ក្រុមហ៊ុនទាំងនេះ មិនបានចូលទៅក្នុងហិបប្រាក់របស់រដ្ឋឡើយ។
លោក ច្ចច បូដិន បន្ថែមដូច្នេះ ៖ «វាច្បាស់ណាស់ថា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានផ្ដល់សម្បទានផ្ទុយពីបម្រាមហាមឃាត់របស់ខ្លួន ដែលបានដាក់ចេញ ហើយសម្បទានបូមខ្សាច់នោះ បានផ្ដល់ទៅឲ្យមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ ជាសមាជិកព្រឹទ្ធសភាពីគណបក្សកំពុងកាន់អំណាច។ លើសពីនោះទៀត ប្រាក់ចំណូលដែលបានមកពីអាជីវកម្មបូមខ្សាច់នេះ មិនបានចូលទៅរដ្ឋាភិបាលទេ ពីព្រោះវាមិនឃើញមានបង្ហាញនៅក្នុងបញ្ជីហិបប្រាក់របស់រដ្ឋឡើយ។ ដូច្នេះ យើងគិតថា រដ្ឋាភិបាលនៃប្រទេសសិង្ហបុរី ត្រូវប្រឹងប្រែងកែល្អគោលនយោបាយរបស់ខ្លួន ប្រយោជន៍ដើម្បីជៀសវាងកុំឲ្យក្រុមហ៊ុនពីប្រទេសសិង្ហបុរី ចូលរួមក្នុងការបង្កគ្រោះមហន្តរាយ ដល់បរិស្ថាននៅក្រៅប្រទេស និងជៀសវាងការជួយបង្កឲ្យមានអំពើពុករលួយ នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាជាដើម»។
វិទ្យុអាស៊ីសេរីបានព្យាយាមជាច្រើនសាទាក់ទងតាមទូរស័ព្ទទៅកាន់ឧកញ៉ា ម៉ុង ឫទ្ធី ឧកញ៉ា លី យ៉ុងផាត់ និងក្រសួងឧស្សាហកម្ម រ៉ែ និងថាមពល ដើម្បីសុំការបំភ្លឺ ឆ្លើយតបទៅនឹងរបាយការណ៍ខាងលើនេះ ប៉ុន្តែមិនមានអ្នកលើកទូរស័ព្ទ ឬអ្នកឆ្លើយបំភ្លឺឡើយ។ ទោះជាយ៉ាងនោះក្ដី លោក លី យ៉ុងផាត់ ធ្លាប់បានសារភាពប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរីថា ក្រុមហ៊ុនរបស់លោកបូមខ្សាច់នៅខេត្តកោះកុងពិតមែន និងដឹកទៅលក់នៅប្រទេសសិង្ហបុរី ប៉ុន្តែលោកបញ្ជាក់ថា ការបូមខ្សាច់នោះ គឺជាសទ្ធាជ្រះថ្លារបស់លោក ក្នុងការជួយប្រជាពលរដ្ឋទៅវិញទេ ដើម្បីជៀសផុតពីទឹកជំនន់។
គាត់មានប្រសាសន៍ថា ៖ «ការលក់ខ្សាច់នេះ រដ្ឋាភិបាលគេហាមបាត់ទៅហើយ… រឿងខ្សាច់នេះ។ ខ្ញុំធ្វើខ្សាច់បាននេះ ដោយសារថា ខ្ញុំសុំរដ្ឋាភិបាលទេ។ សំណូមពរសម្ដេច… ថា ខ្ញុំសុំស្ដារព្រែក ព្រោះអាព្រែកនោះ វាទឹករាក់ពេល ខែវស្សាម្ដងៗ វាលិចផ្លូវ លិចផ្ទះប្រជាពលរដ្ឋ ហើយពេលឱកាសល្អនៅពេលនេះ គឺសិង្ហបុរីគេត្រូវការខ្សាច់ អ៊ីចឹងយើងឲ្យគេមកស្ដារព្រែកផង ហើយយើងក៏លក់ខ្សាច់ទៅ»។
ប្រទេសសិង្ហបុរី បានទិញយកខ្សាច់ជាច្រើនពីបណ្ដាប្រទេសនានា នៅក្នុងតំបន់ ដើម្បីយកទៅចាក់ពង្រីកទីក្រុងរបស់ខ្លួន។ អាជីវកម្មបូមខ្សាច់នេះបានបង្កការប៉ះពាល់ខូចខាតយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ ដល់បរិស្ថានតាមឆ្នេរសមុទ្រ។ ដោយហេតុផលនេះ ប្រទេសម៉ាឡេស៊ី វៀតណាម និង ឥណ្ឌូណេស៊ី បានប្រកាសហាមមិនឲ្យមានអាជីវកម្មបូមខ្សាច់នៅក្នុងប្រទេសរបស់ខ្លួន សម្រាប់នាំយកទៅលក់នៅក្រៅប្រទេស។ រីឯក្រុមហ៊ុន ម៉ុង ឫទ្ធី ហ្គ្រូប និងក្រុមហ៊ុន លី យ៉ុងផាត់ បច្ចុប្បន្នកំពុងធ្វើអាជីវកម្មបូមខ្សាច់នៅខេត្តកោះកុង និងខែត្រព្រះសីហនុ៕