លោក ហ៊ុន សែន ដឹក​នាំ​បែប​បុគ្គល​និយម

ក្រុម​បញ្ញវន្ត​ខ្មែរ និង​ក្រុម​អ្នក​វិភាគ​បាន​សិក្សា និង​ស្រាវជ្រាវ​រក​ឃើញ​ថា ក្នុង​រយៈ​ពេល​ជាង ២០​ឆ្នាំ នៃ​ការ​ត្រួត​ត្រា​អំណាច​របស់​លោក​នាយក​រដ្ឋ​មន្ត្រី ហ៊ុន សែន បាន​នាំ​ឲ្យ​ប្រទេស​ឆ្ពោះ​ទៅ​រក​ការ​ដឹក​នាំ​បែប​បុគ្គល​និយម។

0:00 / 0:00

ក្រុម​អ្នក​វិភាគ​អំពី​ការ​ដឹក​នាំ​របស់​រដ្ឋ​បាល​លោក​នាយក​រដ្ឋ​មន្ត្រី ហ៊ុន សែន បាន​បក​ស្រាយ​ស្រដៀង​ៗ គ្នា​ថា លោក​នាយក​រដ្ឋ​មន្ត្រី ហ៊ុន សែន កំពុង​បង្កើន​អំណាច​របស់​ខ្លួន​តាម​រយៈ​ការ​ពង្រឹង​រចនាសម្ព័ន្ធ​បី គឺ​រចនាសម្ព័ន្ធ​កម្លាំង​ប្រដាប់​អាវុធ សមាជិក​គណ​បក្ស និង​រចនាសម្ព័ន្ធ​ប្រព័ន្ធ​ផ្សព្វផ្សាយ។

អ្នក​វិភាគ​ផ្នែក​ទស្សនៈ​វិទ្យាសាស្ត្រ​នយោបាយ​នៅ​កម្ពុជា លោក សន តារា បាន​វិភាគ​ថា លោក​នាយក​រដ្ឋ​មន្ត្រី ហ៊ុន សែន កំពុង​ប្រើប្រាស់​មនុស្ស​ជំនិត​ៗ ឬ​សាច់ញាតិ​ដែល​គ្មាន​គំនិត​ផ្ទុយ​នឹង​លោក​ដើម្បី​ចង​ក្រង​រចនាសម្ព័ន្ធ កង​កម្លាំង​ប្រដាប់​អាវុធ។ ចំណែក​រចនាសម្ព័ន្ធ​សមាជិក​ភាព​វិញ លោក​នាយក​រដ្ឋ​មន្ត្រី​បាន​ចង​ក្រង​បណ្ដាញ​តាំង​ពី​ថ្នាក់​ក្រុម រហូត​ដល់​ថ្នាក់​ភូមិ ឃុំ និង​ថ្នាក់​ជាតិ។ ហើយ​រចនាសម្ព័ន្ធ​ប្រព័ន្ធ​ផ្សព្វ​ផ្សាយ លោក​នាយក​រដ្ឋ​មន្ត្រី​បាន​ខិតខំ​បណ្ដុះ​គំនិត​ពង្រឹង​គំនិត និង​ផ្សព្វ​ផ្សាយ​គំនិត​ស្ងើច​សរសើរ​ដល់​ងារ​ជា​សម្ដេច​តេជោ ហ៊ុន សែន។

លោក សន តារា បន្ត​ថា​នាយ​ទុន​ធំ​ៗ តែង​ផ្ដល់​ប្រាក់​ឧបត្ថម្ភ​ដល់​លោក ហ៊ុន សែន ដូច​ជា​ការ​សែន​ដល់​អ្នក​តា​ដើម្បី​យក​ឈ្មោះ​លោក​នាយក​រដ្ឋ​មន្ត្រី ជា​យ័ន្ត​ការ​ពារ​មុខ​ជំនួញ​របស់​គេ ហើយ​ប្រាក់​ជំនួយ​ទាំង​នោះ​បាន​ដាក់​ថា​ជំនួយ​របស់​នាយក​រដ្ឋ​មន្ត្រី ចំណែក​ជំនួយ​ពី​បរទេស​វិញ ត្រូវ​បាន​សរសេរ​ថា​ជា​ជំនួយ​មិត្ត​ភាព ៖ «ហើយ ​ចំណែក​មុំ​ទី​បី​ហ្នឹង គឺ​មុំ​គុណធម៌ មុំ​គុណធម៌ លោក​នាយក​រដ្ឋ​មន្ត្រី ហ៊ុន សែន ដើរ​តួ​ជា​គុណធម៌​សំខាន់​ពីរ​យ៉ាង ទី​មួយ គឺ​មនសិការ​ស្នេហា​ជាតិ និង​ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ ដែល​ត្រូវ​បាន​កសាង​ក្រោម​លុយ​ពន្ធ ក្រោម​លុយ​ជំនួយ និង​ក្រោយ​លុយ​ឧកញ៉ា ដោយ​ដាក់​ក្រោម​ផ្លាក​ជំនួយ​របស់​ខ្លួន​ឯង។ ឯ​មនុស្ស​ទី​ពីរ​ហ្នឹង គឺ​ភរិយា​របស់​គាត់ ដើរ​តួនាទី​សំខាន់​នៅ​ក្នុង​កាកបាទ​ក្រហម។ អ៊ីចឹង​មាន​ន័យ​ថា ប្រជា​ជន​មើល​ទៅ​លើ​មូលដ្ឋាន​បី​ហ្នឹង ដែល​ធ្វើ​ឲ្យ​លោក ហ៊ុន សែន រឹងមាំ​នៅ​ក្នុង​ពេល​បច្ចុប្បន្ន ប្រៀប​ដូច​មុំ​ចង្ក្រាន​បី​មុំ ដែល​មិន​អាច​អត់​អ្នក​ណា​បាន។»

លោក សន តារា មាន​ប្រសាសន៍​ថា នៅ​ក្រោម​រចនាសម្ព័ន្ធ​ទាំង​បី​នោះ លោក ហ៊ុន សែន បាន​កសាង​មូលដ្ឋាន​អំណាច​ហិរញ្ញវត្ថុ គុណធម៌ និង​មូលដ្ឋាន​រចនាសម្ព័ន្ធ ៖ «ប្រសិន​បើ​យើង​ឃើញ​ថា​មាន​តែ​អំណាច​ រចនាសម្ព័ន្ធ ប៉ុន្តែ​ខ្វះ​គុណធម៌ និង​មនុស្សធម៌ អា​ហ្នឹង​នឹង​ដួល​ឆាប់ មនុស្ស​ហ្នឹង​ងើប​ធ្វើ​ការ​បះបោរ។ ប៉ុន្តែ​ប្រសិន​បើ​មាន​តែ​អំណាច​គុណធម៌ និង​មនុស្សធម៌ អត់​មាន​កង​កម្លាំង​ប្រដាប់​អាវុធ អា​ហ្នឹង​វា​ក៏​នឹង​ដួល​ឆាប់​ដែរ ដោយ​គេ​ចាប់​ផ្ដើម​ងើប​ធ្វើ​ការ​វាយ​ប្រហារ។ យើង​មើល​គណ​បក្ស​មួយ​ចំនួន​បាត់ ជា​ពិសេស​គណ​បក្ស​តូច​ៗ ដែល​ចុះ​ទន់​ខ្សោយ​ហ្នឹង ដោយ​សារ​មាន​តែ​គំនិត​គុណធម៌ និង​មនុស្សធម៌ ប៉ុន្តែ​បាត់​គំនិត​រចនាសម្ព័ន្ធ និង​សេដ្ឋកិច្ច រួម​និង​កម្លាំង​ប្រដាប់​អាវុធ​ហ្នឹង​ឯង។»

ចាប់​តាំង​ពី​ឆ្នាំ​១៩៩៧ ក្រោយ​រដ្ឋ​ប្រហារ​បង្ហូរ​ឈាម​ថ្ងៃ​ទី​៥ ទី​៦ ខែ​កក្កដា ពី​សំណាក់​កង​ទ័ព​របស់​លោក ហ៊ុន សែន វាយ​ដណ្ដើម​អំណាច​សម្ដេច​ក្រុមព្រះ នរោត្តម រណឫទ្ធិ ប្រធាន​គណ​បក្ស​ហ៊្វុន​ស៊ិន​ប៉ិច​មក គេ​ឃើញ​គណ​បក្ស​ហ៊្វុន​ស៊ិន​ប៉ិច​កាន់​តែ​ចុះ​ខ្សោយ​ទៅ​ៗ បន្ទាប់​ពី​ធ្វើ​ជា​ដៃ​គូ​រដ្ឋាភិបាល​ចម្រុះ​ជា​មួយ​លោក ហ៊ុន សែន ហើយ​សព្វ​ថ្ងៃ​គណ​បក្ស​នេះ​សឹង​តែ​បាត់​ឈ្មោះ​ទៅ​ទៀត។

កាល​ពី​ឆ្នាំ​២០១០ លោក​នាយក​រដ្ឋ​មន្រ្តី ហ៊ុន សែន ធ្លាប់​សារភាព​ថា លោក​ពិត​ជា​បាន​ប្រើ​វិធី​បំបែក​គណ​បក្ស​ហ៊្វុន​ស៊ិន​ប៉ិច​ឲ្យ​ទៅ​ជា​ចម្រៀក​ៗ ហើយ​ថា លោក​នឹង​ធ្វើ​ដូច្នេះ​ត​ទៅ​ទៀត​ចំពោះ​ក្រុម ឬ​បក្ស​ណា​ដែល​ហ៊ាន​លូក​ដៃ​ចូល​កិច្ច​ការ​ផ្ទៃ​ក្នុង​របស់​គណ​បក្ស​កាន់​អំណាច​នោះ ៖ «ខ្ញុំ​និយាយ​ពី​រឿង​ហ៊្វុន​ស៊ិន​ប៉ិច ចុះ​ហ៊្វុន​ស៊ិន​ប៉ិច ខ្ញុំ​ទទួល​ស្គាល់​មូល​ហេតុ​អី​បាន​ជា​ខ្ញុំ​ធ្វើ​ដោយ​សារ​ហ៊្វុន​ស៊ិន​ប៉ិច​ពូកែ​លូក​ដៃ​ចូល​ក្នុង​កិច្ច​ការ​ផ្ទៃ​ក្នុង​របស់​គណ​បក្ស​ប្រជា​ជន​ច្រើន​ពេក។ អ៊ីចឹង​នៅ​ខែ​មេសា ឆ្នាំ​១៩៩៧ ខ្ញុំ​បាន​ធ្វើ​ឲ្យ​ហ៊្វុន​ស៊ិន​ប៉ិច​មួយ​ក្លាយ​ទៅ​ជា ១១​ហ៊្វុន​ស៊ិន​ប៉ិច។ ហើយ​ចាប់​តាំង​ពី​ពេល​ហ្នឹង​មក ហ៊្វុន​ស៊ិន​ប៉ិច​បាន​ចុះ​ខ្សោយ។ បើ​សិន​ជា​ពេល​នោះ ហ៊្វុន​ស៊ិន​ប៉ិច​កុំ​លូក​ដៃ​ចូល​ក្នុង​កិច្ច​ការ​របស់​គណ​បក្ស​ប្រជា​ជន ខ្ញុំ​នឹង​មិន​ធ្វើ​ហ៊្វុន​ស៊ិន​ប៉ិច​ទេ។ ប៉ុន្តែ​ពេល​នេះ ខ្ញុំ​សូម​បញ្ជាក់​ថា អ្នក​ណា​ក៏​ដោយ បក្ស​ណា​ក៏​ដោយ បើ​ហ៊ាន​លូក​ដៃ​ចូល​គណ​បក្ស​ប្រជា​ជន អ្នក​ឯង​ក៏​មិន​បាន​សុខ​ដែរ។ ខ្ញុំ​នឹង​ចូល​ទៅ​ដល់​ជម្រក​ចុង​ក្រោយ​របស់​អ្នក​ឯង​តែ​ម្ដង។»

គេ​សង្កេត​ឃើញ​លោក ហ៊ុន សែន ក៏​បាន​ប្រើ​វិធី​គ្រប់​បែប​យ៉ាង​ផង​ដែរ ដើម្បី​ធ្វើ​ឲ្យ​សំឡេង​របស់​បក្ស​ប្រឆាំង​សម​រង្សី ឬ​ក្រុម​ដែល​មាន​និន្នាការ​នយោបាយ​ខុស​ពី​លោក​ចុះ​ទន់​ខ្សោយ​ដោយ​ការ​បំបែក និង​ការ​ទិញ​ទឹក​ចិត្ត​តាម​រយៈ​ការ​ផ្ដល់​លាភ​សក្ការ និង​តួនាទី​ជា​ដើម។

ហើយ​ក្នុង​ពេល​ថ្មីៗ នេះ​ទៀត លោក ហ៊ុន សែន បាន​ប្រកាស​ដោយ​ចំហ​ចំពោះ​មុខ​ក្រុម​អ្នក​សារ​ព័ត៌មាន ហៅ​ក្រុម​បុគ្គលិក​របស់​វិទ្យុ​អាស៊ី​សេរី និង​សំឡេង​សហ​រដ្ឋ​អាមេរិក ឲ្យ​ទៅ​ធ្វើ​ការ​ជា​មួយ​ប្រព័ន្ធ​ផ្សព្វ​ផ្សាយ​របស់​គណ​បក្ស​កាន់​អំណាច ដោយ​សន្យា​ផ្ដល់​នូវ​ប្រាក់​ខែ​ផ្ទាល់​ពី​លោក ៖ «ហើយ​បើ​គ្មាន​ប្រាក់​ខែ ​ទេ គួរ​មក​ធ្វើ​ការ​ជា​មួយ​វិទ្យុ​ក្នុង​ស្រុក​ទៅ ខ្ញុំ​ជួយ​ចេញ​ប្រាក់​ខែ​ឲ្យ កុំ​ធ្វើ​អន់​ពេក ថោក​ទាប។ សូម​បី​តែ​ម៉ាយ៉ារិទ្ធ​ដែល​ធ្លាប់​ធ្វើ​ឲ្យ Free Asia ក៏​មក​ធ្វើ​ឲ្យ​អប្សរា ហើយ​ឡើង​អី​ជា​មួយ CTN អី មោ​ជា​ខ្មែរ​នឹង​គេ ខ្មែរ​នឹង​ឯង។ កាល​នៅ​ឯណោះ​ត្រូវ​ធ្វើ​តាម​គេ​ឲ្យ​បាន​ប្រាក់​ខែ។ បើ​មិន​ជេរ​គណ​បក្ស​ប្រជា​ជន គឺ​មិន​បាន​ប្រាក់​ខែ​ទេ។ ហ្នែរ​វា​ឆ្ងាញ់​អា​ត្រង់​ហ្នឹង​ទៀត ដល់​ប៉ុណ្ណឹង។ ប៉ុន្តែ​ជោគ​ជ័យ​របស់​គណ​បក្ស​ប្រជា​ជន​មាន​តំលៃ​ណាស់ ដោយ​សារ​ពួក​អ្នក​ឯង​ជេរ។ អ្នក​ឯង​មិន​ជេរ​មិន​មាន​តម្លៃ​ទេ អា​ធំ​ជេរ​ទើប​មាន​តម្លៃ។»

ក្រុម​អ្នក​វិភាគ​និយាយ​ថា លោក ហ៊ុន សែន បាន​ប្រើ​យុទ្ធសាស្ត្រ​មួយ​ឈ្មោះ DFID មាន​ន័យ​ថា បំបែក វាយ​ប្រហារ ដាក់​ឯកោ និង​កម្ទេច។ យុទ្ធសាស្ត្រ​នេះ គឺ​ជា​យុទ្ធសាស្ត្រ​មួយ​ក្នុង​ចំណោម​យុទ្ធសាស្ត្រ​ឈ្នះ​ៗ។

ប្រធាន​ក្រុម​ប្រឹក្សា​ឃ្លាំ​មើល​កម្ពុជា ដែល​មាន​មូលដ្ឋាន​ក្នុង​ប្រទេស Norway លោក មែន ណាត មាន​ប្រសាសន៍​ថា លោក ហ៊ុន សែន មិន​ត្រឹម​ព្យាយាម​បំបែក​សំឡេង​ក្រុម​បក្ស​ប្រឆាំង​ប៉ុណ្ណោះ​ទេ តែ​លោក​ក៏​បាន​ព្យាយាម​បំបែក​អំណាច​របស់​លោក ជា ស៊ីម ដែល​ជា​ប្រធាន​គណ​បក្ស​ប្រជា​ជន​កម្ពុជា​ផង​ដែរ តាម​រយៈ​ការ​ដក​តំណែង​លោក កែ គឹម យ៉ាន និង​ការ​រឹតត្បិត​អំណាច​របស់​លោក ស ខេង រដ្ឋ​មន្ត្រី​ក្រសួង​មហា​ផ្ទៃ ដែល​សុទ្ធ​តែ​ជា​មនុស្ស​ជំនិត​របស់​លោក ជា ស៊ីម ៖ «កែ គឹម​យ៉ាន ហ្នឹង​ជា​មនុស្ស​ជិត​ស្និត​នឹង​លោក ជា ស៊ីម ដូច្នេះ​កម្លាំង​របស់​លោក ជា ស៊ីម ចុះ​ខ្សោយ​ដោយ​សារ​ដក​តំណែង​របស់​លោក កែ គឹម​យ៉ាន ដាក់​ជំនួស​ដោយ​លោក ប៉ុល សារឿន។ មួយ​ទៀត​ការ​ផ្ទេរ​អំណាច​នៅ​ក្នុង​ជួរ​រដ្ឋាភិបាល គឺ​នាយក​រដ្ឋ​មន្ត្រី​តម្កើង​មនុស្ស​ជា​ច្រើន​ឲ្យ​ធ្វើ​ជា​ឧបនាយក​រដ្ឋ​ មន្ត្រី និង​ទេសរដ្ឋមន្ត្រី ក្នុង​គោល​បំណង​លើក​ទឹក​ចិត្ត​មនុស្ស​ដែល​ស្មោះ​ត្រង់​នឹង​ខ្លួន ហើយ​ការ​ផ្ទេរ​អំណាច​មិន​បាន​ធ្វើ​ឡើង​ចំពោះ​អ្នក​ដែល​មិន​ស្មោះ​ត្រង់​នឹង​ ខ្លួន​នោះ​ទេ។ ឧទាហរណ៍​ថា នាយក​រដ្ឋ​មន្ត្រី​អវត្តមាន​ក្នុង​បេសកកម្ម​មួយ​នៅ​អន្តរ​ជាតិ ដូច្នេះ​ពេល​គាត់​ទៅ​អ៊ីចឹង​សិទ្ធិ​អំណាច​នាយក​រដ្ឋ​មន្ត្រី​ស្ដីទី​ជា​ នរណា? ពី​មុន​យើង​ឃើញ​ជាក់​ស្ដែង​គឺ​លោក ស ខេង ប៉ុន្តែ​ក្រោយ​មក​ទៀត​ការ​ផ្ទេរ​នេះ​អាច​ដាក់​ទៅ​អ្នក​ណា​ក៏​បាន​ដែរ ដែល​ជា​ឧប​នាយក​រដ្ឋ​មន្ត្រី​ដូច​គ្នា។»

លោក មែន ណាត បន្ត​ថា មនុស្ស​ជំនិត​ៗ​និង​ខ្សែ​ស្រឡាយ​របស់​លោក ហ៊ុន សែន ចាប់​តាំង​ពី​កូន និង​ប្រពន្ធ​របស់​លោក​សព្វ​ថ្ងៃ​កំពុង​កាន់​កាប់​ការ​ងារ​តាម​ក្រសួង និង​ស្ថាប័ន​មាន​សមត្ថកិច្ច​របស់​រដ្ឋ។ ស្រប​ពេល​ជា​មួយ​គ្នា​នេះ​ដែរ គេ​សង្កេត​ឃើញ​លោក ហ៊ុន សែន កំពុង​បំពាក់​បំប៉ន​កង​អង្គរក្ស​របស់​លោក នូវ​អាវុធ​យុទ្ធភណ្ឌ​ទំនើប​ៗ​គ្រប់​ប្រភេទ តាំង​ពី​អាវុធ​ធន់​តូច​រហូត​ដល់​រថ​ពាសដែក និង​កាំភ្លើង​ធំ ដែល​មាន​កម្លាំង​សឹង​ស្មើ ឬ​ច្រើន​ជាង​កង​កម្លាំង​របស់​ក្រសួង​ការ​ពារ​ជាតិ​ទាំង​មូល។

លោក សម រង្សី មេ​បក្ស​ជំទាស់​មាន​ប្រសាសន៍​ពី​ប្រទេស​បារាំង​មក​ថា ការ​ពង្រឹង​អំណាច​របស់​លោក ហ៊ុន សែន បែប​នេះ គឺ​ដើម្បី​ទប់​ទល់​នឹង​ការ​បះបោរ​ណា​មួយ ដែល​អាច​កើត​ឡើង​ជា​យថាហេតុ​ក្នុង​ការ​ទម្លាក់​លោក​ចេញ​ពី​អំណាច ហើយ​យក​ទៅ​កាត់​ទោស​ដូច​ក្រុម​មេ​ដឹក​នាំ​នៅ​ប្រទេស Tunisia និង​ប្រទេស Egypt នោះ ៖ «ហើយ​គាត់​មិន​អាច​ផ្ទេរ​អំណាច ឬ​ចែក​អំណាច​ទៅ​ក្រុម ឬ​គណ​បក្ស​ផ្សេង​ទៀត​បាន​ទេ។ ពី​ព្រោះ​គាត់​មាន​ការ​ព្រួយ​បារម្ភ ព្រួយ​បារម្ភ​ថា​នឹង​មាន​គេ​ប្រកួត​ប្រជែង​ដណ្ដើម​យក​អំណាច​ពី​គាត់ ដូច្នេះ​គាត់​កាន់​អំណាច​ម្នាក់​ឯង។ របៀប​ម្នាក់​ឯង​មាន​ន័យ​ថា តាម​របៀប​ផ្ដាច់​ការ របៀប​ផ្ដាច់​ការ​មាន​ន័យ​ថា ធ្វើ​ខុស​កាន់​តែ​ច្រើន ធ្វើ​អាក្រក់​កាន់​តែ​ច្រើន ប្រព្រឹត្ត​អំពើ​ពុក​រលួយ​កាន់​តែ​ធ្ងន់ធ្ងរ ប្រព្រឹត្ត​អំពើ​ឧក្រិដ្ឋ​កាន់​តែ​ច្រើន ដូច្នេះ​គាត់​ត្រូវ​ការ​និទ្ទណ្ឌភាព គឺ​កុំ​ឲ្យ​គេ​រក​រឿង​គាត់ និង​កុំ​ឲ្យ​គេ​កាត់​ទោស​គាត់​នៅ​ថ្ងៃ​ណា​មួយ។»

អ្នក​នាំ​ពាក្យ​នៃ​ទីស្ដីការ​គណ​រដ្ឋ​មន្ត្រី លោក ផៃ ស៊ីផាន ដែល​ខ្លួន​លោក​ផ្ទាល់​ធ្លាប់​ជា​អ្នក​នៅ​ក្នុង​ក្រុម​អ្នក​ប្រឆាំង​ រដ្ឋាភិបាល​លោក ហ៊ុន សែន ដែរ​នោះ មាន​ប្រសាសន៍​ថា ការ​ចោទ​ប្រកាន់​នានា​អំពី​មេ​ដឹក​នាំ​គណ​បក្ស​ប្រជា​ជន​កម្ពុជា​បាន​ការ​ បែក​បាក់​នឹង​គ្នា​នោះ ជា​ការ​ចោទ​ប្រកាន់​ដោយ​គ្មាន​មូលដ្ឋាន ៖ «ចំពោះ​​រឿង​ហ្នឹង គឺ​ជា​ការ​ប្រឌិត ភូតភរ ក្រឡៃ វាយ​ប្រហារ​ដោយ​គ្មាន​មូលដ្ឋាន​ពិត​ដែល​ថា ថ្នាក់​ដឹក​នាំ​ពីរ​បី​នាក់​ហ្នឹង​បែក​បាក់​នោះ មិន​មែន​ត្រឹម​តែ​ឮ​ឥឡូវ​ទេ គឺ​ឮ​តាំង​ពី​ឆ្នាំ​១៩៩០ រួច​ស្រេច​ទៅ​ហើយ។ ហើយ​ប្រធាន​គណ​បក្ស​ប្រឆាំង​ដើរ​ប្រាប់​ពេញ​ពិភព​លោក​ក៏​ដូច​គ្នា​នេះ​ដែរ ក៏​ប៉ុន្តែ​រហូត​មក​ទល់​ពេល​នេះ មាន​ការ​បែក​បាក់​គ្នា​ទេ? មហាសន្និបាត​កន្លង​ទៅ​ពីរ​ថ្ងៃ​នេះ បាន​វាយ​តម្លៃ​ខ្ពស់​នូវ​ការ​ឯកភាព​ផ្ទៃ​ក្នុង​របស់​គណ​បក្ស និង​សមិទ្ធផល​ការ​ងារ​របស់​សម្ដេច​អគ្គ​សេនា​បតី​តេជោ ហ៊ុន សែន ដែល​ជា​នាយក​រដ្ឋ​មន្ត្រី​កាន់​កាប់​ស្ថាប័ន​នីតិ​ប្រតិបត្តិ ដែល​មហា​សន្និបាត​បាន​វាយ​តម្លៃ​ថា ជោគ​ជ័យ​របស់​សម្ដេច ហ៊ុន សែន គឺ​ជា​ជោគ​ជ័យ​របស់​គណ​បក្ស​ប្រជា​ជន ក៏​ដូច​ជា​ជោគ​ជ័យ​របស់​ប្រជា​ជាតិ។»

ក្រុម​អង្គការ​ឃ្លាំ​មើល​សិទ្ធិ​មនុស្ស​អន្តរ​ជាតិ​មួយ​ចំនួន​កន្លង​មក​ ធ្លាប់​រាយការណ៍​ថា លោក​នាយក​រដ្ឋ​មន្ត្រី ហ៊ុន សែន មិន​ត្រឹម​ត្រួត​ត្រា​ប្រព័ន្ធ​ផ្សព្វ​ផ្សាយ​ស្ថាប័ន​តុលាការ ស្ថាប័ន​នីតិ​បញ្ញត្តិ​ប៉ុណ្ណោះ​ទ ប៉ុន្តែ​លោក​បាន​មាន​ឥទ្ធិពល​ខ្លាំង​ទៅ​ដល់​គណៈកម្មការ​រៀបចំ​ការ​បោះ​ឆ្នោត ​ផង​ដែរ។

នាយក​ប្រតិបត្តិ​ទទួល​បន្ទុក​កិច្ច​ការ​តំបន់​អាស៊ី​របស់​អង្គការ​ឃ្លាំ​ មើល​សិទ្ធិ​មនុស្ស Human Rights Watch លោក Brad Adam មាន​ប្រសាសន៍​ថា លោក​នាយក​រដ្ឋ​មន្ត្រី ហ៊ុន សែន បាន​រៀបចំ​រចនាសម្ព័ន្ធ​តាម​រយៈ​ការ​ដាក់​មនុស្ស​ស្មោះ​ត្រង់​នឹង​លោក​ចូល​ កាន់​កាប់​ក្នុង​ស្ថាប័ន​សំខាន់​របស់​រដ្ឋ។ លោក​បន្ត​ថា កាល​ពី​២០​ឆ្នាំ​មុន លោក​នាយក​រដ្ឋ​មន្ត្រី ហ៊ុន សែន មិន​អាច​គ្រប់​គ្រង​កម្លាំង​នគរបាល និង​កម្លាំង​យោធា​បាន​ទេ ហើយ​នៅ​ក្រោយ​ពី​មាន​ការ​ប៉ុន​ប៉ង​ធ្វើ​រដ្ឋ​ប្រហារ​ទម្លាក់​រូប​លោក​ក្នុង​ ឆ្នាំ​១៩៩៤ ពី​សំណាក់​ក្រុម​មន្ត្រី​ផ្សេង​ទៀត​នៃ​គណ​បក្ស​ប្រជា​ជន​កម្ពុជា​ខ្លួន​ឯង ហើយ​ពេល​នោះ​លោក ជា ស៊ីម និង លោក ស ខេង រង​ការ​ចោទ​ប្រកាន់​ថា មាន​ការ​ជាប់​ពាក់ព័ន្ធ​នឹង​ការ​ដឹក​នាំ​គម្រោង​ធ្វើ​រដ្ឋ​ប្រហារ។ លោក Brad Adam ថ្លែង​ថា ក្រោយ​មក​លោក ហ៊ុន សែន បាន​ទាមទារ​កាន់​កាប់​កម្លាំង​នគរបាល ដោយ​បាន​តែង​តាំង​លោក ហុក ឡងឌី ជា​អគ្គ​ស្នងការ​នគរបាល​ជាតិ ដែល​មាន​អំណាច​សឹង​លើស​ពី​លោក ស ខេង រដ្ឋ​មន្ត្រី​ក្រសួង​មហា​ផ្ទៃ​ទៅ​ទៀត។

លោក ​ថ្លែង​បន្ត​ថា រយៈ​ពេល​ជាង ១០​ឆ្នាំ​ក្រោយ​មក​ទៀត លោក ហ៊ុន សែន បាន​បញ្ជ្រាប​មនុស្ស​ជំនិត​ៗ​របស់​លោក​ចូល​កាន់​កាប់​ក្នុង​ស្ថាប័ន​កង​ទ័ព ៖ «ក្នុង​រយៈ​ពេល​មួយ​ទសវត្សរ៍​ក្រោយ​មក លោក ហ៊ុន សែន បាន​ដាក់​មនុស្ស​របស់​លោក​ចូល​គ្រប់គ្រង​ក្នុង​ស្ថាប័ន​យោធា។ ក្រុម​របស់​គាត់​អាច​ចូល​គ្រប់គ្រង​ទាហាន​បាន​បន្ទាប់​ពី​លោក​ជោគ​ជ័យ​ក្នុង ​ការ​ទម្លាក់​លោក កែ គឹម​យ៉ាន អគ្គ​មេ​បញ្ជា​ការ​នៃ​កង​យុទ្ធ​ពល​ខេមរ​ភូមិន្ទ កាល​ពី​បី​បួន​ឆ្នាំ​មុន។ ឥឡូវ​នេះ លោក ហ៊ុន សែន មាន​មនុស្ស​របស់​លោក​គ្រប់​កម្លាំង​យោធា នគរបាល និង​កង​រាជ​អាវុធ​ហត្ថ។ មិន​ត្រឹម​តែ​ប៉ុណ្ណោះ លោក​ក៏​មាន​កម្លាំង​អង្គរក្ស​ដ៏​ធំ​រាប់​ពាន់​នាក់ ដែល​គេ​មិន​ដឹង​ពិត​ប្រាកដ ហើយ​ក្រុម​អង្គរក្ស​ទាំង​នោះ​មាន​បំពាក់​ទៅ​ដោយ​អាវុធ​គ្រប់​ប្រភេទ រួម​ទាំង​កាំភ្លើង​ធំ និង​ទទួល​បាន​ការ​ហ្វឹកហ្វឺន​ដ៏​ប្រសើរ​ថែម​ទៀត។ កង​អង្គរក្ស​ទាំង​នោះ​ជា​មនុស្ស​ស្មោះត្រង់​នឹង​លោក ហ៊ុន សែន តែ​ម្នាក់​ប៉ុណ្ណោះ ដែល​មិន​មែន​សម្រាប់​ប្រទេស​ទាំង​មូល ឬ​សម្រាប់​គណ​បក្ស​នោះ​ឡើយ។ លោក ហ៊ុន សែន ឥឡូវ​នេះ​មាន​សាច់​ដុំ​គ្រប់​គ្រាន់។»

អតីត​សាស្ត្រាចារ្យ​ផ្នែក​វិទ្យាសាស្ត្រ​នយោបាយ​នៃ​សកល​វិទ្យាល័យ Guam លោក បណ្ឌិត កាហ្វា ពៀង​មេត បាន​សរសេរ​ក្នុង​អត្ថបទ​បែប​វិភាគ​ចេញ​ផ្សាយ​ដោយ​គណៈកម្មការ​សិទ្ធិ​មនុស្ស​ អាស៊ី កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី​១៨ ខែ​កក្កដា ថា​នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​ប្រជាធិបតេយ្យ កម្លាំង​យោធា នគរបាល និង​តុលាការ គឺ​ជា​ស្ថាប័ន​ដែល​មិន​អាច​លំអៀង​ជា​ដាច់​ខាត ហើយ​ធ្វើ​កិច្ច​ការ​របស់​ខ្លួន​យ៉ាង​ល្អ​ទៅ​តាម​ការ​ចែង​របស់​រដ្ឋ​ ធម្មនុញ្ញ ដែល​មិន​មែន​សម្រាប់​ធ្វើ​ជា​ឧបករណ៍​បម្រើ​ប្រយោជន៍​ផ្ទាល់​របស់​មេ​ដឹក​នាំ ​ដែល​ជាប់​ឆ្នោត​នោះ​ឡើយ។

លោក​បណ្ឌិត Gaffar ថ្លែង​ក្នុង​អត្ថបទ​របស់​លោក​ថា លោក​នាយក​រដ្ឋ​មន្ត្រី ហ៊ុន សែន កំពុង​ដឹក​នាំ​ប្រទេស​តាម​រយៈ​ការ​បំភិតបំភ័យ ការ​គំរាម​កំហែង ការ​សូក​ប៉ាន់ និង​ការ​បោកប្រាស់ ហើយ​ដែល​ការ​ដឹក​នាំ​បែប​នេះ​ខុស​ពី​គោល​ការណ៍​ប្រជាធិបតេយ្យ៕