លោក សុន ឆ័យ អ្នកតំណាងរាស្ត្រគណបក្សប្រឆាំង សម រង្ស៊ី ដែលកំពុងតែរៀបចំលិខិតមួយទៅរដ្ឋសភាជាតិ សុំឲ្យបើកការស៊ើបអង្កេតស្វែងរកអ្នកទទួលខុសត្រូវបញ្ហានេះ បានរិះគន់ថា លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន កំពុងតែដោះសាបញ្ហា ប៉ុន្តែរឿងនេះវាត្រូវតែមានមនុស្សទទួលខុសត្រូវ មិនអាចគ្មានទេ។
លោកបានបន្ថែមថា ៖ «សម្រាប់ខ្ញុំយល់ថា នាយករដ្ឋមន្ត្រីបានខិតខំនិយាយផងគិតផងក្នុងការរកហេតុផល ដើម្បីនឹងដោះសាអំពីការទទួលខុសត្រូវរបស់អាជ្ញាធរដែលមានតួនាទីផ្ដល់សុវត្ថិភាពដល់ប្រជាពលរដ្ឋដែលចូលរួមក្នុងពិធីបុណ្យអុំទូកនោះផង ហើយរកលេសដើម្បីទម្លាក់កំហុសទៅអ្នកដទៃផងក្នុងសុន្ទរកថាដ៏វែងរបស់គាត់»។
គម្រោងរបស់អ្នកតំណាងរាស្ត្ររូបនេះ ដែលនឹងស្នើឲ្យបើកការស៊ើបអង្កេតរកមុខអ្នកទទួលខុសត្រូវ នឹងផ្ដោតទៅលើស្ថាប័នចំនួនបីចម្បង ទីមួយគឺស្ថាប័នអ្នករៀបចំបុណ្យជាតិថា តើគេបានគិតដែរ ឬទេថា មានមនុស្សច្រើននៅពេលបុណ្យទាន? ហើយនៅពេលមានមនុស្សច្រើនតើគេបានគ្រោងរៀបចំបង្ការ និងការសង្គ្រោះរបៀបម៉េចដែរ? ទី២ គឺស្ថាប័នប៉ូលិស តើគេបានគិតទុកមុនដែរ ឬអត់អំពីការរក្សាសុវត្ថិភាពពលរដ្ឋ? តើការបែងចែកកម្លាំងសមត្ថកិច្ចមានត្រឹមត្រូវសមរម្យហើយ ឬនៅ ហើយតើបើសិនជាមានគ្រោះថ្នាក់ តើគេបានគ្រោងថា នឹងមានប៉ុស្តិ៍សង្គ្រោះបន្ទាន់ហើយ ឫនៅ? ចំណែកទី៣ គឺការស៊ើបអង្កេតទៅលើអ្នកគ្រប់គ្រងកោះ តើអ្នកគ្រប់គ្រងកោះបានបំពេញលក្ខខណ្ឌត្រឹមត្រូវ បង្កើតឲ្យមានស្តង់លក់ដូរតាមតែចិត្តចង់ ឬយ៉ាងណា?
លោកបញ្ជាក់ថា នៅពេលដែលគេធ្វើការស៊ើបអង្កេតទៅលើស្ថាប័នទាំងនោះ គេច្បាស់ជានឹងរកឃើញថា តើអ្នកណាត្រូវទទួលខុសត្រូវចំពោះអាយុជីវិតរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ។
ការទទូចរកមុខអ្នកទទួលខុសត្រូវរបស់លោក សុន ឆ័យ បានធ្វើឡើងក្រោយពីរដ្ឋាភិបាលបានប្រកាសបិទការស៊ើបអង្កេតផ្លូវការ និងបានអះអាងថា មានមនុស្ស ៣៥១នាក់ស្លាប់ និង ៣៩៥នាក់រងរបួស ដោយសារតែការភ័យស្លន់ស្លោរត់ជាន់គ្នា។ ការរត់ជាន់គ្នានោះ មិនមែនដោយសារតែការឆក់ខ្សែភ្លើងនោះទេ។
លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន កាលពីថ្ងៃទី២៩ ខែវិច្ឆិកា កន្លងទៅ បានថ្លែងទទួលស្គាល់ថា រដ្ឋាភិបាលរបស់លោកអសមត្ថភាព មើលស្រាលស្ថានការណ៍ ស្មានមិនដល់ ហើយនិងមានការធ្វេសប្រហែសទើបនាំឲ្យមានបញ្ហានេះកើតឡើង។
លោកបានបង្ហើបថា ក្រោយព្រឹត្តិការណ៍នោះ សម្ដេចជហ្វាវាំង គង់ សំអុល ដែលជាប្រធានអ្នករៀបចំបុណ្យជាតិ ក៏បានដាក់ពាក្យសុំលាលែង ប៉ុន្តែលោកថា មិនមែនជាការទទួលខុសត្រូវរបស់សម្ដេចជហ្វាវាំងតែម្នាក់នោះទេ ហើយក៏មិនអាចដាក់ទណ្ឌកម្មទៅលើនរណាម្នាក់បានឡើយ ដោយសារតែវាជាការទទួលខុសត្រូវរួម។
លោក ហ៊ុន សែន មានប្រសាសន៍ដូច្នេះ ៖ «តើអ្នកណាមួយស្មានដល់? បើសិនជាអ្នកណាមួយស្មានដល់ ហើយឲ្យអនុសាសន៍មុន ព្រមានមកដល់យើងមុន ក្នុងឋានៈខ្ញុំជានាយករដ្ឋមន្ត្រី ខ្ញុំបបួលគណៈរដ្ឋមន្ត្រីទាំងមូលលាលែងចេញពីមុខតំណែងតែម្ដង។ ប៉ុន្តែគ្មានអ្នកណាមួយស្មានដល់ទេរឿងនេះ»។
លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីអះអាងការពារក្រុមអាជ្ញាធរ និងម្ចាស់កោះថា ចៅហ្វាយក្រុង និងប៉ូលិស បានប្រឹងប្រែងសង្គ្រោះ ហើយលោកវិញមានវិធានការក្នុងការសង្គ្រោះមានប្រសិទ្ធភាព ទប់ស្កាត់ការចលាចលជាដើម។ លោកបានដាក់កំហុស ដោយបញ្ជាក់ថា ការស្លាប់នោះដោយសារមនុស្សច្រើនពេក និងមានការបង្អើល។
លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីថ្លែងទៀតថា ៖ «ខ្ញុំសូមបញ្ជាក់ជូនជនរួមជាតិ គ្មានអ្នកណាមួយត្រូវទទួលទណ្ឌកម្មនៅក្នុងហេតុការណ៍នេះទេ។ អ្នកដែលបានប្រព្រឹត្តកំហុស ដែលបានស្លាប់ទៅហើយ ឬក៏រងរបួស ដែលបង្កជាំឧបទ្ទវហេតុ បើសិនជាស្លាប់ បើសិនជាមានកំហុសធ្វើឲ្យមនុស្សស្លាប់ ដោយមានអ្នកខ្លះលើកឡើងថា មានការប្រជ្រៀត ហើយបង្អើលគ្នាស្អីៗហ្នឹង ក៏សូមឲ្យវិញ្ញាណក្ខន្ធរបស់គេកុំទទួលទុក្ខទោសណាមួយកើតឡើង ហើយអ្នកកំពុងរងរបួស ក៏សូមឲ្យឆាប់ជាសះស្បើយ»។
ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរម្នាក់ ដែលបានឃើញសោកនាដកម្មនោះ ឈ្មោះ សុ ធិន ថ្លែងថា លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីមិនគួរមានប្រសាសន៍ដូច្នេះទេ ៖ «ខ្ញុំមានអារម្មណ៍សោកស្ដាយ ពេលដែលអាជ្ញាធរមិនបានចេញមុខទទួលខុសត្រូវ ហើយខ្មាសគេផង ពេលដែលប្រទេសគេស្ដាប់ឮព័ត៌មានហ្នឹង គេថា ខ្មែរយើងមិនចេះទទួលខុសត្រូវ បែរជាទម្លាក់កំហុសទៅលើជនរងគ្រោះថាជាអ្នកបង្កហេតុ វាអត់ត្រូវទេ។ ធម្មតាគ្នាទៅដើរលេងគ្នាត្រូវការសប្បាយ ប៉ុន្តែបើមានប៉ូលិស ទាហាន រៀបចំសណ្ដាប់ធ្នាប់ឲ្យបានត្រឹមត្រូវ ប្រហែលគ្មានការចលាចល គ្មានក្មេងស្ទាវណាបង្កហេតុអ៊ីចឹងបានទេ»។
អ្នកវិភាគឯករាជ្យ លោកស្រី ជា វណ្ណាត បានពន្យល់ថា ការទទួលខុសត្រូវនៅពេលនេះ កំពុងត្រូវគេបកស្រាយថា រដ្ឋាភិបាលបានប្រឹងប្រែងសង្គ្រោះ និងប្រឹងប្រែងប្រកូកប្រកាសឲ្យមានជំនួយនូវទឹកប្រាក់ជាច្រើនដល់អ្នករងគ្រោះ ក្រោយការកើតហេតុទៅវិញ។ ប៉ុន្តែលោកស្រីពន្យល់បន្ថែមថា បើនិយាយពីការទទួលខុសត្រូវសាធារណៈនៅប្រទេសនេះ ដែលជាប្រទេសកំពុងរៀនសូត្រអំពីលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅមិនទាន់មាននៅឡើយទេ ខុសពីប្រទេសប្រជាធិបតេយ្យផ្សេងទៀត។
លោកស្រី ជា វណ្ណាត មានប្រសាសន៍បន្ថែម ៖ «ចំណែកនៅស្រុកគេ ដែលកាន់ប្រជាធិបតេយ្យជឿនលឿនហ្នឹង គឺរកមូលហេតុមិនទាន់ទាំងឃើញផង មិនដឹងអ្នកណាខុសផង គ្រាន់តែថា រទេះភ្លើងបុកគ្នាស្លាប់ ២០-៣០នាក់ និងរបួស ៣០ ទៅ ៤០នាក់ ស្រាប់តែរដ្ឋមន្ត្រីសុំឈប់ហើយ»។
ប្រធានក្រុមអ្នកច្បាប់ការពារសិទ្ធិប្រជាពលរដ្ឋ លោក សុក សំអឿន ថ្លែងថា លោកកប់យោបល់ជុំវិញការប្រកែកមិនដាក់ទោសទណ្ឌសម្រាប់អ្នកទទួលខុសត្រូវក្នុងរឿងនេះ ៖ «ជាបច្ចេកទេស អ្នកដែលរដ្ឋាភិបាលប្រគល់តួនាទីសន្តិសុខ និងអ្នករៀបចំ អ្នកទាំងពីរជាអ្នកទទួលខុសត្រូវតែម្ដង តែបើថា រដ្ឋាភិបាលគេថា អត់មានអ្នកណាទទួលខុសត្រូវ គឺចប់ហើយ គឺមានតែប្រមុខរដ្ឋាភិបាលតែម្ដង ហើយវាឆ្លុះបញ្ចាំងទៅប្រព័ន្ធគ្រប់គ្រងយើងហើយ»។
មន្ត្រីអ្នកច្បាប់មួយរូបផ្សេងទៀត និងជាមេធាវីរបស់អតីតមេដឹកនាំខ្មែរក្រហម ខៀវ សំផន លោក ស សូវ៉ាន អត្ថាធិប្បាយថា តុលាការខ្មែរត្រូវបើកការស៊ើបអង្កេត ហើយស្វែងរកអ្នកទទួលខុសត្រូវ មិនចាំបាច់មានគេប្ដឹងទេ រីឯអ្នករងគ្រោះ ក៏ត្រូវប្រមូលផ្ដុំគ្នា ដើម្បីទាមទារឲ្យមានការទទួលខុសត្រូវ។
លោកមេធាវីអត្ថាធិប្បាយថា ការស្លាប់របស់មនុស្សរាប់រយនាក់ ត្រូវតែមានអ្នកទទួលខុសត្រូវ និងមានសំណង ដើម្បីបញ្ជាក់ពីតម្លៃនៃជីវិត ៖ «បើសិនជារកឃើញការទទួលខុសត្រូវ អ្នកនោះឯងត្រូវចេញសំណងឲ្យអ្នកស្លាប់ទៅគ្នាមានកិត្តិយសថា ជីវិតដែលស្លាប់ទៅថ្លៃមួយម៉ឺន ប៉ុន្តែសប្បុរសជនចូលបុណ្យបន្ថែមទៀតទៅ ហើយដែលរបួសបាក់ជើងដៃ ប៉ុន្មានឲ្យច្បាស់អ៊ីចឹងទៅ អាហ្នឹងបានយើងថា នីតិរដ្ឋ ប៉ុន្តែខ្ញុំឮទៅវាដូចជាពិបាកស្ដាប់»។
មន្ត្រីអ្នកច្បាប់បានបញ្ជាក់ថា វប្បធម៌នៃការមិនទទួលខុសត្រូវនៅក្នុងសង្គមខ្មែរ មិនមែនមានតែពេលនេះទេ សូម្បីតែមេដឹកនាំខ្មែរក្រហមធំៗ ក៏បាននាំគ្នាបដិសេធនៅក្នុងតុលាការមិនទទួលខុសត្រូវលើជីវិតមនុស្សរាប់លាននាក់ ដែលបានស្លាប់ក្នុងរបបគ្របគ្រងរបស់ខ្លួនដែរ។
មន្ត្រីអ្នកច្បាប់ពន្យល់ថា ថ្វីបើការដាក់ទោសទណ្ឌទៅដល់មន្ត្រីអ្នកទទួលខុសត្រូវក្នុងសោកនាដកម្មនៅកោះពេជ្រ មិនមែនស្ថិតនៅក្នុងទោសព្រហ្មទណ្ឌនោះទេ ប៉ុន្តែការដាក់ទោសតាមបែបផែនរដ្ឋបាល ឬការដកហូតមុខតំណែងជាប្រការសមរម្យ ដើម្បីជាមេរៀនសម្រាប់ថ្ងៃក្រោយ ជៀសវាងនូវវប្បធម៌មន្ត្រីធ្វើខុសយករួចខ្លួន៕