មជ្ឈមណ្ឌលជាតិប្រយុទ្ធនឹងជំងឺអេដស៍ សើស្បែក និងកាមរោគនៃក្រសួងសុខាភិបាល និងអង្គការសង្គមស៊ីវិល បង្ហាញអត្រានៃការកើតជំងឺអេដស៍ក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ធ្លាក់ចុះក្នុងចំណោមស្ត្រីមានផ្ទៃពោះ ប៉ុន្តែក្រុមបុរសស្រឡាញ់បុរសនៅតែប្រឈមមុខខ្ពស់ដដែលក្នុងការផ្ទុកមេរោគថ្មី។
ទន្ទឹមនឹងនេះ មន្ត្រីសង្គមស៊ីវិលលើកទឹកចិត្តក្រុមបុរសស្រឡាញ់បុរសដែលលាក់មុខ ឲ្យទៅធ្វើតេស្តឈាមដើម្បីរកមេរោគអេដស៍ និងដើម្បីទប់ស្កាត់ជំងឺមួយនេះ។
របាយការណ៍មជ្ឈមណ្ឌលជាតិប្រយុទ្ធនឹងជំងឺអេដស៍ សើស្បែក និងកាមរោគនៃក្រសួងសុខាភិបាល បង្ហាញថា ក្រុមបុរសស្រឡាញ់បុរសនៅតែជាក្រុមប្រឈមមុខខ្ពស់នឹងការកើតជំងឺអេដស៍នៅឡើយ គឺប្រមាណជា ៧០០នាក់ ក្នុងចំណោមក្រុមបុរសស្រឡាញ់បុរសជាង ៣ម៉ឺននាក់ ស្មើ ២,៣ភាគរយ។ ដោយឡែកសម្រាប់ស្ត្រីមានផ្ទៃពោះមានការធ្លាក់ចុះមកត្រឹម ០,២៨ភាគរយ ក្នុងឆ្នាំ២០១៤ ដែលមានន័យថា លែងបញ្ហាទៀតហើយ។
ប្រធានអង្គការខាណា (Khana) លោក ជួប សុខចំរើន មានប្រសាសន៍ថា ក្រុមបុរសស្រឡាញ់បុរស និងក្រុមស្រីស្រស់ ឬក្រុមភេទទីបីមួយចំនួន មិនហ៊ានទៅរកសេវាធ្វើតេស្តឈាមរកមេរោគអេដស៍ ព្រោះពួកគេមានការខ្មាសអៀន និងរងការរិះគន់ពីសង្គម។ ក្រុមបុរសស្រឡាញ់បុរស និងក្រុមស្រីស្រស់ ក៏ជាធនធានដ៏មានសារសំខាន់ក្នុងការចូលរួមអភិវឌ្ឍន៍សង្គមជាតិដែរ។ ម្ល៉ោះហើយបើពួកគាត់មិនចេញមុខ ឬសង្គមមិនទទួលស្គាល់ មានន័យថា គឺជាការបិទសិទ្ធិសេរីភាព ហើយនឹងអាចបាត់បង់ធនធានមនុស្សមួយចំណែកក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។
លោកបន្តថា ដើម្បីគាំពារឱ្យពួកគាត់ហ៊ានទៅធ្វើតេស្តឈាមរកមេរោគអេដស៍ គឺមានតែបង្កើតក្រុមមិត្តអប់រំមិត្ត ក្រុមបុរសស្រឡាញ់ និងក្រមស្រីស្រស់ដូចគ្នាទេ ទើបជាមធ្យោបាយល្អ និងទទួលបានការជឿជាក់។
លោក ជួប សុខចំរើន៖ «គាត់អត់ចង់ប្រើស្រោមទេ ដោយសារគាត់គិតថា មិនមែនរឿងពាក់ព័ន្ធសុខស្រួលទេ ប៉ុន្តែគាត់គិតថា ភេទដូចគ្នាហ្នឹង អត់មានមេរោគអេដស៍ទេ។ វិធីសាស្ត្រដែលយើងព្យាយាមពន្យល់គាត់ហ្នឹង គឺថា អេដស៍នៅតែជាបញ្ហា ហើយយើងអត់ដឹងថា នរណាខ្លះមានផ្ទុកនោះទេ មានតែការប្រឹក្សាយោបល់ញឹកញាប់នេះហើយទើបជាមធ្យោបាយល្អ»។
លោកបន្ថែមថា ការប្រឈមច្រើន ការកើតជំងឺអេដស៍ដោយសារក្រុមបុរសស្រឡាញ់បុរស និងក្រុមស្រីស្រស់ រួមភេទដោយមិនប្រើស្រោមអនាម័យ និងគ្មានទឹករំអិល មានដៃគូច្រើន និងការប្រើប្រាស់គ្រឿងញៀនដោយចាក់ម្ជុលរួមគ្នាជាដើម។
អ្នកប្រឹក្សាយោបល់ផ្នែកសុខភាពនៅអង្គការរ៉ាក់ (RHAC) និងជាក្រុមស្រីស្រស់ផងដែរនោះ កញ្ញា ដារ៉េត និយាយថា នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា នៅតែមានការរើសអើងក្រុមស្រីស្រស់ និងក្រុមបុរសស្រឡាញ់បុរសណាស់។ ក្រុមស្រីស្រស់ពិបាករកការងារធ្វើដោយក្រុមហ៊ុនភាគច្រើនរើសអើង និងមានរោងចក្រខ្លះសរសេរបម្រាមថា ហាមខ្ទើយដាក់ពាក្យធ្វើការក៏មាន។ កញ្ញាលើកឡើងថា ប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជា ជាពិសេសរដ្ឋាភិបាលត្រូវតែផ្ដល់ឱកាសដល់ក្រុមបុរសស្រឡាញ់បុរស និងក្រុមស្រីស្រស់ឱ្យបានទទួលបានភាពស្មើគ្នា មិនថា ការងាររដ្ឋ ឬឯកជននោះឡើយ។
កញ្ញា ដារ៉េត៖ «គាត់មានការប្រថុយប្រថានណាស់ ឥឡូវយើងមានក្រុមស្រីស្រស់កំពុងដេកឈឺដោយសារជំងឺអេដស៍ អត់មានអង្គការណាជួយទេ អត់មានឪពុកម្ដាយទេ យ៉ាប់មែនទែន»។
កញ្ញាលើកបន្តថា ក្រុមស្រីស្រស់ និងក្រុមបុរសស្រឡាញ់បុរសត្រូវតែហ៊ានប្រឈមនឹងការពិត និងត្រូវចេះការពារខ្លួនឯងពីជំងឺអេដស៍តាមរយៈការប្រើស្រោមអនាម័យពេលរួមភេទ និងត្រូវទៅធ្វើតេស្តឈាមរកមេរោគអេដស៍ បើសង្ស័យថា ខ្លួនមានផ្ទុកជំងឺអេដស៍។
ទាក់ទង់នឹងបញ្ហានេះ ប្រធានមជ្ឈមណ្ឌលជាតិប្រយុទ្ធនឹងជំងឺអេដស៍ សើស្បែក និងកាមរោគនៃក្រសួងសុខាភិបាល លោកវេជ្ជបណ្ឌិត លី ពេញស៊ុន ឆ្លើយតបថា ក្រុមបុរសស្រឡាញ់បុរស និងក្រុមស្រីស្រស់ គួរហ៊ានលើកឡើងនូវបញ្ហានានា ដែលខ្លួនប្រឈម ជាពិសេសបញ្ហាសុខភាព។ ជំងឺអេដស៍នឹងក្លាយឃាតកលាក់មុខបើគាត់មិនទៅធ្វើតេស្តឈាមដើម្បីរុករកមេរោគអេដស៍ទេនោះ។
ការសិក្សានៅក្នុងឆ្នាំ២០១៤ បង្ហាញថា ក្រុមបុរសស្រឡាញ់បុរសមានចំនួនជាង ៣ម៉ឺននាក់ទូទាំងប្រទេសកម្ពុជា ដែលក្នុងនោះ ៥២,៦ភាគរយ រស់នៅទីប្រជុំជន និង ៤៧,៤ភាគរយ រស់នៅជនបទ។ ចំនួនក្រុមបុរសស្រឡាញ់បុរសនេះមានកើនឡើងបើធៀបទៅឆ្នាំ២០០៨ ដែលមានប្រមាណជាង ២ម៉ឺននាក់៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖
ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។