នៅឯភូមិបណ្ដែតទឹកមួយក្នុងបឹងទន្លេសាប នៃស្រុកពួក ខេត្តសៀមរាប គឺមានអ្នកនេសាទជាច្រើនគ្រួសារកំពុងតែប្រឈមនឹងការខ្វះទឹកស្អាតប្រើប្រាស់ពេលបច្ចុប្បន្ន។
ប្រជាពលរដ្ឋជាង ២៧០គ្រួសារ រស់នៅភូមិពាមតាអួ នៃឃុំកែវពណ៌ បានត្អូញត្អែរថា ពួកគេកំពុងមានកង្វល់ជាខ្លាំង នៅពេលរដូវប្រាំងចូលមកដល់ជារៀងរាល់ឆ្នាំ ដោយសារតែគ្មានទឹកស្អាតប្រើប្រាស់ទាល់តែសោះ។
ភូមិនេះមានចម្ងាយជាង ៣០គីឡូម៉ែត្រ ភាគខាងត្បូងឆៀងខាងលិច ពីទីរួមខេត្តសៀមរាប។ ជារៀងរាល់ថ្ងៃ អ្នកភូមិដែលគ្មានលទ្ធភាពទិញទឹកស្អាតពីកន្លែងដទៃមកប្រើប្រាស់ គឺតែងបង្ខំចិត្តដងយកទឹកទន្លេសាប ល្អក់ខ្វល់ពោរពេញដោយកករដីមកប្រើប្រាស់ ដូចជាដាំស្ល បោកគក់សម្លៀកបំពាក់ និងផឹកជាដើម។
ស្ត្រីអ្នកភូមិពាមតាអួ ម្នាក់ គឺអ្នកស្រី កេង ចិន អ្នកស្រីបានមានប្រសាសន៍ថា រូបគាត់ និងអ្នកភូមិជាច្រើនទៀតដែលរស់នៅលើផ្ទះបណ្ដែតទឹក កំពុងមានការលំបាកដោយសារតែពុំមានទឹកស្អាតប្រើប្រាស់។ គាត់បញ្ជាក់ថា ដោយសារតែគ្មានទឹកស្អាតទាល់តែសោះ គឺអ្នកភូមិតែងបង្ខំចិត្តដួសយកទឹកទន្លេល្អក់ខ្វល់មកប្រើប្រាស់ បណ្ដាលឱ្យសម្លៀកបំពាក់ក៏មិនស្អាត ហើយខ្លួនប្រាណក៏ប្រឈមមុខនឹងជំងឺផ្សេងៗ។
អ្នកស្រី កេង ចិន៖ «អូ! យ៉ាប់មែនទែន ទឹកនៅតំបន់យើងនេះ ឡើងដូចខ្ទុះអីចឹងឯង ខាប់ខ្ពឺស ហើយទិញទឹកគេហូប ខ្ញុំ ២ថ្ងៃដឹងតែ ៣.០០០រៀល។ ទាល់កូរសាជូរ ទើបបានទឹកដាំបាយស្លអី។ ងូតអីតែទឹកហ្នឹងជួនថ្ងៃខ្លះកូរសាជូរ ទៅរមាស់ពេញខ្លួន។ ខ្វល់! មិនដឹងធ្វើយ៉ាងម៉េច រកវិធីដោះស្រាយយ៉ាងម៉េច បើវាអត់ទៅហើយ។ ខ្ញុំចាប់មកនៅទីនេះ ៤-១០ឆ្នាំមក ឃើញតែទឹកហ្នឹងល្អក់អីចឹងឯងរហូតមក។ ចង់បានទឹកស្អាតដូចបានមាស ១គីឡូក្រាមដាក់លើផ្ទះអីចឹង»។
ភូមិពាមតាអួ គឺជាភូមិចល័តបណ្ដែតតាមផ្ទៃទឹកនៃបឹងទន្លេសាប ទៅតាមរដូវកាល ដូចជានៅរដូវទឹកឡើង គេបាននាំគ្នាអូសសណ្ដោងផ្ទះមកនៅជុំវិញទីវត្តមេជ្រៃ និងរដូវទឹកស្រក នាំគ្នាចុះតាមទឹកទៅនៅកណ្ដាលទន្លេសាប ជាដើម។ នៅរដូវប្រាំង ចាប់ពីអំឡុងខែមីនា រហូតដល់ខែមិថុនា ទឹកទន្លេសាប ជុំវិញតំបន់ពួកគេរស់នៅ បានគោករាក់ គួបផ្សំជារៀងរាល់ថ្ងៃមានកាណូតដឹកជញ្ជូនអីវ៉ាន់ និងកាណូតដឹកនាំទេសចរណ៍ចេញចូលផង ធ្វើឱ្យផ្ទៃទឹកនៅទីនោះល្អក់ខ្វល់។ ភាពមិនស្អាតនៃទឹកមួយផ្នែកទៀតនោះ គឺអ្នកភូមិបានចិញ្ចឹមសត្វនៅលើក្បូន ដូចជាជ្រូក មាន់ ទា ជាដើម ឱ្យបន្ទោរបង់លាមក លាងចានឆ្នាំង និងលាងត្រីប្រហុកដាក់ទឹកជាប្រចាំ ដែលធ្វើឱ្យទឹកកាន់ក្រខ្វក់ខ្លាំងឡើង។
លោក ឈាន ណារិទ្ធ ជាប្រជាពលរដ្ឋនៅភូមិពាមតាអួ ម្នាក់ទៀត បានមានប្រសាសន៍ថា អ្នកភូមិរបស់លោក គឺជៀសមិនផុតពីការប្រើប្រាស់ទឹកនោះទេ។ ទឹកទន្លេទីនោះល្អក់ខ្លាំង ចាប់ផ្ដើមពីខែមីនា រហូតដល់ខែឧសភា។ បុរសដដែលបានបញ្ជាក់ថា គាត់មិនចង់ប្រើប្រាស់ទឹករបៀបនេះទេ ក៏ប៉ុន្តែវាមិនមានជម្រើសណាមួយឡើយ៖ «អ្នកខ្លះគេមានថវិកាខ្លះទៅ ហើយមានកាណូតមានអី គេទៅទិញយកពីលើមក ព្រោះគេអត់ត្រូវការប្រើទឹកនេះ ព្រោះទឹកវាអាក្រក់ពេក។ តែអ្នកដែលអត់ គឺប្រើទឹកហ្នឹងតែម្ដង ដងមកកូរសាជូរ ជួនកាលបានដាំ ជួនកាលញ៉ាំទាំងអីចឹងបណ្ដោយ ញ៉ាំឆៅ។ ដល់អីចឹង ក្មេងៗតូចៗជួបការលំបាករាករូស ហើយសុខភាពមិនសូវល្អ ក្មេង។ រាល់ថ្ងៃនេះ ប្រជាពលរដ្ឋទាំងអស់នៅក្នុងភូមិនេះចង់អំពាវនាវថា បើសិនជាអង្គការណាមួយអាចជួយឱ្យប្រជាពលរដ្ឋមានទឹកស្អាតនៅកន្លែងនេះ គឺប្រជាពលរដ្ឋនេះចូលរួមគាំទ្រទាំងអស់»។
អ្នកភូមិបានឱ្យដឹងថា ដោយសារតែប្រើប្រាស់ទឹកក្រខ្វក់ជាប្រចាំថ្ងៃនោះ ធ្វើឱ្យពួកគេឧស្សាហ៍កើតជំងឺផ្សេងៗ។ កាលពីឆ្នាំ២០១១ កន្លងទៅ អ្នកភូមិទីនោះជាច្រើននាក់ បានកើតជំងឺអាសន្នរោគ បណ្ដាលឱ្យប្រជាពលរដ្ឋចំនួន ២នាក់ស្លាប់។
អនុប្រធានភូមិពាមតាអួ លោក លី មោង បានមានប្រសាសន៍ថា លោកតែងមានការព្រួយបារម្ភចំពោះសុខភាពប្រជាពលរដ្ឋនៅក្នុងភូមិរបស់លោក។ ជារៀងរាល់ថ្ងៃ ដោយសារតែអ្នកភូមិប្រើប្រាស់ទឹកក្រខ្វក់ គឺអ្នកភូមិតែងកើតជំងឺរាក និងកមរមាស់ ជាដើម។ អនុប្រធានភូមិបានបញ្ជាក់ថា ចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០០៦ មក លោកតែងស្នើសុំអង្គការ ឬក៏រដ្ឋាភិបាលឱ្យជួយរិះរកវិធីយ៉ាងណា ដើម្បីឱ្យប្រជាពលរដ្ឋបានទឹកស្អាតប្រើប្រាស់ ក៏ប៉ុន្តែការស្នើសុំរបស់លោកមិនបានផលអ្វីទេ។
លោក លី មោង៖ «ខ្វល់ដែរពីបញ្ហាសុខភាព។ ទឹកនេះឯងប្រើប្រាស់មិនស្អាត។ ខ្ញុំធ្លាប់ស្នើសុំទៅថ្នាក់ឃុំ ថ្នាក់អង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាល ឬក៏រាជរដ្ឋាភិបាលយើងដែរ ប៉ុន្តែដូចមិនទាន់មានដំណោះស្រាយអ្វីផ្តល់ជូនប្រជាពលរដ្ឋខ្ញុំ ដូចជាជីកអណ្ដូង កាយជាស្រះ សម្រាប់ឱ្យគាត់ប្រើប្រាស់ទឹក ឬក៏យ៉ាងម៉េច មិនទាន់ឃើញមានឆ្លើយតប»។
ចំណែកលោក លួស ឡាយ ជាមេឃុំកែវពណ៌ បានមានប្រសាសន៍ថា ចាប់តាំងតែពីឆ្នាំ២០០៧ គឺលោកតែងស្នើសុំជាញឹកញាប់ទៅអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលនានា ឱ្យជួយធ្វើស្ថានីយចម្រោះទឹកស្អាតចែកជូនអ្នកភូមិទីនោះ ក៏ប៉ុន្តែអង្គការខ្លះបានត្រឹមតែសន្យា រហូតមកដល់ពេលនេះ មិនទាន់ចេញជាលទ្ធផលអ្វីឡើយ។ អង្គការខ្លះទៀតបានចុះទៅសិក្សា ក៏ប៉ុន្តែដោយសារតែភូមិនោះពិបាកផ្លូវធ្វើដំណើរ ក៏មិនទាន់ឃើញមានគម្រោងណាមួយកើតចេញជារូបរាងទេ។
លោក លី សាមេត ជាប្រធានអង្គការមហាជនប្រចាំភូមិពាមតាអួ នោះ បានមានប្រសាសន៍ថា នៅក្នុងសហគមន៍របស់លោកកំពុងប្រឈមមុខនឹងបញ្ហាជាច្រើន ដូចជាការចំណាកស្រុក អំពើហិង្សាក្នុងគ្រួសារ និងបញ្ហាខ្វះមណ្ឌលសុខភាពជាដើម។ ក៏ប៉ុន្តែ បញ្ហាចម្បងដែលអ្នកភូមិកំពុងប្រឈមមុខនេះ គឺការខ្វះទឹកស្អាតប្រើប្រាស់។ លោក លី សាមេត បានឱ្យដឹងថា ដោយសារតែអ្នកភូមិរបស់លោកកំពុងប្រើប្រាស់ទឹកក្រខ្វក់ គឺអ្វីដែលលោកអាចជួយបាន ត្រឹមតែខំប្រឹងប្រែងចុះអប់រំអ្នកស្រុកឱ្យយល់ដឹងអំពីអនាម័យ ការថែរក្សាសុខភាព ដើម្បីឱ្យជៀសផុតពីជំងឺទាំងឡាយប៉ុណ្ណោះ។
ក្រសួងសុខាភិបាលនៃប្រទេសកម្ពុជា ក៏កំពុងប្រឹងប្រែងលើកកម្ពស់សុខភាពប្រជាពលរដ្ឋនៅសហគមន៍ជនបទ ដោយចាត់ទុកការប្រើប្រាស់ទឹកស្អាតជាយុទ្ធសាស្ត្រនៃការកាត់បន្ថយភាពក្រីក្រដែរ ប្រសិនបើពលរដ្ឋសុខភាពល្អ គឺមានពេលវេលា និងកម្លាំងធ្វើការ ដើម្បីបានកម្រៃចិញ្ចឹមជីវិត។ ក៏ប៉ុន្តែបច្ចុប្បន្ន ប្រជាពលរដ្ឋជាច្រើនដែលរស់នៅតាមទីជនបទ មិនទាន់មានទឹកស្អាតប្រើប្រាស់នៅឡើយទេ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។