HRW ស្នើ​មេដឹកនាំ​ពិភពលោក​ដាក់​សម្ពាធ​លោក ហ៊ុន សែន នៅ​សន្និសីទ​កំពូល​អាស៊ាន

0:00 / 0:00

អង្គការ​ឃ្លាំមើល​សិទ្ធិមនុស្ស​អន្តរជាតិ យូមែន រ៉ៃត៍ វ៉ច្ឆ (Human Rights Watch) អំពាវនាវ​ឲ្យ​ក្រុម​មេដឹកនាំ​ពិភពលោក​ដាក់​សម្ពាធ​លោក​នាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ឲ្យ​បញ្ឈប់​ការ​ធ្វើទុក្ខបុកម្នេញ​ផ្នែក​នយោបាយ​មក​លើ​គណបក្ស​ប្រឆាំង និង​ដោះលែង​លោក កឹម សុខា ជា​បន្ទាន់។ ការ​អំពាវនាវ​នេះ ធ្វើ​ឡើង​នៅ​ពេល​ដែល​មេដឹកនាំ​កំពូលៗ​នៅ​លើ​ពិភពលោក គ្រោង​នឹង​ជួបប្រជុំ​គ្នា​នៅ​ក្នុង​កិច្ចប្រជុំ​កិច្ច​សហប្រតិបត្តិការ​សេដ្ឋកិច្ច​អាស៊ី-​ប៉ាស៊ីហ្វិក ឬ​ហៅ​ថា អេប៉ិច (APEC) និង​សន្និសីទ​កំពូល​ប្រចាំ​ឆ្នាំ​របស់​សមាគម​អាស៊ាន ចាប់​ពី​ថ្ងៃ​ទី​១០ ដល់​ថ្ងៃ​ទី​១៤ ខែ​វិច្ឆិកា នៅ​ទីក្រុង​ដាណាង ប្រទេស​វៀតណាម និង​រដ្ឋធានី​ម៉ានីល ប្រទេស​ហ្វីលីពីន។

​នាយក​ប្រតិបត្តិ​ទទួលបន្ទុក​ប្រចាំ​តំបន់​អាស៊ី​នៃ​អង្គការ​ឃ្លាំមើល​សិទ្ធិមនុស្ស​អន្តរជាតិ យូមែន រ៉ៃត៍ វ៉ច្ឆ (Human Rights Watch) លោក ប្រ៊ែដ អាដាម (Brad Adams) អំពាវនាវ​ឲ្យ​មេដឹកនាំ​កំពូលៗ​របស់​ពិភពលោក រួមមាន​សហរដ្ឋអាមេរិក ចិន ជប៉ុន រុស្ស៊ី កាណាដា អូស្ត្រាលី និង​ម៉ិកស៊ិក ដែល​នឹង​ចូលរួម​បើក​កិច្ចប្រជុំ​កិច្ច​សហប្រតិបត្តិការ​សេដ្ឋកិច្ច​អាស៊ី​-​ប៉ាស៊ីហ្វិក ឬ​ហៅ​ថា អេប៉ិច (APEC) និង​សន្និសីទ​ប្រចាំ​ឆ្នាំ​កំពូល​អាស៊ាន ឲ្យ​លើក​យក​បញ្ហា​វិបត្តិ​នយោបាយ និង​ការ​ធ្លាក់​ចុះ​ដុនដាប​នៃ​លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ​នៅ​កម្ពុជា រួម​នឹង​បញ្ហា​ក្តៅៗ​ក្នុង​តំបន់​ដទៃ​ទៀត​មក​ពិភាក្សា​ក្នុង​កិច្ចប្រជុំ​ដ៏​សំខាន់​ទាំង​ពីរ​នេះ។

លោក ប្រ៊េដ អាដាម ថា នេះ​គឺជា​ឱកាស​ដ៏​ល្អ​ដែល​មេដឹកនាំ​ពិភពលោក​ទាំងនេះ គួរ​រួមគ្នា​បង្កើន​ការ​គាបសង្កត់​លោក​នាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ដើម្បី​ធ្វើ​ឲ្យ​រដ្ឋាភិបាល​លោក​បញ្ឈប់​នូវ​យុទ្ធនាការ​វាយ​ប្រហារ​តាម​ផ្លូវ​ច្បាប់​ដោយ​គ្មាន​មូលដ្ឋាន​ប៉ុនប៉ង​រម្លាយ​គណបក្ស​ប្រឆាំង​ធំ​ជាង​គេ​ក្នុង​ប្រទេស​នេះ និង​ទាមទារ​ឲ្យ​មានការ​ដោះលែង​មេដឹកនាំ​គណបក្ស​នេះ គឺ​លោក កឹម សុខា ចេញ​ពី​ពន្ធនាគារ​ក្រោម​បទចោទប្រកាន់​ដែល​មិន​មែន​ជា​ការពិត។

លោក ប្រ៊ែដ អាដាម ថ្លែង​ថា ប្រជាធិបតេយ្យ​នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា កំពុងតែ​ឈាន​ទៅ​រក​ការ​បរាជ័យ​ហើយ ខណៈ​ដែល​មាន​សន្និសីទ​អាស៊ាន​នេះ។ លោក​បន្ត​ថា ប្រទេស​ដែល​ជា​មិត្ត​របស់​កម្ពុជា គួរ​ថ្កោលទោស​នូវ​រាល់​កិច្ចប្រឹងប្រែង​ជម្នះ​របស់​លោក ហ៊ុន សែន ដើម្បី​បង្កើត​ឲ្យ​មាន​ឡើង​វិញ​នូវ​ការ​វិល​ត្រឡប់​មក​វិញ​នូវ​ប្រព័ន្ធ​គ្រប់គ្រង​រដ្ឋ​តាម​បែប​ឯក​បក្ស​ក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា​នេះ ហើយ​ត្រូវ​ទាមទារ​ឲ្យ​លោក ហ៊ុន សែន ទម្លាក់​ចោល​នូវ​សំណុំរឿង​ប៉ុនប៉ង​រម្លាយ​គណបក្ស​ប្រឆាំង និង​ដោះលែង​មេដឹកនាំ​គណបក្ស​នេះ ដែល​លោក​ថា ធ្វើ​ឡើង​ក្រោម​បទចោទប្រកាន់​ដែល​ជា​ការ​ប្រឌិត​ឡើង​សុទ្ធសាធ។

​ក្នុង​រយៈពេល​ប៉ុន្មាន​ខែ​ចុង​ក្រោយនេះ រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា ក្រោម​ការដឹកនាំ​របស់​លោកនាយក​រដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន និង​គណបក្ស​ប្រជាជន​កម្ពុជា របស់​លោក បាន​បើក​យុទ្ធនាការ​ជា​ប្រព័ន្ធ​គាស់​រម្លើង​សម្បក​លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ​ដែល​នៅ​សេសសល់​ចុងក្រោយ​ក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា តាមរយៈ​ការ​បំបិទ​ប្រព័ន្ធ​ផ្សព្វផ្សាយ អង្គការ​សង្គម​ស៊ីវិល​ជាតិ និង​អន្តរជាតិ​ដែល​ធ្វើការ​ពាក់ព័ន្ធ​វិស័យ​សិទ្ធិមនុស្ស និង​ប្រជាធិបតេយ្យ ព្រមទាំង​ការ​ធ្វើទុក្ខបុកម្នេញ​ឥត​ស្រាកស្រាន្ត​មក​លើ​សំឡេង​អ្នក​រិះគន់ និង​ក្រុម​អ្នក​នយោបាយ​បក្ស​ប្រឆាំង​ជាមួយ​នឹង​ការ​បង្កើត និង​អនុម័ត​ច្បាប់​ដ៏​ចម្រូងចម្រាស​នានា ដើម្បី​រឹបអូស​យក​អាសនៈ​គណបក្ស​ប្រឆាំង ដែល​ក្រុម​អ្នក​តាមដាន​នយោបាយ​មើល​ឃើញ​ថា ជា​ការ​ជាន់​ឈ្លី​ឆន្ទៈ​ពលរដ្ឋ​ខ្មែរ​រាប់​លាន​នាក់។ នៅ​ទី​ថ្ងៃ​ទី​១៦ ខែ​វិច្ឆិកា ខាង​មុខ​នេះ តុលាការ​កំពូល ក្រោម​ការ​គ្រប់គ្រង​របស់​គណបក្ស​កាន់​អំណាច នឹង​បើក​សវនាការ​លើ​សំណុំរឿង​សុំ​រម្លាយ​គណបក្ស​សង្គ្រោះ​ជាតិ ដែល​ត្រូវ​បាន​គេ​មើល​ឃើញ​ថា ជា​ករណី​នយោបាយ បង្កើត​ឡើង​ដើម្បី​ឲ្យ​គណបក្ស​កាន់​អំណាច​អាច​ដណ្ដើម និង​ធានា​ជ័យជម្នះ​រួចជាស្រេច​នៅ​មុន​ការ​បោះ​ឆ្នោត​ជាតិ ឆ្នាំ​២០១៨ មក​ដល់។

សេចក្តី​ប្រកាស​ព័ត៌មាន​របស់​ក្រសួង​ការបរទេស​ចេញផ្សាយ​ថ្ងៃ​ទី​៨ ខែ​វិច្ឆិកា ឲ្យ​ដឹង​ថា លោក​នាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន នឹង​ដឹកនាំ​គណៈប្រតិភូ​កម្ពុជា ទៅ​ចូលរួម​កិច្ច​សន្ទនា​ក្រៅ​ផ្លូវ​ការ​រវាង​ថ្នាក់ដឹកនាំ​នៃ​កិច្ច​សហប្រតិបត្តិការ​សេដ្ឋកិច្ច​អាស៊ី-​ប៉ាស៊ីហ្វិក និង​អាស៊ាន ដែល​នឹង​ប្រព្រឹត្ត​ទៅ​នៅ​ទីក្រុង​ដាណាង ប្រទេស​វៀតណាម នៅ​ថ្ងៃ​ទី​១០ ខែ​វិច្ឆិកា តប​តាម​ការ​អញ្ជើញ​ប្រធាន​រដ្ឋ​វៀតណាម លោក ត្រាន ដាយក្វាង។ កិច្ច​សន្ទនា​នេះ ធ្វើ​ឡើង​ក្រោម​មូលបទ «ការ​ចូលរួម​ជា​ដៃគូ​ដើម្បី​ថាមភាព​ថ្មី​សម្រាប់​សមាហរណកម្ម និង​ការ​ត​ភ្ជាប់​គ្រប់​ជ្រុងជ្រោយ​នៃ​តំបន់​អាស៊ី-​ប៉ាស៊ីហ្វិក»

ក្នុង​អំឡុង​ពេល​ស្នាក់នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​វៀតណាម លោក ហ៊ុន សែន ក៏​គ្រោង​នឹង​ជួប​លោក ង្វៀន សួនហ្វ៊ុក នាយករដ្ឋមន្ត្រី​វៀតណាម ផង​ដែរ។

សេចក្ដី​ប្រកាស​ព័ត៌មាន​ដដែល​នេះ ឲ្យ​ដឹង​ដែរ​ថា លោក ហ៊ុន សែន ក៏​នឹង​បន្ត​ដឹកនាំ​គណៈប្រតិភូ​កម្ពុជា ទៅ​ចូលរួម​កិច្ចប្រជុំ​សន្និសីទ​កំពូល​អាស៊ាន និង​កិច្ចប្រជុំ​កំពូល​ពាក់ព័ន្ធ​នានា ក្រោម​មូលបទ «រួម​គ្នា​ជា​ដៃគូ​ដើម្បី​ធ្វើការ​ផ្លាស់ប្ដូរ រួម​ចំណែក​ជាមួយ​ពិភពលោក» ដែល​នឹង​ប្រព្រឹត្តិ​ទៅ​នៅ​ទីក្រុង​ម៉ានីល ប្រទេស​ហ្វីលីពីន ចាប់ពី​ថ្ងៃ​ទី​១២ ដល់​ថ្ងៃ​ទី​១៤ ខែ​វិច្ឆិកា។ បន្ថែម​ពី​លើ​នេះ លោក ហ៊ុន សែន ក៏​គ្រោង​នឹង​ជួបពិភាក្សា​ទ្វេភាគី​ជាមួយ​នាយករដ្ឋមន្ត្រី​ចិន លោក លី ខឺឈាង (Li Keqiang) នាយករដ្ឋមន្ត្រី​អូស្ត្រាលី ម៉ាលខុម ថើនបុល (Malcolm Turnbull) នាយករដ្ឋមន្ត្រី​ឥណ្ឌា លោក ណារិនដ្រា មូឌី (Narendra Modi) នាយករដ្ឋមន្ត្រី​រុស្ស៊ី លោក ឌីមីទ្រី ម៉េដវ៉េដេវ (Dmitry Medvedev) និង​អគ្គលេខាធិការ​អង្គការ​សហប្រជាជាតិ លោក អាន់តូញ៉ូ ហ្គុយតេរេស (Antonio Guterres)។ យ៉ាង​ណា​ក៏ដោយ ពុំ​មាន​ការ​បញ្ជាក់​ណា​មួយ​ថា នឹង​មាន​ជំនួប​ទ្វេភាគី​រវាង​លោក ហ៊ុន សែន និង​ប្រធានាធិបតី​អាមេរិក លោក ដូណាល់ ត្រាំ (Donald Trump) ឡើយ​។​

​ឆ្នាំ​២០១៧​នេះ គឺជា​ខួប​លើក​ទី ៥០ នៃ​សមាគម​អាស៊ាន ដែល​មាន​ប្រជាជន​សរុប​ជិត ៦២២​លាន​នាក់ មក​ពី​ប្រទេស​ចំនួន ១០ នៅ​តំបន់​អាស៊ីអាគ្នេយ៍។ សន្និសីទ​កំពូល​អាស៊ាន​លើក​ទី​៣១ នេះ នឹង​ផ្តោត​លើ​បញ្ហា​សេដ្ឋកិច្ច និង​សន្តិសុខ​ប្រចាំ​តំបន់។

​ក្រៅ​ពី​បាន​អំពាវនាវ​ឲ្យ​មេដឹកនាំ​កំពូលៗ​លើ​ពិភពលោក​ទាំង​នេះ ជួយ​ដោះស្រាយ​បញ្ហា​វិបត្តិ​ប្រជាធិបតេយ្យ​នៅ​កម្ពុជា អង្គការ​ឃ្លាំមើល​សិទ្ធិមនុស្ស​អន្តរជាតិ ដដែល​នេះ ក៏បាន​អំពាវនាវ​ឲ្យ​មេដឹកនាំ​កំពូលៗ​ពិភពលោក​ទាំង​នេះ លើក​យក​ពី​បញ្ហា​បារម្ភ​នានា នៃ​ការ​ធ្លាក់​ចុះ​ដុនដាប​នៃ​ស្ថានភាព​សិទ្ធិមនុស្ស​នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​អាស៊ាន​ដទៃ​ទៀត រួមមាន​បញ្ហា​វិបត្តិ​ជនភៀសខ្លួន​រ៉ូហ៊ីងយ៉ា (Rohingya) នៅ​ប្រទេស​មីយ៉ាន់ម៉ា ឬ​ភូមា បញ្ហា​រំលោភ​សិទ្ធិមនុស្ស​នៅ​ប្រទេស​វៀតណាម បញ្ហា​គ្រឿងញៀន​នៅ​ប្រទេស​ហ្វីលីពីន និង​របប​ផ្តាច់​ការ​យោធា​នៅ​ប្រទេស​ថៃ មក​ដោះស្រាយ​ផង​ដែរ៕

កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖

ដើម្បី​រក្សា​សេចក្ដី​ថ្លៃថ្នូរ យើង​ខ្ញុំ​នឹង​ផ្សាយ​តែ​មតិ​ណា ដែល​មិន​ជេរ​ប្រមាថ​ដល់​អ្នក​ដទៃ​ប៉ុណ្ណោះ។