សង្គម​ស៊ីវិល​ជំរុញ​ឱ្យ​រដ្ឋាភិបាល​ចាប់​អ្នក​សម្លាប់​អ្នក​កាសែត​និង​សកម្មជន​​បរិស្ថាន

0:00 / 0:00

អ្នក​កាសែត​គ្មាន​ព្រំដែន និង​មន្ត្រី​អង្គការ​សង្គម​ស៊ីវិល ជំរុញ​ឱ្យ​រដ្ឋាភិបាល​ចាប់​ជនសង្ស័យ​ដែល​សម្លាប់​អ្នក​កាសែត​មក​ផ្ដន្ទាទោស​តាម​ផ្លូវ​ច្បាប់ ក្នុង​គោលដៅ​លុប​បំបាត់​វប្បធម៌​និទ្ទណ្ឌភាព ឬ​ភាព​គ្មាន​ទោសពៃរ៍​នៅ​កម្ពុជា។ មន្ត្រី​ជាន់​ខ្ពស់​រដ្ឋាភិបាល​លើក​ឡើង​ថា រាល់​ករណី​សម្លាប់​អ្នក​កាសែត រដ្ឋាភិបាល​មិន​បាន​បិទ​ទុក​សំណុំ​រឿង​នោះ​ទេ។

កម្ពុជា​គឺ​ជា​កន្លែង​គ្រោះថ្នាក់​បំផុត​ក្នុង​អាជីព​ជា​អ្នក​កាសែត​បរិស្ថាន ដោយ​ប្រទេស​កម្ពុជា មាន​ចំណាត់​ថ្នាក់​១៤៤ ក្នុង​បណ្ដា ១៨០​ប្រទេស នៅ​ក្នុង​សន្ទស្សន៍​សេរីភាព​សារព័ត៌មាន​ពិភពលោក​របស់​អង្គការ​អ្នក​កាសែត​គ្មាន​ព្រំដែន។

អង្គការ​អ្នកកាសែត​គ្មាន​ព្រំដែន ដែល​មាន​ទីស្នាក់ការ​នៅ​ទីក្រុង​ប៉ារីស ប្រទេស​បារាំង ជំរុញ​អាជ្ញាធរ​កម្ពុជា ត្រូវតែ​ធ្វើការ​ស៊ើប​អង្កេត​ឱ្យ​ហ្មត់ចត់ និង​ប្រកប​ដោយ​តម្លាភាព​ទៅ​លើ​ឃាតកម្ម​ឃោរឃៅ​ចំពោះ​អ្នក​កាសែត និង​សកម្មជន​ការពារ​បរិស្ថាន គឺ​នាំ​យក​អ្នក​ដែល​ទទួល​ខុស​ត្រូវ​យក​មក​កាត់ទោស​នីតិវិធី​នៃ​ច្បាប់។

នៅ​កម្ពុជា គិត​ចាប់​តាំង​ពី​១៩៩៤ មក មាន​អ្នក​កាសែត ១៣​នាក់ ត្រូវ​បាន​គេ​សម្លាប់ ដោយ​ក្នុង​នោះ​អ្នក​យក​ព័ត៌មាន​បរិស្ថាន ៣​នាក់ គឺ​លោក តាំង ទ្រី លោក សួន ចាន់ លោក ហង្ស សិរីឧត្ដម និង​សកម្មជន​ការពារ​បរិស្ថាន ១​នាក់ គឺ លោក ឈុត វុទ្ធី ត្រូវ​គេ​សម្លាប់​នៅ​ពេល​ចុះ​ទៅ​យក​ព័ត៌មាន​ស្ដីពី​ការ​កាប់​ឈើ​ខុសច្បាប់ និង​ឃ្លាំមើល​ស្ថានភាព​ព្រៃឈើ។

ទាក់ទង​នឹង​ការ​ចេញ​របាយការណ៍​អ្នក​កាសែត​គ្មាន​ព្រំដែន​នេះ មន្ត្រី​ជាន់​ខ្ពស់​ផ្នែក​បច្ចេកទេស​នៃ​អង្គការ​សិទ្ធិមនុស្ស​លីកាដូ (LICADHO) លោក អំ សំអាត មាន​ប្រសាសន៍​ថា ជា​រឿង​ត្រឹមត្រូវ និង​ជំរុញ​ឱ្យ​រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា មិន​ត្រូវ​បិទ​សំណុំ​រឿង​ឃាតកម្ម​លើ​អ្នក​កាសែត​នោះ​ទេ ហើយ​ត្រូវ​មាន​យន្តការ​ជាក់លាក់​ក្នុង​ទប់ស្កាត់​ចំពោះ​ការ​រំលោភ​សិទ្ធិមនុស្ស និង​ពិសេស​ចំពោះ​ការ​សម្លាប់​អ្នក​កាសែត។

​លោក​បន្ត​ថា ការ​សម្លាប់​អ្នក​យក​ព័ត៌មាន​បរិស្ថាន និង​សកម្មជន​ការពារ​បរិស្ថាន គឺ​ជា​ហេតុ​បណ្ដាល​ឱ្យ​វប្បធម៌​និទ្ទណ្ឌភាព ឬ​ភាព​គ្មាន​ទោសពៃរ៍ មិន​អាច​លុបបំបាត់​បាន និង​ជា​សញ្ញា​អវិជ្ជមាន​ធ្ងន់ធ្ងរ​ចំពោះ​ការ​រំលោភ​សិទ្ធិ​មនុស្ស​នៅ​កម្ពុជា៖ «រាល់​ការ​សម្លាប់​អ្នក​សារព័ត៌មាន​ហ្នឹង មិន​ត្រូវ​បាន​យក​ទៅ​ផ្ដន្ទាទោស​តាម​ផ្លូវ​ច្បាប់​នោះ​ទេ ដែល​ជា​ការ​ជំរុញ​ឱ្យ​មាន​ករណី​សម្លាប់ និង​គំរាមកំហែង​ចំពោះ​អ្នក​កាសែត​កាន់​តែ​មាន ម្ល៉ោះ​ហើយ​ចំនួន​នៃ​អ្នក​សារព័ត៌មាន​គឺ​មាន​ចំនួន​តិច»

ទន្ទឹម​នឹង​នេះ​ដែរ នាយក​ប្រតិបត្តិ​នៃ​មជ្ឈមណ្ឌល​កម្ពុជា ដើម្បី​ប្រព័ន្ធ​ផ្សព្វផ្សាយ​ឯករាជ្យ លោក ប៉ា ងួនទៀង មាន​ប្រសាសន៍​ថា អ្នក​សារព័ត៌មាន និង​ពលរដ្ឋ​គ្រប់​រូប​មិន​ត្រូវ​បាន​រឹតត្បិត​សេរីភាព​នៃ​ការ​ផ្សាយ​ព័ត៌មាន​ដោយ​ច្បាប់​នោះ​ទេ។ ប៉ុន្តែ​ការ​ប្រឈម​មុខ​នឹង​អាជ្ញាធរ គឺ​ជា​រឿង​ដែល​អ្នក​សារព័ត៌មាន និង​ពលរដ្ឋ​អ្នក​សារព័ត៌មាន​តែង​ជួប​ប្រទះ និង​រង​នូវ​ការ​មើលងាយ​ពី​មន្ត្រី​អ្នក​មាន​អំណាច​មួយ​ចំនួន​ដែល​មិន​សូវ​យល់​ពី​តម្លៃ​ព័ត៌មាន និង​សិទ្ធិ​ក្នុង​ការ​ទទួល​បាន​ព័ត៌មាន។

លោក ប៉ា ងួនទៀង៖ «ប្រឈម! ពិបាក​ដែរ​ជាមួយ​នឹង​អាជ្ញាធរ ពេល​គាត់​ទៅ​សម្ភាស ទៅ​យក​ព័ត៌មាន​អ៊ីចឹង​ទៅ គេ​និយាយ​ថា ស្អី​ហា! មក​ពី​ណា? មាន​លិខិត​សម្គាល់​ទេ? តាម​ពិត​អ៊ីចឹងៗ មិន​ចាំបាច់​មាន​លិខិត​ទេ ព្រោះ​ជា​សិទ្ធិ​សេរីភាព​នៃ​ការ​យក​ព័ត៌មាន»

ឆ្លើយតប​នឹង​ការ​លើក​ឡើង​នេះ លោក ខៀវ កាញារីទ្ធ រដ្ឋមន្ត្រី​ក្រសួង​ព័ត៌មាន ស្ថិត​នៅ​ក្នុង​វេទិកា​ប្រចាំ​ឆ្នាំ​ស្ដីពី​ការ​ផ្សារភ្ជាប់​ទំនាក់ទំនង​រវាង​អ្នក​សារព័ត៌មាន​អាជីព​ពលរដ្ឋ​អ្នក​សារព័ត៌មាន និង​និស្សិត​ផ្នែក​សារព័ត៌មាន ដែល​រៀបចំ​ដោយ​មជ្ឈមណ្ឌល​កម្ពុជា ដើម្បី​ប្រព័ន្ធ​ផ្សព្វផ្សាយ​ឯករាជ្យ​កាល​ទី​ថ្ងៃ​ទី​៨ ខែ​វិច្ឆិកា ក្រុង​ភ្នំពេញ ថ្លែង​ថា ជន​ដៃដល់​ដែល​សម្លាប់​អ្នក​សារព័ត៌មាន ក្រសួង​មាន​សមត្ថកិច្ច​ត្រូវតែ​ចាប់​យក​មក​ផ្ដន្ទាទោស​តាម​ផ្លូវ​ច្បាប់ និង​មិន​ត្រូវ​បិទ​សំណុំ​រឿង​នោះ​ទុក​ឡើយ។

លោក​ក៏​ជំរុញ​ឲ្យ​ស្ថាប័ន​ទាំង​អស់​ត្រូវ​ផ្ដល់​ព័ត៌មាន​ដល់​អ្នក​សារព័ត៌មាន៖ «អ្នក​ដែល​ត្រូវ​សម្លាប់ និយាយ​រួម​មិន​ថា​តែ​អ្នក​កាសែត​ទេ នរណា​ក៏ដោយ ឲ្យ​សម្លាប់​មនុស្ស គឺ​ត្រូវ​មានទោស ប៉ុន្តែ​រាល់​ថ្ងៃ​នេះ​យើង​មិន​ទាន់​បិទ​សំណុំរឿង​ទាំង​នោះ​ទេ»

ក្រសួង​ព័ត៌មាន និង​អង្គការ​យូណេស្កូ (UNESCO) ប្រចាំ​កម្ពុជា កំពុង​ធ្វើ​សេចក្ដី​ព្រាង​ច្បាប់​ស្ដីពី "សិទ្ធិ​ទទួល​បាន​ព័ត៌មាន” ដើម្បី​ការពារ​អ្នក​សារព័ត៌មាន និង​ដាក់ទោស​មន្ត្រី​អាជ្ញាធរ​ទាំង​ឡាយ​ណា​ដែល​បដិសេធ​មិន​ព្រម​ផ្ដល់​ព័ត៌មាន​ដល់​អ្នកសារព័ត៌មាន។

កាល​ពី​ដើម​ខែ​វិច្ឆិកា កន្លង​ទៅ​ថ្មីៗ​នេះ មាន​អង្គការ​សង្គម​ស៊ីវិល ២២​ស្ថាប័ន បាន​រួម​គ្នា​ធ្វើ​យុទ្ធនាការ​បញ្ឈប់​និទ្ទណ្ឌភាព ឬ​ភាព​គ្មាន​ទោសពៃរ៍​នៅ​កម្ពុជា រយៈពេល ៧​ថ្ងៃ គឺ​ចាប់​ពី​ថ្ងៃ​ទី​២ ដល់​ថ្ងៃ​ទី​៨ ខែ​វិច្ឆិកា និង​ស្នើ​ដល់​រដ្ឋាភិបាល ត្រូវ​ចាត់​វិធានការ​ចំពោះ​ជនសង្ស័យ​ដែល​សម្លាប់​អ្នក​កាសែត​កន្លង​មក។

អង្គការ​សង្គម​ស៊ីវិល​លើក​ឡើង​ថា អ្នក​សារព័ត៌មាន​តែង​ប្រឈម​នឹង​ការ​គំរាម ការ​ប្រើ​អំពើ​ហិង្សា​ដោយសារ​វិជ្ជាជីវៈ​របស់​ពួកគេ។ អ្នក​សារព័ត៌មាន​ចំនួន ១៣​នាក់ ត្រូវ​ឃាតក​បាញ់​សម្លាប់​តាំងពី​ឆ្នាំ​១៩៩៤ មក។ ជុំវិញ​ករណី​សម្លាប់​អ្នក​កាសែត​នេះ មាន​តែ ២​ករណី​ប៉ុណ្ណោះ ដែល​តុលាការ​លើក​មក​កាត់​ក្ដី៕

កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បី​រក្សា​សេចក្ដី​ថ្លៃថ្នូរ យើង​ខ្ញុំ​នឹង​ផ្សាយ​តែ​មតិ​ណា ដែល​មិន​ជេរ​ប្រមាថ​ដល់​អ្នក​ដទៃ​ប៉ុណ្ណោះ។