គណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត (គ.ជ.ប) សម្រេចបញ្ជូនឈ្មោះរបស់ពលរដ្ឋនៅក្នុងបញ្ជីបោះឆ្នោតដែលរងការចោទប្រកាន់ថាជាជនជាតិវៀតណាម ឲ្យក្រសួងមហាផ្ទៃ ពិនិត្យ ដើម្បីស្រាវជ្រាវពីការទទួលបានអត្តសញ្ញាណប័ណ្ណរបស់ពួកគេ។ ការអះអាងរបស់ គ.ជ.ប នេះ ទទួលបានការស្វាគមន៍ពីមន្ត្រីគណបក្សប្រឆាំង ដែលប្ដឹងទាមទារឲ្យលុបឈ្មោះ។
សមាជិក គ.ជ.ប ឲ្យដឹងថា ដំណើរការដែលឈានទៅស្រាវជ្រាវករណីភាពមិនប្រក្រតី នៃការផ្តល់អត្តសញ្ញាណប័ណ្ណ អាចនឹងត្រូវដោះស្រាយនៅចុងឆ្នាំ២០១៧។
សមាជិក គ.ជ.ប លោក មាន សទិ ឲ្យដឹងថា បញ្ជីឈ្មោះដែល គ.ជ.ប នឹងបញ្ជូនទៅក្រសួងមហាផ្ទៃ លុះត្រាតែ គ.ជ.ប រកឃើញថា មានករណីសង្ស័យពី ៧០%ទៅ ៨០% ជាជនបរទេស ឬជាជនជាតិវៀតណាម ទើប គ.ជ.ប បញ្ជូនឈ្មោះនោះទៅក្រសួងមហាផ្ទៃ ស្រាវជ្រាវ។ ក្រៅពីនេះ សមាជិក គ.ជ.ប រូបនេះស្នើឲ្យដើមបណ្ដឹងពិនិត្យឈ្មោះឲ្យបានត្រឹមត្រូវ ជៀសវាងការចោទប្រកាន់ខុសមនុស្ស៖ «ខ្ញុំសុំជម្រាបឲ្យខ្លីៗទៅចុះ បញ្ហាហ្នឹងគ.ជ.ប បានគិតពិចារណាដែរ អ៊ីចឹងទីមួយដើមបណ្ដឹងក៏ ត្រូវខ្លួនឯងដែរ ត្រូវដកឲ្យអស់ មិនមែនដើរតែកត់ឈ្មោះយកទេ ហើយគ.ជ.ប ក៏ត្រូវពិចារណាដែរ ថាតើអ្នកណាខ្លះយើងត្រូវបញ្ជូន អ្នកណាមិនត្រូវបញ្ជូន អ៊ីចឹងយើងទៅទំនាក់ទំនងជាមួយក្រសួងមហាផ្ទៃដើម្បីរកយន្តការដោះស្រាយ»។
តែទោះយ៉ាងនេះ លោក មាន សទិ បញ្ជាក់ថា បញ្ជីឈ្មោះដែលដោះស្រាយរួចហើយនៅក្នុងការជំនុំជម្រះ គ.ជ.ប នៅតែរក្សាទុកដដែលក្នុងអំឡុងបញ្ជូនឈ្មោះទាំងនោះទៅក្រសួងមហាផ្ទៃ លុះត្រាណាក្រសួងមហាផ្ទៃ រកឃើញថាមានជនជាតិវៀតណាម ដូចការចោទប្រកាន់ ឬជនជាតិវៀតណាម ទទួលបានអត្តសញ្ញាណប័ណ្ណនោះមិនត្រឹមត្រូវតាមច្បាប់ ទើប គ.ជ.ប លុបឈ្មោះទាំងនោះចេញបញ្ជីឈ្មោះបោះឆ្នោត៖ «សុំជម្រាបថា បើកាលណាសវនាចប់ហើយ បញ្ជីឈ្មោះបោះឆ្នោតហ្នឹងទៅជាបញ្ជីផ្លូវការមិនអាចកែប្រែបានទេ ហើយដូចខ្ញុំជម្រាបមុនអ៊ីចឹង បើថា មកក្រោយទាល់តែដោះស្រាយចុងឆ្នាំ សម្រាប់លុប»។
ការថ្លែងរបស់សមាជិក គ.ជ.ប ដូចនេះ ក្នុងសន្និសីទសារព័ត៌មានថ្ងៃទី១៩ ខែមករា ស្ដីពីការដោះស្រាយពាក្យបណ្ដឹងនៅក្នុងបញ្ជីឈ្មោះបោះឆ្នោតដំបូង។
ជុំវិញការលើកឡើងរបស់សមាជិក គ.ជ.ប ដូចនេះ អាស៊ីសេរី មិនទាន់អាចសុំការបំភ្លឺពីអ្នកនាំពាក្យក្រសួងមហាផ្ទៃ លោក ខៀវ សុភ័គ បាននៅឡើយទេថ្ងៃទី១៩ ខែមករា។
ប្រធាននាយកដ្ឋានអត្តសញ្ញាណប័ណ្ណសញ្ជាតិខ្មែរនៃក្រសួងមហាផ្ទៃ លោក ឃៀង សុគន្ធា ថាលោកមិនទាន់ដឹងព័ត៌មាននេះពីថ្នាក់លើរបស់លោកនៅឡើយទេ។ ទាក់ទងរឿងចោទប្រកាន់ពីការផ្តល់អត្តសញ្ញាណប័ណ្ណថាមានការផ្តល់ឲ្យជនបរទេស ឬជនជាតិវៀតណាម នោះ លោក ឃៀង សុគន្ធា អះអាងថា អាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ចធ្វើការងារស្របតាមច្បាប់ និងផ្អែកលើឯកសារ ដោយមុនផ្តល់អត្តសញ្ញាណប័ណ្ណដល់ពលរដ្ឋណាមួយ លុះត្រាតែបុគ្គលរូបនោះមានសំបុត្របញ្ជាក់កំណើត សៀវភៅគ្រួសារ សៀវភៅស្នាក់នៅ ព្រះរាជក្រឹត្យផ្តល់សញ្ជាតិខ្មែរ៖ «ខ្ញុំសុំបញ្ជាក់ថា ការផ្ដល់អត្តសញ្ញាណប័ណ្ណ មិនមែនចេះតែផ្ដល់ទេ គឺយើងសំអាង លើឯកសារ ពេលខ្លះមិនមែនថា មនុស្សនឹងនិយាយខ្មែរមិនច្បាស់មិនមែនខ្មែរទេ ហើយមិនមែនសំដៅថា មនុស្សនិយាយខ្មែរច្បាស់ជាខ្មែរទេ»។
គិតពីថ្ងៃទី១៦ ដល់ថ្ងៃទី១៨ ខែមករា គ.ជ.ប ដោះស្រាយពាក្យបណ្ដឹងចំនួន៣៩ ដែលដើមបណ្ដឹងជាពលរដ្ឋ និងអ្នកគាំទ្រគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ប្ដឹងឲ្យលុបឈ្មោះនៅបញ្ជីបោះឆ្នោតចំនួន៧៥៩ ប៉ុន្តែ គ.ជ.ប នៅរក្សាឈ្មោះទាំងនោះ ព្រោះ គ.ជ.ប លើកឡើងថា បណ្ដឹងទាំងនោះគ្មានមូលដ្ឋានច្បាប់ពេញលេញ។
ថ្ងៃទី១៩ ខែមករា ជាថ្ងៃទី៤ ដែល គ.ជ.ប បន្តដាក់ពាក្យបណ្ដឹងស្នើលុបឈ្មោះនៅក្នុងបញ្ជីចុះឈ្មោះបោះឆ្នោតដំបូង ប៉ុន្តែ គ.ជ.ប មិនទាន់ដោះស្រាយចប់រួចរាល់នៅឡើយទេ។ ចាប់ពីថ្ងៃទី១៩ ខែមករា តទៅ គ.ជ.ប នឹងប្ដូររូបមន្តពីសវនាការសួរដេញដោលដែលប្រើរយៈពេលវែង មករយៈពេលខ្លីវិញ ព្រោះស្ថាប័នបោះឆ្នោតថ្មីមួយនេះលើកឡើងថា របៀបថ្មីអាចចំណេញពេលវេលាជាងមុន។
ប៉ុន្តែភាគីគណបក្សប្រឆាំងមិនគាំទ្រការដោះស្រាយបណ្ដឹងលើយន្តការសវនាការសង្ខេបនេះទេ ព្រោះយល់ថាមិនអាចធ្វើឲ្យតំណាងដើមបណ្ដឹងមានពេលគ្រប់គ្រាន់ចោទសួរទៅចុងចម្លើយ។
ចំណែកសម្ព័ន្ធកំណែទម្រង់ការបោះឆ្នោតនៅកម្ពុជា រកឃើញថា ការចុះឈ្មោះធ្វើបញ្ជីបោះឆ្នោតថ្មីមានភាពមិនប្រក្រតីជាងនេះទៅទៀត។ ក្រុមសង្គមស៊ីវិលដដែលរកឃើញថា ការដោះស្រាយនៅ គ.ជ.ប និងនៅឃុំ-សង្កាត់ មិនមានតម្លាភាពដែលធ្វើឲ្យភាគីបណ្ដឹងមិនអស់ចិត្ត។
ចំពោះប្រធាននាយកដ្ឋាននីតិកម្ម និងកិច្ចការបោះឆ្នោតនៃគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ អ្នកស្រី ម៉េង សុភារី ឲ្យដឹងថា ប្រសិនបើ គ.ជ.ប និងក្រសួងមហាផ្ទៃ ដោះស្រាយករណីភាពមិនប្រក្រតីក្នុងការផ្តល់អត្តសញ្ញាណប័ណ្ណសញ្ជាតិខ្មែរមានតម្លាភាព និងយុត្តិធម៌ គឺជារឿងល្អ។ ប៉ុន្តែអ្នកស្រីមិនសូវមានជំនឿលើការអះអាងនេះនៅឡើយទេ ព្រោះអ្នកស្រីលើកឡើងថា កន្លងទៅ គ.ជ.ប ស្នើសុំសហការទៅក្រសួងមហាផ្ទៃ ទាក់ទងភាពមិនប្រក្រតីក្នុងការផ្តល់អត្តសញ្ញាណប័ណ្ណសញ្ជាតិខ្មែរ ប៉ុន្តែក្រសួងមហាផ្ទៃ មិនបានឆ្លើយតបនោះទេ៖ «អបអរសាទរចំពោះព័ត៌មានថ្មីៗដែលគ.ជ.ប បានបង្ហាញថា បើទោះជាពួកគាត់ ( ចុងចម្លើយ ) អាចចុះឈ្មោះបានក៏ពិតមែន ប៉ុន្តែនឹងបញ្ជូនឈ្មោះទៅក្រសួងមហាផ្ទៃ ធ្វើការស៊ើបអង្កេតលើការផ្ដល់អត្តសញ្ញាណប័ណ្ណ»។
អគ្គលេខាធិការរង គ.ជ.ប លោក ម៉ៅ សុភារិទ្ធ ឲ្យដឹងដែរថា មកទល់ថ្ងៃទី១៨ ខែមករា គ.ជ.ប ទទួលពាក្យបណ្ដឹងបាន ១៤៧បណ្ដឹង ដែលបណ្ដឹងស្នើឲ្យលុបឈ្មោះអ្នកបោះឆ្នោតចេញពីបញ្ជីឈ្មោះបោះឆ្នោតដំបូង ដែលបណ្ដឹងភាគច្រើនចោទប្រកាន់ថាជនជាតិវៀតណាម។ លោកថា ក្នុងចំណោមពាក្យបណ្ដឹងទាំងនោះ មានដើមបណ្ដឹងម្នាក់បានដកពាក្យបណ្ដឹងរបស់ខ្លួនវិញ។
ចំណែកអ្នកនាំពាក្យ គ.ជ.ប លោក ហង្ស ពុទ្ធា និយាយថា ប្រសិនបើមានការរកឃើញថា ជនជាតិវៀតណាម ដែលពលរដ្ឋ និងគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ប្ដឹងនោះបានបន្លំធ្វើជាពលរដ្ឋខ្មែរ ដើម្បីចុះឈ្មោះនៅក្នុងបញ្ជីបោះឆ្នោតនោះ ពួកគេនឹងត្រូវចោទប្រកាន់ និងចំណែកអាជ្ញាធរដែលផ្តល់អត្តសញ្ញាណប័ណ្ណទាំងនោះ ក៏នឹងមានបញ្ហាចោទដែរ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖
ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។