ម្យ៉ាងទៀត ស្ថានភាពរាយការណ៍របស់អ្នកសារព័ត៌មាន ក៏មានភាពរីកចម្រើនដែរ ទាំងគុណភាពអត្ថបទ និងការអនុវត្តវិជ្ជាជីវៈរបស់ខ្លួន ស្របទៅតាមសង្គមកំពុងអភិវឌ្ឍនោះ។ តែយ៉ាងនេះក្ដី ចំនួនអ្នកសារព័ត៌មាននៅកម្ពុជា នៅមានកម្រិតនៅឡើយ ពិសេសអ្នករាយការណ៍អំពីព័ត៌មានសេដ្ឋកិច្ច។
ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយមានសារៈសំខាន់ណាស់ក្នុងការផ្ដល់ព័ត៌មានដល់ប្រជាពលរដ្ឋ អំពីបញ្ហាសង្គម នយោបាយ និងបញ្ហាសេដ្ឋកិច្ច ដែលជាតម្រូវការចាំបាច់សម្រាប់ឲ្យប្រជាពលរដ្ឋមានការយល់ដឹងអំពីបញ្ហាទាំងនេះ។
ទាក់ទងនឹងបញ្ហានេះ ក្រុមអ្នកជំនាញខាងបណ្ដុះបណ្ដាលអ្នកសារព័ត៌មាន បានលើកឡើងថា ប្រទេសកម្ពុជា មិនទាន់មានអ្នកសារព័ត៌មានគ្រប់គ្រាន់នៅឡើយសម្រាប់រាយការណ៍អំពីបញ្ហាផ្សេងៗ ដែលកើតមាននៅក្នុងសង្គមឲ្យកាន់តែទូលំទូលាយ ពិសេសអ្នករាយការណ៍ព័ត៌មានផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច នៅក្នុងប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍនោះ។
នាយកប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ និងសារគមនាគមន៍នៃសកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទភ្នំពេញ លោក សោម រតនា មានប្រសាសន៍ថា រៀងរាល់ឆ្នាំ សាលាបានបណ្ដុះបណ្ដាលសិស្សប្រមាណ ៣០នាក់។ លោកបញ្ជាក់ថា រហូតដល់ពេលនេះ សិស្ស ឬនិស្សិតដែលទទួលការបណ្ដុះបណ្ដាលវិជ្ជាជីវៈសារព័ត៌មានចំនួនប្រមាណ ៣០០នាក់។ លោកមានប្រសាសន៍បន្ថែមថា ប្រទេសកម្ពុជា ត្រូវការអ្នកសារព័ត៌មានច្រើនទៀត ដើម្បីផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មានទៅកាន់ប្រជាពលរដ្ឋ ជាពិសេសនៅជនបទ ប៉ុន្តែកង្វះធនធានមនុស្សបច្ចុប្បន្ន ជាកត្តារាំងស្ទះចម្បង ដែលមិនអាចបណ្ដុះបណ្ដាលសិស្សនិស្សិតបានចំនួនច្រើននោះ។
និស្សិតដែលបញ្ចប់ការសិក្សា អាចក្លាយជាមន្ត្រីព័ត៌មាន អ្នកសារព័ត៌មាននៅតាមវិទ្យុ ឬទូរទស្សន៍បាន ប្រសិនបើពួកគាត់ចាប់អារម្មណ៍ទៅលើវិស័យព័ត៌មាន និងចង់ក្លាយជាអ្នកព័ត៌មាននោះ។ ហើយនៅក្នុងបរិបទការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា បច្ចុប្បន្ន ការបណ្ដុះបណ្ដាលចំណេះបន្ថែមទាក់ទងនឹងអាជីវកម្ម គឺជារឿងសំខាន់។
លោក សោម រតនា មានប្រសាសន៍បន្ថែមថា សិស្សនិស្សិតដែលបញ្ចប់នៅសាលាព័ត៌មាន អាចរាយការណ៍ព័ត៌មានផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចបាន ប៉ុន្តែនៅមិនទាន់លម្អិតនៅឡើយ។ លោកមានប្រសាសន៍បន្ថែមថា នៅក្នុងបរិបទការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា បច្ចុប្បន្ន ត្រូវការអ្នករាយការណ៍ព័ត៌មានកាន់តែច្រើន ដើម្បីបង្ហាញសក្ដានុពលនៃការអភិវឌ្ឍ ឬផ្ដល់ព័ត៌មានដល់ប្រជាពលរដ្ឋក្នុងការចាប់យករបរណាមួយ នៅក្នុងដំណាក់នៃការអភិវឌ្ឍទាំងនោះ។
អ្នកជំនាញផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច បានលើកឡើងថា កម្ពុជា ជាប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍ ហើយចាប់តាំងពីប្រទេសកម្ពុជា បានផ្លាស់ប្ដូររបត់នយោបាយតាមបែបប្រជាធិបតេយ្យ និងមានការបោះឆ្នោតជាតិ តាំងពីឆ្នាំ១៩៩៣ មកនោះ បានប្រែក្លាយកម្ពុជា ជាប្រទេសមានស្ថិរភាពនយោបាយ ដែលរួចផុតពីសង្គ្រាមស៊ីវិល អស់រយៈពេលជាច្រើនទសវត្សរ៍មកនោះ ដែលធ្វើឲ្យអ្នកវិនិយោគអន្តរជាតិ ចាប់ផ្ដើមចូលមកវិនិយោគនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ជាបន្តបន្ទាប់។
ស្របពេលជាមួយគ្នានេះ កំណើនសេដ្ឋកិច្ចជាកត្តាចម្បងមួយដែលអ្នកវិនិយោគិន និងប្រជាពលរដ្ឋមួយចំនួន បានចាប់អារម្មណ៍ពីព័ត៌មានសេដ្ឋកិច្ច ដែលពួកគាត់ចង់ដឹងអំពីការប្រែប្រួលសេដ្ឋកិច្ចរបស់ជាតិ និងសេដ្ឋកិច្ចអន្តរជាតិ។ បញ្ហានេះ អ្នកជំនាញខាងសេដ្ឋកិច្ចបានពន្យល់ថា កម្ពុជា ត្រូវការអ្នករាយការណ៍ខាងសេដ្ឋកិច្ចបន្ថែមទៀត សម្រាប់រាយការណ៍អំពីស្ថានភាពសេដ្ឋកិច្ច ដោយជាក់លាក់ ដើម្បីឲ្យប្រជាពលរដ្ឋទទួលបានចំណេះដឹង ក្រៅពីព័ត៌មានសង្គម និងនយោបាយ ដែលអ្នកព័ត៌មានជាច្រើនបានរាយការណ៍ជាច្រើនហើយនោះ។
ប្រធានក្លឹបអ្នកកាសែតកម្ពុជា លោក ប៉ែន សមិទ្ធិ មានប្រសាសន៍ថា ការរាយការណ៍ព័ត៌មានសេដ្ឋកិច្ច ឬការធ្វើអាជីវកម្មរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ ហាក់ដូចជាមានតិចតួចនៅឡើយនាពេលបច្ចុប្បន្ន បើប្រៀបធៀបទៅនឹងសេចក្ដីរាយការណ៍នានា ដូចជា រឿងនយោបាយ និងសន្តិសុខសណ្ដាប់ធ្នាប់សាធារណៈ។ លោកបញ្ជាក់ថា សមត្ថភាពរបស់អ្នកព័ត៌មានជាកត្តាសំខាន់ ដើម្បីរាយការណ៍ព័ត៌មាននោះឲ្យត្រូវទៅនឹងការចង់បានរបស់ប្រជាពលរដ្ឋទូទៅ ប៉ុន្តែមានរឿងខ្លះពិបាកនឹងបកស្រាយ ឬពន្យល់ឲ្យងាយយល់ដូចប្រភេទរឿងទាក់ទងនឹងរឿងនយោបាយ ឬសង្គមឡើយ។
លោក ប៉ែន សមិទ្ធិ បញ្ជាក់ថា ទោះបីជាបច្ចុប្បន្នអ្នកដែលចង់ដឹងអំពីស្ថានភាពការអភិវឌ្ឍ ឬស្ថានភាពសេដ្ឋកិច្ចមាននៅមានកម្រិតក្ដី ប៉ុន្តែ និន្នាការនៅពេលអនាគត ទាមទារការរាយការណ៍ព័ត៌មានទាក់ទងនឹងអាជីវកម្មកាន់តែច្រើន ដើម្បីចូលរួមក្នុងការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា។
លោកមានប្រសាសន៍បន្ថែមថា ចំនួនអ្នកសារព័ត៌មាន និងសមត្ថភាពក្នុងការរាយការណ៍ទាក់ទងនឹងអាជីវកម្ម ឬស្ថានភាពសេដ្ឋកិច្ចមានភាពរីកចម្រើនជាងពេលមុន។ ប៉ុន្តែ បញ្ហានៅត្រង់ថា ការវិនិយោគរបស់ស្ថាប័ន ឬអង្គភាពព័ត៌មានលើផ្នែកនេះនៅមានកម្រិតទាបនៅឡើយ។
ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ អ្នកវិភាគអាជីវកម្ម លោក ឌិន វីរៈ មានប្រសាសន៍ថា ការរាយការណ៍ព័ត៌មានទាក់ទងនឹងកំណើនសេដ្ឋកិច្ច អតិផរណា ឬអត្រាប្ដូរប្រាក់ គឺជួយអ្នកវិនិយោគ ឬអាជីវករងាយធ្វើការសម្រេចចិត្តលើការបណ្ដាក់ទុនលើមុខរបររបស់គេ។ ព័ត៌មានទាំងនេះ ក៏ជាផ្នែកមួយនៃការទាក់ទាញអ្នកវិនិយោគពីរបរទេសដែរ។ លោកអង្កេតឃើញថា ការរាយការណ៍ព័ត៌មានទាក់ទងនឹងធុរកិច្ចនេះ នៅកម្ពុជា មានចំនួនច្រើនជាងមុខ បើធៀបនឹងរយៈពេលកន្លងទៅ។ ប៉ុន្តែ សមត្ថភាពរបស់អ្នករាយការណ៍នៅមានកម្រិតនៅឡើយ ឬអាចនិយាយថា អ្នកសារព័ត៌មានគ្រាន់តែរាយការណ៍តាមអ្វីដែលគេបង្ហាញ ឬប្រាប់ប៉ុណ្ណោះ។
លោក ឌិន វីរៈ បញ្ជាក់ថា ដើម្បីលើកកម្ពស់ការរាយការណ៍ព័ត៌មានធុរកិច្ច និងសេដ្ឋកិច្ច ត្រូវមានការចូលរួមពន្យល់បង្ហាញបន្ថែមរបស់ស្ថាប័នអន្តរជាតិ លើការអភិវឌ្ឍនៅកម្ពុជា ក្នុងការបណ្ដុះបណ្ដាលចំណេះដឹងផ្នែកអាជីវកម្ម ឬសេដ្ឋកិច្ច ដូចជា ធនាគារអភិវឌ្ឍន៍អាស៊ី (ADB) ធនាគារពិភពលោក (World Bank) និងមូលនិធិរូបិយវត្ថុអន្តរជាតិ (IMF) ជាដើម។
បន្ថែមលើនេះ ប្រធានក្លឹបអ្នកកាសែតកម្ពុជា លោក ប៉ែន សមិទ្ធិ មានប្រសាសន៍ថា ការរាយការណ៍ព័ត៌មាននេះ ទាមទាររយៈពេល និងការអង្កេតស្រាវជ្រាវឲ្យបានច្បាស់ ពីព្រោះការរាយការណ៍ព័ត៌មានសេដ្ឋកិច្ច ដោយសារព័ត៌មាននេះទាក់ទងនឹងបច្ចេកទេស និងស្ថិតិច្រើន ខុសពីការរាយការណ៍អំពីព័ត៌មានសង្គម និងនយោបាយ។
បន្ថែមលើនេះ ក្នុងរបាយការណ៍បូកសរុបសន្និបាតរបស់ក្រសួងព័ត៌មាន ឆ្នាំ២០១២ និងទិសដៅឆ្នាំ២០១៣ បានសរសេរថា នៅក្នុងឆ្នាំ២០១២ ប្រទេសកម្ពុជា មានកាសែត ទស្សនាវដ្ដី ព្រឹត្តិបត្របោះពុម្ពជាភាសាខ្មែរចំនួនជាង ៦០០អង្គភាព។ មានវិទ្យុអេហ្វអ៊ឹម (FM) ផ្សាយសំឡេងជាង ១០០អង្គភាព មានទូរទស្សន៍ជាតិ និងឯកជនសរុបជិត ២០អង្គភាព។
អ្នកវិភាគសង្គម បានរកឃើញថា វិស័យសារព័ត៌មាននៅកម្ពុជា បានរាយការណ៍ព័ត៌មានតិចតួច បើធៀបចំនួនអ្នករាយការណ៍ពីសង្គម ឬនយោបាយ។ តាមការប៉ាន់ស្មាន ចំនួនអ្នករាយការណ៍ផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចមានតិចជាង ១០% ក្នុងចំណោមអង្គភាពរាយការណ៍ព័ត៌មានទាំងអស់នៅកម្ពុជា៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។