អ្នកអាជីវករក្រៅផ្លូវការទាំងនោះ មានប្រមាណ ៨០% នៃប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជាសរុប បានរិះគន់ចំពោះ គណបក្សនយោបាយដែលជាប់ឆ្នោតអាណត្តិមុន មិនបានជួយសម្រួលដល់ការងារប្រកបរបរ អាជីវកម្មរបស់គេឡើយ។ អ្នកប្រកបរបរសេដ្ឋកិច្ចក្រៅប្រព័ន្ធបានអះអាងថា គណបក្សដែលជាប់ឆ្នោតថ្មីនៅអាណត្តិទី៥នេះ គួរតែលើកកម្ពស់ប្រភេទអាជីវកម្មមិនផ្លូវការ។
ការលក់ដូរតូចតាចនៅតាមផ្លូវសាធារណៈជាមុខរបរមួយសំខាន់សម្រាប់ចិញ្ចឹមជីវិតគ្រួសារ។ មុខរបរតូចតាចកំប៉ិកកំប៉ុកទាំងនោះ រួមមានអ្នកលក់ដូរតាមផ្លូវសាធារណៈ និងអ្នករត់ម៉ូតូឌុបជាដើម។ អ្នកលក់ទាំងអស់នេះ បានចូលរួមចំណែកយ៉ាងធំធេងផងក្នុងកំណើនសេដ្ឋកិច្ចជាតិ។ ក្រុមអ្នកលក់ដូរតូចតាចទាំងនោះ ជាអ្នកបង្កើតការងារដោយខ្លួនឯង ប៉ុន្តែគាត់ត្រូវប្រឈមនឹងការផាកពិន័យផ្សេងៗពីអាជ្ញាធរ។
អ្នកលក់ភេសជ្ជៈតាមរទេះនៅម្ដុំរមណីយដ្ឋានវត្តភ្នំ លោក សេង តូម៉ា អាយុ ៥០ឆ្នាំ បានឲ្យដឹងថា រៀងរាល់ថ្ងៃគាត់អាចលក់បានចំណូលប្រមាណ ២០ម៉ឺនរៀល ប៉ុន្តែមុខរបរនេះប្រឈមនឹងការបណ្ដេញពីអាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន ដែលអះអាងថា ការលក់ដូរនៅតាមផ្លូវសាធារណៈប៉ះពាល់ដល់ សណ្ដាប់ធ្នាប់សង្គម។ មានថ្ងៃខ្លះ គាត់បានបង់ប្រាក់ផាកពិន័យប្រមាណ ១០ម៉ឺនរៀល ជាថ្នូរនឹងការយករទេះលក់អីវ៉ាន់របស់គាត់ពីអាជ្ញាធរមកវិញ។ លោកបញ្ជាក់ថា គណបក្សណាមួយដែលជាប់ឆ្នោត ត្រូវតែគិតគូរដល់អ្នកលក់ដូរតូចតាចនេះផង ព្រោះក្រុមនេះជាអ្នកក្រីក្រ ដែលមិនអាចមានលទ្ធភាពលក់អីវ៉ាន់តាមផ្សារធំៗឡើយ។
លោក សេង តូម៉ា បានបន្ថែមថា គាត់បានខ្ចីលុយគេមកបង្កើតមុខរបរដែលលក់សព្វថ្ងៃនេះ។ ការលក់ដូរដែលអាចរកចំណូលបានច្រើន គឺនៅក្បែររមណីយដ្ឋាននិងទីកន្លែងកម្សាន្តនានា។
អ្នករត់ម៉ូតូកង់បីដែលដឹកភ្ញៀវមកកាន់រមណីយដ្ឋានវត្តភ្នំ លោក ភា រម្យ បានឲ្យដឹងថា លោកចង់ឲ្យរដ្ឋាភិបាលដែលជាប់ឆ្នោតថ្មី ធ្វើឲ្យអ្នកប្រកបរបរដូចរូបគាត់មានសេរីភាព។ រយៈកាលកន្លងមក ការដឹកភ្ញៀវទេសចរណ៍ធ្វើដំណើរកម្សាន្តនៅរាជធានីភ្នំពេញ គាត់តែងតែប្រឈមនឹងការផាកពិន័យរបស់អាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន។
យ៉ាងណាក៏ដោយ អ្នកលក់ភេសជ្ជៈម្នាក់ទៀតតាមផ្លូវក្បែរសាលាបឋមសិក្សាបាក់ទូក អ្នកស្រី វែង ណៃហៀង អាយុ ៣៣ឆ្នាំ បានឲ្យដឹងថា រៀងរាល់ថ្ងៃ អ្នកស្រីអាចរកចំណូលបានប្រមាណ ៧ម៉ឺនរៀល។ អ្នកស្រីបញ្ជាក់ថា ការលក់ដូររាល់ថ្ងៃមិនមានការផាកពិន័យពីអាជ្ញាធរឡើយ ព្រោះអ្នកស្រីដឹងថា ទីកន្លែងណាដែលអាជ្ញាធរអនុញ្ញាតនិងហាមឃាត់។ មានថ្ងៃខ្លះអាជ្ញាធរក៏បានបណ្ដេញគាត់ដែរ តែបញ្ហានេះជារឿងធម្មតាសម្រាប់អ្នកលក់ដូរតាមផ្លូវ។ អ្វីដែលគាត់ចង់បានពីគណបក្សនយោបាយ គឺត្រឹមតែសេចក្ដីកុំឲ្យមានសង្គ្រាមតែប៉ុណ្ណោះ។
អគ្គលេខាធិការនៃសមាគមប្រជាធិបតេយ្យឯករាជ្យនៃសេដ្ឋកិច្ចក្រៅប្រព័ន្ធ លោក ហេង សំអ៊ន មានប្រសាសន៍ថា អ្នកប្រកបរបរនៅក្នុងវិស័យសេដ្ឋកិច្ចក្រៅប្រព័ន្ធបានកើនឡើង បន្ទាប់ពីកម្រិតជីវភាពប្រជាជនបានរងឥទ្ធិពលអាក្រក់ពីវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ចសកលកាលពីឆ្នាំ២០០៨។ ស្ថានភាពអ្នកដែលប្រកបរបស់លើវិស័យនេះ មានជីវភាពកាន់តែលំបាក ព្រោះគណបក្សដែលជាប់ឆ្នោតនៅអាណត្តិទី៤ មិនមានគោលនយោបាយឆ្លើយតបទៅលើអ្នកធ្វើការពាក់ព័ន្ធនឹងសេដ្ឋកិច្ចក្រៅប្រព័ន្ធនេះឡើយ។
លោក ហេង សំអ៊ន មានប្រសាសន៍បន្ថែមថា គណបក្សនយោបាយ ត្រូវរកវិធានការលើកកម្ពស់អ្នកប្រកបសេដ្ឋកិច្ចក្រៅប្រព័ន្ធ ឬអ្នកប្រកបរបរតូចតាចនៅកម្ពុជា តាមរយៈការសម្របសម្រួលការជ្រើសរើសទីតាំងសមស្របសម្រាប់ពួកគាត់លក់ដូរជាដើម។
គោលនយោបាយរបស់គណបក្សនយោបាយភាគច្រើននៅអាណត្តិទី៥នេះ ភាគច្រើនមិនបានផ្ដោតលើវិធានការជាក់លាក់ណាមួយ ដើម្បីលើកកម្ពស់អ្នកប្រកបរបស់តូចតាចឡើយ។ គណបក្សទាំងនោះបានផ្ដោតសំខាន់លើអំពើពុករលួយការការពារធនធានធម្មជាតិ និងបូរណភាពទឹកដីជាប្រធានបទសំខាន់សម្រាប់ទាក់ទាញសំឡេងគាំទ្រពីប្រជាពលរដ្ឋ។
និស្សិតផ្នែកវិទ្យាសាស្ត្រនយោបាយ កញ្ញា ចាន់ ម៉ាឡែន បានឲ្យដឹងថា អាជីវករតូចតាច ត្រូវបានអ្នកនយោបាយមើលរំលង ហើយផ្ដោតតែរឿងបច្ចុប្បន្នភាព ដែលទាក់ទងនឹងសង្គមជាវិធានការទាក់ទាញអ្នកគាំទ្រគណបក្សរបស់ខ្លួន។ ចំណុចសំខាន់បំផុត អាជីវករតូចតាចទាំងនោះ ត្រូវបង្ហាញទៅគណបក្សនយោបាយអ្វីដែលខ្លួនចង់បាន។ និន្នាការនេះ នឹងធ្វើឲ្យគណបក្សនយោបាយបង្វែរ ទិសដៅរបស់ខ្លួន មកគាំទ្រដល់អាជីវករតូចតាចវិញ។ ប៉ុន្តែអាជីវករទាំងនោះ មិនបានចាប់អារម្មណ៍លើបញ្ហាគណបក្សនយោបាយជាជាងការរកចំណូលមួយថ្ងៃសម្រាប់ចិញ្ចឹមមួយថ្ងៃនោះទេ។
កញ្ញា ចាន់ ម៉ាឡែន បានបន្ថែមថា ការប្រមូលផ្ដុំសំឡេងដែលបង្ហាញអំពីការចង់បានរបស់ក្រុមអាជីវករតូចតាចជារឿងសំខាន់បំផុត ដើម្បីដាក់ឥទ្ធិពលលើគណបក្សនយោបាយ។
អ្នកប្រកបរបរសេដ្ឋកិច្ចក្រៅប្រព័ន្ធទាំងអស់មានសំឡេងច្រើនដែលអាចផ្លាស់ប្ដូរ ឬជ្រើសរើសគណបក្សមួយឲ្យទទួលជ័យជំនះបាន។ តាមការប៉ាន់ស្មាននៅប្រទេសកម្ពុជា មានប្រជាពលរដ្ឋ ប្រមាណ ៨០% ជាអ្នកពឹងលើអាជីវកម្មមិនផ្លូវការនេះ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។