Hội nghị Thượng đỉnh Mục tiêu Phát triển Thiên niên kỷ năm 2010

Nhân dịp lãnh đạo các nước, các tổ chức quốc tế và Liên Hiệp Quốc tề tựu về New York để tham dự Hội nghị Thượng đỉnh Mục tiêu Phát triển Thiên niên kỷ – tổng kết những thành quả đạt được trong 10 năm thực hiện và đề ra những biện pháp hoạt động nhằm đạt được những mục tiêu đã đề ra từ năm 2000 trong thời gian 5 năm tới, tổ chức Ân xá Quốc tế kêu gọi chính phủ các nước đưa ra cam kết thực hiện việc cải thiện tình trạng nhân quyền đi đôi với việc xóa đói giảm nghèo tại các nước đang phát triển.

Quỳnh Như có cuộc phỏng vấn bà Pollyanna Truscott, Phó Đại diện Tổ chức Ân xá Quốc tế tại Liên Hiệp Quốc về vấn đề này. Mời quý thính giả theo dõi.

Cải thiện nhân quyền phải đi đôi với xóa đói giảm nghèo

Quỳnh Như: Thưa bà Pollyanna Truscott, xin cho biết nhận định của bà về mối quan hệ giữa các yếu tố kinh tế xã hội và vấn đề nhân quyền trong việc thực thi các chính sách xóa đói giảm nghèo.

Pollyanna Truscott: Theo Tổ chức Ân xá Quốc tế, đây là một vấn đề rất quan trọng. Năm 2009, chúng tôi đã đề ra một cuộc vận động lớn trên toàn cầu về Kinh tế, Xã hội, và các quyền về Văn hóa. Chúng tôi nhận thức được rằng nhiều thành viên của Tổ chức Ân xá Quốc tế rất quan tâm đến vấn đề nghèo đói và tình trạng ngược đãi về nhân quyền mà những người nghèo tại các nước phải chịu đựng. Chúng tôi cam kết đưa ra yêu cầu phải đặt vấn đề nhân quyền đi đôi với việc giải quyết tình trạng đói nghèo tại các nước đang phát triển.

Tham dự Hội nghị Thượng đỉnh Mục tiêu Phát triển Thiên niên kỷ tại New York lần này, Tổ chức Ân xá Quốc tế sẽ kêu gọi các nhà lãnh đạo quốc gia, các tổ chức quốc tế cam kết thực hiện việc cải thiện tình trạng nhân quyền đi đôi với việc giải quyết nạn nghèo đói tại các nước chậm phát triển.

Quỳnh Như: Làm thế nào để đảm bảo các nước tiếp nhận viện trợ quốc tế sử dụng nguồn ngân sách được trợ giúp vào những chương trình theo đúng Mục tiêu Phát triển Thiên niên kỷ đã đề ra?

Chúng tôi cam kết đưa ra yêu cầu phải đặt vấn đề nhân quyền đi đôi với việc giải quyết tình trạng đói nghèo tại các nước đang phát triển.
Bà Pollyanna Truscott

Pollyanna Truscott: Theo quan điểm của chúng tôi thì viện trợ phát triển đóng một vai trò quan trọng trong việc giúp xóa đói giảm nghèo và đẩy mạnh việc thực hiện những mục tiêu đã đề ra cho Thiên niên kỷ. Vai trò này về mặt tài chính và kỷ thuật đã được phản ánh trong các văn bản, hiệp định về nhân quyền kể cả trong các tuyên bố của Liên Hiệp Quốc.

Cho nên Tổ chức Ân xá Quốc tế hoàn toàn ủng hộ chính sách viện trợ quốc tế. Cụ thể là chính phủ các nước đang phát triển, có thể cầu cứu sự giúp đỡ quốc tế để giúp đảm bảo cho người dân trong nước được hưởng các quyền về kinh tế, xã hội, văn hóa, chính trị ở mức tối thiểu cơ bản.

Điều quan trọng là các nướctiếp nhận viện trợ phải sử dụng ngân sách được tài trợ đúng vào mục tiêu này. Nếu các nước tiếp nhận viện trợ phát triển có thể chứng minh được điều đó thì mới có thể nhận được viện trợ phát triển.

Quỳnh Như: Điểm qua các tài liệu tổng kết 10 năm thực hiện Kế hoạch Mục tiêu Phát triển Thiên niên kỷ, chuẩn bị trình bày tại Hội nghị Thượng đỉnh kỳ này, hầu hết đều tập trung vào các chương trình xóa đói giảm nghèo, và những thành tích trong lĩnh vực này.

Theo bà có phải Liên Hiệp Quốc và các tổ chức quốc tế chú trọng nhiều đến vấn đề nâng cao mức sống của người dân hơn là việc cải thiện các quyền cơ bản của người nghèo?

Pollyanna Truscott: Tổ chức Ân xá Quốc tế rất quan tâm đến vấn đề này. Xem qua chương trình nghị sự của Hội nghị Thượng đỉnh Mục tiêu Phát triển Thiên niên kỷ lần này, chúng tôi nhận thấy rằng những người nghèo sống ở các nước chậm phát triển buộc phải lựa chọn giữa sự trợ giúp hoặc nhân quyền.

Thật vậy, vấn đề nhân quyền chưa được chú trọng đúng mức. Khi vấn đề nhân quyền được đưa ra trước cộng đồng quốc tế thì nó lại bị tách ra khỏi vấn đề cải thiện và nâng cao đời sống kinh tế-xã hội- văn hóa-chính trị của người dân, và trở thành một vấn đề trong các tranh chấp quốc tế giữa các phe nhóm chính trị.

Không thể đưa ra sự lựa chọn giữa nhân quyền với các vấn đề chính trị và viện trợ. Nhân quyền phải được đặt ở trọng tâm trong việc xóa đói giảm nghèo, mà hiện nay việc này chưa được thực hiện. Những người nghèo cần được tham gia vào việc xây dựng các chương trình, kế hoạch xóa đói giảm nghèo tại các nước.

Để làm được điều này thì họ phải được tiếp cận với thông tin, được tiếp xúc và làm việc với các tổ chức để có thể góp phần xây dựng một kế hoạch hữu hiệu, thiết thực cho người nghèo.

Bà Pollyanna Truscott.Hình do Bà cung cấp.

Quỳnh Như: Thưa, bà có tin rằng nếu một nước nhận viện trợ phát triển báo cáo rằng họ đạt được một số thành tích theo Mục tiêu Phát triển Thiên niên kỷ đề ra, thì những người nghèo và những người thuộc nhóm dân tộc thiểu số ở các nước này cũng được hưởng các quyền cơ bản con người bình đẳng với mọi người?

Pollyanna Truscott: Tôi tin rằng những người thuộc nhóm thiểu số luôn chịu nhiều thiệt thòi, và dễ bị tổn thương nhất. Một điều chắc chắn rằng rất nhiều chương trình xóa đói giảm nghèo đang nhằm vào giúp cho nhóm người này, vì rõ ràng họ xứng đáng được ưu tiên thụ hưởng các chương trình đó. Những vấn đề nhân quyền trong các kế hoạch xóa đói giảm nghèo, và các chương trình phát triển cũng đặt ưu tiên cho nhóm người này được tiếp cận.

Chúng tôi trông đợi cộng đồng quốc tế sẽ lưu tâm đến vấn đề này trong Hội nghị thượng đỉnh do Liên Hiệp Quốc tổ chức tại New York lần này. Lãnh đạo của tất cả các quốc gia đều đồng ý rằng những vấn đề liên quan đến việc cải thiện và nâng cao đời sống vật chất, tinh thần và các quyền tự do cơ bản của con người cho nhóm người sống ở mức nghèo khổ này cần được đưa lên hàng ưu tiên, và cần được nhấn mạnh hơn nữa.

Quỳnh Như: Làm thế nào Tổ chức Ân xá quốc tế có thể đảm bảo rằng các nhà tài trợ cũng như chính phủ các nước tiếp nhận viện trợ sẽ thực hiện cam kết tôn trọng vấn đề nhân quyền của những người thuộc nhóm nghèo khổ và dễ bị tổn thương này?

Pollyanna Truscott: Tổ chức Ân xá Quốc tế đã phát động cuộc vận động toàn cầu để kêu gọi các chính phủ chấm dứt tình trạng vi phạm nhân quyền, vì vấn đề này sẽ làm cho vấn nạn nghèo khó càng trở nên trầm trọng thêm. Chúng tôi nghiên cứu tình hình ở một số nước, tìm ra những chứng cứ để đề nghị chính phủ của các nước đó phải áp dụng những biện pháp để cải tiến.

Vì chúng tôi tin rằng vấn đề này sẽ giải quyết được triệt để ở cấp quốc gia.Tổ chức Ân xá Quốc tế với một mạng lưới thành viên đông đảo trên thế giới, chúng tôi vận động các nước đảm bảo xóa bỏ những vấn đề phân biệt đối xử về giới tính và đẳng cấp.

Hợp tác giữa LHQ và Ân xá Quốc tế

Quỳnh Như: Bà đánh giá thế nào về sự hợp tác của Liên Hiệp Quốc với các tổ chức quốc tế khác như Ân xá Quốc tế để theo dõi việc cải thiện vấn đề nhân quyền cho các đối tượng thuộc chính sách xóa đói giảm nghèo?

Pollyanna Truscott: Việc tổ chức Hội nghị thượng đỉnh tại New York lần này để đánh giá những kết quả đã đạt được trong việc thực hiện Mục tiêu Phát triển Thiên niên kỷ trong 10 năm qua cho thấy Liên Hiệp Quốc đánh giá cao việc thực hiện các mục tiêu đã đề ra.

Trước khi cần có sự giúp đỡ của các nước tài trợ trong việc cải thiện tình trạng nhân quyền trong nước, các chính phủ này cần nhận thức về những quy định của công ước quốc tế về nhân quyền, mà hiện nay đã có trên 160 quốc gia đã ký kết tham gia công ước này.
Bà Pollyanna Truscott

Nhân dịp này Tổ chức Ân xá Quốc tế đã yêu cầu Liên Hiệp Quốc trong phần tổng kết các chương trình xóa đói giảm nghèo phải có kèm theo phần đánh giá, phân tích những tiến bộ đạt được trong lĩnh vực nhân quyền đối với những thành phần yếu thế trong xã hội, vì đây là một việc rất quan trọng, đồng thời đảm bảo rằng các chương trình phát triển ở cấp độ quốc gia hay quốc tế đều phù hợp với những tiêu chí bắt buộc về nhân quyền.

Điều chúng tôi trông đợi ở Liên Hiệp Quốc cũng như chính phủ các nước là cần tăng cường thiện chí chính trị trong việc xem xét mức độ nhân quyền mà các đối tượng cần được xóa đói giảm nghèo đang có.

Quỳnh Như: Và theo bà thì các nước viện trợ cần phải làm gì trong việc yêu cầu chính phủ các nước cam kết thực hiện các chương trình xóa đói giảm nghèo đi đôi với cải thiện và tăng tiến nhân quyền?

Pollyanna Truscott: Các nước tài trợ cần ủng hộ các nước tiếp nhận viện trợ, khi các nước này cần sự hỗ trợ để đảm bảo rằng các mục tiêu về kinh tế-xã hội-chính trị-văn hóa cho người dân phải đạt được ít nhất là ở mức cơ bản như các quyền được đi học, được làm việc, quyền bình đẳng về giới tính, và được cải thiện đời sống về mặt vật chất.

Đó là một trong những yêu cầu chúng tôi đặt ra với các nhà tài trợ. Chúng tôi nghĩ rằng các nước và các tổ chức tài trợ đóng một vai trò quan trọng trong việc xóa bỏ tình trạng nghèo khó ở các nước chậm phát triển, và đóng góp một phần rất lớn trong các chương trình phát triển xã hội.

Hội nghị Thượng đỉnh Mục tiêu Phát triển Thiên niên kỷ sẽ được tổ chức tại New York vào ngày 20-22/09/2010. Photo courtesy of UN Millennium Campaign.

Nhưng tránh nhiệm chính vẫn nằm ở chính các quốc gia muốn phát triển vươn lên. Trước khi cần có sự giúp đỡ của các nước tài trợ trong việc cải thiện tình trạng nhân quyền trong nước, các chính phủ này cần nhận thức về những quy định của công ước quốc tế về nhân quyền, mà hiện nay đã có trên 160 quốc gia đã ký kết tham gia công ước này.

Quỳnh Như: Thưa bà Truscott, bà có thể cho biết những vấn đề cơ bản mà trong Hội nghị Thượng đỉnh lần này Tổ chức Ân xá Quốc tế sẽ đề nghị chính phủ các nước cần áp dụng để có thể thực hiện được Mục tiêu Phát triển Thiên niên kỷ đã đề ra một cách đầy đủ ý nghiã?

Pollyanna Truscott: Điều quan trọng là các nước tài trợ cũng như các nước nhận viện trợ cần xem xét lại các mục tiêu phát triển thiên niên kỷ đề ra cụ thể ở từng nước, đối chiếu với những điều đã thực hiện để đảm bảo rằng nó phù hợp với vấn đề nhân quyền. Đây là điều đầu tiên và cũng vô cùng quan trọng vì các điều tra nghiên cứu của những tổ chức quốc tế về các chương trình xóa đói giảm nghèo ở các nước, đã phát hiện những vi phạm về nhân quyền.

Thứ đến, trên bình diện quốc tế việc tổng kết công tác thực hiện Mục tiêu Phát triển Thiên niên kỷ cần tiến hành hàng năm với sự tham gia của tất cả các nước thành viên của Liên Hiệp Quốc.

Để đảm bảo rằng các nước thành viên nhận thức được rằng vấn đề nhân quyền không phải là một sự lựa chọn giữa phát triển xã hội và nhân quyền, mà vấn đề quyền con người chính là trọng tâm của các chương trình phát triển bền vững và đạt hiệu quả.

Quỳnh Như: X in cảm ơn bà Pollyanna Truscott về cuộc phỏng vấn này.

Hội nghị Thượng đỉnh Mục tiêu Phát triển Thiên niên kỷ năm 2010

Cải thiện nhân quyền phải đi đôi với xóa đói giảm nghèo

Hợp tác giữa LHQ và Ân xá Quốc tế

Theo dòng thời sự: