Nguyễn Khanh, phóng viên đài RFA
Ngay trong ngày đầu tiên ở thủ đô Washington của Hoa Kỳ, Chủ Tịch Nước Nguyễn Minh Triết của Việt Nam đã có một bài phát biểu quan trọng nói về hợp tác phát triển quan hệ, đồng thời kêu gọi doanh nhân Hoa Kỳ đầu tư thêm vào thị trường Việt Nam. Nguyễn Khanh của Ban Việt Ngữ chúng tôi trình bày chi tiết hơn trong bài sau đây.
Trong bài phát biểu kéo dài đúng 14 phút đồng hồ đọc tại thủ đô Washington của Hoa Kỳ, Chủ Tịch Nước Nguyễn Minh Triết của Việt Nam khẳng định sự tin tưởng vào mối quan hệ hữu nghị tốt đẹp giữa hai nước, hai dân tộc.
“Kể từ chuyến thăm của Ngài Tổng Thống Bush sang Việt Nam hồi tháng 11 năm 2006, từ đó đến nay mối quan hệ giữa hai nước càng ngày càng phát triển tốt đẹp.
Chuyến thăm lần này là để kiểm điểm lại những điều đã thỏa thuận trước đây giữa hai bên, đồng thời ký tiếp những thỏa thuận mới nhằm đưa quan hệ hai nước lên một tầm cao mới, thúc đẩy quan hệ hợp tác về nhiều mặt giữa hai nước, đặc biệt là quan hệ về kinh tế.
Song song với quan hệ kinh tế, cũng thúc đẩy quan hệ giáo dục, khoa học kỹ thuật, giải quyết các vấn đề nhân đạo, HIV/AIDS và nạn nhân chất độc dioxin.”
Mối quan hệ hữu nghị
Ông Chủ Tịch Nước Việt Nam nói thêm hai quốc gia đã có những nhất trí về các vấn đề vừa kể, đồng thời đã và đang tăng cường hợp tác với nhau. Ông cũng nói đến kế hoạch tăng cường hợp tác tìm kiếm những người Mỹ mất tích từ thời chiến tranh Việt Nam, quan việc Việt Nam bây giờ đã tạo điều kiện cho quân đội Mỹ tìm kiếm những người bị mất tích trên biển, là điều mà các giới chức Hoa Kỳ nói rằng trước đây từng được yêu cầu, nhưng chỉ mới được Hà Nội chấp thuận cho thực hiện hồi gần đây.
Theo ông Triết, tất cả những gì đã và sắp xảy ra chứng tỏ mói quan hệ ngày một thắt chặt hơn, giải quyết những vấn đề mà cả hai bên đều quan tâm.
Ông Triết và đoàn Việt Nam khởi đầu với trạm dừng chân ở New York và theo nguyên văn lời trình bầy của ông, đoàn đại diện cho nhà nước, chính phủ và các doanh nghiệp Việt Nam “sống trong bầu không khí được những người bạn Mỹ hết sức nồng nhiệt tiếp đón, luôn luôn thấy những nụ cười, những cử chỉ thân thiện và mong muốn hợp tác”.
Ông cũng kể lại ngay buổi sáng đầu tiên đến thủ đô của Hoa Kỳ, được chính phủ Mỹ dàn xếp cho đến thăm một gia đình nông dân Mỹ trồng nho ở bang Virginia, và gia đình nông dân Mỹ được ông đến thăm cùng với đoàn Việt Nam không muốn rời nhau. Theo ông Triết:
“Điều đó nói lên là nhân dân hai nước chúng ta mong muốn hòa bình đoàn kết hữu nghị, không có lý gì chúng ta không xích lại gần nhau, đoàn kết, thân thiện bên nhau. Ngay cả người nông dân bình thường cũng hiểu được điều đó và sự thật, nhà nước chính phủ hai bên cũng đang cố gắng trên con đường này và tôi đến Hoa Kỳ cũng với thiện chí đó.”
Vận động phát triển quan hệ kinh tế, thương mại
Đầu tuần này trước khi rời sân bay Hà Nội để sang Mỹ, ông Triết cho báo chí biết mục tiêu chính của ông là vận động phát triển quan hệ về kinh tế, thương mại, kêu gọi doanh gia Hoa Kỳ bỏ thêm vốn đầu tư ở Việt Nam hay đặt chân vào thị trường Việt Nam. Vì thế, ông đã dành phần lớn thì giờ để nói về “một địa chỉ” mà các doanh gia Mỹ có thể đặt niềm tin, gửi gấm “trên bước đường làm ăn của mình”.
Theo người lãnh đạo Nhà Nước Việt Nam, cho dù tục ngữ có câu “vạn sự khởi đầu nan” nhưng những doanh nghiệp Mỹ bỏ vốn đầu tư đều gặp thuận lợi ngay từ lúc ban đầu, do đó, ông tin tưởng những bước kế tiếp sẽ còn thuận lợi hơn nhiều.
Vì vậy, ông kêu gọi những doanh nghiệp nào chưa đến, thì hãy cùng nhau đến với Việt Nam, một mảnh đất còn nhiều điều kiện tốt để các doanh nghiệp Hoa Kỳ làm ăn, nơi người dân hiền hòa, thân thiện, báo hiệu sự hợp tác chặt chẽ.
Ông nói tiếp: "Không chỉ người dân đối tác với các bạn đâu, mà cả các cơ quan nhà nước, cả lãnh đạo đều một lòng như thế. Chúng tôi sẽ hết sức tạo môi trường đầu tư ngày càng tốt hơn."
Đồng thời thẳng thắn nhìn nhận: "Chúng tôi biết rằng hiện nay môi trường đầu tư của Việt Nam tuy có được cải thiện, nhưng vẫn còn những khó khăn, trở ngại. Quý vị hiểu cho rằng một đất nước còn mới mẻ, đang đi lên, chắc chắn không tránh khỏi những thiếu sót, những gai góc. Nhưng quyết tâm của nhân dân Việt Nam, của lãnh đạo Việt Nam là khắc phục những khó khăn, tạo môi trường tốt nhất để mời gọi các nhà đầu tư."
Cam kết đổi mới
Ông Triết giải thích lý do khiến chính phủ Việt Nam dám đưa ra lời cam kết vì muốn phát triển kinh tế. Về điểm này, lần đầu tiên giới đầu tư và các nhà quan sát được nghe một nhân vật lãnh đạo hàng đầu nhìn nhận:
“Về mặt kinh tế thì Việt Nam còn chậm lắm, phải phát triển nhanh thì mới có thể theo kịp các nước trong khu vực, và từng bước, mới có thể sánh vai cùng các nước khác. Cho nên muốn phát triển nhanh thì bản thân Việt Nam là phải cố gắng cao nhất, nhưng đồng thời cũng mong muốn bạn bè, các nhà đầu tư hãy cùng đến đây, cùng hợp tác phát triển hai bên cùng có lợi.”
Và một lần nữa, nhắc lại lời cam kết khẳng định bằng mọi giá sẽ tiếp tục đổi mới, để tạo thị trường đầu tư tốt nhất, lợi nhất cho các doanh nhân nước ngoài, trong đó đặc biệt là Hoa Kỳ. Ông Triết cũng nhìn nhận khi vào đầu tư ở Việt Nam, các doanh gia nước ngoài không chỉ hợp tác về kinh tế mà còn giúp Việt Nam về một mặt rất quan trọng là đào tạo nhân lực.
“Tôi cũng đề nghị với quý vị là Việt Nam còn nhiều khó khăn, quý vị đến đây là vừa để hợp tác làm ăn, vừa có phần nào giúp Việt Nam khắc phục những khó khăn đó. Khó khăn lớn nhất của chúng tôi là đào tạo nguồn nhân lực.”
Lời kêu gọi của ông Triết đã được các nhà doanh nghiệp và đầu tư Hoa Kỳ lắng nghe, với rất nhiều giao kèo lớn nhỏ được ký kết trong 3 ngày qua. Một viên chức của Việt Nam cho Ban Việt Ngữ chúng tôi biết dự kiến trước ngày đoàn lên đường sang Mỹ là sẽ mang về được khoảng 4 tỷ rưỡi đô la trị giá các giao kèo, nhưng cho đến bây giờ, con số này đã lên đến gần 7 tỷ đô la.
Cũng cần nói thêm trong một khoảng 1 giờ đồng hồ nữa, ông Chủ Tịch Nước Việt Nam sẽ có bài phát biểu nói về quan hệ giữa Việt Nam và ASEAN, khi đến dự bữa tiệc do Tổ Chức Các Ddại Sứ Những Nước ASEAN ở Hoa Kỳ khoản đãi. Nhưng trọng tâm chính về chính trị và ngoại giao sẽ là buổi gặp gỡ với Tổng Thống George W. Bush ở Nhà Trắng vào ngày mai.
Tin tức mà chúng tôi ghi nhận được cho biết vấn đề nhân quyền, tự do, dân chủ cho Việt Nam sẽ được Tổng Thống Bush nói đến, coi là trọng tâm trong buổi gặp gỡ này, trong khi đó người ta dự đoán phía Việt Nam sẽ kêu gọi Hoa Kỳ xúc tiến mở rộng quan hệ chiến lược, quan hệ kinh tế, giúp Việt Nam xây dựng một trường đại học đẳng cấp quốc tế và theo một viên chức cao cấp trong ngành ngoại giao Mỹ thì đương nhiên, vấn đề chất da cam cũng sẽ được hai nhà lãnh đạo bàn đến.
Nguyễn Khanh tường trình từ Washington.