Buổi điều trần do Tiểu ban Nhân quyền thuộc Ủy ban thường vụ phối hợp Ngoại giao, Quốc phòng, và Thương mại của Quốc hội Úc tổ chức vào lúc 10 giờ sáng ngày 19/3 (theo giờ địa phương).
Nhân quyền tại Việt Nam
Thành phần tham dự phía Quốc hội Úc có dân biểu Kerry Rea, Chủ tịch Tiểu Ban Nhân Quyền và cũng là Chủ toạ buổi điều trần, dân biểu Phillip Ruddock, Phó Chủ tịch Tiểu ban, cùng ba dân biểu và ba thượng nghị sĩ khác trong Quốc hội Liên bang Úc.
Tổ chức được mời tham gia điều trần là Đảng Việt Tân có trụ sở chính tại Hoa Kỳ.
Bác sĩ Nguyễn Đỗ Thanh Phong, một thành viên trong phái đoàn Đảng Việt Tân tham gia buổi điều trần, cho biết nguyên do dẫn đến buổi điều trần này:
"Ngày 3/9/2008, T ổ ng tr ưở ng Ngo ạ i giao Úc, Steven Smith, đã yêu c ầ u Ủ y ban nghiên c ứ u v ề nhân quy ề n ở Châu Á-Thái Bình D ươ ng, đ ặ c bi ệ t yêu c ầ u Ủ y ban ph ố i h ợ p Ngo ạ i giao, Qu ố c phòng, và Th ươ ng m ạ i c ủ a Qu ố c h ộ i Liên bang Úc có nh ữ ng bu ổ i đi ề u tr ầ n đ ể nghiên c ứ u m ộ t s ố v ấ n đ ề liên quan đ ế n nhân quy ề n.
K ể t ừ tháng 9 năm ngoái đ ế n nay h ọ đã t ổ ch ứ c t ổ ng c ộ ng hai bu ổ i đi ề u tr ầ n. Đ ầ u tiên là vào tháng 2 v ừ a qua ở Sydney, kỳ này là ngày 19/3 mà chúng tôi đ ượ c m ờ i đ ể đi ề u tr ầ n. Sau đó, ngày 20/3 s ẽ có thêm m ộ t bu ổ i t ạ i Melbourne. T ổ ng c ộ ng h ọ t ổ ch ứ c 3 bu ổ i, quy t ụ trên d ướ i 10 t ổ ch ứ c đ ượ c m ờ i đi ề u tr ầ n."
Mục đích của Tiểu ban nhân quyền Quốc hội Úc khi tổ chức buổi điều trần về tình hình nhân quyền Việt Nam vào ngày 19/3 nhằm tìm hiểu, thảo luận các vấn đề liên quan đến vi phạm nhân quyền tại Việt Nam, đồng thời tiếp nhận các đề nghị để làm sao Úc có thể tham gia trực tiếp vào một số những biện pháp hoặc thành lập một số cơ cấu, phương thức giúp giảm thiểu tình trạng đàn áp nhân quyền tại Việt Nam.
Trên tinh thần đó, nội dung được trình bày trước Tiểu ban Nhân quyền Quốc hội Úc xoay quanh các điểm chính như sau:
"Chúng tôi c ậ p nh ậ t cùng Ti ể u ban Nhân quy ề n v ề m ộ t s ố tin t ứ c m ớ i nh ấ t liên quan đ ế n 4 lĩnh v ự c. Th ứ nh ấ t, v ề v ấ n đ ề b ắ t b ớ , giam gi ữ tuỳ ti ệ n c ủ a nhà n ướ c Vi ệ t Nam đ ố i v ớ i nh ữ ng ng ườ i nói lên chính ki ế n c ủ a mình mà g ầ n đây nh ấ t là chi ế n d ị ch càn quét h ồ i tháng 9/2008 trong đó có m ộ t s ố nhà dân ch ủ nh ư Ph ạ m Thanh Nghiên, Nguy ễ n Xuân Nghĩa…
Sau đó chúng tôi cũng trình bày v ề lĩnh v ự c t ự do ngôn lu ậ n và t ự do internet t ạ i Vi ệ t Nam, c ụ th ể nh ư tr ườ ng h ợ p c ủ a anh Đi ế u Cày. V ấ n đ ề th ứ ba đ ượ c nh ắ c đ ế n là t ự do tôn giáo. Chúng tôi đ ề c ậ p đ ế n s ự đàn áp đ ố i v ớ i Giáo h ộ i Ph ậ t giáo Vi ệ t Nam Th ố ng nh ấ t, đ ố i v ớ i nh ữ ng giáo h ộ i Tin Lành Menonite, Công giáo v.v..V ấ n đ ề k ế tíêp đ ượ c trình bày là Công đoàn, quy ề n c ủ a ng ườ i công nhân t ạ i Vi ệ t Nam, và nh ữ ng s ự b ấ t công."
Đề nghị cải thiện
Trước khi kết thúc, đại diện bên tham dự buổi điều trần cũng nêu lên một số kiến nghị yêu cầu Quốc hội Úc có hành động cụ thể hơn nữa giúp cải thiện quyền con người tại Việt Nam, như:
"Th ứ nh ấ t, v ề đ ố i tho ạ i nhân quy ề n Úc-Vi ệ t hàng năm. Chúng tôi đ ề ngh ị ph ả i có nh ữ ng ch ươ ng trình c ụ th ể và có m ứ c đo rõ ràng đ ể đ ả m b ả o nh ữ ng gì hai qu ố c gia th ả o lu ậ n đi đ ế n m ộ t k ế t qu ả nào đó.
Vai trò của Tiểu ban Nhân quyền là theo dõi các vấn đề cụ thể về nhân quyền, hầu xem tiểu ban có thể đóng góp được gì qua các mối quan hệ với chính phủ Úc, cũng như qua các cuộc đối thoại nhân quyền với cộng đồng người Việt khắp nơi và với giới chức lãnh đạo Việt Nam.
Dân biểu Bernie Rippol
Th ứ hai chúng tôi đ ề ngh ị nên có m ộ t s ố c ơ c ấ u theo dõi nhân quy ề n t ạ i khu v ự c Châu Á-Thái Bình D ươ ng nh ư hình thành m ộ t Ủ y ban Nhân quy ề n kh ố i ASEAN ch ẳ ng h ạ n."
Tiểu ban Nhân quyền trực thuộc Ủy ban thường vụ phối hợp Ngoại giao, Quốc phòng, và Thương mại trong Quốc hội Liên bang Úc, có vai trò tác động và đóng góp vào các chính sách của chính phủ Úc trong nhiều lĩnh vực, trong đó có nhân quyền.
Dân biểu liên bang Bernie Rippol, thành viên Ủy ban thường vụ phối hợp Ngoại giao, Quốc phòng, và Thương mại, người đã nhiều lần lên tiếng về vấn đề nhân quyền của Việt Nam, cho biết thêm:
"Ủ y ban th ườ ng v ụ ph ố i h ợ p Ngo ạ i giao, Qu ố c phòng, và Th ươ ng m ạ i c ủ a Qu ố c h ộ i Úc có m ộ t s ố ti ể u ban tr ự c thu ộ c và m ộ t trong s ố này là Ti ể u ban Nhân quy ề n. Ti ể u ban này t ừ lâu đã quan tâm đ ế n tình hình nhân quy ề n t ạ i nhi ề u n ướ c khác nhau trong đó có Vi ệ t Nam. Bu ổ i đi ề u tr ầ n này là ho ạ t đ ộ ng trong m ộ t chu ỗ i ti ế n trình liên t ụ c và m ộ t tiêu chí lâu dài c ủ a Ti ể u ban.
Vai trò c ủ a Ti ể u ban Nhân quy ề n là theo dõi các v ấ n đ ề c ụ th ể v ề nhân quy ề n t ạ i các qu ố c gia trong đó có Vi ệ t Nam, h ầ u xem ti ể u ban có th ể đóng góp đ ượ c gì, qua các m ố i quan h ệ v ớ i chính ph ủ Úc, qua các cá nhân t ừ ng thành viên trong qu ố c h ộ i, cũng nh ư qua các cu ộ c đ ố i tho ạ i nhân quy ề n v ớ i c ộ ng đ ồ ng ng ườ i Vi ệ t kh ắ p n ơ i và v ớ i gi ớ i ch ứ c lãnh đ ạ o Vi ệ t Nam."
Đảng Việt Tân, phía được mời tham gia buổi điều trần tại Quốc hội Úc ngày 19/3 về nhân quyền Việt Nam bị Hà Nội cáo buộc là tổ chức khủng bố trong khi người đi đầu trong cuộc chiến chống khủng bố toàn cầu là cựu Tổng thống Mỹ George W.Bush, thời đương nhiệm, đã từng tiếp xúc với đại diện của đảng này tại Nhà Trắng để tham khảo, trao đổi về thực trạng nhân quyền của Việt Nam.