Việt Hùng, phóng viên đài RFA
Hôm qua thứ Ba 6-3, hai luật sư Lê Thị Công Nhân và luật sư Nguyễn Văn Đài đã bị bắt ở Hà Nội với lời cáo buộc "tuyên truyền chống nhà nước XHCNVN". Trước khi bị bắt, Luật sư Nguyễn Văn Đài đã có một cuộc trả lời phỏng vấn phóng viên Việt Hùng của đài Á Châu Tự Do. Cuộc nói chuyện diễn ra lúc 9 giờ sáng ngày 6/3/2007, tức là khoảng 1 tiếng đồng hồ trước khi luật sư Đài bị công an đến khám nhà và bắt đưa đi.
Trước tiên luật sư Nguyễn Văn Đài cho biết về quyết định của Sở Kế hoạch Đầu tư Hà Nội thu hồi giấy phép kinh doanh của Công ty TNHH Dịch thuật và tư vấn Việt luật do luật sư Đài làm giám đốc: “Đêm ngày 3 tháng 2 năm 2007 cơ quan an ninh điều tra thành phố Hà Nội tiến hành khám văn phòng làm việc của tôi vì họ nghi ngờ tôi có hành vi tuyên truyền chống nhà nước.
Những tài liệu họ thu giữ được chủ yếu là liên quan đến vấn đề nhân quyền và dân chủ, không có tài liệu nào chống đối nhà nước cả và tôi cũng không có tuyên truyền chống nhà nước, thế nhưng đến ngày 5 tháng 2 bên cơ quan an ninh họ có gửi một báo cáo sang Sở Kế hoạch Đầu tư Hà Nội, họ đề nghị Sở Kế hoạch Đầu tư căn cứ vào đó rút giấy phép hoạt động văn phòng của tôi.
Sau đó thì Sở Kế hoạch Đầu tư ra quyết định thu hồi giấy phép hoạt động Công ty Dịch thuật và Tư vấn về Việt luật của tôi vào ngày 28-02 vừa qua.
Việc ban hành quyết định dựa trên căn cứ của cơ quan an ninh là không chính xác, bởi vì tất cả những tài liệu đó là tài liệu của cá nhân tôi chứ không phải là của công ty. Nếu như họ căn cứ vào những hành vi trái phép thì phải có mua bán, trao đổi, thu lợi nhuận, phải có lợi ích từ việc kinh doanh buôn bán đó, nhưng ở đây những tài liệu đó là tài liệu hoàn toàn cá nhân mà chỉ nhằm nghiên cứu chứ không phải để tuyên truyền giới thiệu cho người khác”.
Việt Hùng: Nhưng trong thông báo của Sở Kế hoạch Đầu tư Hà Nội ngày 28 tháng 2 chúng tôi xin được trích dẫn "công ty TNHH Dịch thuật và tư vấn Việt luật do luật sư làm giám đốc có hành vi tuyên truyền, tàng trữ sản phẩm văn hóa phản động, chống nhà nước Cộng hòa XHCN VN" vậy những tài liệu đó là tài liệu gì mà luật sư lại nói là tài liệu của cá nhân luật sư?
Luật sư Nguyễn Văn Đài: Vâng, cá nhân mỗi công dân Việt Nam có quyền được thông tin và có quyền được nhận tất cả những nguồn tài liệu khác nhau, không có văn bản nào cấm công dân Việt Nam sở hữu những tài liệu đó cho mục đích của riêng mình. Cho đến nay cơ quan an ninh chưa có văn bản nào nói tôi tuyên truyền chống nhà nước, trong khi Sở Kế hoạch Đầu tư chỉ căn cứ như vậy để quyết định thu hồi giấy phép là không chính xác. Đây không phải là tài liệu của công ty, đây chỉ là tài liệu của cá nhân.
Việt Hùng: Những tài liệu đó luật sư nói là lấy từ mạng Internet, nhưng những tài liệu đó là những tài liệu "nhạy cảm" đối với nhà nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam, vậy những tài liệu đó có liên hệ tới công ty mà luật sư làm giám đốc hay không?
Luật sư Nguyễn Văn Đài: Hoàn toàn không liên hệ đến công ty, bởi vì văn phòng công ty của tôi vừa là trụ sở công ty, vừa la trụ sở văn phòng luật sư Thiên Ân và cũng đồng thời là nhà riêng của tôi, cho nên ngoài giờ hành chính sử dụng làm trụ sở công ty thì tôi sử dụng làm nhà riêng cho nên tôi có quyền để những tài liệu đó.
Theo điều 88 Bộ luật Hình sự Việt Nam thì chỉ người nào tuyên truyền những tài liệu có nội dung chống nhà nước để nhằm mục đích chống nhà nước thì mới coi là vi phạm luật, còn đây là nếu anh sử dụng hay sở hữu các tài liệu đó có nội dung chống, nhưng anh không có mục đích chống, mà chỉ nhằm mục đích đấu tranh cho tự do dân chủ thì không vi phạm luật!
Việt Hùng: Vẫn căn cứ theo quyết định ngày 28-02 vừa rồi của Sở Kế hoạch Đầu tư Hà Nội trong đó có ghi rất rõ, Công ty TNHH Dịch thuật và tư vấn Việt luật đã vi phạm nội quy, vi phạm nội dung quy định nêu trong dịch vụ, hàng hóa cấm kinh doanh là "các sản phẩm văn hóa phản động". Liệu những tài liệu mà luật sư để ở nhà và văn phòng có thuộc diện "văn hóa phản động" hay không?
Luật sư Nguyễn Văn Đài: Cho đến giờ naà tôi chưa nhận được một văn bản giấy tờ của cơ quan có thẩm quyền nào kết luận những tài liệu đó văn hóa phẩm đó là phản động hay là có thông tin chống nhà nước, tôi hoàn toàn chưa nhận được văn bản nào cả.
Việt Hùng: Với cái nhìn của luật sư dựa trên căn bản nào mà Sở Kế hoạch Đầu tư Hà Nội lại ban hành quyết định như vậy?
Luật sư Nguyễn Văn Đài: Họ căn cứ vào một công văn của cơ quan an ninh điều tra thành phố Hà Nội P24. Trên nguyên tắc công văn đó trước khi họ gửi cho Sở Kế hoạch Đầu tư Hà Nội thì họ phải gửi cho tôi để nói rằng, tôi đã tàng trữ những tài liệu vi phạm pháp luật và cơ quan an ninh sẽ gởi sang Sở Kế hoạch Đầu tư để yêu cầu rút giấy phép của công ty…
Nhưng cho đến nay chúng tôi hoàn toàn không nhận được một văn bản kết luận nào về vấn đề này. Hơn nữa, việc áp dụng luật của phòng đăng ký kinh doanh là hoàn toàn sai, điều luật đó chỉ áp dụng cho pháp nhân nếu họ có hành vi kinh doanh những tài liệu đó, nhưng đằng này những tài liệu này là của cá nhân tôi thì họ không thể áp dụng như vậy được.
Việt Hùng: Như vậy kể từ hôm 28-02 vừa rồi Công ty tư vấn Việt luật của luật sư không còn hiệu lực?
Luật sư Nguyễn Văn Đài: Không, hiện tại công việc của chúng tôi vẫn bình thường. Theo quyết định đó trong vòng 6 tháng thì chúng tôi mới phải tiến hành giải thể công ty chứ không phải giải thể ngay. Chúng tôi đang tiến hành thủ tục khiếu nại.
Việt Hùng: Bên cạnh đó chúng tôi ghi nhận Đoàn Luật sư Hà Nội có giấy mời luật sư lên làm việc?
Luật sư Nguyễn Văn Đài: Trong nội bộ Đoàn Luật sư Hà Nội đã có nhiều lần một số luật sư đã kiến nghị rút thẻ luật sư của tôi. Thật sự ngoài việc tôi là thành viên Đoàn Luật sư Hà Nội, tôi còn là thành viên của một số Đoàn Luật sư Quốc tế khác nữa, chẳng hạn như Liên đoàn Luật sư Cơ đốc Quốc tế, như vậy trên nguyên tắc tôi hoàn không sử dụng danh nghĩa Luật sư Đoàn luật sư Hà Nội trong những công việc giao dịch quốc tế.
Tôi sử dụng danh nghĩa của Liên đoàn Luật sư Quốc tế cho nên việc họ nói tôi sử dụng danh nghĩa luật sư Đoàn Luật sư Hà Nội là không chính xác. Việc Đoàn Luật sư Hà Nội mời tôi làm việc là căn cứ trên nguyên tắc của cơ quan điều tra, họ dựa vào căn cứ ngày 3-02 tôi bị cơ quan an ninh bắt giữ.
Việt Hùng: Nhưng mà trong những văn thư hay những thư ngỏ mà dư luận cả trong và ngoài nước được biết đến thì luật sư thường ký là luật sư Nguyễn Văn Đài. Luật sư nói hiện nay luật sư còn là thành viên của nhiều tổ chức hoạt động bất vụ lợi khác, nhưng mà hiện nay luật sư đang là thành viên Đoàn luật sư Hà Nội?
Luật sư Nguyễn Văn Đài: Vâng, danh nghĩa luật sư đó gắn liền trong suốt cuộc đời kể cả khi họ không còn hành nghề nữa. Ví dụ như bác sĩ hay kỹ sư… cũng vậy thôi. Khi họ đã có chứng chỉ hành nghề trong tay rồi thì danh nghĩa ấy được gắn liền với cuộc đời của họ mặc dù họ không còn hành nghề.
Việc tôi ký trong các văn bản là luật sư Nguyễn Văn Đài hoàn toàn không có gì sai bởi vì tôi không nói tôi ký tên luật sư Nguyễn Văn Đài là với danh nghĩa thành viên của Đoàn Luật sư Hà Nội.
Việt Hùng: Trong một số văn thư khác luật sư ký Nguyễn Văn Đài, luật sư thì luật sư Nguyễn Văn Đài và Nguyễn Văn Đài, luật sư có sự khác biệt nào hay không?
Luật sư Nguyễn Văn Đài: Nó có sự khác biệt một chút, ví dụ trong các văn bản nếu ký luật sư Nguyễn Văn Đài ám chỉ tức là anh đang hành nghề với tư cách là luật sư, còn nếu ký Nguyễn Văn Đài, luật sư thì đây là hàm ý ông Nguyễn Văn Đài có nghề nghiệp là luật sư.
Việt Hùng: Như vậy phải chăng, trong thư mời của Đoàn Luật sư Hà Nội có liên hệ đến vấn đề mà chúng tôi vừa nêu ra, tức là liên quan đến danh xưng luật sư Nguyễn Văn Đài hay là Nguyễn Văn Đài, luật sư. Điều này có đúng không?
Luật sư Nguyễn Văn Đài: Vâng, đúng là Đoàn luật sư Hà Nội mời tôi làm việc là vì việc tôi sử dụng danh xưng Luật sư Nguyễn Văn Đài và Nguyễn Văn Đài, luật sư.
Việt Hùng: Nhưng nếu chiếu theo luật pháp hiện hành tại Việt Nam thì việc "chẻ chữ" ra như vậy? có đúng theo luật pháp hay không?
Luật sư Nguyễn Văn Đài: Thực ra đấy chỉ là một cách chơi chữ thôi, bởi vì theo Luật Đầu tư mới với 4 chức năng của luật sư là: - Tranh tụng trước tòa - Tư vấn pháp lý - Dịch vụ pháp lý - Đại diện cho thân chủ …thì có một điều luật liên quan đến chức năng xã hội của luật sư, ngoài chức năng hành nghề của mình phải có chức năng xây dựng một xã hội công bằng dân chủ, văn minh. Nếu dẫn giải những điều này ra người luật sư có thể làm được những công việc khác nhau, không những chỉ ở trong nước mà còn Quốc tế nữa, đó là trách nhiệm của luật sư phải làm cho nên tất cả việc làm của tôi là tôi làm theo chức năng xã hội của người luật sư chứ không phải là chức năng hành nghề của người luật sư.
Việt Hùng: Trở lại quyết định của Sở Kế hoạch Đầu tư Hà Nội thu hồi giấy phép kinh doanh của công ty do luật sư làm giám đốc, khi ban hành quyết định đó, Sở Kế hoạch Đầu tư có thông báo trước cho đương sự hay mời lên để trình bày quan điểm của mình trước khi có quyết định đó hay không?
Luật sư Nguyễn Văn Đài: Họ hoàn toàn không có mời tôi lên là việc về vấn đề này kể cả trong suốt quá trình tôi làm việc với cơ quan điều tra thì chưa bao giờ họ nói những tài liệu trong văn phòng của tôi là những tài liệu phản động hay là có nội dung chống nhà nước, họ hoàn toàn chưa có nói.
Họ chưa bao giờ có văn bản hay nói miệng với tôi về vấn đề đó. Việc trước khi quyết định Sở Kế hoạch Đầu tư đã không có mời tôi làm việc mà họ chỉ căn cứ vào nội dung công văn của bên cơ quan công an điều tra để họ ban hành văn bản và quyết định.
Việc áp dụng pháp luật của họ là hoàn toàn sai là chắc chắn rồi vì tôi đã tham khảo tất cả ý kiến của nhiều luật sư và tất cả đều khẳng định rằng, việc áp dụng như vậy là hoàn toàn sai.
Việt Hùng: Thay mặt quý thính giả của Đài xin cám ơn luật sư Nguyễn Văn Đài và chúng tôi sẽ tiếp tục theo dõi vụ việc.