Mặc Lâm phỏng vấn Luật sư Cù Huy Hà Vũ để biết thêm chi tiết về sự việc này.
Trách nhiệm
M ặc Lâm : Th ưa Lu ật S ư, xin ông cho bi ết là v ới Hi ến Pháp hi ện hành c ủa nhà n ước Công Hòa Xã H ội Ch ủ Nghĩa Vi ệt Nam thì vi ệc ông kh ởi ki ện m ột th ủ t ướng có đ ược pháp lu ật cho phép hay không?
LS Cù Huy Hà Vũ : Theo luật Việt Nam thì việc khởi kiện ra toà là được áp dụng đối với tổ chức, đối với cá nhân có hành vi hành chính hoặc là có những quyết định hành chính trái với pháp luật, thì việc đó luật pháp Việt Nam cho phép.
Vả lại, căn cứ vào Bộ Luật Dân Sự thì mọi hành vi, mọi chủ thể tức là những người có những hành vi mà vi phạm pháp luật đấy, xâm phạm quyền và lợi ích hợp pháp của người khác thì nếu không nghiêm trọng đến mức phải chịu trách nhiệm hình sự thì đều là đối tượng có thể bị khởi kiện ra toà.
Cho nên trong trường hợp này, Thủ Tướng Nguyễn Tấn Dũng cũng là một cá nhân hoặc là đại diện cho một tổ chức có thể bị khởi kiện như bất cứ một công dân nào khác.
Chuyện chứng minh cái tác hại nghiêm trọng của quyết định của thủ tướng phê duyệt "quy hoạch phân vùng thăm dò - khai thác - chế biến - sử dụng quặng bauxite 2007-2025" là rất rõ ràng, bởi vì chính Quốc Hội đã đưa ra những cái luật để ngăn cấm những hành vi đó.
LS Cù Huy Hà Vũ<br/>
M ặc Lâm : Th ưa ông nguyên t ắc đ ể thành l ập m ột v ụ án thì bên nguyên đ ơn ph ải ch ứng minh đ ược nh ững thi ệt h ại v ật ch ất hay tinh th ần c ủa b ị đ ơn đ ối v ới mình hay v ới c ộng đ ồng. Trong tr ường h ợp này làm sao ch ứng minh đ ược trách nhi ệm liên đ ới c ủa th ủ t ướng có th ể gây tác h ại cho ch ủ th ể, th ưa ông?
LS Cù Huy Hà Vũ : Chuyện chứng minh cái tác hại nghiêm trọng của quyết định của thủ tướng phê duyệt "quy hoạch phân vùng thăm dò - khai thác - chế biến - sử dụng quặng bauxite 2007-2025" là rất rõ ràng, bởi vì chính Quốc Hội đã đưa ra những cái luật để ngăn cấm những hành vi đó.
Chẳng hạn, đó là luật bảo vệ môi trường quy định rất rõ là cấm những hành vi xâm hại đến môi trường, vậy thì cái quyết định của Thủ Tuớng Nguyễn Tấn Dũng đã bất chấp những quy định của pháp luật ở Luật Bảo Vệ Môi Trường, một bộ luật rất là cụ thể, chớ không phải là cảm nhận.
Quyết định trái luật?
M ặc Lâm : Đ ơn ki ện c ủa ông ghi rõ là ch ống l ại vi ệc th ủ t ướng ký m ột văn b ản trái pháp lu ật, xin Lu ật S ư cho bi ết chi ti ết k ỹ thu ật v ề m ột văn b ản trái pháp lu ật c ụ th ể nh ư th ế nào?
LS Cù Huy Hà Vũ : Việc mà tôi kiện Thủ Tướng Chính Phủ Nguyễn Tấn Dũng là tôi kiện ổng vì đã ban hành một quyết định trái pháp luật, tức là nó trái với những luật đã được ban hành.
Ví dụ quyết định đó trái Luật Bảo Vệ Môi Trường, quyết định đó trái Luật Quốc Phòng, rồi trái Luật Di Sản Văn Hoá này, hình thức nội dung văn bản này, trái nốt cả Luật Ban Hành Văn Bản Vi Phạm Pháp Luật, tức là trong trường hợp này tôi căn cứ vào luật để tôi bác bỏ quyết định của Thủ Tướng.
Tất nhiên, sau cái quyết định đó của Thủ Tướng thì có nội dung về việc cho phép khai thác bauxite, thì cái việc bác bỏ của tôi căn cứ trên cái quyết định đó trái luật, thì cũng thực tế và trong thực chất là họ đã triển khai việc khai thác bauxite hiện nay.
M ặc Lâm : Đ ơn kh ởi ki ện c ủa Lu ật S ư đ ược g ửi cho tòa án c ấp nào và li ệu có đ ủ y ếu t ố pháp lý đ ể tòa án th ụ lý v ụ ki ện này hay không?
LS Cù Huy Hà Vũ : Đơn khởi kiện của tôi đương nhiên là tôi phải tính đến chuyện là phải được thụ lý, bởi vì tôi hoàn toàn căn cứ vào các quy định của pháp luật. Vả lại, tôi là một người hoạt động về luật, cũng có nhiều kinh nghiệm, đã tham gia nhiều phiên toà thì tôi cũng không đến nỗi ngây thơ để làm đơn khởi kiện để rồi người ta không thụ lý.
Tuy nhiên, cũng phải thừa nhận một cách khách quan rằng vụ kiện Thủ Tướng Chính Phủ dù sao cũng là một việc mà trước hết là nó sẽ gây một bối rối có thể nói rất là mạnh đối với Thủ Tướng Nguyễn Tấn Dũng nói riêng và đối với lãnh đạo Việt Nam nói chung, cho nên lãnh đạo chắc chắn họ cũng phải cân nhắc để cho cái toà vẫn thuộc sự chi phối của lãnh đạo Việt Nam có nên thụ lý hay không thụ lý đối với đơn khởi kiện của tôi.
Nhưng tất nhiên tôi tin rằng dù toà án Việt Nam có đưa ra những lập luận gì đi chăng nữa thì tôi sẽ tiếp tục có đầy đủ những cơ sở pháp luật để hoá giải dần những lý do họ đưa ra.
Cái chuyện người ta đưa ra những lý do để từ chối việc này việc kia, thậm chí người ta bất chấp, thì tôi đã quen rồi, và đó là thực trạng ở Việt Nam : người ta nói một đàng làm một nẻo, người ta đưa ra những luật nhưng người ta lại bất chấp luật pháp (do chính họ đưa ra) thì cái toà án Việt Nam cũng bất chấp luật pháp rất nhiều.
Thì cái việc người ta tìm cách trì hoãn, hay là chưa thụ lý ngay, hoặc là thế nào đó, thì cái chuyện đấy không cũng không ngoài cái tầm suy nghĩ của tôi. Nhưng mà cho dù các ông ấy suy nghĩ như thế nào thì tôi vẫn tin rằng sự thật vẫn là sự thật.
Tôi tin rằng dù toà án Việt Nam có đưa ra những lập luận gì đi chăng nữa thì tôi sẽ tiếp tục có đầy đủ những cơ sở pháp luật để hoá giải dần những lý do họ đưa ra.
LS Cù Huy Hà Vũ<br/>
M ặc Lâm : Chúng tôi xin m ột câu h ỏi cu ối cùng n ữa. Trong v ụ án giáo x ứ Thái Hà, m ột đ ồng nghi ệp c ủa ông là Lu ật s ư Lê Tr ần Lu ật đã b ị sách nhi ễu, b ị gây khó khăn m ọi cách vì ông này là lu ật s ư bi ện h ộ cho các b ị cáo. Nh ư v ậy thì đ ơn ki ện c ủa ông có th ể s ẽ b ị đ ối x ử t ương t ự nh ư v ậy và đôi khi còn n ặng n ề h ơn th ế n ữa. L ụât S ư đã chu ẩn b ị tinh th ần nh ư th ế nào đ ối v ới nh ững di ễn ti ến s ắp t ới?
LS Cù huy Hà Vũ : Tôi chưa bao giờ nghĩ rằng tôi làm gì trái pháp luật cả, cho nên không có một cơ quan nào ở nước Việt Nam này, cá nhân lãnh đạo nào ở nước Việt Nam này có thể cấm tôi hoạt động về pháp luật. Tôi khẳng định điều đó.
Còn ngược lại, nếu người ta có những hành vi trái pháp luật nào đó thì người phá pháp luật Việt Nam họ sẽ phải trả giá, trước hay sau thôi. Nhưng mà kết luận lại, tôi luôn nghĩ rằng tôi làm việc pháp luật và việc tôi khởi kiện Thủ Tướng Nguyễn Tấn Dũng là vì lợi ích chung, vì lợi ích quốc gia.
Thủ Tướng Nguyễn Tấn Dũng cũng chỉ là một nhà lãnh đạo của một giai đoạn nhất định chứổng không thể là nhà lãnh đạo của Việt Nam vĩnh viễn được, cho nên các nhà lãnh đạo Việt Nam nói chung và Thủ Tướng Nguyễn Tấn Dũng nói riêng hãy nghĩ đến sự hạn hữu trong sự cầm quyền của mình, hãy vì lợi ích lâu dài và trường tồn của nhân dân Việt Nam.
M ặc Lâm : Xin cám ơn Lu ật s ư Cù Huy Hà Vũ dành th ời gi ờ cho chúng tôi trong cu ộc ph ỏng v ấn ngày hôm nay.