Câu hỏi đang được đặt ra là những gì sẽ được nhà lãnh đạo Mỹ nói đến trong bản thông điệp đầu tiên này của ông? Ban Việt Ngữ chúng tôi hy vọng tìm được câu trả lời gửi đến quý vị, đã đặt câu hỏi này với anh Nguyễn Khanh, và Anh cho biết:
Tình trạng Liên bang
Nguyễn Khanh: Cũng như các vị Tổng Thống khác, ông Obama sẽ dùng bản thông điệp hàng năm đển trình bày với người dân Hoa Kỳ về chính sách, đường hướng đối nội lẫn đối ngoại. Tuy nhiên, mọi người đều tin là ông sẽ dành phần lớn thì giờ để nói đến 3 vấn đề mà dân chúng Mỹ quan tâm tới: kinh tế, làm sao giúp dân có việc làm, và cắt giảm ngân sách.
Mọi người đều tin là ông sẽ dành phần lớn thì giờ để nói đến 3 vấn đề mà dân chúng Mỹ quan tâm tới: kinh tế, làm sao giúp dân có việc làm, và cắt giảm ngân sách.
Nguyễn Khanh.
Thy Nga: Tại sao vậy?
Nguyễn Khanh: Có rất nhiều lý do. Một năm trước đây khi ông Barack Obama tuyên thệ nhậm chức, gần 70% cử tri tin rằng nhà lãnh đạo trẻ tuổi của nước Mỹ sẽ làm được việc, có nghĩa là ông sẽ giải quyết được tình trạng suy thoái kinh tế, tạo công ăn việc làm cho người dân. Một năm sau chỉ còn có khoảng 45% cử tri tin rằng ông đang dẫn quốc gia đi đúng hướng. Bây giờ hay nói đúng hơn là tối hôm nay, ông Obama sẽ phải thuyết phục người dân, hy vọng sớm lấy lại được niềm tin mà họ đã dành cho ông trước đây.
Các cuộc thăm dò cho thấy người dân Hoa Kỳ vẫn chưa thật sự an tâm về kinh tế. Mặc dù chính ông Obama và các viên chức cao cấp Nhà Trắng đã nhiều lần nói rằng quốc gia đã vượt qua giai đoạn khó khăn nhất của cuộc suy thoái, nhưng dân chúng muốn thấy những bằng chứng cụ thể hơn.
Bằng chứng mà người dân mong nhìn thấy là nếu đã qua được khó khăn như chính phủ nói thì tại sao tỷ lệ người thất nghiệp vẫn tiếp tục tăng, hiện đang ở mức 10%, là mức mà tất cả người dân Mỹ đều nói là quá cao. Khi thất nghiệp cao, công ăn việc làm khó tìm, thì đương nhiên dân chúng không an tâm. Khi dân chúng không an tâm, đương nhiên là họ sẽ không dám tiêu xài, và không dám tiêu xài thì kinh tế không thể phát triển ở mức mà chính phủ mong đợi.
Thất nghiệp cao, người dân chưa dám tiêu xài thì mức thuế thu nhập hàng năm đương nhiên giảm. Thuế thu bị giảm, thâm thủng ngân sách phải tăng. Một ngày trước khi ông Obama đọc thông điệp đầu tiên của ông gửi cho dân chúng Mỹ, Cơ Quan Đặc Trách Chiết Tính Ngân Sách do Quốc Hội Liên Bang thành lập cho biết năm nay, nước Mỹ sẽ phải vay thêm 1.300 tỷ dollars để chi tiêu. Vì thế có thể nói là mọi người đều tin tối hôm nay ông Obama sẽ trình bày cặn kẽ cho người dân Hoa Kỳ biết kế hoạch kinh tế, kế hoạch giúp người dân có công ăn việc làm và chương trình cắt giảm chi tiêu, cân bằng ngân sách của ông.
Dư luận chờ đợi
Thy Nga: Xin cắt lời anh ở đây. Chắc anh cũng biết trước khi đọc bài diễn văn, ông Obama đã loan báo sẽ cắt giảm chi tiêu…
Nguyễn Khanh: Thưa đúng, nhưng mức cắt giảm vẫn chỉ là mức tượng trưng, chưa hẳn đã làm hài lòng cử tri. Ông thông báo sẽ không tăng lương cho tất cả những viên chức được ông đề cử và đang lãnh mức lương từ 100.000 dollars trở lên, tổng cộng mỗi năm bớt được 4 triệu dollars. Ông cũng thông báo cắt giảm một số chương trình không đem lại hiệu quả tốt, bớt được 15 tỷ dollars cho ngân sách quốc gia. Nên nhớ hiện giờ ngân sách hàng năm của nước Mỹ là 3.000 tỷ, bớt được 15 tỷ tức là chỉ có 0,5%. Đây là tỷ lệ quá ít, người dân muốn ông cắt giảm hơn nữa, và đương nhiên họ cũng đòi hỏi cắt giảm sao cho khéo để tất cả các dịch vụ công ích đều không bị trở ngại.
Câu trả lời đúng nhất là phải chờ xem. Nhưng các cố vấn của ông Obama đều tin rằng ông ta làm được.
Nguyễn Khanh.
Thy Nga: Ông Obama biết điều đó?
Nguyễn Khanh: Đương nhiên là ông phải biết. Ông biết là đang phải đương đầu với những nguy cơ chính trị có thể đe dọa trực tiếp đến chiêc ghế Tổng Thống của ông, cũng như đe dọa vị thế chính trị mà đảng Dân Chủ do ông lãnh đạo đang có. Vì thế, sáng nay, phát ngôn viên Nhà Trắng là ông Robert Gibbs có nói là Tổng Thống sẽ giải thích cặn kẽ cho mọi người biết là ông hiểu tại sao người dân bức bội với ông, người dân không hài lòng về những gì ông làm, và đưa ra kế hoạch hành động để dân chúng an tâm.
Vài tháng trước đây trong một cuộc phỏng vấn truyền hình, ông Obama bảo rằng mỗi tối khi chợt thức giấc cứ nghĩ đến kinh tế là ông không bao giờ ngủ lại được nữa.
Cách đây vài ngày trong một cuộc phỏng vấn truyền hình khác, ông cũng bảo cứ nghĩ đến hình ảnh của một người chủ gia đình nộp đơn cả trăm chỗ mà vẫn không tìm được việc, và người này ngày nào cũng lo âu không biết làm sao có đủ tiền trang trải chi phí cho gia đình, làm sao có tiền trả tiền nhà, trả tiền bảo hiểm y tế chẳng hạn, là ông không an tâm. Ông nói rằng chính những hình ảnh đó đã tiếp sức cho ông, và ông biết còn phải làm nhiều hơn nữa.
Thy Nga: Liệu ông có thuyết phục được người dân hay không?
Nguyễn Khanh: Câu trả lời đúng nhất là phải chờ xem. Nhưng các cố vấn của ông Obama đều tin rằng ông ta làm được. Nên nhớ ông Obama nổi tiếng với tài hùng biện, nổi tiếng với sức thu hút người nghe, và chính những điều đó đã giúp ông lấy được chìa khóa Nhà Trắng. Vấn đề là ông đã cho cử tri thấy tài năng tranh cử của một chính trị gia, và tối nay là lúc ông phải cho người dân thấy tài lãnh đạo của một vị tổng thống.