Gia Minh, phóng viên đài RFA
Hoa Kỳ vào ngày 13 tháng 11 vừa qua đã công bố rút tên Việt Nam ra khỏi danh sách các quốc gia cần quan tâm đặc biệt về tự do tôn giáo, gọi tắt là CPC, mà Việt Nam ở trong danh sách đó từ năm 2004.
Phản ứng của cơ quan chức năng phụ trách tôn giáo của nhà cầm quyền Hà Nội, và của một số tôn giáo khác ở Việt Nam ra sao?
Tin Việt Nam không còn nằm trong danh sách những quốc gia mà Hoa Kỳ cho là phải quan tâm đặc biệt về tình hình tự do tôn giáo được đưa ra chỉ mấy ngày trước khi phái đòan của tổng thống George W. Bush sang Hà Nội dự thượng đỉnh APEC và thăm chính thức Việt Nam.
Ông John Hanford, đại sứ phụ trách về tự do tôn giáo quốc tế của Bộ Ngọai giao Hoa Kỳ phát biểu là năm nay nhờ vào những bước tích cực mà chính phủ Hà Nội đã thực hiện trong hai năm qua nên Việt Nam không còn bị đưa vào danh sách nữa.
Đối với một số giáo phái Tin Lành vẫn chưa được cấp phép chính thức theo như Pháp lệnh Tự do Tôn giáo của Việt Nam, thì ý kiến của họ ra sao, và lâu nay họ họat động thế nào? Mục sư Hồ Xuân Vinh, thuộc hội thánh Phúc Âm tòan vẹn tại thành phố Qui Nhơn cho biết:
“Chúng tôi không đăng ký và chính quyền cũng không đả động gì. Dù trước đây có bắt bớ nhưng nay thì chúng tôi vẫn sinh họat. Trung ương có chủ trương cởi mở cho tự do tôn giáo, nhưng một số địa phương nhất là vùng sâu vùng xa chưa làm đúng. Cá biệt có một số hội thánh như Mennonite vẫn còn gặp khó khăn, nhưng các hội thánh tư gia nay không bị khó khăn như trước.”
Giáo hội Phật giáo Hòa Hảo Thuần Túy, là một giáo hội không đồng ý họat động với những thành phần do phía chính quyền đưa ra, và lâu nay vẫn gặp nhiều trở ngại với phía nhà cầm quyền thì một tín hữu cho biết tình hình hiện nay của giáo hội:
Đạo Cao Đài bị một bản án là một số giáo chủ theo Tây Mỹ, sau đó nhà nước cho lập Hội đồng chưởng quản riêng. Nói rằng có tự do nhưng trong khuôn khổ của nhà nước. Tôi hy vọng theo xu thế đổi mới thì nhà nước sẽ trả lại chân truyền cho giáo hội, cũng như tài sản.
“Giáo hội thuần túy không theo giáo hội quốc doanh nên bị o ép nên chúng tôi phải đấu tranh. Người ta bắt bớ nhiều nên nhân lực có thể suy kiệt.”
Đạo Cao Đài thì thế nào? Sĩ Tài Phùng Văn Phan từ Tây Ninh có giải thích về tình trạng của đạo: "Đạo Cao Đài bị một bản án là một số giáo chủ theo Tây Mỹ, sau đó nhà nước cho lập Hội đồng chưởng quản riêng. Nói rằng có tự do nhưng trong khuôn khổ của nhà nước. Tôi hy vọng theo xu thế đổi mới thì nhà nước sẽ trả lại chân truyền cho giáo hội, cũng như tài sản."
Giáo sư Nguyễn Chính Kết, một tín đồ Công giáo La Mã, một giáo hội được chính thức họat động thì trước thông tin Hoa Kỳ rút tên Việt Nam ra khỏi danh sách các quốc gia cần quan tâm đặc biệt về tự do tôn giáo ông có nhận định:
“Bản chất của cộng sản là kỵ tôn giáo.Tôi thấy không có thay đổi gì nhiều, chỉ là ở vỏ bên ngòai thôi. Vì nhà nước cho mình quyền thừa nhận mục sư, linh mục, thượng tọa hay tôn giáo này là tôn giáo, tôn giáo khác là không. Đìều này ngược với nhiều nước khác.”
Trước thông tin này, phía Ban Tôn giáo chính phủ Hà Nội, đưa ra ý kiến: "Vì Việt Nam có những tiến bộ nên đưa ra khỏi danh sách là hợp lý thôi."
Tự do tôn giáo vẫn còn là một đề tài nhạy cảm tại Việt Nam. Đa phần người Việt Nam đều theo một tín ngưỡng nào đó, dù rằng trên chứng minh thư trong phần tôn giáo nhiều người ghi chữ không. Ngày càng có nhiều người tham gia vào sinh họat của những cơ sở tôn giáo và có những đóng góp tích cực cho xã hội; thế nhưng như phát biểu của những ngừoi trong bài thì mọi sinh họat tôn giáo tín ngưởng đều nằm trong tầm kiểm sóat của nhà nước.