Chuyến viếng thăm Nam California lần thứ ba của ông Michael Michalak, Đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam cuối tuần qua đã được đánh dấu bằng hai buổi họp mặt với cộng đồng người Việt tại quận Cam vào tối thứ Sáu và thứ Bẩy ngày 5 và 6 tháng Sáu.
Nhận định của ngài Đại Sứ về tự do tôn giáo và nhân quyền tại Việt Nam đã tạo nên những tranh luận rất sôi nổi ngay trong buổi họp và nhiều phản ứng rõ nét của nhiều giới trong cộng đồng sau đó.
Hà Giang, thông tín viên đài Á Châu Tự Do tại California đã tham dự cả hai buổi họp này và gửi về bài tường trình như sau:
Giáo dục sẽ giúp phần cải thiện nhân quyền. Đơn giản là vì khi người ta càng hiểu biết nhiều về thế giới xung quanh, thì họ lại càng có những chọn lựa khôn ngoan hơn.
Đại sứ Michael Michalak
Nhân quyền tại Việt Nam
Buổi thảo luận với chủ đề “Nhân Quyền VN Ngày Nay” giữa Đại Sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam, ông Michael Michalak và cộng đồng người Việt tại quận Cam, Nam California vào tối thứ Sáu vừa qua đã được đài SBTN trực tiếp truyền hình.
Sự tham dự đông đảo của đại diện các tôn giáo, hội đoàn, giới truyền thông và nhiều nhân sĩ trong vùng, đã nói lên sự quan tâm sâu xa của người Việt hải ngoại về tình hình nhân quyền tại Việt Nam.
Hai dân biểu liên bang là bà Lorretta Sanchez và ông Dana Rohrabacher đã mở đầu cuộc thảo luận bằng lời chia xẻ quan ngại của họ về sự thiếu tự do thông tin, và tự do tôn giáo tại Việt Nam.
Lời chào mừng bằng tiếng Việt của Đại Sứ Michael Michalak đã tạo cho người tham dự những nụ cười thoải mái hiếm hoi trong buổi thảo luận đã nhanh chóng trở thành rất sôi nổi.
"Xin chào các b ạn, tôi r ất vui tham gia s ự ki ện này, nh ưng tôi h ọc ti ếng Vi ệt, nh ưng tôi ch ưa có th ể nói chuy ện ti ếng Vi ệt, vì th ế tôi phát bi ểu ti ếng Anh."
Tôi không cho là việc đè nén nhân quyền tại Việt Nam xẩy ra là vì người dân thiếu hiểu biết. Nguyên nhân của sự chà đạp nhân quyền là vì có một nhóm người nhất quyết giữ lấy quyền cai trị. Việc có hay không có nhân quyền không dựa vào dân trí, mà là do chính sách của nhà cầm quyền.
Dân biểu Dana Rohrabacher
Đại Sứ Michael Michalak tóm lược về tình trạng nhân quyền, kết quả của việc hợp tác kinh tế, và ông hân hoan cho biết dù chỉ mới phục vụ được một nửa nhiệm kỳ tại Việt Nam, nhưng ông đã đạt được chỉ tiêu về việc nâng cao con số du học sinh từ Việt Nam vào nước Mỹ lên đến hơn 12 ngàn sinh viên.
Trả lời câu hỏi là việc gia tăng số du học sinh sẽ cải thiện tình hình nhân quyền tại Việt Nam như thế nào, ông đại sứ phát biểu:
"Giáo d ục s ẽ giúp ph ần c ải thi ện nhân quy ền đ ơn gi ản là vì khi ng ười ta càng hi ểu bi ết nhi ều v ề th ế gi ới xung quanh, thì h ọ l ại càng có nh ững ch ọn l ựa khôn ngoan h ơn, và tôi tin r ằng h ọ s ẽ t ất nhiên có nh ững quy ết đ ịnh có l ợi ích cho vi ệc c ải thi ện nhân quy ền."
Dân biểu Dana Rohrabacher hoàn toàn phản bác quan điểm này:
"Tôi không cho là vi ệc đè nén nhân quy ền t ại Vi ệt Nam x ẩy ra là vì ng ười dân thi ếu hi ểu bi ết. Nguyên nhân c ủa s ự chà đ ạp nhân quy ền là vì có m ột nhóm ng ười nh ất quy ết gi ữ l ấy quy ền cai tr ị. K ể c ả ng ười cùng đinh nh ất trong xã h ội cũng hi ểu r ất rõ r ằng h ọ b ị đàn áp, r ằng h ọ không có quy ền t ự do ngôn lu ận. Các ông giáo s ư đ ại h ọc hi ểu r ằng n ếu h ọ không đ ược t ự do ch ỉ trích nhà c ầm quy ền thì s ẽ b ị m ất vi ệc. Vi ệc có hay không có nhân quy ền không d ựa vào dân trí, mà là do chính sách c ủa nhà c ầm quy ền".
Tự do Tôn giáo?
Nhiều câu hỏi của đồng bào nêu lên về những gì mà họ cho là vi phạm tự do tôn giáo tại Việt Nam, đã nhanh chóng đưa buổi thảo luận trở về việc đưa Việt Nam trở lại danh sách CPC, tức danh sách những quốc gia cần phải được quan tâm đặc biệt vì vi phạm tự do tôn giáo.
Về điểm này, Đại Sứ cho biết: "Quan đi ểm c ủa tôi v ề t ự do tôn giáo h ơi khác v ới nh ững quan đi ểm đã đ ược quý v ị phát bi ểu ở đây ngày hôm nay. Quý v ị đã bi ết là B ộ Ngo ại Giao cho r ằng hi ện gi ờ không có đ ủ b ằng ch ứng đ ể chúng tôi đ ưa Việt Nam tr ở l ại danh sách CPC."
Lời tuyên bố này đã khiến nhiều người trong cử tọa ồ lên vì không dấu được sự thất vọng và không đồng ý.
Các anh có thể viết thơ cho ông Tổng Thống Obama để “take me out”, đem tôi ra khỏi Việt Nam.
Đại sứ Michael Michalak
Trong buổi thảo luận chiều hôm sau, dân biểu liên bang Ed Royce đã đơn cử trường hợp của Mục Sư Nguyễn Công Chính, một bằng chứng cụ thể về việc chà đạp tự do tôn giáo tại Việt Nam đã xẩy ra từ nhiều năm nay.
Ông nói: "Nhi ều ng ười trong chúng ta r ất quen thu ộc v ới tình tr ạng c ủa M ục S ư Nguy ễn Công Chính, ng ười đã b ị công an đ ịa ph ương đánh đ ập r ất tàn nh ẫn ch ỉ vì nh ững sinh ho ạt tôn giáo và nhân quy ền c ủa ông. T ấm hình c ủa ông m ặt bê b ết máu đã nói v ới chúng ta r ất nhi ều. Tôi đã đ ưa t ấm hình này cho v ề các đ ồng nghi ệp c ủa tôi xem. Đó là tình tr ạng t ự do tôn giáo t ại Vi ệt Nam hôm nay."
Đài Á Châu Tự Do đặt câu hỏi về các tiêu chuẩn được dùng để đưa một quốc gia vào danh sách CPC, và làm thế nào để đo lường sự cải thiện tự do tôn giáo?
Đại Sứ Michael Michalak trả lời: "Mu ốn đ ặt m ột qu ốc gia vào danh sách CPC đòi h ỏi nhi ều đi ều ki ện. Tôi không th ấy chúng ta có ích l ợi gì trong vi ệc đ ưa Việt Nam tr ở l ại danh sách này."
Thất vọng...
Sau buổi thảo luận, ký giả Kiều Mỹ Duyên, phát biểu:
“Chúng tôi trả lời với tính cách là một người trong cộng đồng Việt Nam quan tâm đến nhân quyền ở Việt Nam.
Chúng tôi là công dân của Hoa Kỳ, chúng tôi đều bỏ phiếu, chúng tôi cũng có thể đề nghị với chính phủ Hoa Kỳ là đưa ông Đại Sứ này trở về Hoa Kỳ.
Bà Kiều Mỹ Duyên
Những câu hỏi của những ký giả như là Đinh Quang Anh Thái, Hà Giang, Phong Lê Vũ, có những câu ông tránh né không có trả lời.
Nghe những lời mà tránh né trả lời của ông Đại Sứ Hoa Kỳ, cũng như là những lời mà ông có vẻ bênh vực cho Việt Nam làm chúng tôi phẫn nộ.
Và câu mà ông nói như thế này, “Các anh có thể viết thơ cho ông Tổng Thống Obama để “take me out”, đem tôi ra khỏi Việt Nam”. Chúng tôi là công dân của Hoa Kỳ, chúng tôi đều bỏ phiếu, chúng tôi cũng có thể đề nghị với chính phủ Hoa Kỳ là đưa ông Đại Sứ này trở về Hoa Kỳ.”
Nói chung, dư luận cảm thấy thất vọng với thông điệp của Đại Sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam trong chuyến viếng thăm Nam California của ông lần này.
(Hà Giang, thông tín viên RFA)