Trung Quốc mua hàng ồ ạt: con dao hai lưỡi
Chuyên gia kinh tế Huỳnh Bửu Sơn từ TP.HCM nhận định vấn đề này một cách rõ ràng:
“Cái bức xúc của người dân Việt Nam đối với vấn đề Biển Đông là một chuyện hết sức đúng đắn. Tuy nhiên chuyện vật giá leo thang lại là cả một quá trình lạm phát áp lực lên nền kinh tế và cũng phải cần một thời gian để ổn định được. Còn chuyện thương gia Trung Quốc sang mua hàng ồ ạt chỉ là hiện tượng xảy ra từng thời điểm một chứ không phải ổn định và lâu dài. Do đó ảnh hưởng của nó đối chuyện giá cả leo thang cũng chỉ có một mức độ hạn hẹp mà thôi.”
chuyện thương gia Trung Quốc sang mua hàng ồ ạt chỉ là hiện tượng xảy ra từng thời điểm một chứ không phải ổn định và lâu dài. Do đó ảnh hưởng của nó đối chuyện giá cả leo thang cũng chỉ có một mức độ hạn hẹp mà thôi.
CGKT.Huỳnh Bửu Sơn
Trên các báo điện tử của Việt Nam rất nhiều thông tin nối kết chuyện vật giá gia tăng với sự kiện thương nhân Trung Quốc mua gom nông thủy sản. Báo Công Thương bản tin trên mạng ngày 13/7 mô tả việc nông sản xuất khẩu tiểu ngạch gây mất cân đối cung cầu nội địa và về điều gọi là sức hút từ thị trường Trung Quốc với việc thu gom xuất khẩu qua biên giới quá lớn. Theo ông Nguyễn Lộc An, Phó vụ trưởng Vụ thị trường trong nước thì tác động chính đến tăng giá là giá hàng hóa nguyên liệu chủ chốt tăng cao, giá vàng thế giới tăng gây tâm lý tăng giá lan tỏa sang hàng hóa tiêu dùng khác trên thị trường.
Nhận định về vấn đề này, chuyên gia kinh tế tài chánh Huỳnh Bửu Sơn từ TP.HCM phát biểu:
“Nếu việc thu mua đó đem lại lợi ích cho người nông dân thì cũng là điều đáng quan tâm. Tuy nhiên tôi nghĩ rằng nên để cho các thương nhân của chúng ta mua hàng trực tiếp từ nông dân và xuất khẩu sang Trung Quốc, thì nó vẫn là một quan hệ mậu dịch bình thường, hơn là để cho người Trung Quốc họ sang đây đi lùng sục gom mua nông sản như vậy. Vấn đề giá cả trong khi họ thu gom như vậy thì đương nhiên họ sẽ phá giá. Điều đó không có lợi với thương nhân Việt Nam, tuy rằng tốt cho nông dân.”
Tờ báo Công Thương trích lời ông Nguyễn Văn Phụng, Phó vụ trưởng Vụ chính sách thuế-Bộ Tài chính cho rằng: việc điều hành giá cả còn liên quan đến thực thi chức năng của cơ quan nhà nước trong vấn đề hậu WTO. Việc các thương nhân Trung Quốc xuống tận vườn mua nông sản và ra tận biển mua thủy sản có thể có lợi trước mắt cho người dân, nhưng lại nguy hiểm cho ngành chế biến thủy sản, những tác động đầu vào này dễ làm cả ngành chế biến thủy sản có nguy cơ mất việc.
Việc các thương nhân Trung Quốc xuống tận vườn mua nông sản và ra tận biển mua thủy sản có thể có lợi trước mắt cho người dân, nhưng lại nguy hiểm cho ngành chế biến thủy sản, những tác động đầu vào này dễ làm cả ngành chế biến thủy sản có nguy cơ mất việc.
báo Công Thương
Theo VnEconomy ngày 9/7 Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng ra công điện ghi nhận tình trạng giá lương thực thực phẩm tăng cao trong những ngày đầu tháng 7, gây ảnh hưởng đời sống người dân cũng như mục tiêu kiềm chế lạm phát. Thủ tướng yêu cầu các bộ ngành và địa phương tăng cường công tác quản lý, tập trung triển khai quyết liệt các biện pháp kiểm tra kiểm soát thị trường. Người đứng đầu chính phủ cũng đề cập tới việc quản lý chặt chẽ việc xuất khẩu lương thực, thực phẩm sang các nứơc có chung đường biên giới, nhằm bảo đảm nguồn cung hàng hóa trong nước và nguyên liệu sản xuất hàng xuất khẩu, tránh tình trạng đẩy giá lên, gây tác dụng bất lợi đến chỉ số CPI trong nước và mục tiêu kiềm chế lạm phát.
Ngày 13/7 bên lề kỳ họp Hội đồng nhân dân, theo VnExpress ông Nguyễn Huy Tưởng Phó chủ tịch UBND Thành phố Hà Nội nói với báo chí : “Thịt lợn tăng giá mạnh hơn vàng.” Theo lời quan chức này, thịt lợn tăng giá gấp đôi trong vòng một năm qua chủ yếu do đầu vào đắt đỏ nhưng cũng do thương lái Trung Quốc thu gom.
Trước đó một ngày, cũng trên VnExpress các giới chức Bộ NN-PTNT xác định thịt lợn tăng giá không phải vì Trung Quốc thu gom mà vì chăn nuôi khó khăn, người nuôi lợn giảm đàn. Tình trạng xuất thịt lợn sang Trung Quốc chỉ diễn ra nhiều trong ba tháng đầu năm, tổng lượng xuất khoảng 19.000 con.
quản lý chặt chẽ việc xuất khẩu lương thực, thực phẩm sang các nứơc có chung đường biên giới, nhằm bảo đảm nguồn cung hàng hóa trong nước và nguyên liệu sản xuất hàng xuất khẩu, tránh tình trạng đẩy giá lên, gây tác dụng bất lợi đến chỉ số CPI trong nước và mục tiêu kiềm chế lạm phát.
VnEconomy/TT.Nguyễn Tấn Dũng
Cá nhân Bộ trưởng Cao Đức Phát khẳng định rằng, nếu thương nhân Trung Quốc thu gom nông sản, kinh doanh đúng pháp luật thì họ được họat động bình thường. Tuy nhiên ông Bộ trưởng nhấn mạnh rằng, việc nước bạn vào tranh mua nguyên liệu chế biến xuất khẩu thì cần kiểm tra, rà soát lại, sự ảnh hưởng đến đâu cần nghiên cứu thêm.
Lợi trước mắt hại lâu dài?
Chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan ở Hà Nội, một trong những người có quan điểm mạnh mẽ nhất về chuyện thương nhân Trung Quốc thu gom nông sản, cho rằng tình trạng này làm đảo lộn thị trường của Việt Nam, kể cả thị trường bình thường. Doanh nhân Saigon điện tử trích lời bà Chi Lan nói rằng, nguồn nguyên liệu trở nên bấp bênh, giá cũng đắt lên. Ngoài ra nó còn có thể làm méo mó một số qui hoạch, khi thương nhân Trung Quốc vào thuê đất, mua gỗ, mua sắn thì người dân bỏ hết các thứ khác để trồng cho họ. Đất một khi đã trồng sắn rồi thì bạc đi rất nhanh, sau này không trồng được các loại cây khác.
Vẫn theo lời bà Phạm Chi Lan, nông dân cung cấp nông sản cho Trung Quốc có lợi trước mắt, nhưng kinh nghiệm cho thấy phía Trung Quốc hay ngừng đột ngột không mua hàng nữa hoặc ép giá xuống thấp. Lúc này số phận người nông dân sẽ như thế nào. Chuyện thua thiệt nữa được đề cập tới đó là chính quyền không thu được một đồng thuế nào trên địa bàn từ các họat động kinh doanh trá hình của thương nhân Trung Quốc.
nguồn nguyên liệu trở nên bấp bênh, giá cũng đắt lên. Ngoài ra nó còn có thể làm méo mó một số qui hoạch, khi thương nhân Trung Quốc vào thuê đất, mua gỗ, mua sắn thì người dân bỏ hết các thứ khác để trồng cho họ. Đất một khi đã trồng sắn rồi thì bạc đi rất nhanh, sau này không trồng được các loại cây khác.
CGKT. Phạm Chi Lan
Những người này vào Việt Nam theo con đường du lịch và không có giấy phép kinh doanh. Bà Phạm Chi Lan góp ý là Bộ Công thương, Bộ Lao động Thương binh và Xã hội, Bộ Công an cần đưa ra một khuôn khổ pháp lý, đưa ra qui chế về quản lý kinh doanh, hương dẫn địa phương trong việc kiểm soát và ngăn chặn tình trạng này.
Trong khi đó TS Trần Thị Thúy Hoa, Tổng thư ký Hiệp hội Cao su Việt Nam cho rằng các doanh nghiệp Việt Nam cần tận dụng cơ hội, tìm hiểu nhu cầu và tổ chức sản xuất, để mở rộng họat động vào một thị trường đang khát nguyên liệu.
“Nếu như thương nhân TQ vào mua xong rồi làm thủ tục xuất khẩu thì họ không sai, thực tế Việt Nam vẫn khuyến khích xuất khẩu về nông sản, chỉ có họ mua một lúc trong một thời gian ngắn với số lượng lớn, cái đó tạo ra áp lực đẩy giá lên cao. Doanh nghiệp Việt Nam đóng gói xuất khẩu bị thiếu hụt nguyên liệu trong khi người nông dân thì được lợi. Hiện nay các Bộ nhất là Bộ Nông nghiệp đang cố gắng tìm một số giải pháp, cố gắng xử lý tình hình này sao cho nông dân được lợi mà cũng phù hợp với pháp luật và chính sách xuất khẩu Việt Nam và cũng không gây khó cho doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam.”
Đây có thể xem là một cơ hội tốt, nếu doanh nghiệp Việt Nam biết tận dụng. Còn ở góc độ tiêu cực, việc các thương nhân Trung Quốc tới tận bến cảng ra tới chân ruộng để cạnh tranh thu mua nguyên liệu, đã phá vỡ cấu trúc thị trường nội địa, mặt bằng giá nhiều nông sản bị đẩy lên.
VnEconomy/Ô. Phạm Quang Diệu
Trên báo mạng VnEconomy, ông Phạm Quang Diệu, trưởng nhóm chuyên viên kinh tế của Agromonitor nhận định rằng, chuyện thương nhân nước láng giềng phải sang Việt Nam thu mua nông sản, nếu nhìn nhận một cách tích cực thì họ có nhu cầu với các hàng hóa đó, và giá bán tại Việt Nam cạnh tranh hơn. Đây có thể xem là một cơ hội tốt, nếu doanh nghiệp Việt Nam biết tận dụng.
Còn ở góc độ tiêu cực, việc các thương nhân Trung Quốc tới tận bến cảng ra tới chân ruộng để cạnh tranh thu mua nguyên liệu, đã phá vỡ cấu trúc thị trường nội địa, mặt bằng giá nhiều nông sản bị đẩy lên. Lâu nay không chỉ có thương nhân Trung Quốc, một số công ty lớn thu mua nông sản trên thế giới đã có mặt ở Việt Nam để thu mua các mặt hàng như gạo, cà phê…
Rõ ràng khi có nhiều người mua, nông dân có cơ hội để bán với mức giá tốt hơn. Nhưng như lời TS Nguyễn Văn Nam nguyên Viện trưởng Viện nghiên cứu thương mại, việc để doanh nghiệp nước ngoài lấn át các doanh nghiệp trong nước và đẩy giá nông sản tăng cao, thể hiện sự yếu kém của các cơ quan quản lý tại Việt Nam.
Nếu chính phủ có các nhà quản lý giỏi thì có thể tận thu thuế từ các họat động mua bán và xuất khẩu của thương nhân nước ngoài, doanh nghiệp Việt Nam có cơ hội làm dịch vụ cung cấp, và nông dân bán được sản phẩm với giá cao hơn.