Yêu cầu Hà Nội giữ lời
Cơ quan chức năng Việt Nam phải xóa bỏ ngay tất cả những buộc tội đối với số thuyền nhân bị chính phủ Australia trả về lại Việt Nam. Ngoài ra chính quyền Canberra phải can thiệp vì Hà Nội từng hứa không trả thù những thuyền nhân đó.
Tổ chức theo dõi nhân quyền Human Rights Watch hôm nay 24 tháng 5 ra thông cáo với kêu gọi như vừa nêu. Tin cho biết vào ngày 26 tháng 5 sẽ có thêm 4 thuyền nhân bị đưa ra tòa xét xử ở Bình Thuận theo điều 275 bộ luật hình sự Việt Nam - tổ chức đưa người vượt biên trái phép.
Đó là các Ông Nguyễn Đình Quí, 42 tuổi, Bà Huỳnh thị Kiều, 39 tuổi vợ của Ông Quí, Bà Trần Thị Lụa, 37 tuổi và Ông Nguyễn Minh Quyết, 35 tuổi.
Việc Việt Nam truy tố những thuyền nhân tội danh tổ chức cho chính họ và bạn bè vượt biên đến Australia rõ ràng là vi phạm quyền con người. <br/> -Ông Phil Robertson
Ông Phil Robertson, phó giám đốc khu vực Châu Á của Human Rights Watch cho biết: "Rõ ràng phía Australia đã có được lời hứa của Việt Nam sẽ không truy tố những thuyền nhân vừa nêu. Trong khi đó chính quyền Canberra không thể thực hiện những biện pháp cần thiết yêu cầu Hà Nội giữ lời. Biện pháp truy tố những thuyền nhân như thế vi phạm nhân quyền vì theo luật nhân quyền quốc tế người ta có quyền ra khỏi nước và trở về như mong muốn. Việc Việt Nam truy tố những thuyền nhân tội danh tổ chức cho chính họ và bạn bè vượt biên đến Australia rõ ràng là vi phạm quyền con người."
Ông Đoàn Việt Trung, một nhà hoạt động tại Australia có ý kiến về vụ việc vừa nêu như sau:
“Những người mới bị bỏ tù gần đây và những người sắp bị đưa ra tòa hai ngày tới chiếu theo luật của Úc thì họ không phạm tội buôn người. Bởi vì theo luật buôn người ở đây định nghĩa thì buôn người là tổ chức chuyến đi và ăn lời từ chuyến đi đó. Chứ còn tổ chức chuyến đi để xin tỵ nạn thì không phải là buôn người.
Thế nhưng đối với luật của Việt Nam thì không như vậy. Hễ cứ tổ chức 1 chuyến đi mà không được phép của nhà nước thì bị tội. Và điều 275 của bộ luật bắt buộc quan tòa phải tuyên án từ 2 đến 7 năm. Cho nên đó là một luật ngược với qui chế quốc tế, có tính cách khắc khe và có thể nói vô cùng ác ôn nữa.
Với tư cách một công dân Úc tôi nghĩ chính quyền Úc đã sai trái khi đưa những người này trở về Việt Nam. Và bây giờ phải ra tòa vì bộ luật khắc khe và vô lý như vậy.
Không những thế chính quyền Úc còn nghe theo lời của chính phủ Việt Nam khi trao những người này cho nhà nước Việt Nam và được hứa miệng và trên giấy tờ không đàn áp, không bỏ tù họ. Thế mà bây giờ làm ngược lại những lời hứa đó. Cho nên tôi rất mong chính quyền Úc phải làm cái gì đó chứ không thể để người ta thất hứa mà mình yên lặng được.”
Bà Huỳnh thị Kiều, một trong 4 người sắp phải ra tòa vào ngày 26 tháng 5 cũng cho biết:
“Vợ chồng tôi xin phía Úc cho một tờ giấy thì họ nói phía Việt Nam cam kết với Úc rồi là cứ về và người ta tạo điều kiện cho làm lại từ đầu chứ không có sao hết.
Khi xuống sân bay Tân Sơn Nhất thì có một chị đứng ra đọc và bảo lãnh 46 thành viên về được tạo điều kiện cho làm, không bắt bớ, không tù đày. Khi về họ lấy lời khai của tôi và đến 5 giờ chiều cho tôi về; nhưng bắt chồng tôi ra nhà nghỉ số 63 đường Cao Thắng giam hai mươi mấy ngày, sau đó đưa qua Trại 1 rồi đọc lệnh và bắt chồng tôi cho đến bữa nay luôn.”
Thông cáo của Human Rights Watch cho biết vào ngày 1 tháng 7 năm ngoái, 4 người sắp phải ra tòa cùng 42 người khác, trong đó có cả phụ nữ và trẻ em rời khỏi Phan Thiết trên một chiếc tàu. Đến ngày 21 tháng 7 tàu của họ bị lực lượng chức năng Australia chặn lại ngoài biển; rồi 4 ngày sau họ bị đưa về Việt Nam bằng máy bay.
Vào ngày 22 tháng tư vừa qua, tòa án La Gi, Bình Thuận tuyên án hai Bà Trần Thị Thanh Loan và Nguyễn Thị Liên mỗi người 3 năm tù, chồng của Loan Ông Hồ Trung Lợi hai năm tù, và Ông Nguyễn Văn Hải 2 năm tù theo điều 257 Bộ Luật hình sự Việt Nam.
Nhóm 4 người bị kết án này cũng ra đi bằng thuyền từ Bình Thuận vào ngày 7 tháng 3 năm ngoái, rồi bị phía Australia trả về vào ngày 18 tháng tư.