Việt Nam với vị thế địa lý bên Biển Đông. Những thế hệ xưa kia có những suy nghĩ thế nào về vấn đề biển của đất nước? Điều này đang được một đơn vị có tên Trung Tân Minh Triết Việt nghiên cứu.
Gia Minh hỏi chuyện giám đốc trung tâm này là ông Nguyễn Khắc Mai và trước hết ông cho biết.
Ông Nguyễn Khắc Mai: Điều quan trọng nhất mà chúng tôi thấy là tổ tiên, tiền nhân đang cùng sống với chúng ta. Và dự báo chiến lược của Nguyễn Bỉnh Khiêm đang hấp dẫn nhiều người, đang tác động đến tâm thức của nhiều người trong vấn đề cố gắng giữ gìn chủ quyền và không phải chỉ có giữ gìn chủ quyền mà phải vươn lên để có tài năng, năng lực mới để sống với Biển Đông, để làm chủ nó về kinh tế, về khoa học, về văn hóa- văn hóa biển.
Hiện nay chúng tôi đang bước đầu ‘gọi là’ tham gia vào sự đánh thức tâm thức biển cả của người Việt, vốn là cư dân của biển cả từ xa xưa. Tuy nhiên lâu nay do một ảnh hưởng của văn hóa Hán là quay vào chăm lo bên trong đất liền thôi. Nhưng rõ ràng biển cả bây giờ trở thành môi trường sinh sống lớn của chúng ta và càng ngày càng có giá trị quan trọng. Thế thì cố gắng lên, làm kinh tế tử tế hơn, làm khoa học phát triển lên, xây dựng một nền văn hóa biển cho dân tộc.
Điều quan trọng nhất mà chúng tôi thấy là tổ tiên, tiền nhân đang cùng sống với chúng ta. Và dự báo chiến lược của Nguyễn Bỉnh Khiêm đang hấp dẫn nhiều người, đang tác động đến tâm thức của nhiều người trong vấn đề cố gắng giữ gìn chủ quyền
ông Nguyễn Khắc Mai
Đây là một vấn đề dài hơn lắm, nên cụ Nguyễn Bỉnh Khiêm nói nếu làm chủ được Biển Đông thì ‘đời đời kiếp kiếp’, ông gọi là 10 vạn năm ‘Ức niên Đất Việt vững thanh bình’. Đó là dự báo của Nguyễn Bỉnh Khiêm và chúng ta cố gắng đem tuyên truyền, đem hiểu biết, kiến thức hiện đại để bồi bổ tạo ra năng lực mới của mình, để có thể làm chủ những vấn đề như thế. Hiện nay mới khởi động lên!
Gia Minh: Ông nói mới khởi động như thế và có những thuận lợi, khó khăn thế nào?
Ông Nguyễn Khắc Mai: Bất cứ gì chúng tôi cũng không nói trôi chảy, giản dị đâu. Cái gì cũng có khó khăn, nhiều bề: nhân lực cũng khó, tài chính cũng khó, phương thức hoạt động cũng khó, cơ chế của xã hội… cũng khó. Thế nhưng 'nguyên hanh lợi kinh', nghĩa là nếu mình đặt vấn đề đúng, mở đầu tức cái 'nguyên' đúng, đàng hoàng, tử tế, vì lợi ích lớn, không vì lợi ích nhỏ nhen.
Mình tin vào cái nguyên này, tất chắc chắn sẽ có ‘hanh’, có ‘âm phù, dương trợ’ tức tâm linh của tổ tiên sẽ giúp cho mình; và xã hội sẽ hưởng ứng, hoan nghênh, càng ngày người ta càng góp sức cùng làm. Tất yếu từ đó nó đem lại lợi ích lớn và củng cố được giá trị cho dân tộc. Tôi thấy có sự hưởng ứng của rất nhiều người trong xã hội về vấn đề này.
Trong tình hình hiện nay thể chế còn nhiều cái tù mù, hành chính chưa phải thông thoáng, cái gọi là hiểu biết của quan chức, công chức không phải đến nơi đến chốn. Điều đó tạo ra khó khăn cho mình. Mình phải thuyết phục làm cho người ta dần dần hiểu ra vấn đề
ông Nguyễn Khắc Mai
Gia Minh: Bao giờ cũng vậy, ngoài thiện chí như vậy, sự hỗ trợ từ cơ quan chức năng cũng góp phần quan trọng, vậy sự hỗ trợ đó ra sao?
Ông Nguyễn Khắc Mai: Vâng đúng thế! Nếu theo trong xã hội phương thức hành xử thông thoáng, văn minh, dân chủ thì làm thuận lợi, thuận tiện hơn, cũng dễ dàng, đơn giản hơn. Nhưng như trong tình hình hiện nay thể chế còn nhiều cái tù mù, hành chính chưa phải thông thoáng, cái gọi là hiểu biết của quan chức, công chức không phải đến nơi đến chốn. Điều đó tạo ra khó khăn cho mình. Mình phải thuyết phục làm cho người ta dần dần hiểu ra vấn đề.
Gia Minh: Thế hệ của ông thuộc lớp lớn tuổi rồi, vậy việc truyền lại cho lớp kế tiếp để họ tiếp nối công việc đang làm ra sao?
Ông Nguyễn Khắc Mai: Mấy năm nay tôi hết sức mình vì càng ngày nhóm trẻ đến với Minh Triết càng nhiều. Họ quan tâm đến minh triết, họ quan tâm nghiên cứu, học hỏi, và quan tâm hỗ trợ cho 'đám già'. Đó là điều hết sức thú vị của chúng tôi.
Gia Minh: Nhưng số đó không được nhiều phải không?
Ông Nguyễn Khắc Mai: Tất nhiên làm sao nhiều được. Đó là điều mà chúng tôi nhen nhóm lên nên dần dần đạt được một số nào đó, một ngưỡng nào đó, dần dần phát triển ra. Nhưng tôi thấy rõ ràng xu thế các bạn trẻ quan tâm ngày càng nhiều hơn vấn đề này. Ví dụ khi chúng tôi thực hiện một hoạt động của chương trình, nhiều bạn trẻ đến xắn tay áo giúp cho chúng tôi nhiều lắm. Chúng tôi là những người khởi xướng nêu lên vài vấn đề, tư tưởng, và họ ( người trẻ) tham gia vào thực hiện. Rất hay!
Gia Minh: Và hiện nay trên thế giới có những người Việt có cùng quan tâm và kiến thức, thì sự phối hợp với họ được triển khai ra sao rồi?
Ông Nguyễn Khắc Mai: Hiện nay sự phối hợp này đang xảy ra, đang bắt đầu, đang triển khai. Nhiều trí thức Việt kiều cũng góp sức, cũng hoan nghênh với chúng tôi, cũng tham gia chương trình, cùng hoạt động. Nhưng phải từng bước một chứ chưa thể ngay lập tức nói rằng đã hình thành ra cái gì lớn lao. Đang trong quá trình tiến triển và thấy hướng đi như thế là tốt, chúng tôi đang cố gắng làm đó.
Gia Minh: Cám ơn ông Nguyễn Khắc Mai, giám đốc Trung Tâm Minh Triết có những ý kiến chia xẻ vừa rồi.