Vì sao tư lệnh quân đội Bắc Hàn mất chức?

Truyền thông Nhà nước Bắc Hàn loan tin tướng Ri Yong Ho vì bệnh hoạn đã rời chức vụ và không nắm giữ một trách nhiệm chính trị, quân sự nào nữa. Bộ thống nhất Hàn quốc cho sự loan báo nhanh chóng và vắn tắt như vậy là điều bất thường.

Nhiều bằng chứng rõ ràng

Báo chí quốc tế cũng nêu nhiều nghi vấn quanh sự giải nhiệm bất ngờ này, vì tướng Ri Yong Ho là một trong ba nhân vật cột trụ của triều đại Kim Jong-il đã tích cực bảo vệ Kim Jong-Un, người kế thừa trẻ tuổi của cố lãnh tụ, phòng ngừa mọi nguy cơ có thể xảy đến.

Hai nhân vật kia là người chị của Kim Jong-Il và chồng bà. Tướng Ri từng có quan hệ gần như anh em ruột với ông Kim trước, và từng được coi như chú ruột của đương kim lãnh tụ Kim Jong-Un.

Lý do rời chức vụ của ông chỉ được thông tấn xã Bắc Hàn nói vắn tắt trong ba từ “vì bị bệnh”. Giới phân tích từ bên ngoài nêu ra nhiều bằng chứng cho thấy vị tướng đã bị thanh lọc.

Tướng Ri Yong-Ho giữa hai cha con lãnh tụ họ Kim- warincontext.org photo
Tướng Ri Yong-Ho giữa hai cha con lãnh tụ họ Kim- warincontext.org photo (warincontext.org photo)

Trước hết tướng Ri trông rất khoẻ mạnh ở tuổi 69 trong những hình ảnh khi cùng chủ tịch Kim tham dự những lễ nghi chính thức mới hồi tuần trước. Thêm vào đó, các nhân vật chính trị cao cấp lão niên của Bắc Hàn luôn luôn được giữ danh hiệu cấp chức cho đến chết, và người phụ tá cao nhất của họ đảm nhiệm chức vụ đó môt khi họ không còn đủ sức khoẻ trong nhiệm vụ.

Lần này bộ chính trị Bắc Hàn đã hội họp vào hôm chủ nhật để “nhất trí” việc tước bỏ danh vị của tướng Ri, loan bào ngày thứ hai. Đây là điều chưa từng có.

Truyền thông Nhà nước cũng không đả động đến 52 năm quân vụ của vị phó thống chế, và đó là một điều làm mất thể diện, theo phong tục của Bắc Hàn.

Ngay sau lời thông báo, thông tấn xã Bắc Hàn đăng tải một bức thư do chủ tịch Kim viết cho một đơn vị thuộc lực lượng an ninh nội bộ Bắc Hàn, bày tỏ lời cám ơn với đơn vị này về nhiều dự án xây dựng! Bản văn tiếng Hàn của bức thư kết thúc với tên họ của chủ tịch Kim Jong-Un cùng chức vụ “Tổng tư lệnh Tối cao Quân đội Bắc Hàn”.

Văn thư này rõ ràng đã cho thấy chủ tịch Kim nắm giữ quyền Tổng Tư lệnh Quân đội từ nay trở đi.

Tiếng chuông vang dội

Giới phân tích cho rằng tướng Ri không hề có âm mưu phản loạn, vì nếu như vậy ông đã bị thanh toán bí mật không một lời thông báo. Ngược lại, sự kiện này như tiếng chuông vang dội khiến mọi người Bắc Hàn phải giật mình tỉnh giấc lúc sáng sớm thứ hai, để thấy đối với họ không còn ai tuyệt đối vĩ đại như chủ tịch Kim Jong-Un.

Phó thống chế Ri Yong-Ho- stuff.co.nz photo
Phó thống chế Ri Yong-Ho- stuff.co.nz photo (stuff.co.nz photo)

Vị chủ tịch trẻ tuổi có vẻ đã xây dựng hình ảnh chính mình theo cách của người ông nội, nhà lập quốc Bắc Hàn, cố chủ tịch Kim Il Sung, thường được gọi là Kim Nhựt Thành, cha của Kim Jong-il tức Kim Chính Nhựt.

Kim Jong-Un, tức Kim Chính Ân, thường đọc những diễn văn quá dài giống như ông nội, điều mà thân phụ ông không bao giờ làm. Hình ảnh cho thấy ông thường bắt tay, có khi ôm chặt ngườiđồng chí, cũng là điều khác với cha mà giống ông nội.

Kim jong-Un có những hành động củng cố quyền lực để chứng tỏ hoàn toàn điều khiển được chế độ, trong khi cả thế giới đều coi ông là người còn quá trẻ.

Trong hai tuần qua ông xuất hiện ba lần trong 3 sự kiện của một công ty do một phụ nữ Bắc Hàn trẻ tuổi làm giám đốc, mà truyền thông Nhà nước không tiết lộ danh tính. Giới quan sát cho là nhà lãnh đạo trẻ đã thành hôn, hoặc muốn phô diễn cá nhân theo cách đó để tỏ ra già dặn hơn, với môt cuộc sống cá nhân ổn định.

Giáo sư Kim Young-Hyun, nhà nghiên cứu về Bắc Hàn của đại học Dongguk tại Seoul, cho rằng sự giải nhiệm tướng Ri Yong-ho vừa qua là để loại trừ một nhân vật có hình ảnh đậm nét lâu năm trong quân đội.

Ông Ri Yong-Ho sinh năm 1942, sau chủ tịch Kim Yong-Il 18 tháng. Hai người là bạn thời thơ ấu.

Tướng Ri được thăng thưởng với nhiều tước vị chính trị và được chỉ định làm Tư lệnh bộ chỉ huy quốc phòng Bình Nhưỡng hồi năm 2003. Đây là nơi gánh trách nhiệm phòng vệ thủ đô cũng như sự an toàn của gia đình lãnh đạo họ Kim. Năm 2007 và 2009 ông lại nhận được thêm vài tước vị chính trị cao hơn nữa.

Cuối cuộc hội nghị về lãnh đạo của Bắc Hàn vào tháng 10 năm 2010 để giới thiệu “hoàng thái tử” Kim Jong-Un với công chúng và thế giới, tướng Ri Yong-Ho được thấy ngồi giữa hai cha con lãnh tụ họ Kim trong hình chụp những người tham dự. Ít ngày sau, ông là vị tướng lãnh cao cấp nhất lên diễn đàn của một cuộc diễn binh có hàng chục ngàn người tham dự tại Bình Nhưỡng, có cả hai cha con chủ tịch Kim Jong-Il.

Lúc tiễn đưa chủ tịch họ Kim, ông đi cạnh quan tài, và thời gian sau đó luôn luôn xuất hiện bên cạnh lãnh tụ trẻ tuổi Kim Jong-Un.

Còn đầy bất ngờ

Một hình ảnh thân cận- torontosun photo
Một hình ảnh thân cận- torontosun photo (torontosun photo)

Giới quan sát vẫn thận trọng theo dõi mọi diễn tiến ở Bắc Hàn. Những sự kiện từ nơi này vẫn tỏ ra bất ngờ như mọi hành động khó đoán trước của chế độ Cộng Sản khép kín nhất thế giới này.

Lần này có dự đoán khá xa, là lãnh tụ trẻ tuổi họ Kim có thể dẫn Bắc Hàn đi theo một đường lối bất ngờ chưa từng có xưa nay.

Hướng nào cũng là hướng chế độ lạ đời này có thể đi vào. Vì thế mà tình hình Bắc Hàn vẫn đầy yếu tố bất ngờ như một kịch tính thu hút sự theo dõi hồi hộp của cả thế giới.