Điều gì đã khiến cho hàng lọat bloggers và những nhà báo bị bắt giam? Điểm chung trong những vụ ruồng bắt này là gì? Và những vụ bắt bớ này rồi có khiến ngừơi ta thôi không dám viết blog?
Bắt khẩn cấp...
Chiều ngày 2/9 vừa qua, Blogger Mẹ Nấm, tên thật là Nguyễn Ngọc Như Quỳnh, thông báo với cộng đồng dân blog rằng cô đã nhận được giấy triệu tập, là phải đến sở công an để làm việc vào 8 giờ sáng ngày hôm sau.
Thế nhưng vào nửa đêm hôm ấy, công an đã bất thình lình ập vào nhà riêng của thân mẫu cô, đọc lệnh “bắt khẩn cấp” và mang cô đi.
Thân mẫu của Như Quỳnh là người đã chứng kiến cảnh con bị bắt giam, thuật lại:
"Đêm ngày 2 tháng Chín, gia đình đang ng ủ thì kh ỏang 12 gi ờ th ấy ch ồng c ủa Quỳnh v ề kêu c ửa, kh ỏang 15 ng ười công an vào nhà, trong đó có t ổ dân ph ố, công an khu v ực, công an ph ường, công an t ỉnh, công an thành ph ố, đ ọc l ệnh b ắt kh ẩn c ấp, ký ngày 28/8.
L ệnh b ắt kh ẩn c ấp là, con gái tôi, Nguy ễn Ng ọc Nh ư Quỳnh đã l ợi d ụng s ự t ự do dân ch ủ đ ể vi ph ạm an ninh qu ốc gia, đi ều 258. R ồi h ọ cũng bi ểu là l ấy qu ần áo đi theo luôn."
Đây không phải lần đầu tiên mà Như Quỳnh gặp rắc rối với nhà nước. Vào cuối tháng 7, cô cũng đã bị câu lưu 6 tiếng đồng hồ. Lúc ấy, trả lời một cuộc phỏng vấn của đài chúng tôi, Như Quỳnh đã phát biểu:
"Em b ị m ời là vì em m ặc cái áo xanh m ầu đ ọt chu ối ở gi ữa phía tr ước nó có ch ữ "NO Bô-xít, Hòang Sa Tr ường Sa là c ủa VN" còn sau l ưng thì nó có dòng ch ữ "Ng ười Vi ệt Yêu N ước SOS, gi ữ m ầu xanh và an ninh cho Vi ệt Nam".
Lúc em m ặc cái áo, đ ơn gi ản em ch ỉ nghĩ tôi góp m ột ph ần ti ếng nói "Hòang Sa Tr ường Sa là c ủa Vi ệt Nam, gi ữ m ầu xanh và an ninh cho VN", h ọ nói lý do chính h ọ m ời em là vì em m ặc cái áo đó, nh ưng mà em không nghĩ là nó quan tr ọng đ ến m ức đ ộ nh ư ngày hôm nay. Em không đ ược bi ết là lý do an ninh qu ốc gia gì."
Lần đó Như Quỳnh được thả về, nhưng rồi cuối cùng cô cũng đã bị bắt vì tội vi phạm “an ninh quốc gia”, theo chân blogger Ngừơi Buôn Gío, và nhà báo Đoan Trang mới bị bắt cách đây vài ngày.
2 chữ “Trung Quốc”
Mặc áo có hàng chữ “Hòang Sa Trường Sa là của Việt Nam” mà bị xem là vi phạm an ninh quốc gia, đã là một điều khó hiểu! Nhưng, dù sao, thì Như Quỳnh cũng đã nộp hai chiếc áo ấy, và không dám mặc áo nữa rồi. Vậy tại sao cô vẫn bị bắt?
Giáo sư Carl Thayer, một chuyên gia chuyên nghiên cứu về tình hình Á Châu Thái Bình Dương, hiện ở Úc, nhận định rằng mẫu số chung của những vụ bắt bớ này nằm ở hai chữ “Trung Quốc”. Ông nói:
"Đây là m ột cu ộc t ổng t ấn công vào hai m ặt. Th ứ nh ất là t ấn công vi ệc s ử d ụng blog, m ột s ự ki ện mà c ơ quan an ninh ch ưa th ể ki ểm sóat đ ược. Th ứ hai, là t ấn công vào gi ới bloggers đã lên ti ếng ch ỉ trích nh ững hành đ ộng, mà h ọ cho là nguy h ại cho ch ủ quy ền đ ất n ứơc c ủa chính ph ủ.
Tôi cho r ằng nh ững cu ộc t ấn công này đang x ẩy ra d ưới áp l ực c ủa Trung Qu ốc. Đ ại s ứ và các viên ch ức Trung Qu ốc đã liên t ục can thi ệp vào nh ững chính sách c ủa chính quy ền Vi ệt Nam; h ọ than phi ền v ề t ừng web site, t ừng bài vi ết đã làm h ọ phi ền lòng.
Vì th ế nhà c ầm quy ền Hà N ội đang tìm cách ngăn ch ặn s ự lan tràn c ủa nh ững l ời ch ống đ ối, và làn sóng yêu n ước đang dâng cao, v ừa b ất l ợi cho quan h ệ hai n ước, v ừa ngày càng thách th ức quy ền h ạn c ủa h ọ, khi ến cho h ọ lo s ợ."
Thân mẫu của Như Quỳnh cho rằng con bà không có tội gì. Bà nói thêm rằng, con bà bị bắt vì cô đã dám lên tiếng, mà nhà cầm quyền thì không muốn cho ai lên tiếng, sợ nhiều người sẽ biết điều mà họ đang muốn dấu. Nhưng thật ra, theo bà, thì chính những vụ bắt bớ này đã là động cớ khiến ngừơi ta muốn tìm hiểu thêm. Bà nói:
"Yêu n ước thì không bao gi ờ sai. H ọ đ ẩy tôi, th ật ra tôi cũng không bi ết gì nhi ều. Nh ưng t ừ cái lúc mà công an h ọ m ời lên, tôi m ới đi vào trong cái th ế gi ới internet này, thì tôi m ới bi ết là nhà văn Nguyên Ng ọc, là nhà văn yêu thích Tây Nguyên, h ọ cũng yêu c ầu nhà n ước đ ừng khai thác, t ận di ệt Tây Nguyên, b ởi vì Tây Nguyên là mái nhà. R ồi nhi ều ng ừơi có tri th ức h ơn tôi, hi ểu bi ết h ơn tôi, h ọ cũng đ ều nh ư v ậy.
R ồi tôi tìm hi ểu qua nh ững hình ảnh, thì tôi th ấy cái s ự xâm lăng c ủa Trung Qu ốc đ ối v ới Vi ệt Nam r ất là rõ ràng, mà con tôi nó còn tr ẻ, khi mà nó đã h ọc s ử, nh ững dòng s ử hào hùng c ủa ng ừơi Vi ệt Nam nh ư v ậy, ch ắc ch ắn r ằng nó không bao gi ờ nó ch ấp nh ận đ ựơc chuy ện này!"
Những vụ bắt bớ này rồi sẽ đi đến đâu? Giáo sư Carl Thayer khẳng định:
"R ồi sao n ữa? Lúc này, có v ẻ c ơ quan an ninh đang huy đ ộng tòan b ộ c ủa h ọ đ ể tràn ng ập vào không gian đi ện tóan, v ới hy v ọng d ập t ắt đ ược m ọi ch ống đ ối, nên tr ứơc m ặt, s ẽ có thêm nhi ều ng ừơi vào tù. Nh ưng lâu dài, s ẽ không ai h ạn ch ế đ ược m ạng l ưới đi ện tóan và ch ế ng ự đ ược th ế gi ới blog.
Th ế gi ới blog cũng là biên gi ới cu ối cùng đ ể b ảo v ệ t ự do cho ng ười dân, là ph ương ti ện duy nh ất mà gi ới trí th ức ở Vi ệt Nam có th ể dùng đ ể phát bi ểu và chia x ẻ t ư t ưởng c ủa h ọ. Tóm l ại, v ề lâu v ề dài, chính quy ền Vi ệt Nam s ẽ t ốn r ất nhi ều ti ền, nh ưng vi ệc ki ểm sóat blog s ẽ không bao gi ờ th ực hi ện đ ược!"
Chúng tôi xin mượn lời viết của thành viên có nick “Bình Luận” trên diễn đàn X-Café để chấm dứt bài viết:
"Ng ười dân s ống trên đ ất mình mà không có chút quy ền đ ược nghe đ ược bi ết nh ững gì thi ết thân đ ến đ ất n ước, không đ ược bàn đ ến chính s ự n ước nhà, ch ỉ bi ết nghe theo nh ững thông tin m ột chi ều đ ược đúc s ẵn t ừ m ột khuôn m ẫu, thì đó có ph ải là m ột xã h ội dân s ự th ật s ự hay không?
Bây gi ờ còn vi ện đ ến cái c ớ "nh ận ti ền có y ếu t ố n ước ngoài" đ ể đ ưa nh ững ng ười dân Vi ệt dũng c ảm đã dám đ ối di ện v ới m ột b ộ máy c ường quy ền không l ồ, vào vòng lao lý, thì th ật h ết bi ết!"
(Hà Giang, thông tín viên RFA)