Chương trình Café Wifi đang tiếp đón 3 vị khách mời đại diện cho 3 thế hệ, đó là nhà giáo Phạm Toàn ở Hà Nội thuộc thế hệ trước thập niên 1970, chị Diệu ở Lâm Đồng đại diện cho thế hệ 7x, và bạn Ngọc Anh ở Sài Gòn đại diện cho thế hệ 8x và 9x .
Thời "Cấm yêu"
Sau khi đã chia sẻ về cách tỏ tình của những người thuộc thế hệ của mình trong kỳ phát thanh trước thì trong kỳ này các vị khách mời trên sẽ tiếp tục chia sẻ về cách họ yêu nhau và vượt qua những rào cản trong tình yêu như thế nào. Bắt đầu là ý kiến của nhà giáo Phạm Toàn.
Nhà giáo Phạm Toàn : Bây giờ mà nói tình yêu của mình đại diện cho một thế hệ thì khó lắm, bởi vì tình yêu là những trường hợp cá thể, nó có một chút gì đó giống người khác, thí dụ như là nhà thơ Dương Tường in một bài thơ bằng tiếng Pháp "Le soir est tout soupir", về sau dịch là "Chiều buông đầy tiếng thở dài". Cái thế hệ này nó lãng mạn.
Tôi phải nói luôn là lúc nãy tôi nói lần đầu tiên tôi yêu là vào lúc tôi 15 tuổi, chính xác là 14 tuổi, 14 tuổi nhưng mà lại học hơn chị mình hai lớp, vì con gái đi học muộn mà, do đó chị mình có những người bạn cứ hay đến ríu rít ăn quả khế với nhau, ăn quả mận với nhau, ăn quả táo với nhau. Trong những đám ấy có một người mà chân bị thọt đi tập tễnh thì mình yêu nhất cô ấy, nhưng mà không bao giờ nói mình yêu cổ nhưng mà thương thầm nhớ vụng cô thọt chân ấy. (Mọi người cùng cười).
Đấy là lúc 14 – 15 tuổi đấy. Thế rồi viết thư mà đâu dám gửi đâu, không dám gửi. Về sau đến giai đoạn lập gia đình thì cái rắc rối trong giai đoạn cưới của tôi, của thế hệ tôi, là quá nghèo khổ. Vì nghèo nên lấy vợ xong là phải nghĩ đến chuyện nuôi con. Cả cái nhà chỉ rộng có 14 thước vuông mà chứa nào vợ, con, nào mẹ, em, đủ thứ. Tóm lại là cuộc sống hoàn toàn gò bó, đau khổ. Chính vì thế có những lúc tự nhiên lại có những mối tình ngoài (cười) nhưng rồi cũng lại thư từ, cũng lại đủ thứ, ấy đại khái như thế.
Thế thì phải nói rằng nói đến yêu thì nó là cá thể, mỗi người một tâm một tính, không hiểu nó có tiêu biểu được cho nhau không, thế nhưng mà đối với tôi thì tôi nghĩ rằng hình như nó không giống ai. Nó liên quan đến việc học hành, đến cái tính nết, đến việc người hay mơ mộng thì nó kiểu này, người nhanh nhẹn thì nó kiểu kia, và nó còn nhiều thứ khác nữa. Thế những mà cái thời của tôi thích đi học xong buổi trưa thì lang thang vào nghĩa trang ngồi một mình và không bao giờ có một người yêu với mình cả.
Cho nên thế hệ của tôi là thế hệ yêu một mình, yêu đơn phương, yêu trong cái “solitude” thôi, nghĩa là không được hưởng thụ. Đấy, cái thế hệ của mình là như thế! Bởi vậy cho nên gia đình có ảnh hưởng gì đâu! Gia đình chả phản đối mà cũng chả đồng ý, chả gì cả ! Đấy, đại khái như thế.
Khánh An : Vâng. Giữ trong lòng cho nên gia đình đâu biết đâu mà phản đối, phải không bác? (Mọi người cùng cười lớn). Nhưng mà có những trường hợp mà Khánh An muốn hỏi bác Toàn là những người bạn cùng thời cùng lứa với bác mà khi họ yêu và họ bị bố mẹ ngăn cản vì một lý do nào đấy thì cái cách mà những người cùng thế hệ với bác họ sẽ phản ứng lại như thế nào vậy bác?
Cho nên thế hệ của tôi là thế hệ yêu một mình, yêu đơn phương, yêu trong cái “solitude” thôi, nghĩa là không được hưởng thụ.
Nhà giáo Phạm Toàn
Nhà giáo Phạm Toàn : Nói chung là lúc ấy không để ý đâu. Chỉ có cái này, trong cái lứa của mình đấy, bỗng nhiên một hôm la lên "Ơ, hai đứa lấy nhau à?", tức là không biết cái quá trình bởi vì nó kín. Mọi sự nó diễn ra một cách kín đáo, cho đến lúc họ lấy nhau thì mới bật ngửa chỉ nói "Ơ!" thôi. Tất cả đều là "Ơ! Hai đứa lấy nhau à?" Về sau lớn lên nữa đi học sư phạm, ối! hồi học sư phạm của tôi thì khổ lắm: cấm yêu . . .
Khánh An : Cấm như thế nào vậy bác? Cấm là trong xã hội người ta đặt ra cái điều đấy hay là trường, hay là như thế nào?
Nhà giáo Phạm Toàn : Ông hiệu trưởng đấy ạ. Bởi vì rằng yêu đương các thứ rắc rối lắm. Tốt nhất là cấm. Đó là ở trường sư phạm, trường sư phạm trung ương đấy. Lúc ấy tôi là phân đoàn phó phụ trách văn nghệ thì có hai anh chị vui lắm, cứ liếc nhau nhưng mà tôi không báo cáo, đến lúc tốt nghiệp xong thì hai anh chị lấy nhau, thế là mọi người ngớ lên "Ơ! Thế à!" Nhưng mình thì biết bởi vì trước đó họ đã liếc nhau rồi. Họ đi đóng kịch với nhau, họ liếc nhau, mình biết ngay đấy mà. (Mọi người cùng cười). Nhưng mà tôi không đi mách cấp trên nên về sau hai anh chị lấy nhau.
Thế hệ chuyển giao
Khánh An : Vâng. Cảm ơn bác Toàn. Bây giờ Khánh An mời đến thế hệ 7x ạ. Chị Diệu?
Chị Diệu : Bản thân mình là không bị cấm cản gì.
Ngọc Anh : Hình như tới thời tụi mình thì may mắn hơn hồi xưa đấy nhỉ!
Chị Diệu : Tức là cà phê ôm thời đó chưa phát triển rầm rộ nhưng mà đã có thể, ví dụ như dắt nhau đi ăn kem, ăn chè ngoài đường, rồi chở đi học, chở về ký túc xá, đại khái là có không gian để mà nói chuyện với nhau được, chở nhau được, không có bị ngăn cấm gì nhiều. Có những cặp tự nhiên rất được tác thành, ví dụ trong lớp đại học của mình hồi đó đi gọi là "Ánh sáng văn hóa hè", không biết bây giờ mấy bạn như Ngọc Anh có biết không, nhưng mà sinh viên đi về vùng Tây Ninh, đi gặp anh bộ đội này anh bộ đội kia thì có một vài cô yêu và sau đó đám cưới luôn, cả lớp đi mừng rất là vui vẻ. Thành ra mình thấy cái thời của mình và trong vòng bạn bè của mình thì mình chưa có nghe chuyện đứa nào bị cấm cản, bị này kia hết trơn. Mình cảm thấy may mắn hơn thời của bác Toàn.
Khánh An : Thế còn thế hệ của Ngọc Anh thì các bạn có may mắn nhiều như vậy không, với cách mà các bạn tỏ tình mà rất là rầm rộ, và mình còn được nghe nói rằng ở thế hệ 9x là thế hệ chuyên tạo sốc, thế thì trong thế hệ của bạn thì các bạn hay gây sốc mà cho nên thế nào các bạn cũng sẽ phải gặp trúng những rào cản, đặc biệt là từ phía ba mẹ, thì những bạn ở lứa tuổi của bạn họ sẽ xử lý chuyện đó như thế nào?
Ngọc Anh : Thì bên thế hệ của bọn em nói chung tỏ tình cũng rầm rộ lắm nhưng mà em cũng chưa gặp trường hợp nào mà bị bố mẹ cấm cản, mà nhiều khi bố mẹ còn ủng hộ nữa.
Khánh An : Ngay cả khi các bạn còn nhỏ tuổi ?
Ngọc Anh : Không. Nhỏ quá mà yêu thì không dám cho bố mẹ biết. Còn lớn lớn rồi thì bố mẹ biết và cũng không có vấn đề gì.
Tình yêu thời @
Khánh An : Nhưng mà mình được nghe nói là các bạn 8x và 9x thì thường là các bạn yêu sớm, mà không phải chỉ các bạn mới yêu sớm mà những thế hệ khác cũng yêu sớm nhưng mà họ giấu kỹ lắm, giống như bác Toàn giấu kín lắm, không ai biết. (Mọi người cũng cười). Còn thời của các bạn thì thậm chí các bạn, ngoài chuyện các bạn biểu lộ ra công khai, các bạn còn làm cho chuyện đó lớn tiếng hơn nữa. Mình đọc báo chí thì mình cũng hay thấy là có những cuộc tỏ tình rất là rầm rộ, rất là quy mô, phải không?
Ngọc Anh : Dạ. Em nghĩ là cái đó chắc là do ảnh hưởng của phim ảnh với internet cho nên về tình yêu họ xem trên phim trên internet nhiều cho nên họ bày tỏ ra như vậy. Mà thực ra bản thân em thì cũng thấy cái đó nó cũng thú vị và nếu mà em là người được nhận những lời tỏ tình thì em cũng rất là hạnh phúc, nhưng mà quan trọng là cái tình cảm phía sau nó như thế nào. Còn cái chuyện bố mẹ ngăn cản hay là gì đó thì thế hệ bọn em rất là hay như thế này, tức là mọi người xung quanh ai cũng biết hết trừ bố mẹ.
Khánh An : Ồ! (cười).
Ngọc Anh : Mình làm như thế nào đó để cho bố mẹ không biết được.
Khánh An : Vâng. Giống như bạn Ngọc Anh vừa mới nói là chuyện 9x yêu nhau rầm rộ cũng do một phần bị tác động của thông tin, phim ảnh, những văn hóa của Tây Phương, thì Khánh An lại phải đề cập đến chuyện rất là tế nhị ở trong chuyện tình yêu, đó là chuyện tình dục. Thì ở trong thế hệ 8x và 9x Khánh An được biết khá là nhiều bạn đều cho rằng chuyện họ sống với nhau, họ có quan hệ tình dục trước hôn nhân là chuyện đương nhiên, không có gì là quan trọng cả, thậm chí có những bạn đưa cả những chuyện đấy lên mạng bằng những clip do họ quay lại.
Chắc nhiều bạn đã có dịp biết tới những clip này. Vì nhiều lý do khác nhau, có thể là các bạn đó chỉ muốn khoe với nhau, có thể các bạn đó chỉ muốn giữ làm kỷ niệm. Thế thì thế hệ 9x và 8x – như Ngọc Anh đó – bạn quan niệm như thế nào? Có nên có quan hệ tình dục trước hôn nhân hay không? Có nên sống thử với nhau hay không, trước khi các bạn đi đến một quyết định rất quan trọng trong đời các bạn là cưới nhau ?
Thì thế hệ bọn em hiện giờ đang chia làm hai phe, tức là một bên thì theo ý kiến cổ điển tức là nhứt quyết không có quan hệ tình dục trước khi kết hôn, còn một bên thì rất là thoáng tức là hành động theo cảm xúc thôi.
Ngọc Anh
Ngọc Anh : Dạ. Thì thế hệ bọn em hiện giờ đang chia làm hai phe, tức là một bên thì theo ý kiến cổ điển tức là nhứt quyết không có quan hệ tình dục trước khi kết hôn, còn một bên thì rất là thoáng tức là hành động theo cảm xúc thôi. Nói chung là chuyện nó đến thì nó đến. Còn một số người thì đang ở giữa, tức là băn khoăn không biết đi về bên nào.
Khánh An : Vừa rồi là ý kiến của bạn Ngọc Anh từ Sài Gòn. Bạn cho biết là các bạn trẻ thuộc thế hệ chuyển giao giữa 8x và 9x hiện nay có một sự phân hóa trong quan niệm về vấn đề tình dục trước hôn nhân. Liệu các bạn trẻ thuộc các thế hệ này có đủ ý thức trong lựa chọn của mình hay không? Và làm sao để các bạn trường thành và có trách nhiệm hơn trong hành động của mình?
Khánh An mời quý vị đón nghe những chia sẻ về vấn đề này trong chương trình kỳ tới.