Người Mỹ gốc Việt nghĩ gì việc ngoại trưởng Mỹ đến Việt Nam trước khi mãn nhiệm

Bàn thảo nhiều vấn đề

Đây được xem là chuyến công du cuối cùng của ông John Kerry trong tư cách ngoại trưởng Mỹ.

Theo chương trình do Bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ công bố, Ngoại trưởng John Kerry đến Hà Nội vào Thứ Sáu 13/1 gặp gỡ với các quan chức cao cấp Việt Nam, để bàn thảo về mối quan hệ song phương Mỹ - Việt cũng như các vấn đề của khu vực.

Sau đó ông vào Sài Gòn, cũng có cuộc gặp với các quan chức lãnh đạo thành phố, và đọc diễn văn về quan hệ Mỹ - Việt.

Ngày 14/1, Ngoại trưởng Mỹ sẽ về thăm tỉnh Cà Mau thuộc vùng Đồng Bằng Sông Cửu Long. Tại đây ông Kerry sẽ thảo luận với các chuyên gia trong vùng về các vấn đề liên quan đến môi trường, và xem xét các phương thức mà phía Mỹ có thể hợp tác với Việt Nam để phát triển năng lượng sạch, quản trị nguồn nước, tài nguyên, hệ sinh thái, và phát triển hạ tầng cơ sở bền vững cho Vùng Đồng Bằng Sông Cửu Long.

Sau đó ông sẽ tiếp tục hành trình đến tham dự hội nghị hòa bình Trung Đông ở Pháp, đến Anh để thảo luận về tình hình Syria , và dự cuộc họp thường niên của Diễn đàn Kinh tế Thế giới VEF tại Thụy Sỹ.

Người Mỹ gốc Việt nghĩ gì về chuyến đi này của Ngoại Trưởng John Kerry? Tại sao ông Kerry lại chọn Việt Nam để thực hiện chuyến công du trước khi kết thúc sự nghiệp ngoại trưởng của mình?

Theo anh Lý Vĩnh Phong, cựu chủ tịch Tổng Hội Sinh Viên Việt Nam miền Nam California, thì nhiều phần ông Kerry có thể sẽ dựa trên quan hệ của ông với chính quyền Hà Nội để có những góp ý với chính quyền Hà Nội về những cách làm việc cũng như những đường hướng mà Hoa Kỳ có thể theo đuổi trong mối quan hệ giữa Việt Nam và Hoa Kỳ với chính quyền mới của Tổng Thống Donald Trump sắp tới đây.

Việt Nam là nước Á Châu duy nhất của chuyến đi này. Theo tôi, đó có thể là do quan hệ của ông John Kerry đã có với Việt Nam trong nhiều thập niên qua...<br/> - Anh Lý Vĩnh Phong, California

“Nhìn chung nó mang tính cách đây là chuyến đi chia tay với những đối tác mà ông có dịp làm việc chung trong vai trò ngoại trưởng. Việt Nam là nước Á Châu duy nhất của chuyến đi này. Theo tôi, đó có thể là do quan hệ của ông John Kerry đã có với Việt Nam trong nhiều thập niên qua, từ một người từng phục vụ trong chiến tranh Việt Nam đến tham gia trong những phong trào phản chiến ở Hoa Kỳ trong thập niên 70. Trong những năm ông làm Thượng Nghị Sĩ ở Hoa Kỳ, thật ra ông John Kerry có một mối giao hảo rất tốt với chính quyền Hà Nội.

Đối với cộng đồng người Mỹ gốc Việt, chúng ta đã có nhiều lần vận động những dự luật nhân quyền và lúc nào cũng được thông qua ở Hạ Viện nhưng lên đến Thượng Viện thì chúng ta thất vọng. Thượng Nghị Sĩ John Kerry luôn luôn cản trở những dự luật đó vì ông luôn có khuynh hướng gần gũi với chính quyền Hà Nội. Trong những năm ông làm ngoại trưởng, có lúc ông cũng lên tiếng về nhân quyền nhưng sự lên tiếng đó cũng không được mạnh mẽ cho lắm.

Cho nên với một chính quyền mới sắp được chuyển giao ở Hoa Kỳ trong vòng 10 ngày nữa thì tôi nghĩ rằng nhiều phần đối với ông Kerry có thể ông sẽ dựa trên quan hệ của ông với chính quyền Hà Nội để có những góp ý với chính quyền Hà Nội chăng? Góp ý về những cách làm việc cũng như những đường hướng mà Hoa Kỳ có thể theo đuổi trong mối quan hệ giữa Việt Nam và Hoa Kỳ với chính quyền mới của Tổng Thống Donal Trump sắp tới đây. Tôi nghĩ rằng đó chắc chắn là một phần của chuyến công du vì ông ta sẽ đi Sài Gòn, Hà Nội cũng như đến một số nơi khác ở Việt Nam.”

Trấn an Việt Nam?

Ngoại trưởng Mỹ John Kerry (trái) bắt tay với Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh (phải) tại Hà Nội ngày 24 tháng 5 năm 2016.
Ngoại trưởng Mỹ John Kerry (trái) bắt tay với Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh (phải) tại Hà Nội ngày 24 tháng 5 năm 2016. (AFP photo)

Nhà báo Đỗ Dzũng của nhật báo Người Việt tại miền Nam California lại cho rằng có hai lý do để ngoại trưởng sắp mãn nhiệm chọn Việt Nam là vì thứ nhất Việt Nam là một nơi thân thương với ông John Kerry, thứ hai để ông trấn an Việt Nam không nên quá lo ngại chuyện TPP.

“Nếu chúng ta nhìn trong suốt 4 năm ông John Kerry làm ngoại trưởng, cũng như trước đó khi ông làm Chủ tịch Ủy ban Ngoại giao Thượng viện và cuộc đời của ông trong cuộc chiến Việt Nam, thì chúng ta thấy rằng nó gắn liền rất là nhiều. Có cái gì đó đặc biệt.

Bản thân tôi vào Tháng Năm năm ngoái khi tôi về Hà Nội làm phóng sự về chuyến viếng thăm của ông Obama, chính mắt tôi trong thấy ông John Kerry đi bên cạnh ông Ngoại trưởng Phạm Bình Minh của Việt Nam để trò chuyện rất thân thiện. Mình không biết họ nói gì nhưng họ đi ngang qua chỗ tôi ngồi rất là gần và tôi nhìn thấy những cử chỉ của họ. Đồng thời ở Hà Nội, một buổi tối ông John Kerry cũng đi bộ ở Bờ Hồ cùng ông Phạm Bình Minh. Từ đó chúng ta thấy có một điều gì đó thân thiện với Việt Nam.

Việc ông đến Việt Nam lần này như có vẻ trấn an Việt Nam, mặc dù Tổng thống đắc cử Donald Trump có thể bỏ TPP nhưng Việt Nam cũng đừng lo ngại. <br/> - Nhà báo Đỗ Dzũng

Trong suốt thời gian sau khi cuộc chiến Việt Nam chấm dứt, hai Thượng nghị sĩ bỏ công nhiều nhất để vận động cho việc bình thường hóa quan hệ ngoại giao giữa Hoa Kỳ và Việt Nam chính là ông John Kerry và ông John Mccain. Ông John Kerry cũng đã từng về Việt Nam đạp xe đạp cùng một số cựu binh Mỹ. Lần trước đó ông về cũng đã từng trở lại miền Tây vùng mà ông từng tham chiến một thời gian.

Về những chính sách ngoại giao của Mỹ thì có thể nói rằng là việc ông đến Việt Nam lần này như có vẻ trấn an Việt Nam, mặc dù Tổng thống đắc cử Donal Trump có thể bỏ TPP nhưng Việt Nam cũng đừng lo ngại. Vì ngay hôm nay, ông Rex Tillerso, người được ông Donald Trump đề cử làm bộ trưởng ngoại giao có nói tại Cục điều trần của Ủy ban Ngoại giao là ông ủng hộ TPP, khác với những gì ông Donal Trump nói. Thành ra tôi nghĩ có lẽ ông John Kerry đến Việt Nam với hai mục đích, thứ nhất là Việt Nam là một nơi thân thương với ông nên ông chọn đi cuối cùng. Thứ hai có lẽ ông trấn an Việt Nam là cũng không nên quá lo ngại chuyện TPP.”

Với cựu Đại tá VNCH Nguyễn Khắc Lý, tổng tham mưu trưởng sau cùng của Quân Đoàn 2 Quân khu 2 ở Pleiku, thì ý nghĩa chuyến công du này của ông John Kerry không có đáng kể, ngoài việc tạo thành tích về đối ngoại của Hoa Kỳ trong thời gian ông Obama cầm quyền, cũng là giúp cho di sản của ông Obama.

“Tôi nghĩ ông John Kerry đi Việt Nam chuyến này là vì ông muốn lưu lại di sản như di sản của chính quyền Obama đối với thế giới, là vì chính quyền ông Obama trong nội bộ nước Mỹ là chính quyền rất yếu về ngoại giao. Ông John Kerry cố chứng minh rằng ông Obama có di sản về ngoại giao quan trọng.

Thứ hai nữa là ông có nhiều liên hệ với Việt Nam. Ông đã bị buộc tội phản chiến chống lại Việt Nam Cộng Hòa, và là một trong những người có dính líu đến nguyên nhân của việc mất nước của Việt Nam Cộng Hòa về tay cộng sản. John Kerry là người phản chiến, giống như Jane Fonda.

Thành thử chuyện đi của ông là một phần cho cá nhân ông có thành tích về chuyện đối ngoại của Hoa Kỳ trong thời gian ông Obama cầm quyền. Thứ hai nữa cũng là giúp cho di sản của ông Obama.

Tôi nghĩ rằng với những người Việt quốc gia chống đối cộng sản sẽ nhìn thấy chuyến đi của ông John Kerry không có ý nghĩa gì. Vì nếu quan trọng thì trong thời gian ông còn đang thịnh, ông có thể làm được việc này việc kia với Việt Nam, chứ bây giờ ông sắp xuống rồi thì tôi nghĩ ý nghĩa của chuyến công du này của ông John Kerry không có đáng kể.”