Hy v ọng c ó thể gửi tiề n v ề thâ n nh ân
Hình ảnh những người Việt bỏ xứ ra đi để tìm cho mình một công việc nuôi thân và hy vọng có thể gửi tiền về thân nhân ở quê nhà đã không còn là những hình ảnh xa lạ nơi xứ người.
Chúng tôi bắt gặp rất nhiều người Việt mưu sinh trên con đường nhộn nhịp Khao San - Bangkok - Thái Lan. Họ đa số là những người con của dãi đất miền Trung đầy nắng gió, vì cuộc mưu sinh mà rời xa quê nhà. Xe hàng rong là người bạn duy nhất cùng dầm sương dãi nắng với họ trong hàng chục năm qua.
Chị Trúc, 43 tuổi, quê Hà Tĩnh, qua Thái Lan hành nghề bán hàng rong đã được hơn 10 năm. Công việc hàng ngày của chị là bán trái sầu riêng ở khu phố Khao San. Chia sẻ về lý do chọn đất nước Thái Lan mà không phải đất nước nào khác cho công cuộc mưu sinh kiếm sống này. Chị cho biết:
Sang đây thì nhờ đất nước Thái, cũng làm việc bình thường. Công an thì có lúc họ hỏi nhưng họ không bắt, nếu gặp người tốt thì họ không lấy tiền, còn không thì họ phạt khoảng 1 đến 2 ngàn Bath (khoảng 700 đến 1,5 triệu Việt Nam).<br/>- Chị Trúc
"N ó i chung sang đây th ì nh ờ đất nước Thá i, c ũng l à m việc b ì nh thường. Công an th ì c ó lúc họ hỏ i nh ưng họ không bắt, nếu gặ p ng ười tốt th ì họ không lấy tiền, c ò n không th ì họ phạ t kho ảng 1 đến 2 ng à n Bath (khoảng 700 đến 1,5 triệu Việt Nam). Trước đây tôi đi l à m thu ê l à m mướn ở trong Nam (tức S à i G ò n), khi l à m việc ở đó th ì tô i c ũng c ó gặ p v à i ng ười đã đi Thái bán h à ng. Rồi th ì đ i theo họ sang đây. Lúc đầ u ch ỉ l à là đ i r ử a ch é n bá t cho m ấy nh à h à ng, rồi sau đó th ì theo người Thái hỏi họ, rồi đi buôn đi bán, để kiếm đồng tiền gửi về qu ê lo cho con cái học h à nh . Lúc đầu th ì phải 2-3 năm mới về được mộ t l ần. Nhưng bây gi ờ đã c ó hộ chi ếu n ê n vi ệc đi lạ i d ễ d à ng hơ n, ch ị về 'suốt', cứ c ó cô ng vi ệ c là chị lại về, rồi lạ i sang. "
Trả lời cho câu hỏi: “có khi nào chị nghĩ sẽ về Việt Nam kinh doanh hay làm gì đó?” chị cho biết:
"Khô ng, ch ị phải bỏ ở Việt Nam thôi, vì phải sang đây để kiếm đồng tiề n v ề cho đất nước m ình, gia đì nh m ì nh, để xây nh à xây cửa v à lo cho con c ái ăn học. Chứ không nghĩ g ì hế t, ch ỉ c ó biết ở đây để kiếm đồng tiền thôi."
Ngoài các khoản lợi nhuận thu được, người bán hàng rong ở khu phố này phải chung tiền cho giao thông, an ninh dọn dẹp trật tự, người quản lý người nước ngoài.
Cuộc sống cứ thế trôi qua với chị. Một ngày chị bán 100kg sầu riêng, tiền lời khoảng 500 ngàn tiền ta (khoảng 700 Bath Thái):
"B ì nh thường th ì cũ ng kh ô ng kh ó khă n l ắm. Đất Thái th ì cũ ng d ễ sống lắm. Từ trước đế n gi ờ th ì chưa thấy gặ p kh ó khăn g ì nhi ều. Nhưng sắ p t ới th ì chưa biết, bở i ch ưa biế t c á i lu ậ t c ư trú mới ra sao cả."
Chia sẻ về việc những người cùng hoàn cảnh bán hàng rong như chị ở Việt Nam:
"Chính quyền Thái họ đối xử tương đối tốt. Chị c ó coi tr ê n mạng cả nh nhi ều người bán h à ng rong ở Việt Nam, thấy phức tạ p h ơ n so v ới b ê n đâ y nhi ều, b ê n n à y họ n ó i vậy thô i ch ứ họ bắt v à o thô i r ồi họ phạt ít trăm Bath thô i, ch ứ họ không thu giữ g ì cả. Chứ không phả i nh ư b ê n m ì nh đâu, chị coi tr ê n mạng cảm thấy thương người bán h à ng rong như chị lắm. B ê n n à y cảm thấy thí ch h ơn, tốt hơn."
Nói về mong muốn của mình, chị Trúc thổ lộ:
"Mong muố n l à ở đây kiếm đồng tiền thô i. Để sau n à y về già để ăn ti ê u, cho con c ái học h à nh chứ không nghĩ ở b ê n n à y đế n gi à đâu."
"Ở Thái họ sống tố t l ắm. Họ sống thoại mái vô tư lắm, không phân biệ t gi à u ngh è o. Kh ô ng nh ư b ê n m ì nh, ở đây chị cảm thấy họ sống rất tốt. N ó i thậ t là từ tiền xây nh à , xe c ộ cho con c ái ăn học chị đều kiếm được từ b ê n n à y hết."
Gặp khó khăn về giấy tờ
Bởi thế cùng hoàn cảnh như chị Trúc, - chị Thương, quê Nghệ An, tuy mới 22 tuổi nhưng chị đã có thâm niên 4 năm bán hàng rong ở khu phố Khao San này, món hàng mà chị bán là xôi xoài và kèm dừa.
Công việc hàng ngày của chị Thương bắt đầu từ 15h chiều đến 1h sáng khuya hôm sau mới về lại nhà. Nói về đất nước Thái, chị Thương chia sẻ:
"Đất nước Thái Lan l à một đất nước dễ l à m ăn, với lại đi lạ i n ó cũng tiện, từ đây m ì nh v ề Việ t Nam ch ỉ trong v ò ng 1 ng à y thô i. Chi ph í đi lạ i c ũng rẻ , sang đây th ì người Thá i c ũng tạo điều kiệ n cho m ì nh l à m ăn."
Nói về việc cư trú, chị Thương cho biết:
Người Việt lao động bên này rất đông, cũng chính vì đồng tiền để nuôi gia đình ở quê nhà, họ mới phải sang đây để làm ăn bất hợp pháp, nên rất mong chính phủ Việt Nam mình phải nói chuyện với chính phủ Thái, để cho người Việt Nam minh làm việc một cách hợp pháp ở đây.<br/>- Chị Thương
"Tô i dù ng hộ chi ế u, h à ng tháng th ì phả i qua bi ê n gi ớ i ch ổ Campuchia để đó ng d ấu (v ì luật Thá i ch ỉ cho ph é p ng ườ i VN nh ập cư không quá 30 ng à y m à không cần Visa). Chỉ c ó một tí kh ó khă n l à việc chí nh tr ị của người Thá i, l úc ngườ i n à y l ê n ch ức người kia l ê n ch ức, th ì chí nh s ách của họ cũ ng kh ác. Năm vừa rồi th ì có đợ t truy qu é t người lao động nước ngo à i, nh ưng bây giờ họ cho ph é p gia h ạn th ê m 6 tháng để người lao động c ó thể trở về nước để l à m thủ tục giấy tờ hợp pháp. Nhiều ngườ i n ước ngo à i nh ư Indonesia, Campuchia, Malaysia đã l à m được giấy tờ. C ò n ngườ i Vi ệ t Nam m ì nh th ì c ò n phả i ch ờ chính phủ Việ t Nam n ó i chuyệ n v ớ i ch ính phủ Thái xem thế n à o. C ó nhi ều ngườ i c ó uy tin ở b ên c ác hộ i ng ườ i Vi ệt, họ cũng có đệ tr ì nh l ê n, tuy nhi ê n đến bây giờ vẫ n ch ưa được giả i quy ết."
Khó khăn là vậy, nhưng họ vẫn không nãn chí, vẫn cố gắng công cuộc mưu sinh trên đất khách quê người, họ đều phải gánh trên vai những nhọc nhằn, những lo toan, có cả những giọt mồ hôi nước mắt và buồn tủi.
Nói về mong muốn của mình, chị Thương cho biết:
"Ngườ i Vi ệt lao động b ê n n à y rất đông, cũng chí nh v ì đồ ng tiền để nuô i gia đì nh ở qu ê nh à , h ọ mớ i ph ả i sang đây để l à m ăn bất hợp pháp, n ê n rất mong chính phủ Việ t Nam m ì nh phả i n ó i chuyệ n v ớ i ch ính phủ Thái, để cho ngườ i Vi ệ t Nam minh l à m việc mộ t c á ch h ợp phá p ở đây."
Thành phố đã lên đèn, con đường nhộn nhịp đông khách du lịch qua lại. Những người phụ nữ Việt Nam vẫn miệt mài đứng sau xe hàng rong tiếp tục công việc, tiếng rao chào đón khách qua lại.
Theo quan sát của chung tôi tại khu phố này, thì phần lớn những mặt hàng mà người Việt ở đây bán, như xôi xoài, kem dừa, nước trái cây, thì hầu như người Thái họ không bán. Bởi thế người Việt Nam cũng dễ dàng bán những mặt hàng này mà không sợ người Thái báo cảnh sát. Và đó cũng là cách mà họ nuôi thân và nuôi gia đình cho dụ cực nhóc nhưng vẫn còn kiếm được miến ăn nơi đất khách, và có thể có được chút tiền dành dụm gửi về nhà để nuôi người thân.