Đồng thời các đại biểu tham gia đưa ra nhận định, các trung tâm, đô thị lớn của Việt Nam đang đứng trước nguy cơ phát triển không bền vững. Trong số những trung tâm đô thị đó, Thành phố Hồ Chí Minh với tốc độ phát triển rất nhanh và số dân gần xấp xỉ 8 triệu, thì vấn đề này càng trở nên trầm trọng hơn. Quỳnh Như tổng hợp các ý kiến và tường trình.
Phát triển không bền vững
Cùng với tốc độ phát triển kinh tế nhảy vọt, việc xây dựng và phát triển tại các đô thị cũng diễn ra nhanh đến chóng mặt. Sự phát triển đô thị giúp thay đổi bộ mặt của các khu dân cư nhưng cũng làm nảy sinh những khó khăn như vấn đề ùn tắc giao thông, ngập nước, ô nhiễm, và nhiều vấn nạn khác nữa. Theo các chuyên gia nhận định thì đó là một sự phát triển không bền vững.
Thành phố Hồ Chí Minh chưa phát triển đồng bộ với tốc độ phát triển kinh tế-xã hội, với những vấn nạn: ngập nước, ùn tắc giao thông, ô nhiễm môi trường.
Ô. Lê Hoàng Quân
Khái niệm phát triển đô thị bền vững có nghĩa là phát triển kinh tế-xã hội một cách hài hoà, đi đôi với bảo vệ môi trường, và nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân.
Trong cuộc hội thảo về phát triển đô thị vừa diễn ra tại Thành phố Hồ Chí Minh, nhân kỷ niệm 50 năm ngày kết nghĩa giữa 3 thành phố Hà Nội – Huế – Sài gòn, Bộ Trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Hồng Quân đã phát biểu rằng, cứ mỗi tháng mọc lên một đô thị.
Còn Chủ tịch Ủy Ban Nhân Dân Thành phố Hồ Chí Minh, ông Lê Hoàng Quân thì đề cập đến căn bệnh đô thị của thành phố do ông quản lý một cách rất thẳng thắn. Theo ông, cơ sở hạ tầng Thành phố Hồ Chí Minh chưa phát triển đồng bộ với tốc độ phát triển kinh tế-xã hội, với những vấn nạn: ngập nước, ùn tắc giao thông, ô nhiễm môi trường, quản lý không đồng bộ, thiếu nhà ở, chất lượng cuộc sống của người dân không cao. Đó là những biểu hiện của việc phát triển đô thị chưa mang tính bền vững.
Trong vai trò nghiên cứu chiến lược xây dựng của Thành phố Hồ Chí Minh, ông Nguyễn Trọng Hòa, lãnh đạo Viện Nghiên cứu Phát triển Thành phố Hồ Chí Minh cho biết:
“Một trong những vấn đề mà chúng tôi rất quan tâm tại Hội nghị về Đô thị Phát triển Bền vững là, cơ chế để làm sao cho cơ sở hạ tầng của Thành phố phát triển được. Và chúng tôi cũng đưa ra những kiến nghị với Chính phủ cũng như với các Bộ để tìm ra cho được những cơ chế ấy. Đấy là một số cái tôi nghĩ rằng nó có liên quan đến vấn đề đầu tư cho cơ sở hạ tầng tại Thành phố Hồ Chí Minh.
Đối với một đô thị, nhất là một đô thị lớn có tới gần một triệu dân thì vấn đề hạ tầng cho đô thị là rất quan trọng. Thành phố cũng nhận ra được điều này, đó là cái cơ bản để thành phố phát triển bền vững. Nhưng theo như các bạn biết thì việc đầu tư cho hạ tầng rất nặng về vốn liếng, và vấn đề thứ hai trong ngòai số tiền đầu tư cho hạ tầng là đã nặng rồi, nhưng mà việc giải phóng đất đai cũng rất khó khăn.”
Như vậy, cần có một cơ chế như thế nào để phát triển đô thị một cách bền vững? Ông Hòa giải thích tiếp:
“Trong thời gian vừa qua, Thành phố Hồ Chí Minh cũng đã đầu tư rất nhiều cho công việc này, và cũng đã tìm ra được những cơ chế để làm thế nào mà ngoài nguồn vốn của nhà nước, vốn vay ODA, và các nguồn vốn khác thì làm sao huy động được từ trong xã hội. Trong thời gian vừa qua Thành phố Hồ Chí Minh cũng khá thành công trong một số công trình đầu tư hạ tầng; như là Cầu Phú Mỹ hoặc là những đọan đường. Vấn đề hiện nay là Thành phố Hồ Chí Minh đang tìm những bước đi. Và theo tôi nghĩ trong một tương lai gần thì Thành phố Hồ Chí Minh sẽ được phát triển mạnh hơn nữa.”
Vấn nạn giao thông
Vấn đề giao thông là nan giải nhất. Tỉ lệ đất dành cho lĩnh vực này chỉ mới đạt khoảng 25% so với tiêu chuẩn của một đô thị hiện đại.
Ô. Võ Kim Cương
Trong cuộc hội thảo này, ông Võ Kim Cương, nguyên Phó Kiến trúc sư Trưởng Thành phố Hồ Chí Minh, nêu lên ba nguy cơ lớn của đô thị này là tắc nghẽn giao thông, ngập nước và ô nhiễm môi trường.
Theo ông Cương, vấn đề giao thông là nan giải nhất. Tỉ lệ đất dành cho lĩnh vực này chỉ mới đạt khoảng 25% so với tiêu chuẩn của một đô thị hiện đại; chiều dài đường và hẻm thì nhiều, gần 3.800km nhưng 70% là đường có lộ giới nhỏ hơn 7m."
Ông Võ Kim Cương đưa ra kiến nghị, do nguồn vốn đầu tư cho hạ tầng có hạn trong khi nhu cầu rất lớn nên cần phải cân đối vốn, và quyết định cái nào nên làm trước cái nào phải làm sau. Nếu không sẽ dẫn đến nguy cơ không đồng bộ, gây lãng phí lớn, ví dụ như làm xong nhà nhưng không có điện dẫn tới, làm xong cầu nhưng không có đường lên cầu.
Chuyên gia này cũng cho rằng, trước mắt Thành phố nên tập trung cải tạo các nút thắt trên các trục đường chính như nút giao thông ở khu vực Lăng Cha Cả, Hàng Xanh, Nguyễn Tri Phương - 3 Tháng 2, và mở rộng một số trục đường đã có, để cải thiện năng lực hệ thống đường vành đai nội thành.
Bên cạnh đó, các chuyên gia cũng đưa ra những nhận xét về những vướng mắc trong xây dựng và phát triển đô thị ở Thành phố Hồ Chí Minh.
Đại diện Công ty Nikken Sekkei của Nhật, đơn vị đang thực hiện nhiều đồ án quy hoạch cho Thành phố Hồ Chí Minh cho rằng, ngay cả một cơ sở dữ liệu tổng thể để phục vụ cho việc quy hoạch cũng không có.
Các chuyên gia Trung Quốc đã bày tỏ sự ngạc nhiên trước việc các quy hoạch của Việt Nam thiếu hoặc không đề cao đúng mức quy hoạch ngành đặc trưng của từng thành phố; trong khi ở Trung Quốc, các thành phố khi quy hoạch đều phải có một ngành đặc trưng để tạo nên sự phát triển ổn định lâu dài.
Nhóm chuyên gia Đức thì đưa ra những khuyến cáo khá mạnh liên quan đến vấn đề quy hoạch để thích ứng với việc biến đổi khí hậu trong tương lai. Họ cho là thành phố Hồ Chí Minh đã quy hoạch ngược hướng, phát triển về hướng bị ngập lụt.
Đối với các nước có trình độ phát triển cao về kinh tế, khoa học, công nghiệp, chất lượng đô thị hóa được phát triển theo chiều sâu. Cuộc sống của cư dân đô thị được nâng cao về mọi mặt. Ngược lại, ở các nước đang phát triển, một trong những đặc trưng là sự tăng nhanh dân số mang tính cơ học, hoàn toàn không dựa trên cơ sở phát triển công nghiệp và dịch vụ. Do vậy, sự gia tăng dân số nhanh trong khi sự phát triển của công nghiệp còn chậm chạp và yếu kém sẽ càng làm cho quá trình đô thị hóa và công nghiệp hóa thêm mất cân đối.
Theo dòng thời sự:
- Cần mở rộng TPHCM về hướng Tây Bắc
- Các đô thị đang phát triển "không bền vững"
- Phú Quốc sẽ trở thành trung tâm du lịch, tài chánh
- Pháp sẽ quy hoạch lại thành phố Đà lạt
- Vấn đề phát triển kinh tế và bất bình đẳng tại VN
- Vấn nạn lớn Đô thị
- Vì sao Sài Gòn ngày càng nóng hơn?
- Một dẫy nhà sập ngay giữa trung tâm Saigon