គណបក្សប្រឆាំងលើកឡើងថា សិទ្ធិរបស់ស្រ្តីនៅកម្ពុជាបានធ្លាក់ ដោយសាររដ្ឋាភិបាលរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស ស្របពេលពិភពលោកកំពុងប្រារព្ធទិវាសិទ្ធិនារីអន្តរជាតិនៅថ្ងៃទី៨ មីនា។ អ្នកនយោបាយទាំងនោះ អំពាវនាវឱ្យរដ្ឋាភិបាលយកចិត្តទុកដាក់ក្នុងការលើកស្ទួយអំពីសិទ្ធិនារី និងដោះលែងស្រ្តីដែលកំពុងជាប់ក្នុងពន្ធនាគារក្រោមហេតុនយោបាយទាំងអស់ដោយឥតលក្ខខណ្ឌ។
ក្នុងឱកាលទិវានារីអន្តរជាតិខួប១១៤ ថ្នាក់ដឹកនាំ និងសកម្មជនគណបក្សកម្លាំងជាតិ ជាមួយស្រ្តីប្រមាណ១០០នាក់ ជាសាច់ញាតិអ្នកជាប់ឃុំដោយសាររឿងនយោបាយ បានជួបជុំគ្នារៀបចំកម្មវិធីក្រោមប្រធានបទ «ការលើកកម្ពស់សិទ្ធិស្រ្តី» នៅស្នាក់ការបក្សប្រចាំខេត្តកណ្តាល ស្ថិតនៅសង្កាត់ព្រែកហូរ ក្រុងតាខ្មៅ។
អ្នកចូលរួមបានរំលឹកចំពោះការអនុវត្តសិទ្ធិការតស៊ូដ៏ក្រាញននៀលរបស់ស្រ្តីនិងក្មេងស្រីគ្រប់រូប បើទោះបីត្រូវអាជ្ញាធរវាយបង្ក្រាប ឬធ្វើទុកម្នេញស្ទើរគ្រប់រូបភាពយ៉ាងណាក្តី។ ជាឧទាហរណ៍ ក្រុមស្រ្តីថ្ងៃសុក្រដែលចេញទាមទាររកយុត្តិធម៌ជូនសមាជិកគ្រួសារ ក្រុមស្រ្តីជាកូដករក្រុមហ៊ុនបនល្បែងណាហ្គាវើល ចេញតវ៉ាស្វែងរកដំណោះស្រាយវិវាទការងារ និងស្រ្តីនិងក្មេងស្រីធ្វើការក្នុងវិស័យជាច្រើនទៀតដែលត្រូវអាជ្ញាធរចោទប្រកាន់ និងចាប់ខ្លួនដាក់ពន្ធនាគារ ដោយគ្មានកំហុសជាដើម។
«ស្រ្តីបានដើរតួនាទីសំខាន់ចូលរួមអភិវឌ្ឍជាតិ និងជំរុញឱ្យសង្គមមានលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ»
ទីប្រឹក្សាគណបក្សកម្លាំងជាតិលោក រ៉ុង ឈុន ថ្លែងទៅកាន់អ្នកចូលរួមថា ស្រ្តីបានដើរតួនាទីសំខាន់ចូលរួមអភិវឌ្ឍជាតិ និងជំរុញឱ្យសង្គមមានលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ប៉ុន្តែជាក់ស្តែងស្រ្តីដែលសកម្មក្នុងការតស៊ូមតិស្វែងរកយុត្តិធម៌ ការពារធនធានធម្មជាតិត្រូវរងការធ្វើទុក្ខបុកម្មេញ និងចាប់ចងដាក់គុកពីសំណាក់អាជ្ញាធរទៅវិញ។ លោក រ៉ុង ឈុន អំពាវនាវដល់រដ្ឋាភិបាលដោះលែងស្រ្តីដែលកំពុងជាប់ឃុំដោយសារការអនុវត្តសិទ្ធិឱ្យមានសេរីភាពវិញ ដើម្បីបើកលំហប្រជាធិបតេយ្យ លើកទឹកចិត្តដល់ស្រ្តីក្នុងការចូលរួមកិច្ចការសង្គម និងនយោបាយ។
លោក រ៉ុង ឈុន៖«សូមដោះលែងយុវនារី ក៏ដូចជាស្រ្តីដែលកំពុងជាប់ឃុំនៅពេលបច្ចុប្បន្នឱ្យមានសេរីភាពឡើងវិញ!ធ្វើម៉េចឱ្យពួកគាត់មានសេរីភាព ឆ្លើយតបនឹងប្រសាសន៍ស្រ្តីទីមួយកម្ពុជាដែលបានលើកឡើង កាលពីម្សិលមិញ បង្ហាញពីការយកចិត្តទុកដាក់ពិតប្រាកដ»។
ទន្ទឹមនឹងនេះគណបក្សនយោបាយនៅក្នុងសម្ព័ន្ធភាពឆ្ពោះទៅអនាគត បានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍ដោយលើកឡើងថា បើទោះបីជាសិទ្ធិនារីមានចែងក្នុងសេចក្តីប្រកាសសកលស្តីពីសិទ្ធិមនុស្ស ហើយសិទ្ធិជាមូលដ្ឋានមួយចំនួន ត្រូវបានធានាដោយរដ្ឋធម្មនុញ្ញកម្ពុជាក៏ដោយ ក៏សិទ្ធិស្រ្តីនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាពុំទទួលបានការលើកស្ទួយ និងគោរពឱ្យបានពេញលេញដូចបណ្តាប្រទេសប្រជាធិបតេយ្យនានានៅលើពិភពលោកឡើយ ជាពិសេសការចូលរួមរបស់ស្រ្តីក្នុងសកម្មភាពសេដ្ឋកិច្ច នយោបាយ និងសង្គម ត្រូវទទួលរងនូវការរើសអើង និងរំលោភបំពាន។
បក្សក្រៅរដ្ឋាភិបាលស្នើឱ្យពិចារណាដោះលែងស្រ្តីដែលកំពុងជាប់ឃុំដោយអយុត្តិធម៌
គណបក្សក្រៅរដ្ឋាភិបាលទាំងនោះ អំពាវនាវដល់រដ្ឋាភិបាលពិចារណាក្នុងការដោះលែងស្រ្តីដែលកំពុងជាប់ឃុំដោយអយុត្តិធម៌ ដោយសារកម្មភាពសង្គម នយោបាយ និងការពារធនធានធម្មជាតិដោយសន្តិវិធី និងស្របច្បាប់របស់ពួកគេ។
កូនស្រីមន្ត្រីគណបក្សសង្គ្រោះជាតិលោក ហេង ច័ន្ធសុទ្ធី ដែលកំពុងជាប់ឃុំនៅពន្ធនាគារព្រៃស គឺកញ្ញា ហេង បូរី ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរីថា កន្លងមកសមាជិកស្រ្តីថ្ងៃស្រុកបានចេញទាមទារឱ្យដោះលែងប្ដី និងឪពុក តែងតែត្រូវសន្តិសុខសាលាក្រុងភ្នំពេញប្រើហិង្សា ដោយសារស្រ្តីទាំងនោះជាសាច់ញាតិសកម្មជនគណបក្សប្រឆាំង ខណៈរដ្ឋាភិបាលមិនបានរកខុសត្រូវឱ្យឡើយ។ កញ្ញាចង់ឃើញរដ្ឋាភិបាល ជាពិសេសក្រសួងកិច្ចការនារីគោរព និងផ្ដល់តម្លៃដល់ស្ត្រីដូចដែលច្បាប់ជាតិ និងច្បាប់អន្តរជាតិបានចែង។
លោក ហេង ច័ន្ធសុទ្ធី៖«ស្រ្តីទូទៅ ក៏ដូចជាខ្លួននាងខ្ញុំផ្ទាល់ដែលធ្លាប់ចេញតវ៉ាតស៊ូមតិតែងតែទទួលរងការរឹតត្បិតសិទ្ធិសេរីភាព ការរំលោភបំពានទាំងផ្លូវកាយចិត្តគ្រប់រូបភាពតែម្តង។ ស្រ្តីទទួលរងការឈឺចាប់ច្រើនមិនថាផ្លូវកាយចិត្តទេពួកគាត់ទទួលរងភាពអយុត្តិធម៌ហើយ រដ្ឋាភិបាលមិនបានជួយការពារ លើកស្ទួយទេ ថែមទាំងដាក់បន្ទុក ដាក់សម្ពាធ និងចោទប្រកាន់លើស្រ្តី»។
កម្ពុជាក្រោមអំណាចដឹកនាំដោយនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន ម៉ាណែត ជាង១ឆ្នាំមកនេះ ស្ត្រីដែលចូលរួមកិច្ចការសង្គម និងនយោបាយ យ៉ាងហោច ២០នាក់ត្រូវបានអាជ្ញាធររដ្ឋាភិបាលចាប់ដាក់ពន្ធនាគារជាបន្តបន្ទាប់ពីបទ «ញុះញង់ និងរួមគំនិតក្បត់»។ ស្ត្រីទាំងនោះ រួមមានមេធាវីខ្មែរសញ្ជាតិអាមេរិកកញ្ញា កញ្ញា សេង ធារី សកម្មជនបរិស្ថាន កញ្ញា ភួន កែវរស្មី កញ្ញា ឡុង គន្ធា កញ្ញា រៀម ស្រីពេជ្ររតនា និងសកម្មជនកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីស កញ្ញា ភឹង សោភា រួមទាំង លោកស្រី សែម សុផល លោកស្រី ហ៊ូ រុនអេង ហើយចុងក្រោយបង្អស់ គឺកូនសកម្មជនបឹងកក់ លោកស្រី អេង សុខា ដែលជាកូនសកម្មជនបឹងកក់លោកស្រី ង៉ែត ឃុន ហៅយាយម៉ុំាមី និងស្រ្តីដែលជាសកម្មជននយោបាយមួយចំនួនទៀត មានដូចជាលោកស្រី នូ សិទ្ធារី លោកស្រី ញិប សារ៉ុប លោកស្រី សែម សុផល ជាដើម។
ត្រឹមតែប៉ុណ្ណោះ សូម្បីតែស្រ្តីភៀសខ្លួននៅក្រៅប្រទេសដែលបញ្ចេញរិះគន់រដ្ឋាភិបាលគ្រួសារត្រកូលហ៊ុននៅលើបណ្ដាញសង្គមហ្វេសប៊ុក ក៏អាជ្ញាធរដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ចាប់ខ្លួនបញ្ជូនមកដាក់ពន្ធនាគារនៅប្រទេសកម្ពុជាដែរ។ អ្នកទាំងនោះ រួមមានលោកស្រី ហុង អាន លោកស្រី ស៊ឹង គន្ធា លោកស្រី យ៉ិន ចន្ធូ លោកស្រី វ៉ន ច័ន្ទរចនា និងក្មេងស្រីជាពលការិនី គឺកញ្ញា នួន តឿន ដែលអាជ្ញាធរនិរទេសពីប្រទេសម៉ាឡេស៊ីជាដើម។
អត្ថបទដែលទាក់ទង៖
បើទោះបីជាក្រុមស្ត្រី និងក្មេងស្រីទាំងអស់នោះកំពុងជាប់ឃុំនៅក្នុងពន្ធនាគារ និងបាត់បង់សិទ្ធិសេរីភាពក្ដី ក៏ពួកគាត់នៅតែមិនផ្លាស់ប្ដូរជំហរក្នុងការទាមទារឱ្យមានយុត្តិធម៌សង្គមឡើយ។
ឪពុករបស់កញ្ញា រៀម ស្រីពេជ្ររតនា គឺលោក ជិន សារូ ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរីថា កូនរបស់លោកជាក្មេងស្រីម្នាក់បានលះបង់កម្លាំងកាយចិត្ត ចូលរួមកិច្ចការងារសង្គម តែចុងក្រោយរដ្ឋាភិបាលចាប់កូនស្រីដាក់ពន្ធនាគារទាំងអយុត្តិធម៌។ លោក ជិន សារូ យល់ថា បើសិនរដ្ឋាភិបាលយកចិត្តទុកដាក់ការពារសិទ្ធិស្រ្តីមែននោះ រដ្ឋាភិបាលគួរដោះលែងកូនស្រីរបស់លោកឱ្យមានសេរីភាព ដើម្បីឱ្យនាងបានបន្តការសិក្សា និងចូលរួមការងារសង្គមឡើងវិញ។
លោក ជិន សារូ៖«និយាយទៅខ្ញុំទៅសួរសុខទុក្ខនៅថ្ងៃសៅរ៍ហ្នឹងបានទិញផ្កាឱ្យកូន ដោយសារគាត់ស្រឡាញ់សិទ្ធិមនុស្ស និងសង្គមអ៊ីចឹង ខ្ញុំស្នើសុំឱ្យរដ្ឋាភិបាលដោះលែងកូនស្រីបានមកសិក្សារៀនសូត្រវិញមក សូមដោះលែងកូនខ្ញុំមកពីព្រោះគាត់ស្រឡាញ់សង្គម និងជួយលើកស្ទួយសិទ្ធិមនុស្សមិនមានអ្វី្វធ្វើខុសទេ»។
វិទ្យុអាស៊ីសេរីមិនអាចទាក់ទងប្រធានអង្គភាពអ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាលលោក ប៉ែន បូណា ដើម្បីសុំការបញ្ជាក់ជុំវិញរឿងនេះបានទេ នៅថ្ងៃទី៨ ខែមីនា។
កន្លងទៅរដ្ឋាភិបាលត្រកូល «ហ៊ុន» ត្រូវរងការរិះគន់ថា បានរំលោភសិទ្ធិមនុស្សធ្ងន់ធ្ងរ ជាពិសេសការរំលោភសិទ្ធិស្ត្រី ដែលឈឺឆ្អាលបញ្ហាសង្គម តាមរយៈការប្ដឹងផ្ដល់ពួកគេទៅតុលាការ ការគំរាមកំហែងនិងការចាប់ខ្លួនមនុស្សដាក់ពន្ធនាគារ។ សហគមន៍ជាតិ និងអន្តរជាតិ រួមទាំងគណបម្សប្រឆាំងថ្កោលទោស និងចាត់ទុកការបំភិតបំភ័យ ធ្វើទុក្ខបុកម្នេញ និងការចាប់ខ្លួនស្ត្រីដាក់ពន្ធនាគារឥតឈប់ឈរមកនេះ គឺជារឿងដ៏អាម៉ាស់របស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាដែលរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស ជាពិសេសសិទ្ធិនារី។
ទាក់ទងរឿងនេះសមាជិកសភាអូស្ត្រាលីដើមកំណើតខ្មែរ លោក តាក់ ម៉េងហ៊ាង មានប្រសាសន៍ថា នៅក្នុងសង្គមគ្រួសារ ក៏ដូចជានៅក្នុងសង្គមជាតិ នារីបានចូលរួមយ៉ាងសកម្មក្នុងការដឹកនាំក្រុមគ្រួសារ សង្គមជាតិ ដើម្បីទទួលបានសេចក្តីសុខចម្រុងចម្រើន រុងរឿង សុខដុមរមនា។ ជាងនេះទៀតលោកថា ស្រ្តីបានរ៉ាប់រងនូវកិច្ចការជាច្រើនរាប់ជំពូក ទាំងការអប់រំកូនចៅ ការងារក្នុងផ្ទះ ក្រៅផ្ទះក្នុងជីវភាពប្រចាំថ្ងៃ (ស្ត្រីជាមាតាដៃ១០០) នេះមិនទាន់គិតដល់ស្រ្តីជាមេដឹកនាំជាតិ សង្គមស៊ីវិល និងស្ថាប័ននានាផងនោះទេ។
ឆ្លៀតក្នុងឱកាសទិវាបុណ្យសិទ្ធិនារីអន្តរជាតិ៨ មីនានេះ លោក តាក់ ម៉េងហ៊ាង អំពាវនាវដល់ស្ត្រីទីមួយកម្ពុជាអ្នកស្រី ពេជ ចន្ទមុន្នី ភរិយាលោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន ម៉ាណែត មានវិធានការការពារស្រ្តីប្រកបដោយគុណធម៌ និងសេចក្តីថ្លៃថ្នូរ ពិសេសទៅទៀតជួយអន្តរាគមន៍ឲ្យមានការដោះលែងឲ្យមានសេរីភាពពេញលេញដល់ស្រ្តី និងដោះលែងប្តីដែលជាអ្នកនយោបាយ សកម្មជនសង្គម កំពុងជាប់ឃុំក្នុងពន្ធនាគារដោយអយុត្តិធម៌ ដើម្បីឲ្យពួកគាត់បានជួបជុំក្រុមគ្រួសារឡើងវិញ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។