អ្នកច្បាប់ សង្គមស៊ីវិល និងគណបក្សប្រឆាំងអះអាងថា សេចក្ដីព្រាងច្បាប់ប្រឆាំងនឹងអ្នកមិនទទួលស្គាល់ឧក្រិដ្ឋកម្មក្នុងរបបខ្មែរក្រហម មានចរិតបំបែកបំបាក់ជាតិ អាចជាហេតុធ្វើឱ្យព្រះមហាក្សត្រ យាងទៅពិនិត្យសុខភាពនៅប្រទេសចិន នៅពេលសេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះឆ្លងផុតពីដៃព្រឹទ្ធសភា។ មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ព្រឹទ្ធសភាថា ច្បាប់នេះនឹងចូលជាធរមានឆាប់ៗ ទោះអវត្តមានព្រះមហាក្សត្រក៏ដោយ ព្រោះប្រធានព្រឹទ្ធសភាលោក ហ៊ុន សែន ទទួលសិទ្ធិចុះហត្ថលេខាជំនួស ព្រះមហាក្សត្រក្នុងតួនាទីលោកជាប្រមុខរដ្ឋស្តីទី។
អ្នកច្បាប់សង្គមស៊ីវិល និងគណបក្សប្រឆាំង លើកឡើងថា សេចក្ដីព្រាងច្បាប់ ប្រឆាំងនឹងអ្នកមិនទទួលស្គាល់ឧក្រិដ្ឋកម្មក្នុងរបបខ្មែរក្រហមមានស្មារតីជាន់ពន្លិច សេរីភាពពលរដ្ឋខ្មែរ ហើយជាការបញ្ជាក់ថា គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា នៅតែដឹង គុណវៀតណាមគ្រប់ជំនាន់ទើបព្រះមហាក្សត្រមិនចង់ចូលរួមពាក់ព័ន្ធ។
ព្រះមហាក្សត្រយាងទៅពិនិត្យសុខភាពនៅចិន
ការលើកឡើងនេះ ធ្វើឡើងក្រោយពីព្រះមហាក្សត្រ សម្ដេច ព្រះបរមនាថ នរោត្ដម សីហមុនី និងសម្ដេចម៉ែ បានយាងទៅកាន់ទីក្រុងប៉េកាំងសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិន នៅថ្ងៃទី៣ ខែមីនា ដើម្បីពិនិត្យព្រះរាជសុខភាព នៅស្របពេលសេចក្ដីព្រាងច្បាប់ប្រឆាំងនឹងអ្នកមិនទទួលស្គាល់ឧក្រិដ្ឋកម្មរបបខ្មែរក្រហម ចេញផុតពីព្រឹទ្ធសភា។
ប្រធានអង្គការលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យខ្មែរប្រចាំប្រទេសអូស្ត្រាលី លោក ស៊ឹង សែនករុណា ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរី នៅថ្ងៃទី០៣ ខែមីនា ថា ច្បាប់នេះ គឺជាកំហុសប្រវត្តិសាស្ត្ររបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ដែលត្រួតត្រាទាំងសភា និងរដ្ឋាភិបាល ពីព្រោះរឿងប្រវត្តិសាស្ត្រ ត្រូវតែបើកចំហឱ្យមានការវែកញែក ដើម្បីចំណេះដឹងពលរដ្ឋផង និងដើម្បីតម្រង់ផ្លូវនយោបាយជាតិផង។ លោកថា ព្រះមហាក្សត្រតែងតែយាងទៅពិនិត្យព្រះរាជសុខភាពនៅក្រៅប្រទេស ពេលអ្នកកាន់អំណាចធ្វើច្បាប់ ដែលមានចរិតលក្ខណៈរឹតត្បិតសេរីភាពប្រជាពលរដ្ឋ។
លោក ស៊ឹង សែនករុណា៖«ជាធម្មតាអ្នកណាធ្វើ អ្នកហ្នឹងទទួលខុសត្រូវ ជាធាតុសត្យានុម័តហើយដែលគេពិនិត្យ អ៊ីចឹងហើយបានថាព្រះអង្គស្វែងយល់ថាជារឿងមួយដែលប៉ះពាល់ដល់ព្រះកិត្តិនាមរបស់ព្រះអង្គ ហើយវាក៏ជារឿងមួយដែលរំលោភទៅលើសិទ្ធិមនុស្ស រំលោភទៅលើមនសិការរបស់អ្នកនយោបាយ ឬក៏ពលរដ្ឋទាំងអស់ហ្នឹងហើយ បានជាព្រះអង្គមិននៅជាមួយច្បាប់ដែលមានចរិតមានលក្ខណៈបែបហ្នឹងដែលយើងមើលឃើញ»។
ការយាងចេញពីប្រទេសរបស់ព្រះមហាក្សត្រ មិនមែនតែពេលនេះទេ នៅពេលមានការប្រឈមចំពោះស្ថានភាពធ្វើច្បាប់បំបិទសិទ្ធិពលរដ្ឋ។ ជាក់ស្ដែង កាលពីដើមឆ្នាំ២០២១ ទ្រង់បានយាងគង់នៅប្រទេសចិនជាច្រើនសប្ដាហ៍ ក្នុងពេលរបបក្រុងភ្នំពេញ បង្កើតច្បាប់ ស្ដីពីវិធានការទប់ស្កាត់ការឆ្លងរីករាលដាលនៃជំងឺកូវីដ ដែលអ្នកឃ្លាំមើលវាយតម្លៃថា ជាច្បាប់ដែលផ្ទុយពីស្មារតីរដ្ឋធម្មនុញ្ញ និងរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស។
«ព្រះមហាក្សត្រអវត្តមានពេលធ្វើច្បាប់ដែលរងការរិះគន់ថា បំបិទសិទ្ធិពលរដ្ឋ»
រីឯ កាលពីពាក់កណ្ដាលឆ្នាំ២០២០ ព្រះអង្គបានយាងទៅប្រទេសចិនដែរ ចំពេលរបប ក្រុងភ្នំពេញ ធ្វើ ច្បាប់គ្រប់គ្រងប្រទេស ជាតិស្ថិត ក្នុងភាពអាសន្ន ដែលអ្នកឃ្លាំមើលយល់ថា ជាច្បាប់ដែលលោក ហ៊ុន សែន ទុកបម្រុងប្រើប្រាស់ក្នុងគ្រាចាំបាច់ ដើម្បីការពារអំណាចគ្រួសារត្រកូលហ៊ុន។ ក្រៅពីនោះ ព្រះអង្គក៏មិនបានគង់ក្នុងស្រុក ក្នុងពេលរបបក្រុងភ្នំពេញធ្វើ វិសោធនកម្មច្បាប់ស្ដីពីគណបក្សនយោបាយកាលពីឆ្នាំ២០១៧ នៅមុនពេលរលាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ។
ចំណែកសេចក្ដីព្រាងច្បាប់ប្រឆាំងនឹងអ្នកមិនទទួលស្គាល់ឧក្រិដ្ឋកម្មក្នុងរបបខ្មែរក្រហម ពេលនេះ មានចំនួន៧មាត្រា ដែលអ្នកឃ្លាំមើលរិះគន់ថា ជាច្បាប់បំបិទមាត់ប្រជាពលរដ្ឋ។ រដ្ឋលេខាធិការ និងជាអ្នកនាំពាក្យ ក្រសួងយុត្តិធម៌ លោក សេង ឌីណា ថ្លែងប្រាប់សារព័ត៌មានគាំទ្ររដ្ឋាភិបាល Freshnews ថា បុគ្គលដែលមិន ទទួលស្គាល់នូវឧក្រិដ្ឋកម្មនៅក្នុងរបបខ្មែរក្រហម នឹងត្រូវប្រឈមការផ្ដន្ទាទោស ពន្ធនាគារពី ១ឆ្នាំ ទៅ ៥ឆ្នាំ និងពិន័យជាប្រាក់ពី ១០លានរៀល ទៅ៥០លានរៀល និងអាចដកសិទ្ធិខ្លះផង។
លោក សេង ឌីណាថា៖«ទោសបន្ថែមនេះគឺអាចមានក្នុងចំណោមណាមួយដូចខាងក្រោមគឺមួយការដកសិទ្ធិខ្លះរបស់ពលរដ្ឋ ពីរការហាមឃាតចំពោះការប្រកបវិជ្ជាជីវៈណាមួយដែលបានប្រកបនៅពេលប្រកបវិជ្ជាជីវៈ បីការបិទផ្សាយសេចក្ដីសម្រេចផ្ដន្ទាទោស ៤ការផ្សាយសេចក្ដីសម្រេចផ្ដន្ទាទោសនៅក្នុងសារព័ត៌មាន និងចុងក្រោយការផ្សាយសម្រាប់ផ្ដន្ទាទោសតាមមធ្យោបាយគ្រប់គមនាគមន៍ និងសោតទស្សន៍»។
អ្នកនាំពាក្យក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញលោក ព្រហ្ម វិចិត្រអក្ខរា ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរី តាមប្រព័ន្ធតេឡេក្រាមនៅថ្ងៃទី៣ ខែមីនា ថា សេចក្ដីព្រាងច្បាប់ប្រភេទនេះ មិនតម្រូវឱ្យបញ្ជូនមកក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញ ដើម្បីពិនិត្យធម្មនុញ្ញភាពនោះទេ។ ដូចនេះ លោកថា ក្រោយពីរដ្ឋសភាអនុម័តយល់ព្រមរួច និងក្រោយពីព្រឹទ្ធសភាពិនិត្យ ឱ្យយោបល់ឯកភាពរួច សេចក្ដីព្រាងច្បាប់នេះ នឹងត្រូវថ្វាយព្រះមហាក្សត្រឡាយព្រះហស្តលេខា តាមនីតិវិធីច្បាប់។
សេចក្ដីព្រាងច្បាប់នេះ ត្រូវបានព្រឹទ្ធសភា ក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់លោក ហ៊ុន សែន ផ្ដល់មតិយល់ស្រប ដោយគ្មានបង្អង់ និងគ្មានការជជែកសួរដេញដោលច្រើនឡើយកាលពីថ្ងៃទី២៦ ខែកុម្ភៈ ក្រោយពីរដ្ឋសភាអនុម័តពីថ្ងៃទី១៨ ខែកុម្ភៈ ហើយត្រូវចាត់ទុកជាការប្រញាប់។
លោក ហ៊ុន សែន ជាប្រមុខរដ្ឋស្ដីទីចុះហត្ថលេខាជំនួស
អ្នកនាំពាក្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា លោក សុខ ឥសាន ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរី នៅថ្ងៃទី៣ ខែមីនា ថា ច្បាប់នេះមិនរាំងស្ទះទេ ទោះបីជាអវត្តមានព្រះមហាក្សត្រ ក៏ដោយ ពីព្រោះប្រធានព្រឹទ្ធសភាលោក ហ៊ុន សែន ដែលត្រូវទទួលសិទ្ធិជាប្រមុខរដ្ឋស្ដីទីនឹងចុះហត្ថលេខាជំនួស។
លោក សុខ ឥសាន៖«អត់មានយឺតយ៉ាវទេ ពេលដែលព្រះករុណាយាងទៅក្រៅប្រទេស លោកប្រគល់រាជានុសិទ្ធជូនទៅសម្ដេចប្រធានព្រឹទ្ធសភាដើម្បីធ្វើជាប្រមុខរដ្ឋស្ដីហើយ»។
អតីតតំណាងរាស្ត្រគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ លោក ម៉ែន សុថាវរិន្ទ ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរីនៅថ្ងៃទី៣ ខែមីនា ថា ច្បាប់នេះ មានគោលដៅរឹតត្បិតសេរីភាពប្រជាពលរដ្ឋ មិនឱ្យសម្ដែងមតិ ដែលប៉ះពាល់ប្រទេសវៀតណាម ដែលជាចៅហ្វាយរបស់លោក ហ៊ុន សែន។ លោកចាត់ទុកច្បាប់នេះ គ្មានតម្លៃសម្រាប់កម្ពុជាឡើយ ហើយលោកថា អ្នកដឹកនាំគ្រួសារត្រកូលហ៊ុន គួរតែយកចិត្តទុកដាក់ផ្សះផ្សាបង្រួបបង្រួមជាតិ និងដោះស្រាយបញ្ហារបស់ប្រជាពលរដ្ឋក្រីក្រ ទើបជាការប្រសើរ។
លោក ម៉ែន សុថាវរិន្ទ៖«ប្រជាពលរដ្ឋគេយល់ច្រើន គេយល់ជាសិទ្ធិរបស់គេៗ អ៊ីចឹងខ្ញុំថារដ្ឋាភិបាលមិនបាច់ខ្វល់ទេរឿងអ៊ីចឹងៗទៅខ្លាចយួនអីខ្លាចដល់ថ្នាក់ហ្នឹង ខិតខំតែរកជីវភាពរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ ដោះស្រាយបញ្ហាបំណុលរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ ដោះស្រាយរឿងសេដ្ឋកិច្ចរឿងទេសចរណ៍ កសិកម្មអីទៅ ទៅខ្វល់អារឿងអ៊ីចឹងវិញ អត់គិតដោះស្រាយ គិតតែពីដោះសាររហូត»។
អត្ថបទដែលទាក់ទង៖
[ ព្រះមហាក្សត្រយាងទៅប្រទេសចិនដើម្បីពិនិត្យព្រះរាជសុខភាពOpens in new window ]
[ បក្សកាន់អំណាចអនុម័តសំណើកែប្រែច្បាប់គណបក្សនយោបាយជាលើកទីពីរOpens in new window ]
អ្នកជំនាញច្បាប់ និងអភិបាលកិច្ចបែបប្រជាធិបតេយ្យ លោក វ៉ន ចាន់ឡូត បានសរសេរនៅលើហ្វេសប៊ុកនៅថ្ងៃទី០៣ ខែមីនា ថា ព្រះមហាក្សត្រយាងទៅទីក្រុង ប៉េកាំង ប្រទេសចិន ក្រៅពីការពិនិត្យព្រះរាជសុខភាព ក៏ទំនងជាការគេចវេស មិនឡាយព្រះហស្តលេខាដោយផ្ទាល់លើច្បាប់ស្ដីពីការប្រឆាំងការមិនទទួលស្គាល់ អំពើ ឧក្រិដ្ឋ ដែលបង្កឡើងដោយរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ។ លោកថា នេះមានន័យថា ព្រះអង្គមិនអាចឡាយព្រះហស្តលេខា កាត់ទោសព្រះបិតារបស់ព្រះអង្គគឺ សម្ដេច នរោត្តមសីហនុ និងថ្កោលទោសចិន ដែលជាសម្ព័ន្ធមិត្តរបស់ខ្មែរក្រហមនោះឡើយ។
លោកថា ច្បាប់នេះផ្ដល់ភាពត្រឹមត្រូវលើការឈ្លានពានរបស់វៀតណាម តាំងពីអតីត រហូតមកដល់ពេលបច្ចុប្បន្ន និងជាការឧទ្ទិសថា គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា នៅតែដឹងគុណវៀតណាមគ្រប់ជំនាន់៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។