Lời giới thiệu: Trong khi thế giới đang để ý tới nhiều báo cáo liên tiếp cho thấy tình hình sinh hoạt tôn giáo và nói chung, tình trạng nhân quyền tại Việt Nam, vẫn chưa được nhà cầm quyền Hà Nội tôn trọng một cách thỏa đáng, thì nhiều vụ đàn áp kín đáo khác lại xảy ra. Chẳng hạn như ngay tại Hà Nội, chính quyền địa phương tìm cách cưỡng đoạt ngôi chùa nổi tiếng nhất Việt Nam, là chùa Một Cột. Đồng thời, nhiều ngôi chùa khác trong Nam cũng bị lục soát, chư tăng bị sách nhiễu... Nội vụ xảy ra như thế nào, ông Võ Văn Ái, thuộc Văn phòng Đại diện Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất, có trụ sở tại Paris có bài phân tách sau đây...Lần đầu tiên trong một Diễn văn Chào mừng Phật Đản, Hoà thượng Thích Quảng Độ, Viện trưởng Viện Hoá đạo của Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất, nhắc đến thân phận người Phật tử đang bị tù đày, quản thúc; và xác định rằng không gì ngăn cản nổi sự nhất tâm đoàn tụ của Phật giáo đồ trong "Đại Bi Tâm", là căn cơ giải thoát. Hoà thượng viết: "Trên dải đất ba miền Nam Trung Bắc, từ đồng ruộng, thị trấn đến núi cao, hải đảo; từ đất khách xa xôi trên năm châu lục, hoặc nơi tù đày, quản chế... người Phật tử Việt Nam chẳng còn bị ngăn cách bởi không gian, thời gian, núi sông, hay tường vách, bỗng chốc nắm tay nhau lục hoà đoàn tụ trong Đại Bi Tâm". Nhân mùa Phật Đản, Hoà thượng kêu gọi Phật giáo đồ hoàn tất ba điều trọng yếu, là Bố thí, Từ bi và Trí tuệ. Bố thí để diệt tham lam và đàn áp; Từ bi để diệt sân hận và tương sát; Trí tuệ để diệt vô minh, bất hoà và cố tín".Xưa nay người ta thường hiểu Bố thí trong nghĩa hẹp, hạn chế vào việc tặng dữ tiền bạc, thuốc men, tức là tài thí cho người nghèo, người bệnh. Và như vậy có khi lại quên đi yếu nghĩa chữ Bố thí trong đạo Phật còn có hai nghĩa khác là Pháp thí và Vô uý thí. Pháp thí là khai mở trí tuệ hướng về Chánh Pháp, ly khai với tà thuyết. Vô uý thí là dũng cảm bảo vệ Chánh pháp, có khi phải hy sinh thân mạng để cứu người bị áp bức. Ngọn đuốc tự thiêu của Bồ tát Thích Quảng Đức chính là một thực hiện Pháp thí và Vô úy thí. Cho nên trước hiện trạng bị nhà cầm quyền đàn áp tôn giáo nói chung và Phật giáo nói riêng hôm nay, Hoà thượng Thích Quảng Độ mới kêu gọi: "Bố thí để diệt tham lam và đàn áp".Phật giáo là đối tượng mà đảng Cộng sản nhắm tiêu diệt. Văn thư của Hoà thượng Thích Huyền Quang gửi Đảng và Nhà nước XHCN nhân ngày 30.4.2000 đã vạch ra một danh sách khủng bố Phật giáo suốt 55 năm qua. Hậu quả đưa tới việc giải thể trong thực tế Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất. Cuốn sách có tựa đề Nhận định những sai lầm tai hại của Đảng Cộng sản Việt Nam đối với Dân tộc và Phật giáo của HT. Thích Quảng Độ là cứ liệu hùng hồn có tính lịch sử... Nói gì đâu xa, Chùa Một Cột ở ngay trung tâm Hà Nội cũng đang bị đàn áp. Chư tăng của chùa này trực thuộc sự quản lý của Giáo hội Phật giáo Nhà nước. Thế mà Uỷ ban Nhân dân quận Ba Đình và Mặt trận Tổ quốc thành phố Hà Nội vẫn tự chuyên ra Quyết định cất chức vị sư trụ trì chính thức là Hoà thượng Thích Thanh Khánh, trục xuất Đại đức Thích Tâm Kiên dưới thế danh Nguyễn Vũ Cường ra khỏi chùa, hạn chót là ngày 30.4.2000, để đưa tay chân của Đảng vào chiếm chùa. Từ năm 1987, nhà cầm quyền Hà Nội đã chủ trương chiếm đoạt Chùa Một Cột làm Bảo tàng Hồ Chí Minh, một ngôi chùa tượng trưng cho nếp văn minh của Thăng Long, xây dựng từ giữa thế kỷ XI dưới triều Lý.Nhưng thời thế đã đổi. Phật giáo đồ Thăng Long không còn chịu cam tâm im lặng như trước. Hoà thượng Thích Thanh Khánh viết đơn khiếu nại tuyên bố không tuân thủ lệnh của Uỷ ban Nhân dân; Phật tử Bắc hà đứng lên tranh đấu bảo vệ Chùa, bảo vệ Tự do tín ngưỡng. Kiến nghị của Phật tử chùa Một Cột bác bỏ các luận cứ phi pháp của Nhà nước mà họ cho là "trái pháp luật và kém văn hoá". Sự việc kéo dài từ tháng 7.1999 đến tháng Tư năm nay và có nguy cơ bị áp chế. Nên chư Tăng và Phật tử chùa Một Cột không còn biết trông vào ai ngoài việc viết đơn kêu cứu Viện Hoá Đạo và Hoà thượng Thích Quảng Độ. Hồ sơ chuyển sang Paris nhờ Uỷ ban Bảo vệ Quyền làm Người Việt Nam đưa ra Uỷ hội Nhân quyền LHQ ở Genève. Tại đây, Đặc sứ LHQ chuyên trách Vụ bất dung tôn giáo trong thế giới, Giáo sư Abdelfattah Amor đã viết thư chất vấn nhà cầm quyền Hà Nội. Nhờ thế việc đàn áp chùa Một Cột tạm thời trì hoãn.Tại miền Nam, nhà cầm quyền liên tục khủng bố tinh thần giới Tăng Ni và sách nhiễu các Chùa viện trực thuộc Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất. Suốt các tỉnh miền Trung, như Quảng Trị, Đà Nẵng, Quảng Nam, Quảng Ngãi, Nha Trang, cho đến các tỉnh vùng đồng bằng sông Cửu Long. Nửa khuya Công an đi kiểm tra hộ khẩu mà kỳ thực là lục xét tài liệu nhằm khủng bố tinh thần tăng ni. Việc đã xẩy ra tại Thanh Minh Thiền viện hôm 23.4, nơi Hoà thượng Thích Quảng Độ cư trú; lục xét chùa Già Lam hôm 24.4, nơi Thượng toạ Thích Tuệ Sỹ cư trú. Ngày 25 tháng Tư bắt hai Thượng toạ Thích Không Tánh và Thích Quảng Huệ tại bến phà Thủ Thiêm, không giấy phép, không lý do. Dùng roi điện quật ngã vất lên xe trước sự phản đối của 500 Phật tử.Sau đó Thượng toạ Thích Không Tánh bị đưa ra đấu tố tại xã An Khánh, Thủ Đức. Lời nói của Bà Mai Xuân Phượng, Chủ tịch Xã An Khánh, tiêu biểu cho chính sách khủng bố tôn giáo của Đảng và Nhà nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam. Bà Phượng chỉ vào mặt Thượng toạ Thích Không Tánh xỉa xói, rằng: "Nói cho ông biết, ông chỉ là hạt cát trong sa mạc. Mạnh như đế quốc Mỹ mà chúng tôi còn đánh tan. Thứ phản động như ông đem bắn nát đầu tất cả !"Theo cung cách hành xử tại chùa Một Cột ở Hà Nội, Uỷ ban Nhân dân huyện Phước Long, tỉnh Sông Bé, ra Quyết định cho Tịnh thất Viên Thành ở xã Phú Riềng, chúng tôi xin trích dẫn đình chỉ mọi hoạt động mang tính thờ cúng Phật giáo, dẹp tượng Quan âm lộ thiên, và trục xuất Ni cô Thích nữ Như Hiếu. Nếu không thi hành đúng thời hạn vào ngày 10 tháng Tư năm 2000, thì Uỷ ban Nhân dân xã sẽ cưỡng chế. Và tinh vi hơn, lệnh đó còn viết rằng: "Tuyệt đối không được lợi dụng việc di dời để quay phim, chụp ảnh tuyên truyền xuyên tạc chủ trương của Đảng, Nhà nước về vấn đề tôn giáo".Ngôi chùa này trực thuộc cơ sở của Thượng toạ Thích Đức Chơn, là đệ tử của cố Hoà thượng Thích Trí Thủ, nguyên Chủ tịch Hội đồng Trị sự Giáo hội Phật giáo Nhà nước do Đảng dựng lên năm 1981. Là người nằm trong hệ thống của Đảng và Nhà nước. Thế mà Thượng toạ Thích Đức Chơn phải ra Thông báo kêu gọi các Ban Hộ tự và toàn thể Nam nữ Cư sĩ Phật tử đứng lên tranh đấu. Thượng toạ viết, và chúng tôi xin trích dẫn:"Chính quyền Huyện Phước Long đàn áp Phật giáo, không có tự do tín ngưỡng! Tại sao Tịnh thất Viên Thành sinh hoạt 10 năm qua là hợp pháp, nay cho là bất hợp pháp để dẹp chùa và đập phá tượng Phật.Như vậy là mục đích gì? Tôi thề quyết hy sinh tính mạng để bảo vệ Chùa, bảo vệ tượng Phật, bảo vệ Tự do tín ngưỡng.Nay tôi kêu gọi toàn thể Phật tử Phước Long, Bình Phước hãy đoàn kết cùng tôi bảo vệ Chánh Pháp. Nếu không bảo vệ được Tịnh thất Viên Thành, các chùa khác sẽ lần lượt bị triệt hạ một cách đau đớn và nhục nhã. Chính quyền huyện Phước Long đã vi phạm tự do tín ngưỡng, vi phạm nhân quyền !"Việc đã quá rõ: Đảng Cộng sản lấy căm thù làm nền tảng, lấy đấu tranh giai cấp làm hành động, mà hậu quả là sự giết người ắt không thể dung chứa đạo Phật, là đạo chủ xuý Từ bi, Khoan dung, Nhân ái để xây dựng và bảo vệ con người. Khiến cho Ngày Phật Đản là ngày vui mừng của giới con Phật trên thế giới, nhưng tại Việt Nam lại bị đắm chìm trong cơn Pháp nạn vô tiền khoáng hậu.
