Gần một năm đã trôi qua kể từ khi Alison Cook, nữ sinh 19 tuổi người Mỹ, công khai câu chuyện mình bị hai quan chức Việt Nam tấn công tình dục tại một nhà hàng Việt ở thủ đô Wellington, New Zealand. Cô đã phải chịu đựng những bình luận ác ý trên mạng xã hội và gần như mất hy vọng khi cảnh sát New Zealand cho biết họ không thể yêu cầu dẫn độ những quan chức này. Mọi chuyện đã thay đổi vào ngày 7/2 vừa qua khi cảnh sát New Zealand thông báo điều ngược lại rằng họ đang tiến hành thủ tục để dẫn độ các quan chức này từ Việt Nam.
“Khi tôi nghe tin cảnh sát quyết định tìm cách dẫn độ, mọi chuyện như bị đảo lộn hoàn toàn. Cảnh sát đã cân nhắc nhiều lần về việc liệu họ có dẫn độ hay không, và thông tin mới nhất tôi nghe được (trước khi họ tuyên bố sẽ tìm cách dẫn độ) là họ không tìm cách dẫn độ.” – Cook viết trong email gửi RFA về thông tin mới nhất trong vụ án của cô.
Quan chức chạy thoát
Alison Cook là một trong hai nạn nhân trong vụ án xảy ra vào ngày 4/3/2024, vài ngày trước chuyến thăm chính thức của Thủ tướng Phạm Minh Chính đến New Zealand.
Theo câu chuyện mà cô kể với báo Stuff sau đó, quan chức chính phủ Việt Nam đã dùng bữa tối tại nhà hàng và bar Sài Gòn ở đường Willis. Một nhóm gồm sáu người đàn ông và hai người phụ nữ sau khi dùng bữa xong đã được mời sử dụng phòng karaoke riêng nằm ngoài tầm nhìn của khu vực nhà hàng chính.
Cook thuật lại với báo Stuff, hai người đàn ông mà cô không biết tên đã ép cô uống rượu whisky khiến cô nhanh chóng say khướt, nghĩa là ký ức của cô về đêm đó không đầy đủ.
“Tôi cảm thấy như mình bị xe tải đâm vào. Cảm giác còn tệ hơn là bị say” - Cook nói với Stuff. “Tôi không thể gượng dậy. Cứ mỗi khi tôi đứng dậy, tôi có cảm giác tôi đang ngã đập mặt xuống lần nữa. Đó là lúc tôi bắt đầu nghĩ ‘đây không có cảm giác giống như tôi bị say rượu’”.
Cô cũng cho rằng cô đã bị các quan chức này sờ mó và phát hiện thấy mình có những vết thương trên người vào ngày hôm sau khi cô tỉnh lại, theo Stuff.
Chủ nhà hàng Sài Gòn, ông Giang Do đã xác nhận với Stuff rằng ông và một nhân viên khác đã có mặt tại nhà hàng vào đêm đó. Nhưng Do cho biết ông không ép nhân viên uống rượu và không chứng kiến bất kỳ hành vi không phù hợp nào từ các viên chức Việt Nam.
Cả hai nạn nhân sau đó đã trình báo sự việc tới cảnh sát New Zealand. Thư trả lời câu hỏi của RFA về vụ việc từ Thanh tra Thám tử John Van Den Heuvel ở Wellington hồi tháng 12 năm ngoái viết sau khi vụ việc được báo chí New Zealand công bố:
“Cảnh sát đã xác định được những kẻ tình nghi và họ là các quan chức Việt Nam sang công tác”.
“Cảnh sát tin rằng hai người phụ nữ đã bị xâm hại bởi hai người đàn ông khi họ đang làm việc và nếu những người đàn ông này còn ở New Zealand chúng tôi đã theo đuổi việc truy tố.” - bức thư viết tiếp.
Tuy nhiên, vì Việt Nam và New Zealand không ký hiệp ước dẫn độ nên cảnh sát New Zealand cho RFA biết: “Dù chúng tôi biết đây không phải là kết quả mà các nạn nhân hy vọng, nhưng cảnh sát đã sử dụng hết mọi phương cách điều tra”.
Cook đã nghỉ việc ngay sau vụ việc. Cô cảm thấy hai kẻ tấn công mình đã “thoát tội” trong khi cô và đồng nghiệp vẫn còn thắc mắc về những gì đã xảy ra đêm đó.
Cận vệ của Chủ tịch nước Lương Cường bị bắt ở Chile vì cáo buộc “xâm hại tình dục”
Vụ bê bối của cận vệ Lương Cường và vấn nạn quấy rối tình dục ở Việt Nam
Sốc nhưng hài lòng
Trong thông cáo báo chí ngày 7/2 vừa qua, Cảnh sát New Zealand cho biết cơ quan này đã tìm mọi cơ hội để dẫn độ hai quan chức Việt Nam bị cáo buộc trong vụ việc trong khi hai quốc gia không có hiệp định dẫn độ. Hiện cảnh sát đang chuẩn bị hồ sơ dẫn độ.
Thông cáo dẫn lời Uỷ viên cảnh sát Richard Chambers:
“Cho đến nay, chúng tôi đã có sự tương tác tích cực với các viên chức Việt Nam và tôi tin tưởng rằng điều đó sẽ tiếp tục.
“Mặc dù quá trình này đang diễn ra và phức tạp, chúng tôi hy vọng những nỗ lực liên tục của mình sẽ mang lại sự bảo đảm cho những nguyên đơn rằng chúng tôi đang xem xét vấn đề này một cách nghiêm túc.”
Diễn biến mới xảy ra đột ngột đã khiến Cook có cảm giác mà cô nói là sốc. Trong email gửi RFA ngày 10/2, nữ sinh của Victoria University of Wellington viết:
“Tôi đã bị sốc. Nhưng tôi cũng rất hài lòng rằng những người đàn ông liên quan sẽ phải đối mặt với công lý cho tội ác của họ.”
Thông cáo mới của cảnh sát New Zealand cũng nói cảnh sát ở các cửa khẩu biên giới đã được cảnh báo để hành động nếu hai nghi phạm người Việt quay trở lại New Zealand.
Phóng viên gửi email cho Bộ Ngoại giao và Bộ Công an Việt Nam với đề nghị bình luận về vụ việc nhưng chưa nhận được phản hồi.
Cho đến nay truyền thông nhà nước Việt Nam hoàn toàn im lặng về vụ việc xảy ra ở New Zealand, giống như vụ một thành viên thuộc phái đoàn dẫn đầu bởi Chủ tịch nước Lương Cường trong chuyến thăm Chile vào tháng 11/2024 bị bắt giữ vì tấn công tình dục một nữ nhân viên khách sạn. Quan chức này bị buộc rời khỏi Chile và không được quay trở lại trong hai năm sau đó.
Cuộc sống bị đảo lộn sau vụ tấn công tình dục
Cook cho biết cuộc sống của cô thực sự bị đảo lộn kể từ khi tên tuổi của cô bị đưa lên truyền thông.
“Việc mọi người bạn biết và mọi người bạn sẽ biết đều có thể dễ dàng truy cập vào thông tin chi tiết về tổn thương của bạn là một tình thế rất khó chịu.
“Tôi đã phải đối mặt với khá nhiều bình luận thù hận và bắt nạt trên mạng xã hội, điều này thật tàn khốc.”
Về yêu cầu dẫn độ của Cảnh sát New Zealand đối với hai quan chức Việt Nam đã tấn công mình, nữ sinh viên Cook nói với RFA cô hy vọng rằng trường hợp của cô sẽ tạo ra một tiền lệ dẫn độ từ một quốc gia không có hiệp định dẫn độ đối với hành vi tấn công khiếm nhã.
Cô cũng hy vọng về tác động từ câu chuyện của bản thân trong các vụ tấn công tình dục:
“Theo một cách nào đó, tôi hy vọng việc chia sẻ câu chuyện này có thể tạo thay đổi về cách phản ứng theo hướng tích cực hơn” - Cook viết trong email gửi RFA.