Ông Trần Thiện Châu Lãm hôm 16/1 bị tuyên án 12 năm tù với cáo buộc tội danh “hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân”, ông là cháu nội của cố nhạc sĩ Trần Thiện Thanh.
Các tờ báo Nhà nước đăng tải về phiên tòa trong cùng ngày nhưng hình chụp về phiên tòa qua màn hình TV rất mờ và không cho biết ông Lãm có được luật sư bào chữa hay không.
Ít nhất hai nguồn khả tín cho RFA biết, ông Lãm (sinh năm 1991) là cháu nội của cố nhạc sĩ Trần Thiện Thanh (nghệ danh Nhật Trường), người nổi tiếng với các bài nhạc lính từ thời Việt Nam Cộng Hòa như Biển Mặn, Rừng lá thấp, Tâm sự người lính trẻ...
Trang nhacxua.vn trong một bài viết năm 2019 cho biết, ông Trần Thiện Anh Châu là con út của nhạc sĩ Trần Thiện Thanh với người vợ đầu – bà Trần Thị Liên và Châu Lãm là con trai đầu của ông Châu.
Mạng báo Tuổi trẻ cho biết, Công an Bình Chánh mời Lãm lên làm việc vào ngày 12/6/2024 vì ông đăng tải những bài viết liên quan đến chế độ VNCH trên Facebook. Khi về nhà, ông đã xóa nhóm và ngừng sử dụng Facebook để tránh bị công an để ý.
Tám ngày sau, Cơ quan an ninh điều tra khám xét khẩn cấp nơi ở của ông Lãm tại xã Phong Phú, huyện Bình Chánh và thu giữ các đồ vật là quân phục, nón, phù hiệu của lính quân lực Việt Nam cộng hòa. Đến ngày 23/7, ông Lãm bị bắt tạm giam.
Facebooker Chinh Nhân, một người bạn của ông Châu Lãm hôm 22/1, cho RFA hay ông Lãm và một số người có trong nhóm hậu duệ Việt Nam Cộng Hòa có đam mê với đồ lính và thường sưu tập quân phục của các quân binh chủng VNCH, chứ không có tư tưởng lật đổ chính quyền.
“Lãm hay đi hát phòng trà vì nó là nhạc công. Nó hay mặc đồ lính, trong lễ cưới của nó cũng mặc quân phục VNCH và gần như 100% anh em đi dự đều là hậu duệ và mặc quân phục”, ông Chinh Nhân, người đã rời khỏi Việt Nam và đang xin tị nạn cho biết.
Ông Chinh Nhân cho biết, sau lễ cưới của Châu Lãm vào năm 2023, một số người bị mời làm việc và chính ông Lãm cũng bị mời và phạt 7,5 triệu đồng vì hành vi “tuyên truyền chống Nhà nước”.
Báo Tuổi trẻ dẫn cáo trạng, cho biết đầu năm 2024 Trần Thiện Châu Lãm sử dụng tài khoản Facebook và WhatApps để lôi kéo Lâm Thị Phương Mai cùng bốn người khác để lập ra nhóm “Hậu duệ - Hội đồng chiêu binh quân lực Việt Nam cộng hòa”.
Mục đích để tưởng nhớ, tôn sùng và bàn bạc một số hoạt động tạo tiếng vang, tạo thế phát triển lực lượng nhằm lật đổ chính quyền của Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
Ông Lãm bị cho là còn tổ chức cho các thành viên gặp mặt trực tiếp 3-4 lần tại các quán cà phê ở Hóc Môn, quận 8 để trao đổi, họp bàn kế hoạch hoạt động.
Mạng báo Dân Trí cho biết thêm, khi kiểm tra điện thoại của Lãm và những người liên quan, nhà chức trách phát hiện nhiều nội dung trao đổi về kế hoạch bàn bạc để thực hiện một số hoạt động ném bom, ám sát cán bộ nhằm chống chính quyền để từ đó phát triển lực lượng phục hưng chế độ cũ. Thông tin trên báo này không cho biết cụ thể cán bộ nào bị âm mưu ám sát.
Những người còn lại liên quan không bị xử lý hình sự, do họ từng là lính hoặc thân nhân của lính VNCH, quá trình làm việc với công an đã ăn năn, hối cải và bị cho là có hạn chế về nhận thức chính trị, truyền thông Nhà nước cho biết.
Theo quy định tại Điều 109 Bộ luật hình sự, mức án và tội danh của ông Châu Lãm thuộc về Khoản 1 quy định “Người nào hoạt động thành lập hoặc tham gia tổ chức nhằm lật đổ chính quyền nhân dân” thì bị phạt tù từ 12 năm đến 20 năm, tù chung thân hoặc tử hình nếu là “Người tổ chức, người xúi giục, người hoạt động đắc lực hoặc gây hậu quả nghiêm trọng”.
Tuy nhiên, báo chí nêu các hành vi của ông này trong cáo trạng chỉ dừng lại ở mức “chuẩn bị phạm tối” với mức án từ một năm đến năm năm. Không rõ lý do vì sao ông bị tuyên án đến 12 năm tù.