Lời giới thiệu: Hôm qua, dân chúng Lào đã đi bầu đại biểu quốc hội cho nhiệm kỳ 5 năm tới. Nhưng dưới chế độ cộng sản đương thời, trong số 166 ứng cử viên, chỉ duy nhất có một người, không là đảng viên đảng Nhân Dân Cách Mạng Lào đương quyền. Tổng hợp tin tức quốc tế gởi đi từ Vientiane, Đỗ Hiếu xin gởi đến quý vị các chi tiết về cuộc bầu cử vừa diễn ra tại một trong những xứ được xem là chậm tiến nhất thế giới...Theo đài phát thanh của nhà nước Lào thì dù không bị bắt buộc phải đi đầu phiếu, nhưng hôm qua 2,5 triệu cử tri đã lũ lượt đi bầu, tức là đạt tỷ lệ gần như 100/100. Dân chúng ăn mặc tươm tất như đi dự lễ hội Songkran, mừng đón năm mới diễn ra vào tháng tư hàng năm.Vẫn theo các cơ quan truyền thông của Vientiane thì tại các phòng phiếu, cử tri đã có mặt vài giờ đồng hồ trước khi cơ sở này mở cửa.Căn cứ vào bản tin do các hãng thông tấn quốc tế đánh đi từ Lào thì có tất cả 166 ứng cử viên dự tranh 109 ghế đại biểu quốc hội.Ông Khamoune Boupha, đương kiêm Bộ trưởng tư pháp là ứng viên duy nhất không phải là đảng viên cộng sản. Trước năm 1975, ông từng tham chánh trong nội các liên hiệp và cho biết ông không xuất ngoại, vì muốn ở lại để phục vụ đất nước và nhân dân Lào. Được biết, trong lần bầu cử tổ chức năm 1997, có 4 ứng cử viên độc lập ghi danh, trong tổng số hơn 150 ứng viên dự tranh 99 ghế đại biểu quốc hội kỳ đó.Các nhà ngoại giao Tây Phương cho biết là, trên mẫu đơn xin ghi danh, ứng cử viên phải đề rõ, ngày họ tham gia cách mạng, và ngày được kết nạp vào đảng cộng sản Lào.Về tình hình an ninh nói chung, các phóng viên quốc tế cho biết, lực lượng an ninh và dân phòng tuần tiểu nghiêm nhặt ngày đêm trên đường phố, họ còn đặt những trạm kiểm soát cũng như dựng rào cãn tại những vị trí quan trọng.Một công dân Lào cho các nhà báo biết là, anh đã bị cảnh sát chặn lại, xét hỏi giấy tờ tùy thân tới 6 lần, khi anh đi từ nhà đến nơi làm việc, ở vùng ngọai ô Vientiane.Sở dĩ có không khí căng thảng như vậy là vì trong suốt năm qua, nhiều vụ đặt bom bí mật đã xảy ra làm thiệt mạng một người và gây thương tích cho trên 50 nạn nhân khác, cho đến giờ người ta vẫn chưa tìm ra thủ phạm.Lên tiếng trước giới truyền thông nước ngoài, tại một đơn vị bầu cử ở thủ đô Vientiane, nhân vật cầm đầu đảng và nhà nước Lào, chủ tịch Khamtay Siphandone tuyên bố rằng, dân chúng nước ông chỉ thích bầu chọn cho một đảng mà thôi.Ông giải thích thêm là người dân Lào không cần cân nhắc, chọn lựa làm gì, họ đặt hoàn toàn tin tưởng vào đảng từng mang lại cho họ tự do và sự phúc lợi. Đây là một cơ hội hiếm có vì ông Khamtay rất ít khi xuất hiện trước phóng viên ngoại quốc.Các quan sát viên quốc tế cho hay, mục đích của cuộc bầu cử lần này nhằm chọn một số đại biểu trẻ vào cơ quan lập , tạo nên một khuông mặt mới, nhưng trên thực tế họ đều là bù nhìn vì mọi chương trình, kế hoạch đề ra trong giai đoạn năm năm tới, đều do đảng quyết định. Tuy nhiên, theo thông lệ tất cả các nhân vật đầu não đều trúng cử, trong số đó có 35 ủy viên trung ương đảng, và hai ủy viên thuộc bộỉ chính trị.Người được cử làm chủ tịch ủy ban tuyển cử trung ương là chủ tịch quốc hội Samane Viyaketh và phụ tá là phó thủ tướng kiêm bộ trưởng kế hoạch Thongloun Sisoulith.Như vậy, ông Khamtay Siphandone chủ tịch đảng, kiêm chủ tịch nước vẫn được lưu nhiệm, dù ông từng nhiều lần tuyên bố với dân chúng là việc ông ngồi lại hay ra đi, đều do quốc hội biểu quyết. Thủ tướng Boungnang Vorachit lên cầm quyền từ tháng 3 năm ngoái, sẽ tiếp tục cầm đầu hội dồng chánh phủ.Trái với quan điểm của chủ tịch nước Khamtay, phó thủ tướng kiêm ngoại trưởng Lào, Somsavat Lengsavad nhấn mạnh rằng, mọi sự thay đổi về chính trị trong tương lai, sẽ do đảng định đoạt chứ không bị chi phối bởi quốc hội. Để có thêm chi tiết về cuộc bầu cử này, phóng viên Ban Việt Ngữ chúng tôi có tiếp xúc với nhà báo Supalak Ganjanakhundee, thuộc nhật báo The Nation, người từng ghi nhận các diễn tiến từ Vientiane, ông nói:ỘCuộc bầu cử được xem là khá chu đáo vì chỉ có một đảng duy nhất ra ứng cử, mọi công tác đều do đảng này thu xếp. Nhưng nếu nói về tính chất vô tư hay công bằng, theo cái nhìn của dư luận Tây Phương thì, việc bầu chọn ở xứ cộng sản này là hình thức trang trí thôi. Kết quả thì ai cũng đoán được trước rồi.Ợ Trong ngày bầu cử hôm qua, bộỉ ngoại giao Lào đã hướng dẫn phái đoàn ký giả đến thăm một số đơn vị đầu phiếu đặt tại thủ đô Vientiane. Trả lời cuộc phỏng vấn của nhà báo những cử tri đứng quanh đó, trả lời rằng họ thấy hài lòng đối với việc làm của đảng đương quyền.Kết quả kiểm phiếu có thể được công bố hôm nay, vì phương tiện giao thông liên lạc còn rất thô sơ tại một quốc gia có địa thế hiểm trở, dân cư lại sống rải rác trên những vùng rừng núi xa xôi.Đỗ Hiếu tường trình từ Bangkok, Thái Lan.
