Hãy bấm vào đây để nghe bản tin này
Thanh TrúcMục Đời Sống Người Việt Khắp Nơi hôm nay xin mời quí vị trở lại nước Nga để xem mùa đông năm nay lạnh như thế nào đối với người Việt mình bên đó. Nhưng thưa quí thính giả, có lẽ cái lạnh cóng này và nỗi khổ chạy chợ mùa đông của người Việt bên Nga sẽ không thấm vào đâu nếu không có một nỗi lo sợ lớn hơn đang đè nặng tâm tư những người tạm dung nơi đất khách mà không có một mẫu giấy tùy thân.
Theo lời chị Lan Hương, một người Việt cư ngụ ở Moscow, chính phủ Nga ngày càng thắt chặc việc kiểm sóat người nước ngoài sinh sống ở đây và sẽ đến đây bằng bộ luật mới về người nước ngoài đã có hiệu lực từ ngày 1 tây tháng 11 đến nay. Theo qui định này, mỗi người nước ngoài vào Nga lao động sẽ được phát một phiếu nhập khẩu tại cửa biên phòng, với đầy đủ chi tiết về công ty mời, địa chỉ cư trú và nghề nghiệp vào Nga. Phiếu nhập cảnh này sẽ là thông hành quan trọng nhất hay nói cách khác sẽ là tờ giấy hộ mạng cho những ai đến Nga làm việc. Nếu người được cấp giấy mà vi phạm luật pháp Nga hoặc giả ở lại quá thời hạn thì công ty chủ nhà sẽ bị phạt rất nặng và không được quyền mời công nhân ngọai quốc đến Nga làm việc nữa.
Cái mới thứ hai của luật mới này là từ nay bộ nội vụ sẽ kiểm sóat hoàn toàn việc mời, đăng ký và theo dõi người nước ngoài đến Nga. Luật này đã và đang ảnh hưởng nặng đến đời sống của những công nhân nước ngoài làm việc bất hợp pháp ở Nga nói chung và người Việt Nam nói riêng. Hiện có khoảng 140 đến 160 người Việt ở nước Nga, phần đông sống bất hợp pháp. Chỉ riêng thủ đô Moscow , trong số sáu bảy chục ngàn người Việt may ra khoảng mười ngàn có giấy tở hợp lệ, còn lại là những người buôn bán chui tại khắp các chợ như chợ Vòm hay chợ Salút 3 mới bị đóng cửa mấy tháng nay mà Thanh Trúc đã kể cho quí vị nghe trong một chương trình trước.
Từ ngày luật mới có hiệu lực, các công ty chuyên trách dịch vụ giấy tờ, hộ khẩu cho cộng đồng Việt kêu than là không thể xin giấy dể dàng như trước. Chính phủ Nga không còn ngây thơ chểnh mãng đến mức để cho bao nhiêu công ty ma mãnh chỉ có tên trên giấy tờ mà lại là những cái móc kéo mỗi năm vài trăm ngàn người ngọai quốc vào đất nước họ một cách bất hợp pháp như mấy chục năm qua. Nói rõ hơn, Nga muốn thay đổi luật di trú theo khuôn mẫu của tất cả các nước Châu Âu khác.
Là quốc gia nào cũng có quyền kiểm sóat và điều chỉnh số lượng người nước ngoài nhập vào để tiện theo dõi sự phát triễn kinh tế và tình hình an ninh của nước họ. Vì thế luật mới của Nga về di trú và người nước ngoài là hoàn toàn đúng và không khác gì với thực tế đang diễn ra tại các nước trên thế giới. Cũng chính tình trạng không hợp lệ khiến nhiều vấn đề nãy sinh trong cộng đồng Việt ở Nga. Thứ nhất là tai tiếng trong xã hội chính gốc rằng dân Việt Nam hầu hết đều bất hợp pháp, thứ hai là những ốp sinh sống hay buôn bán của người Việt trở thành mục tiêu nã tiền của cảnh sát Nga. Thứ ba, khi chạy chợ thì vì không có giấy tờ chính thức, không được luật pháp bảo vệ, cũng không thể ra sống ở ngoài các chung cư của người Việt được, nên tiếng là đồng hương với nhau mà kẻ không có giấy thì bổng nhiên trở thành con tin của những ông chủ chợ chủ ốp người Việt khác. Bây giờ người Việt ở Nga tránh đi ra ngoài tối đa và rất ngại sử dụng những phương tiện chuyên chở công cộng vì sợ bị cảnh sát chận xét giấy tờ. Để khỏi bị bắt và làm sao có được giấy tờ hợp lệ , có lẽ người Việt ở Nga phải nghĩ cách nào đó để hợp thức hóa tình trạng bấp bênh hiện nay.
Thưa quí vị, theo tin tức nhận được tối thứ Hai 16 tây vừa qua mà chúng tôi đã loan trong phần thời sự, chính phủ Nga đang chuẩn bị trục xuất 3000 người Việt về nước. Báo chí phát hành tại Moscow nói đây là những người làm việc tại nhà máy dệt Monino số 2 thuộc quận Shelkovo ngọai vi Moscow, mà hết 99% là công nhân bất hợp pháp. Báo này còn loan tin là họ đã may hàng loạt quần áo kiểu Adidas và Nike giả hiệu với qui mô lớn. Tang vật tịch thu trong đợt càn quét này là 5 triệu mỹ kim.
Một người Việt Nam khác ở thành phố Niznhi Nevgorod là chị Hồng Hoa nói vấn đề dai dẳng lâu nay là hình ảnh không mấy tốt đẹp của cộng đồng Việt Nam trong mắt người bản xứ, và đã đến lúc người Việt muốn sinh sống làm ăn đàng hoàng ở quốc gia này phải tìm cách thay đổi, phải gắn bó đi đôi với pháp luật của nước sở tại chứ không thể duy trì hay chịu đựng mãi tình trạng bên lề xã hội của mình được.
Có lẽ đến đây thì quí vị cũng thắc mắc là liệu tòa đại sứ Việt Nam ở Moscow có giúp đỡ gì được về mặt pháp lý cho dân mình bên đó không ? Thưa cũng như trong các loạt bài trước nói về người Việt ở Nga, câu hỏi này đến nay vẫn chưa được trả lời thỏa đáng.
Mục Đời Sống Người Việt Khắp Nơi với cộng đồng Việt Nam đang bị ảnh hưởng bởi luật di trú mới của nước Nga đến đây xin tạm ngưng . Thanh Trúc xin hẹn lại quí vị tối thứ Năm tuần tới.