Hãy bấm vào đây để nghe bản tin này
Nam NguyênSuốt mấy tháng nay hàng trăm dân làng đã dựng lều trước Toà Nhà Chính Phủ ở Bangkok, để biểu tình phản đối chính phủ Thái Lan liên quan tới một dự án đã hoàn thành là đập thuỷ điện Pak Moon ở miền Đông nước này. Có mặt tại chỗ Nam Nguyên tường trình cuộc gặp gỡ nhiều ý nghiã giữa Thủ tướng Thaksin Sinawatra và đại diện dân làng vưà diễn ra sáng nay 20-12 tại thủ đô Thái Lan.
Dân cư quanh con sông Moon cách Bangkok 500 cây số về phía Đông, đã tăng viện thành hơn một ngàn người, cắm lều bên ngoài Toà Nhà Chính Phủ, để biểu dương lực lượng trước phiên họp của họ với Thủ tướng Thaksin Sinawatra. Thật là một quang cảnh đáng ghi nhớ, có lẽ cũng giống như những cuộc biểu tình ngồi đòi đất của nông dân Việt Nam ở Hà Nội. Cái khác là ở Thái Lan cách giaỉ quyết dân chủ hơn, người cầm đầu chính phủ Thái chấp nhận đối thoại công khai với 30 lãnh đạo của dân làng, phiên họp được truyền hình trực tiếp kéo dài đến chiều thứ Sáu 20-12. Bên trong tranh luận và tạm ngưng để cùng dùng cơm trưa với nhau, bên ngoài ngồi hàng hàng lớp lớp trên lòng đường và xem truyền hình trực tiếp.
Câu chuyện đập Pak Moon kéo dài 8 năm qua từ thời chính phủ đảng Dân Chủ của ông Chuan Leek Pai. Con đập ngày nay đã hoàn tất với kinh phí 6 tỷ rưỡi bạt tương đương 260 triệu đô la, công suất thiết kế là 136 Megawatt. Tiền bồi hoàn tái định cư cũng đã chi tới 395 triệu bạt tương đương gần 16 triệu đô la, nhưng người dân địa phương với sự hỗ trợ của các tổ chức nhân quyền ,kiến nghị thay đổi một quyết định của chính phủ ký ngày 1-10 vưà qua. Quyết định này qui định mở các cửa đập cho nước vào sông Moon tối đa 4 tháng trong một năm. Người dân tranh đấu xin mở cửa đập quanh năm, vì theo họ có làm vậy thì nhân dân mới sống được bằng nguồn lợi đánh bắt cá trên sông Moon, và các loài cá mới có môi trường thích hợp để sinh sản. Trước đây các công trình nghiên cứu của các trường đại học và cơ quan chính phủ đưa ra kết quả rất khác nhau, liên quan đến việc cần mở cửa đập bao nhiêu tháng một năm thì không ảnh hưởng môi sinh ở vùng hạ lưu sông Moon.
Một phụ nữ dựng lều biểu tình từ 60 ngày qua nói với ban Việt ngữ đài Á Châu Tự Do: “ Hàng ngàn người làng Mae Moon Mun Yeum chúng tôi đã có mặt ngày hôm nay. Tôi hy vọng Thủ tướng cho mở cửa đập thường trực. Có vậy thì nhân dân ở đây mới sinh sống được.”
Cuộc tranh đấu gian khổ sống bằng lều giữa kinh thành Bangkok tráng lệ của người nghèo Pak Moon, được đánh dấu bằng hai lần những kẻ lạ mặt đốt lều trại của dân biểu tình tại thủ đô, cũng như tại các lán trại của họ ở bên đập thuỷ điện. Chính quyền noí rằng phe xách động đã gây ra vụ cháy để làm dân chúng thêm phẫn nộ. Cả hai bên đều đổ lỗi cho nhau.
Mặc dù bị dư luận chỉ trích nhiều nhưng ông Thaksin cương quyết chỉ nói chuyện với 30 đại diện dân làng và không cho phép các nhà hoạt động nhân quyền tham dự phiên họp. Báo chí Thái và cả giới chính trị đối lập đều phê bình về việc tại sao Thủ tướng Thaí Lan có thể có chung quanh các chuyên gia để cố vấn cho mình mà dân làng thì lại không thể.
Trả lời cuộc phỏng vấn của Nam Nguyên, Bà Rosana Tositrakoon tổng thư ký tổ chức hỗ trợ nhân quyền địa phương nhắc lại quyết định mới nhất của uỷ ban theo dõi công luận của thượng viện Thái Lan, theo đó uỷ ban đề nghị chính phủ cho mở cửa đập trên sông Moon quanh năm trong thời hạn 3 năm, vì uỷ ban có báo cáo của cơ quan điện năng cho biết trong ba năm đầu dù có mở cửa đập quanh năm, công suất điện cung cấp sẽ không bị thiếu hụt đối với nhu cầu tiêu thụ điện của vùng đông bắc Thái . Bà Rosana tiếp lời rằng: “Đây là cơ hội rất tốt cho Thủ tướng Thaksin có quyết định, nếu ông cho mở cửa đập ít nhất là 3 năm như các khuyến cáo, thì điều này giúp ích người dân rất nhiều, dân chúng trong vùng sẽ hết sức vui mừng, và đây sẽ là món quà năm mới ý nghiã nhất mà Thủ tướng Thaksin dành cho nhân dân.”
Được biết ông Thaksin đã có một lần đến tận các lều biểu tình để thăm dân cho biết sự tình, nhưng từ khi hai vụ đốt lều trại diễn ra, ông tỏ ra cương quyết và đưa ra tối hậu thư cuối cùng, họp chính thức tại Toà Nhà Chính Phủ để giải quyết một lần cho tất cả, như nguyên văn lời ông noí, và ông nhất mực làm đúng quan điểm nói chuyện với các lãnh đạo của dân làng thay vì những người trung gian là các tổ chức dân sự nhân quyền. Phiên họp ngày 20-12 được tới một quyết định tạm thời là chính phủ sẽ xem xét lại vấn đề liên quan đến cuộc sống người dân ở sông Moon, và trước mắt mở tất cả các cửa đập để nước xuống sông Moon đầy đủ.
Nam Nguyên tường trình từ Bangkok.