Gia Minh, phóng viên đài RFA
Một báo cáo gần đây của Ngân hàng Phát Triển Châu Á, ADB, đã nêu ra vấn đề muốn xóa đói giảm nghèo thì cần phải làm sao đưa cho được xã hội dân sự tham gia vào các chương trình đó thì mới đạt hiệu quả.
Lý do là một trong những nhiệm vụ của xã hội dân sự là tạo điều kiện cho người dân phát huy hết khả năng nhằm mang lại hạnh phúc cho bản thân, gia đình cũng như sự phồn thịnh, ổn định xã hội. Gia Minh trình bày trong phần sau.
Vai trò song đôi
Báo cáo do Ban Thẩm định Hoạt động của Ngân hàng Phát triển Châu Á đưa ra hồi tháng Sáu qua có nhận định nói rằng bản thân định chế tài chính khu vực này và chính quyền các nước trong vùng cần phải nhận thức rõ vai trò song đôi của xã hội dân sự. Đó là vai trò phản biện và tham gia giúp mở rộng những liên minh chiến lược 'xóa đói, giảm nghèo'.
Theo kết quả đánh giá của nghiên cứu, thì suốt chục năm qua, nhờ cam kết của giới điều hành cao cấp ADB, cũng như việc cho thiết lập ra Trung tâm Xã hội dân sự và Tổ chức Phi Chính phủ của ADB, thì sự tham gia của các tổ chức xã hội dân sự có tăng.
Có một số dự án tài trợ của ADB được các tổ chức xã hội dân sự tham gia rõ nét nhất là những dự án thuộc Quỹ của Nhật Bản dành cho Giảm nghèo, hay dự án mang tên Chiến lược giảm nghèo quốc gia. Do những chương trình này chú trọng vào yếu tố tham gia của các tổ chức xã hội dân sự cũng như áp dụng phương pháp có hệ thống và bền vững nhằm củng cố khả năng của các tổ chức xã hội dân sự.
Bạn nghĩ gì về xã hội dân sự tại Việt Nam ngày nay? Xin email về Vietweb@rfa.org
Trong một số lĩnh vực như các dự án nghiên cứu về phát triển và giống thì kế hoạch kêu gọi sự tham gia của các tổ chức dân sự vào chương trình của ADB có hiệu quả.
Tuy sự tham gia của các tổ chức 'xã hội dân sự' vào các chương trình, dự án của ADB có gia tăng thế nhưng mức độ vẫn còn khiêm tốn. Đánh giá đó dựa trên cơ sở là những tổ chức xã hội dân sự chỉ mới giới hạn hoạt động của họ trong vấn đề tư vấn ở giai đoạn sơ khởi của quá trình chuẩn bị chiến lược và chương trình cụ thể mà thôi.
Nghiên cứu cho biết là dù đã xác định rõ vai trò nhiệm vụ, và qui trình tư vấn cùng với các tổ chức xã hội dân sự; thế nhưng chỉ số thực hiện chưa đồng đều; từ đó dẫn tới chỗ là khó quản lý và kiểm tra về chất lượng thực hiện.
Trong lĩnh vực theo dõi điều hành của bộ máy công quyền và chống tham nhũng, thì nghiên cứu đánh giá sự tham gia của các tổ chức xã hội dân sự còn yếu. Có bằng chứng cho thấy là ABD chưa hoạt động một cách có hệ thống nhằm lôi kéo, tận dụng các tổ chức xã hội dân sự tham gia vào công cuộc chống tham nhũng tại những quốc gia mà ADB đang thực hiện các dự án cho vay, hay tài trợ.
Yếu tố cản trở
Trong thực tế tại Việt Nam thì có ý kiến cho rằng chính nhà nước lại là yếu tố cản trở cho sự tham gia của các tổ chức xã hội dân sự vào các hoạt động chung, như ý kiến của ông Cù Huy Hà Vũ sau đây: (Xin theo dõi trong phần âm thanh bên trên)
Theo giáo sư Scott Fritzen, thuộc Đại học Quốc gia Singapore thì nhiều người tại Việt Nam vẫn muốn tham gia vào hoạt động xã hội dân sự: (Xin theo dõi trong phần âm thanh bên trên)
Một khó khăn nữa cho các tổ chức xã hội dân sự tham gia vào các dự án của ADB là vấn đề thiếu kinh phí hoạt động.
Tổng giám đốc Ban Thẩm định hoạt động của ADB, ông Bruce Murray, cho rằng do yêu cầu càng ngày càng lớn của cộng đồng quốc tế về vai trò của các tổ chức và hệ thống cơ sở ở mỗi quốc gia, nghiên cứu vừa đưa ra hồi tháng sáu qua là phân tích và đánh giá thật cần thiết về sự tham gia của các tổ chức xã hội dân sự vào hoạt động của ADB.
Tuy nhiên đó mới chỉ là đánh giá ban đầu nhằm làm cơ sở cho nhận định là tham gia của những tổ chức xã hội dân sự có thể giúp tăng cường hoạt động điều hành của nhà nước, từ đó giúp cải thiện tăng trưởng kinh tế, giảm đói nghèo, và giúp mang lại hiệu quả cho những khoản tài trợ.
Cần có thêm những nghiên cứu phân tích nữa trước khi ADB đưa ra chiến dịch tòan diện về sự tham gia rộng rãi của các tổ chức xã hội dân sự vào mọi hoạt động của định chế tài chính giúp phát triển này.
Theo dòng câu chuyện:
- Xã hội dân sự tại Việt Nam (phần 3)
- Xã hội dân sự tại Việt Nam (phần 2)
- Xã hội dân sự tại Việt Nam (phần 1)
- RFA: Ðánh giá xã hội dân sự Việt Nam
Thông tin trên mạng:
- Cần cải thiện điều kiện và nâng cao hiệu quả hoạt động cho xã hội dân sự ở Việt Nam
- Wikipedia - Civil society
- Welcome - Civil Society & the UN
- Lee Kuan Yew School Of Public Policy - Scott Fritzen