Để tìm hiểu thêm, Mặc Lâm phỏng vấn ông Nguyễn Đức Hùng, tức nhà văn Đà Linh, Phó Giám Đốc kiêm Tổng Biên Tập của nhà xuất bản đó.
Sai phạm vì “Con Rồng Đá”?
Mặc Lâm: Xin được cảm ơn ông về buổi nói chuyện ngày hôm nay. Theo như chúng tôi được biết thì Bộ Thông Tin & Truyền Thông vừa có văn bản gửi cho Nhà Xuất Bản Đà Nẵng tạm thời đóng cửa để làm rõ một vài vấn đề được cho là vi phạm từ phía nhà xuất bản. Là Phó Giám Đốc của đơn vị này, ông có thể cho biết việc gì đã dẫn đến quyết định này không, thưa ông?
Ông Nguyễn Đức Hùng: Tôi đang trả lời anh trong thời gian mà theo tôi nghĩ là nó rất tế nhị, là vì hiện nay tôi cũng đang thực hiện việc kiểm điểm lại công việc, nhưng mà nói rõ như tất cả tinh thần các tờ báo mà như tôi nêu đó, trên thực tế tức là trách nhiệm của tôi thì tôi cũng khâu lại là trách nhiệm của một tổng biên tập, thành ra là chúng tôi đã làm hết trách nhiệm đảm bảo quy trình chặt chẽ trong khâu chuyên môn.
Mặc Lâm: Theo báo chí thì việc sai phạm khi in ấn tác phẩm "Con Rồng Đá" là tác nhân chính của việc này. Ông có thể cho biết thêm chi tiết hay không ạ?
Ông Nguyễn Đức Hùng: Trong hoạt động chung của nhà xuất bản có rất nhiều quy trình, rất nhiều bộ phận chịu trách nhiệm chung. Tôi nghĩ rằng có kiểm tra lại, có kiểm điểm lại thì chúng tôi thấy là việc thực hiện in thì chúng tôi lại không có đủ điều kiện để tự in tác phẩm này mà do một đối tác liên kết khác thực hiện. Nên chúng tôi bước đầu thấy tương đối rõ tức là bên phía thực hiện lại in trên cái bản thảo khác, đúng hơn là trên một cái đĩa khác, cái bản phông khác, cho nên chúng tôi không bình luận gì được trong cuốn sách.
Mà nếu nói về tính pháp lý thì hoàn toàn cuốn sách này về mặt trách nhiệm thì chúng tôi thấy rằng là chúng tôi có trách nhiệm trong khâu quản lý, thế thôi. Nội dung thì chúng tôi chịu trách nhiệm cái bản thảo của mình thôi anh.
Mặc Lâm: Theo như ông nói thì lỗi do nhà in gây ra, vậy thì tại sao Cục Xuất Bản không quy trách nhiệm cho họ mà lại buộc nhà xuất bản phải chịu, thưa ông?
Ông Nguyễn Đức Hùng: Thì chính điều này chúng tôi cũng bất ngờ lắm bởi vì các cơ quan chủ quản, theo như tôi biết, mới có thông tin một chiều thôi, thành ra cũng có thể chưa nắm bắt được đâu cái công việc, cái bản chất sự việc. Và chính trung ương cũng đang tiến hành kiểm điểm anh ạ, cho nên chính chúng tôi cũng còn phải kiểm tra và rà soát lại. Chúng tôi khẳng định rõ đó hoàn toàn không phải là cái bản của nhà xuất bản. Cho nên có cái quyết định tạm ngưng mà dựa vào cái này thì tôi cho rằng đó là một quyết định không phù hợp.
Sẽ khiếu kiện?
Mặc Lâm: Dư luận đang xôn xao trước nguồn tin là Nhà Xuất Bản Đà Nẵng sẽ khiếu kiện Bộ Thông Tin & Truyền Thông về quyết định của họ. Sự thật ra sao, ông có thể cho biết hay không ạ?
Ông Nguyễn Đức Hùng: Chúng tôi cũng đang có suy nghĩ về việc này. Đây cũng chính là ý kiến của một số cán bộ trong ngành cũng như nhiều người đọc sách của nhà xuất bản thì họ cũng chia sẻ. Thường là họ có những nhận định trước những vấn đề nó khá là phức tạp đấy. Tất nhiên là chúng ta nên có những vấn đề, thậm chí có người đề nghị là phải có luật sư, chúng tôi cũng đang có suy nghĩ. Bây giờ thì thực hiện quyết định tạm ngưng để chúng tôi kiểm điểm anh ạ.
Mặc Lâm: Nếu buộc phải đóng cửa thì số phận của mấy trăm công nhân viên chức phải giải quyết bằng cách nào?
Ông Nguyễn Đức Hùng: Cái này nói cũng khó vì mọi thứ trên cơ bản, trên giấy tờ thì phải nói thật là có thể hiểu bằng rất nhiều cách, nhưng mà cách nào cũng có thể dẫn đến sự hiểu lầm, thành ra tôi không bàn về các văn bản mà theo tôi nghĩ là có tính chất phổ quát tức là nó quá rộng nghĩa. Thế nhưng tôi nghĩ đời sống của cán bộ công nhân viên và công tác xuất bản bị ảnh hưởng nghiêm trọng.
Mặc Lâm: Xin được hỏi ông một câu cuối cùng. Liệu có phải quyết định đóng cửa này phát xuất từ việc Nhà Xuất Bản Đà Nẵng là nơi đã từng cho ra đời những tác phẩm bị cho là có vấn đề, chẳng hạn như là "Trần Dần, Thơ", "Ba Người Khác" và cuối cùng là "Con Rồng Đá"? Ông có thấy những nghi ngờ này là hợp lý hay không?
Ông Nguyễn Đức Hùng: Tôi thấy đã là dư luận thì nó có nhiều chiều anh ạ. Đúng là dân gian Việt Nam mình có nói là "nếu không có lửa thì nó không có khói", thế thì dư luận cũng là kết quả của một quá trình người ta theo dõi. Chúng tôi cũng có đội ngũ cộng tác viên rất là rộng lớn, cộng tác với rất nhiều tên tuổi, thương hiệu Nhà Xuất Bản Đà Nẵng đã nhận được cảm tình trong lòng bạn đọc cho nên chuyện dư luận quan tâm và họ có những ý kiến khác nhau, thì theo tôi dó là chuyện bình thường.
Theo tôi, nếu mà một nhà xuất bản hoặc một cơ quan nào làm công tác xuất bản sách là bà đỡ của những đứa con tinh thần mà không có ý kiến của dư luận phản hồi hoặc là người ta không góp ý, không trao đổi thì tôi nghĩ cái hoạt động xuất bản như vậy nó sẽ không có hiệu quả trong đời sống xã hội.
Mặc Lâm: Xin cảm ơn ông Nguyễn Đức Hùng về thời gian ông đã dành cho chúng tôi trong ngày hôm nay.