Trường Văn, phóng viên đài RFA
Do ảnh hưởng của dịch rầy nâu mang bệnh vàng lùn và lùn xoắn lá nên sản lượng lúa của các tỉnh vùng Đồng Bằng Sông Cửu Long giảm mạnh. Từ chỗ tiếp trợ lúa gạo cho các tỉnh miền Trung và miền Bắc, các doanh nghiệp xay xát tỉnh Tiền Giang phải nhập gạo từ các tỉnh Phú Yên, Quảng Trị, Ninh Bình, Hải Dương để chế biến và tiêu thụ.

Xin mời quý thính giả theo dõi cuộc trao đổi sau đây giữa Trường Văn và ông Phong, Trưởng phòng Kế họach Công ty Lương thực Tiền Giang.
Ông Phong: Hiện nay cũng có những đơn vị nhập về để cung ứng hàng nội địa thôi. ĐBSCL hiện nay hết vụ chính rồi còn những vụ như vụ lúa mùa ở Gò Công, Tiền Giang, Sóc Trăng, Trà Vinh một số đang thu họach còn những cánh đồng lớn như An Giang…
Hiện nay còn nằm trong mùa lũ, một số nơi đang bắt đầu xuống giống nên lượng xuất khẩu hạn chế chỉ có tập trung ở một số công ty lớn nhưng cũng ít không nhiều, còn trong dân thì không còn nữa. Trường Văn: Như vậy phải nhập lúa gạo ở các tỉnh như Phú Yên, Quảng Trị, Ninh Bình, Hải Dương để chế biến, những gạo này xấu không thể xuất khẩu chỉ để tiêu thụ nội địa phải không?
Ông Phong: Đúng ra hồi xưa giờ gạo đó chỉ để tiêu thụ trong thị trường nội địa, không có tham gia xuất khẩu.
Trường Văn: Trước đây có phải mua gạo đó từ miền Trung hay miền Bắc không?
Ông Phong: Trước đây cũng có một ít đơn vị mua một số nếp của miền Trung hoặc gạo tròn để làm bún. Ngay thời điểm này họ bung ra nguồn gạo dự trữ chớ trong dân không có.
Đủ, Indo còn ba mươi mấy ngàn nhưng tất cả hàng đã tập kết tại cảng. Mã lai có mấy tàu cũng vậy. Có đề nghị một số gạo thơm hay nếp, thị trường quen được xuất. Đặc biệt là những khách hàng quen mà cấm xuất khẩu thì rất khó cho doanh nghiệp, mất trắng công gầy dựng.
Trường Văn: Như vậy ông thấy bây giờ vùng ĐBSCL có đủ lúa gaọ để dân tiêu thụ hay không?
Ông Phong:Hiện nay Vùng ĐBSCL cũng có nhiều vùng đang thu họach. Gạo để sinh họat không thiếu. Các doanh nghiệp vẫn còn gạo dự trữ.
Trường Văn: Hiện bây giờ những hợp đồng đã ký rồi thì ông tính sao trước lệnh cấm xuất khẩu của Thủ Tướng?
Ông Phong:Những hợp đồng ký rồi thì xuất phải xin ý kiến Thủ Tướng . Hiện giờ gạo của Indo đang xếp hàng. Chỉ có gạo cho Mã Lai phải ngưng lại.
Trường Văn: Như vậy ví dụ trường hợp Thủ Tướng cho xuất khẩu thì có đủ gạo để giao cho Indonesia hay Mã Lai hay không?
Ông Phong: Đủ, Indo còn ba mươi mấy ngàn nhưng tất cả hàng đã tập kết tại cảng. Mã lai có mấy tàu cũng vậy. Có đề nghị một số gạo thơm hay nếp, thị trường quen được xuất. Đặc biệt là những khách hàng quen mà cấm xuất khẩu thì rất khó cho doanh nghiệp, mất trắng công gầy dựng.
Trường Văn: Chuyện cấm xuất gạo là một biện pháp dự phòng thôi, trong mùa lúa tới có thể trở lại mức sản xuất bình thường không?
Ông Phong: Hiện nay mấy vùng dưới xuống giống rồi không biết như thế nào nhưng riêng ở Tiền Giang không ảnh hưởng. Lúc trước có có ảnh hưởng mấy ngàn hecta nhưng cũng chống chọi được. Hiện nay thu họach được 4, 5 tấn một hecta thi cũng không đến nổi nào. Nói chung diện tích bệnh vụ Đông Xuân cũng nhiều.
Có lợi thế là ruộng ĐBSCL đã bị ngâm lũ nhưng không biết là mầm mống bệnh có tái diễn hay không. Hiện nay không thể nói được chuyện đó nhưng hy vọng là sẽ đạt được.
Trường Văn: Như vậy ông thấy vụ lúa sắp tới các giống kháng rầy nâu có đủ để cung cấp cho nông dân không?
Ông Phong: Mấy ổng chưa có biện pháp đó. Hiện nay khuyến khích xủ dụng giống hạn chế chứ còn hoàn toàn kháng rầy thì không có. Các sở Nông nghiệp có triển khai các trung tâm giống để chuẩn bị giống nhưng mà để thực hiện đầy đủ hết thì không thể thực hiện được.
Trường Văn: Chân thành cám ơn ông đã dành cho chúng tôi cuộc phỏng vấn ngày hôm nay.