Cùng đi với ông Nông Đức Mạnh là một phái đoàn hùng hậu gồm Phạm Gia Khiêm - Phó Thủ Tướng kiêm Bộ Trưởng Bộ Ngoại Giao, ông Võ Hồng Phúc - Bộ Trưởng Bộ Kế Hoạch và Đầu Tư, ông Vũ Huy Hoàng - Bộ Trưởng Bộ Công Thương, cùng nhiều viên chức cao cấp trong Ban Bí Thư Trung Ương Đảng khác. Mặc Lâm có cuộc trao đổi với luật sư Lưu Tường Quang, nguyên phụ tá tổng thư ký của Bộ Di Trú Úc, sau đó là tổng giám đốc của Bộ Di Trú Liên Bang tại New SouthWale; ông cũng là tổng giám đốc của hệ thống radio SBS tại Úc. Mời quý vị theo dõi cuộc nói chuyện sau đây.
Quan hệ Úc và Việt Nam
Mặc Lâm : Thưa LS Lưu Tường Quang, xin cảm ơn ông đã dành thời gian để trao đổi với chúng tôi về chuyến viếng thăm của ông TBT Nông Đức Mạnh tại Úc. Trước tiên, ông có thể cho biết trong những năm qua Việt Nam và Úc đã có những quan hệ ngoại giao như thế nào, đặc biệt về lãnh vực kinh tế và thương mại, thưa ông?
LS Lưu Tường Quang : Ngược dòng thời gian để chúng ta biết rằng Úc Đại Lợi dưới thời chính phủ Lao Động trước kia đã giúp đỡ CHXNCN Việt Nam rất nhiều trong cái việc thoát ra khỏi cái vòng bị cô lập của thập niên 1980 và 1990, và cũng đã phát triển rất nhiều về phương diện trao đổi kinh tế và thương mại.
Trao đổi kinh tế và thương mại thì gần đây có một biến chuyển khá quan trọng, là chúng ta biết rằng hồi cuối năm ngoái (2008) thì ông Nguyễn Tấn Dũng - Thủ Tướng CHXHCN Việt Nam đã thăm viếng Canberra và đã yêu cầu Úc Đại Lợi công nhận Việt Nam là một cái xã hội kinh tế thị trường, thì Úc Đại Lợi lúc bấy giờ từ chối.
Úc Đại Lợi dưới thời chính phủ Lao Động trước kia đã giúp đỡ CHXNCN Việt Nam rất nhiều trong cái việc thoát ra khỏi cái vòng bị cô lập của thập niên 1980 và 1990, và cũng đã phát triển rất nhiều về phương diện trao đổi kinh tế và thương mại
LS.Lưu Tường Quang
Úc Đại Lợi không công nhận Việt Nam là một nền kinh tế thị trường, mặc dù trước đó Úc Đại Lợi đã công nhận Trung Quốc là một nền kinh tế thị trường, là tại vì lúc đó Úc Đại Lợi đang thương thuyết với tổ chức ASEAN để ký một hiệp ước về tự do mậu dịch, thì trong ASEAN có cả Việt Nam.
Nhưng mà chúng ta biết rằng vài tháng cách đây tại Bangkok, Úc Đại Lợi đã ký với ASEAN cái hiệp ước tự do thương mại và nhân cái cơ hội đó thì Úc Đại Lợi cũng công nhận luôn CHXHCN Việt Nam là một nền kinh tế thị trường, là cái điều đó nó quan trọng về phương diện những cái đòi hỏi của Tổ Chức Thương Mại Quốc Tế (WTO) cũng như những cái đòi hỏi về việc thương thuyết giữa hai bên.
Tôi cho rằng bước tiến đó nó sẽ đẩy mạnh cái việc trao đổi thương mại giữa Úc Đại Lợi và Việt Nam, tuy rằng vào thời điểm này thì cái việc trao đổi thương mại này nó thuận lợi cho Việt Nam nhiều hơn là cho Úc Đại Lợi, nhưng mà cái chuyện đó là chuyện hiện tại. Úc Đại Lợi nhìn vào tương lai, nhìn vào cái thị trường Việt Nam cũng như nhìn vào thị trường của mười quốc gia ASEAN trong tương lai, thì Úc Đại Lợi hy vọng rằng cái trao đổi thương mại giữa Úc Đại Lợi và ASEAN nói chung và Việt Nam nói riêng sẽ phát triển mạnh.
Mặc Lâm : Riêng về vấn đề giáo dục thì hai nước đã có những hoạt động nào được xem là đáng khích lệ hay không ạ?
LS Lưu Tường Quang : Trong vấn đề xuất cảng giáo dục, cách đây khoảng 10 năm thì Việt Nam chỉ có khoảng 5 ngàn du sinh Việt Nam du học tại Úc Đại Lợi, và bây giờ -chỉ sau năm bảy năm- thì bây giờ nó tăng lên trên mười một mười hai ngàn rồi, cho nên đó là thí dụ cụ thể chứng tỏ rằng cái liên lạc về phương diện giáo dục nói riêng và về phương diện kinh tế nói chung nó đang phát triển nhanh và phát triển mạnh.
LS.Lưu Tường Quang
Báo chí Úc và chuyến đi của ông Nông Đức Mạnh
Mặc Lâm : Theo nhận xét của ông thì báo chí tại Úc có quan tâm lắm về chuyến đi này của ông Nông Đức Mạnh và phái đoàn hay không, thưa ông?
LS Lưu Tường Quang : Hiện bây giờ thực sự báo chí Úc Đại Lợi không có quan tâm tới, thưa anh. Những cơ quan thông tấn chẳng hạn như là Australia Associated Press (AAP) thì đánh đi những cái tin một cách rất là sơ lược dựa theo cái lời tuyên bố của ông Thủ Tướng Kevin Rudd là ông ấy tiếp đón ông TBT Nông Đức Mạnh để thảo luận về cái bang giao song phương và nhằm phát triển những vấn đề kinh tế và thương mại.
Chỉ vắn tắt như vậy thôi, chứ thực sự báo chí chưa có bình luận và báo chí cũng không loan tin nhiều. Là tại vì cho tới giờ phút này tôi không có nghĩ là báo chí coi cái chuyến thăm viếng của ông Nông Đức Mạnh là cái chuyện quan trọng. Thực sự cái công luận Úc mà khi nói tới tổng bí thư Đảng Cộng Sản Việt Nam thì họ cũng không có hình dung được vai trò của ông tổng bí thư đảng cộng sản như thế nào.
Thực sự báo chí Úc Đại Lợi không có quan tâm tới, thưa anh. Những cơ quan thông tấn chẳng hạn như là Australia Associated Press (AAP) thì đánh đi những cái tin một cách rất là sơ lược dựa theo cái lời tuyên bố của ông Thủ Tướng Kevin Rudd là ông ấy tiếp đón ông TBT Nông Đức Mạnh để thảo luận về cái bang giao song phương
LS.Lưu Tường Quang
Nói khác, thí dụ như là khi ông Nông Đức Mạnh sang Bắc Kinh nói chuyện với tổng bí thư Đảng Cộng Sản Trung Quốc mà kiêm luôn chủ tịch nước kiêm luôn cả chủ tịch Uỷ Ban Quân Uỷ chẳng hạn thì nó khác đi. Cái vai trò đó thì Úc nó nhìn thấy rõ, dân chúng Úc nó nhìn thấy rõ. Nhưng mà vai trò ông Nông Đức Mạnh tôi không nghĩ rằng cái xã hội bên ngoài chính quyền coi là quan trọng mà chú ý đến, cho nên về phương diện công luận chính mạch thì hiện bây giờ cái chính quyền của ông Nông Đức Mạnh không có được chú ý tới và cũng chưa có tờ báo nào bình luận.
Mặc Lâm : Riêng cộng đồng Việt Nam tại Úc thì sao ạ? Họ có những dự định gì để bày tỏ chính kiến của mình trước phái đoàn Việt Nam hay không, thưa ông?
LS Lưu Tường Quang : Trong cộng đồng Úc-Việt rất nhiều người Việt Nam quan tâm về cái chuyến đi này là tại vì người Việt Nam sinh sống tại Úc hiểu rõ cái vai trò của ông tổng bí thư Đảng CSVN và hiểu rõ về cái trách nhiệm của ông đối với cái vấn đề tự do hoá, đối với cái vấn đề tôn trọng nhân quyền, đối với cái vấn đề bảo vệ môi sinh chẳng hạn, cho nên chúng ta biết là cộng đồng người Úc gốc Việt ở đây đang chuẩn bị biểu tình, có thể là biểu tình quy mô để bày tỏ tất cả những quan điểm của cộng đồng trong cái xã hội dân chủ về những vấn đề mà cộng đồng quan tâm đến đang xảy ra tại Việt Nam, thưa anh.
LS.Lưu Tường Quang
Mặc Lâm : Theo ông thì từ trước đến nay Úc đã có những chính sách nào đối với vấn đề nhân quyền Việt Nam và thái độ của báo chí Úc ra sao trước việc bắt giữ hàng loạt blogger vừa rồi ?
LS Lưu Tường Quang : Úc theo một đuờng lối đối thoại về nhân quyền với Việt Nam nó khác với Mỹ, thí dụ như ông Đại Sứ Mỹ tại Việt Nam thì lúc nào cũng lên tiếng một cách công khai về những vấn đề này, thì Úc ngược lại là theo đuổi một chính sách có thể gọi là vận động ở đàng sau hậu trường nhiều hơn là vận động một cách công khai. Cho nên Bộ Ngoại Giao Úc thì hàng năm vẫn tổ chức những cuộc đối thoại nhân quyền với Việt Nam, và khi mà họ đối thoại như vậy thì họ đưa ra danh sách những người bị bắt giữ hay là những người bị an trí, những người bị quản thúc tại gia chẳng hạn, thì tất cả những việc làm đó Úc đều làm giống như Hoa Kỳ hết những chỉ khác có một điều là Hoa Kỳ làm một cách công khai ở trên diễn đàn công luận. Úc Đại Lợi là một quốc gia không phải là một cường quốc như là Hoa Kỳ cho nên cái chính sách về nhân quyền của Úc Đại Lợi kín đáo hơn là của Hoa Kỳ. Nhưng mà điều đó không có nghĩa là cái công luận tại Úc, đặc biệt là giới truyền thông của Úc không có nêu lên hay là không có đăng tải những tin tức về việc này. Thí dụ trong những việc mà những người blogger mà bị bắt gần đây thì đều có được báo chí chính mạch tại Úc loan tải, thưa anh.
Mặc Lâm : Xin được cảm ơn Luật sư Lưu Tường Quang về cuộc trao đổi ông dành cho chúng tôi trong ngày hôm nay.