Nhã Trân tìm hiểu và tường trình.
80% không đạt điểm tối thiểu
Kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông đã kết thúc và điều nổi bật trong kết quả bài thi năm nay là môn Văn có số điểm cực thấp. Nhiều tỉnh vùng Đồng Bằng Sông Cửu Long như An Giang, Kiên Giang và Đồng Tháp chỉ có khoảng 20% - 22% bài thi đạt trên 5 điểm. Bộ Giáo Dục-Đào Tạo vì vậy đã phải quyết định hoãn công bố điểm thi tốt nghiệp phổ thông khu vực này, đồng thời gửi một đoàn thanh tra đến làm việc ở những tỉnh xảy ra tình trạng đó.
Văn là 1 trong số 6 môn của thi tốt nghiệp phổ thông, và số điểm tối thiểu để đậu là 5, cũng như những môn khác. Đây là lần đầu tiên mà kết quả thi phổ thông môn này, qua thể thức tự luận, lại thấp đến mức gần 80% học sinh không đạt nổi điểm tối thiểu.
Mức điểm eo hẹp của môn Văn năm nay đã gây nhiều thắc mắc cho những người quan tâm. Đề thi, đáp án, cách dạy hay cách học là nguyên do của kết quả này?
Nói về mấy nhà thơ hay là nói về Bác Hồ thì thấy cũng khô khan.
Em Trần, một học sinh lớp 12 ở Sài Gòn
Đề thi
Khả năng đề thi quá khó được loại trừ vì giáo viên cũng như học sinh cho rằng đề năm nay rất vừa với trình độ trung bình của thí sinh, đặc biệt đề khá hay và theo sát với chương trình lớp 12. Một học sinh trường Nguyễn Du ở quận 10 Sài Gòn mới đây cũng nhìn nhận với Đài Á Châu Tự Do:
“Đề nào cũng bình thường hết, không đến nỗi nào khó, chỉ có môn Văn là nó làm mọi người bất ngờ thôi, nhưng mà cái đề đó cũng dễ và cũng làm được, không cần phải học bài cũng làm được. Theo suy nghĩ từ trước tới giờ thì tốt nghiệp kỳ thi này gần như là dễ nhất tại vì chủ yếu nhà nước mình - Bộ Giáo Dục ra đề dễ gần như học sinh đều đậu được.”
Đề thi Văn năm nay được cho là hoàn toàn phù hợp với trình độ của thí sinh. Thế còn đáp án năm nay thì ra sao? Phó Cục Trưởng Cục Khảo Thí và Kiểm Định Chất Lượng Giáo Dục – ông Trần Văn Nghĩa nói với báo chí là Bộ GD-ĐT đã đưa ra một khung điểm rất chi tiết tuy nhiên bài văn có thể được trình bày theo nhiều cách khác nhau miễn các ý được nêu đầy đủ và cách diễn đạt được rõ ràng.
Đáp án quá chi tiết
Thế nhưng cũng theo báo chí trong nước, Thạc sĩ Võ Đức Chỉnh, Quyền Hiệu Trưởng Trường THPT Chuyên Lý Tự Trọng ở tỉnh Cần Thơ, cho rằng đáp án của Bộ quá chi tiết, gây khó cho giám khảo.
Giáo viên Lê Thanh Thông, một cán bộ Sở GD-ĐT tỉnh Bến Tre, đã chấm bài thi Ngữ Văn của thí sinh tỉnh Đồng Tháp, thì nói đáp án môn Văn liệt kê cả một hệ thống luận điểm là đòi hỏi quá cao đối với thí sinh.
Đáp án môn Văn được nhận thức khác biệt như vừa kể. Trong khi đó thì có dư luận cho là nội dung chương trình có thể là nguyên nhân khiến điểm số môn Ngữ Văn năm nay nói chung cực thấp.
Chính trị khô khan
Từ nhiều năm qua có những người cho rằng Văn đã không còn là một môn học hấp dẫn. Đối với nhiều học sinh, nội dung môn Văn nói chung khô khan. Lý do được em Trần, một học sinh lớp 12 ở Sài Gòn, cho biết:
Nói chung, chương trình giáo dục của mình hiện nay nó có vấn đề, mà nó có vấn đề từ cái thời bắt đầu cải cách tới giờ. ... Có thể nói xem lại các sách giáo khoa thì "không chịu nổi". Thơ Tố Hữu rất nhiều và thơ Hồ Chí Minh bây giờ thì lại nhiều hơn, ...
Một giáo viên môn Văn ở Hà Nội
“Nói chung là em không có thích môn Văn cho nên em cũng không có nhớ, em cũng không tiếp thu được nhiều. Ngược lại học Toán thì em lại thích, còn Văn thì em lại tiếp thu chậm, hình như em không có hiểu bài, không có tập trung nghe cô giảng, không có nắm được nội dung Văn. Nói về mấy nhà thơ hay là nói về Bác Hồ thì thấy cũng khô khan.”
Trong khi nhiều học sinh có cái nhìn về nội dung chương trình môn Văn như vậy, có những giáo viên môn Văn cũng đồng tình, như một giáo viên ở Hà Nội:
“Nói chung, chương trình giáo dục của mình hiện nay nó có vấn đề, mà nó có vấn đề từ cái thời bắt đầu cải cách tới giờ. Đến bây giờ thì cũng thế. Có thể nói xem lại các sách giáo khoa thì "không chịu nổi". Thơ Tố Hữu rất nhiều và thơ Hồ Chí Minh bây giờ thì lại nhiều hơn, bây giờ lại nhiều hơn đấy. Tất nhiên là các nhà chính trị nhồi cái đó vào, đương nhiên số tiết học tăng lên gây khó khăn cho học trò. Học rất là nhiều, học nhiều lắm, thế nhưng mà kết quả thì rất là đau thương, bởi vì không phải là cái cảm nhận tự nhiên thì đương nhiên là học trò không thể thích được, không thể thích cái dạng văn học kiểu đó được. Họ chỉ thích cái dạng văn học thật sự là văn học, nó không có liên quan tới đấu tranh hay là cướp chính quyền này kia. Văn hóa của mình nó khổ cái là học thì học nhiều, vì cải cách đó mà.”
Dù sao đến nay vẫn chưa có câu trả lời chính thức cho kết quả khó chấp nhận của môn Văn kỳ thi tốt nghiệp THPT 2009 là gần 80% bài thi không đạt điểm tối thiểu.
Phó Cục Trưởng Cục Khảo Thí và Kiểm Định Chất Lượng Giáo Dục - ông Trần Văn Nghĩa cho báo chí trong nước hay công tác thẩm tra đã được tiến hành từ hôm 20 tháng Sáu. Đoàn thanh tra sẽ chấm thẩm định một số lượng bài thi nhất định để khảo sát mức độ nghiêm túc, khách quan và chặt chẽ của việc chấm thi.