Đó là tượng Đức Mẹ La Vang, cao khoảng ba mét, được dựng trên núi đối diện nhà thờ họ đạo Bầu Sen thuộc giáo xứ Chày, cạnh nghĩa trang Bố Trạch, hồi tháng Ba năm 2008. Tuy trực thuộc giáo phận Vinh nhưng họ đạo Bầu Sen giáo xứ Chày lại là vùng sâu vùng xa của tỉnh Quảng Bình.
Linh mục Nguyễn Văn Hữu, chánh xứ họ đạo Bầu Sen, nói rằng ước nguyện của giáo dân khi đặt tượng Đức Mẹ là để cầu nguyện cho người chết cũng như xin ơn phước cho người sống.
Về phía tổng đại diện giáo phận Vinh ở Nghệ An, linh mục Võ Thanh Tâm, tượng Đức Mẹ La Vang ở Bầu Sen có ý nghĩa đặc biệt:
“Tôi năm kia tôi cũng có nói với họ tượng đặt nơi đó thì có mất chi, đặt tượng Đức Mẹ trên núi rừng thì quang cảnh đẹp thêm, bởi vì núi đó sau hồi nhà thờ, nếu không có đường mòn Hồ Chí Minh chạy qua thì cũng thuộc về nhà thờ. Mà nghe nói khách du lịch quốc tế tới là họ khen đất nước này tự do, họ khen lắm...”
Vi phạm luật?
Tuy nhiên khi việc dựng tượng hoàn tất thì ngay buổi chiều cùng ngày chính quyền huyện Bố Trạch yêu cầu dừng lại, đồng thời lập biên bản vi phạm.
Ngày 21 tháng Chín 2009, chủ tịch Ủy ban Nhân dân huyện Bố Trạch tỉnh Quảng Bình chính thức ký quyết định yêu cầu linh mục chánh xứ và giáo dân hạ tượng xuống. Trong quyết định ghi rõ họ đạo Bầu Sen phải chịu mọi chi phí trong việc hạ tượng. Khi đó linh mục Nguyễn Văn Hữu cho biết đây là họ đạo nghèo, dựng tượng đã khó mà hạ xuống còn khó hơn vì họ đạo không đủ tiền trang trải.
Sáng sớm thứ Năm vừa rồi, chính quyền huyện Bố Trạch huy động công an đưa xe cần cẩu lên hòn Lèn là nơi dựng tượng để trục hạ tượng xuống. Giáo dân địa phương cho biết người chỉ huy việc hạ tượng là ông Trần Thanh Văn, phó chủ tịch Ủy ban Nhân dân huyện Bố Trạch.
Trước đó, trả lời câu hỏi của đài Á Châu Tự Do, ông Trần Thanh Văn nói:
“Việc dựng tượng đó là không xin phép chính quyền địa phương đồng thời nó vi phạm rất nhiều vấn đề. Thứ nhất là vi phạm Luật Đất Đai, thứ hai là vi phạm Luật Di Sản Văn Hóa, thứ ba là nó nằm vào trong vườn di sản thiên nhiên thế giới quốc gia Phong Nha Kẻ Bàng, nó hoàn toàn nằm ngoài cơ sở thưa tự và không thuộc đất của tôn giáo, cho nên việc dựng tượng đó mà không xin phép thì hết sức sai lầm.”
Và trong thông báo mà tôi nhận được sáng hôm nay thì cũng nói nếu linh mục và giáo dân tỏ thái độ chống đối thì đều bị bắt và kết án chống người thi hành công vụ.
LM Nguyễn Văn Hữu
Vẫn theo lời ông phó chủ tịch Ủy ban Nhân dân huyện Bố Trạch, chính quyền địa phương không bao giờ đập phá tượng mà chỉ muốn gỉải quyết vấn đề trên cơ sở ôn hòa:
“Trên cơ sở là hết sức ôn hòa, đảm bảo tín ngưỡng cho bà con giáo dân, di dời tượng về tại nhà thờ của giáo họ Bầu Sen , bởi lý do đó là vấn đề tín ngưỡng mà pháp luật của Việt Nam luôn luôn tôn trọng cho nên không có chuyện đập phá. Cũng giải quyết với Tòa Giám Mục như vậy. Việc làm gì mà vi phạm pháp luật thì đều là có cái thông báo gởi cho các linh mục ở trên địa phận cả.”
Tuy nhiên sau khi xảy ra việc tượng Đức Mẹ trên hòn Lèn bị hạ và dời xuống khuôn viên nhà thờ Bầu Sen sáng thứ Năm, đài gọi về cho ông Trần Thanh Văn thì ông không bắt máy.
Diễn biến vụ hạ tượng
Thực tế tượng Đức Mẹ La Vang không bị phá hủy, những người hạ tượng chỉ cưa phần chân đế, câu tượng xuống rồi đưa vào trước nhà thờ Bầu Sen.
Linh mục chánh xứ Nguyễn Văn Hữu kể lại diễn biến vụ hạ tượng buổi sáng thứ Năm: "Trước hết thì phải nói đến chuyện sáng thứ Tư một chút rồi mới nói đến chuyện sáng thứ Năm. Sáng thứ Tư là ngày trước khi họ hạ tượng thì Ủy ban Nhân dân huyện Bố Trạch, tòa án nhân dân huyện Bố Trạch, đưa bảy giáo dân của giáo họ Bầu Sen ra xét xử. Người cao nhất là chín tháng, và người thấp nhất là ba tháng tù giam, kể cả phụ nữ con đang còn 18 tháng tuổi họ vẫn ra lệnh tù giam, về tội là chống người thi hành công vụ.
Mục đích của họ nói đến chuyện chống người công vụ là để nhắm đến ngày hôm nay. Nghĩa là họ muốn dằn mặt dân, để coi những ai ra thì đều bị kết tội chống người thi hành công vụ. Và trong thông báo mà tôi nhận được sáng hôm nay thì cũng nói nếu linh mục và giáo dân tỏ thái độ chống đối thì đều bị bắt và kết án chống người thi hành công vụ.
Đến sáng thứ Năm bà con giáo dân cho tôi biết là bốn giờ kém mười lăm thì chính quyền đưa xe cẩu về với một lực lượng khoảng hơn sáu trăm công an, cảnh sát, quân đội, dân phòng và cán bộ.
LM Nguyễn Văn Hữu
Đến sáng thứ Năm bà con giáo dân cho tôi biết là bốn giờ kém mười lăm thì chính quyền đưa xe cẩu về với một lực lượng khoảng hơn sáu trăm công an, cảnh sát, quân đội, , dân phòng và cán bộ. Đến năm giờ kém mười lăm tôi chạy xe lên thì bắt đầu lúc đó người ta cắt sóng điện thoại rồi cắt hết điện sáng trong vùng đó. Gần đến đầu giáp làng Bầu Sen thì bị công an chận lại. Tôi mở máy hình ra chụp thì tám chín người công an ập tới dành máy ảnh của tôi, có một máy ghi âm họ cũng cướp luôn, họ lôi tôi xuống khỏi xe. Vì tôi ra đi trong xứ nên giấy tờ xe cũng như giấy tờ tùy thân tôi không mang theo thì họ lập biên bản và tịch thu xe tôi. Sau rồi họ bắt tôi lên xe và chở về đồn công an Phong Nha. Họ bảo tôi chạy xe không có giấy tờ cho nên đến để làm rõ lý do. Nhưng mà chủ tịch huyện nói phải đưa linh mục đi và giữ linh mục lại để chờ khi cẩu tượng xuống thì sẽ bàn giao, ông là người phá rối, không thể chống lại nhà nước xã hội chủ nghĩa được đâu. Chính chủ tịch Nguyễn Cẩm Sơn nói với tôi câu đó.
Về đồn công an họ giữ tôi lạị. Đến khoảng hơn mười một giờ trưa thì họ kèm tôi lên xe về Bầu Sen. Đến Bầu Sen họ cũng không cho tôi xuống. Sau đó họ chở tôi lên hạt Châu Thông cách Bầu Sen khoảng ba cây số, bắt tôi ký văn bản nhận tượng. Tôi bảo tôi không biết tượng đang nằm ở đâu và hiện giờ như thế nào nên không thể ký. Khi tôi không ký thì lúc đó mọi việc đối với họ cũng đã xong xuôi rồi cho nên họ rút quân và họ thả tôi ở đó. Tôi tự đi bộ về. Hiện giờ tượng Đức Mẹ bỏ trong khuôn viên nhà thờ Bầu Sen cả bệ cả tượng chi là bỏ dưới đất trơ trọi vậy.”
Sang đến ngày thứ Sáu, linh mục Nguyễn Văn Hữu báo tin công an đã trả lại xe con, máy ảnh cũng như máy ghi âm lại cho ông. Linh mục còn cho biết công an đã quay trở lại hiện trường để xem xét và có thể truy cứu trách nhiệm hình sự, tức là truy tố một số giáo dân tội ngăn trở người thi hành công vụ.