Thu phục cảm tình tạo niềm tin
Biên tập viên Nguyễn Khanh của Ban Việt Ngữ chúng tôi được cử theo sát chuyến đi của Bà Ngoại Trưởng Hoa Kỳ, và cùng Khoa Diễm có cuộc trao đổi ngắn sau đây.
-Câu hỏi đầu tiên xin được đặt ra với anh là những gì Bà Ngoại Trưởng Mỹ muốn làm ở Pakistan, cũng như những gì người đang điều khiển ngành ngoại giao của Washington muốn đạt được ở Islamabad?
Nguyễn Khanh: ngay trước khi bà Clinton rời Washington để lên đường sang Islamabad, các viên chức Nhà Trắng đã cho báo chí biết có 2 mục tiêu quan trọng cho chuyến đi này. Mục tiêu thứ nhất là thu phục cảm tình của người dân Pakistan bằng cách cho họ thấy Hoa Kỳ là một nước bạn mà họ có thể tin tưởng được, và mục tiêu thứ nhì là xây dựng một niềm tin giữa hai chính phủ.
Mục tiêu thứ nhất là thu phục cảm tình của người dân Pakistan bằng cách cho họ thấy Hoa Kỳ là một nước bạn mà họ có thể tin tưởng được, và mục tiêu thứ nhì là xây dựng một niềm tin giữa hai chính phủ.<br/>
-Làm sao để bà Clinton đạt được những mục tiêu đó?
Nguyễn Khanh: các mục tiêu này được thực hiện bằng nhiều cách. Điều đầu tiên bà Clinton làm là tặng cho Pakistan khoản viện trợ hơn 500 triệu dollars để thực hiện nhiều dự án khác nhau, như phát triển nông nghiệp, xây đập nước, xây nhà máy điện. Khoản tiền này nằm trong kế hoạch tăng gấp 3 số tiền viện trợ cho Pakistan mà hồi cuối năm ngoái, Quốc Hội Mỹ đã thông qua theo yêu cầu của Tổng Thống Barack Obama.
Quyết định hỗ trợ cho các chương trình phát triển của Pakistan được bà Clinton nói rất rõ trong cuộc họp báo ở Islamabad, trong đó bà nhấn mạnh rằng Washington không chỉ muốn thắt chặt quan hệ giữa chính phủ với chính phủ, mà còn mong muốn thấy "quan hệ tốt đẹp giữa dân chúng hai nước". Thành ra các khoản viện trợ sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống của người dân Pakistan nhắm vào mục tiêu đó, tức là cho dân chúng nước bạn biết Hoa Kỳ sẵn sàng giúp họ nâng cao mực sống, và thể hiện kế hoạch thu hút lòng dân mà Washington đã đặt ra.
-Nhưng anh đừng quên cách đây 9 tháng bà Clinton đã ghé thăm Pakistan, đã nói chuyện với người dân nước này qua hình thức các buổi nói chuyện với cộng đồng, và nếu tôi nhớ không lầm thì các buổi gặp gỡ đó không được đón nhận một cách niềm nở lắm…
Mục tiêu khác là để cho giới truyền thông Pakistan hiểu rằng "những gì có lợi cho nước Mỹ, có lợi cho dân chúng Hoa Kỳ thì cũng có lợi cho Pakistan, có lợi cho dân chúng Pakistan", và giải thích cho dân chúng Pakistan hiểu rằng cuộc chiến chống khủng bố là cuộc chiến bảo vệ an ninh toàn cầu<br/>
Nguyễn Khanh: điều chị nói không sai. Báo chí Pakistan đặt dấu hỏi về việc bà Ngoại Trưởng Mỹ làm, thắc mắc có phải bà muốn phổ biến điều mà họ gọi là "chủ thuyết Hoa Kỳ" với người dân Pakistan hay không. Chính vì thế nên lần này trong chương trình làm việc ở Ialamabad, bà Clinton có hẳn một cuộc tiếp xúc với báo chí địa phương, nói chuyện trực tiếp với các
bình luận gia uy tín của Pakistan, để nói rõ về chính sách của Hoa Kỳ với Pakistan, trả lời những thắc mắc mà họ đang có.
Một viên chức hành pháp ở Washington cho báo chí biết rằng cuộc gặp gỡ này cũng nhắm vào một mục tiêu khác là để cho giới truyền thông Pakistan hiểu rằng "những gì có lợi cho nước Mỹ, có lợi cho dân chúng Hoa Kỳ thì cũng có lợi cho Pakistan, có lợi cho dân chúng Pakistan", và hy vọng họ giải thích cho dân chúng Pakistan hiểu rằng cuộc chiến chống khủng bố mà Hoa Kỳ đang theo đuổi là cuộc chiến bảo vệ an ninh toàn cầu, chứ không phải là trận chiến nhắm vào người Hồi Giáo, như một số người Hồi Giáo ở Pakistan đang nghĩ.
Một bài toán không đơn giản
-Còn mục tiêu với chính phủ Islamabad thì sao?
Nguyễn Khanh: mục tiêu xây dựng niềm tin giữa hai chính phủ là mục tiêu mà Hoa Kỳ mong muốn làm, nhưng chính Hoa Kỳ cũng hiểu rất rõ là không dễ làm.
Nguyên do xa là chính giới Pakistan vẫn không tin tưởng ở Hoa Kỳ, cho rằng chính phủ Mỹ coi trọng Ấn Độ hơn họ trong lúc -ít nhiều- Ấn vẫn là kẻ thù của Pakistan.<br/>
-Tại sao vậy?
Nguyễn Khanh: có rất nhiều nguyên do. Nguyên do xa là chính giới Pakistan vẫn không tin tưởng ở Hoa Kỳ, cho rằng chính phủ Mỹ coi trọng Ấn Độ hơn họ trong lúc -ít nhiều- Ấn vẫn là kẻ thù của Pakistan. Nguyên do gần là Pakistan vẫn nghĩ người Mỹ chỉ cần họ trong thế "giai đoạn" chứ không lâu dài hay bền vững, và điều họ nghĩ cũng không sai. Chị thấy lúc Sô Viết xâm chiếm Afghanistan, Hoa Kỳ từng bày tỏ thái độ thân thiết với Pakistan, khi Sô Viết rút khỏi Afghanistan thì Washington tỏ thái độ lơ là ngay.
Một yếu tố khác mà các chính trị gia đương thời ở Islamabad vẫn nói tới là dưới thời của Tổng Thống George W. Bush, nhà lãnh đạo Mỹ xây dựng quan hệ trên nền tảng cá nhân với cá nhân, tức là quan hệ giữa ông Bush với Tổng Thống Pakistan lúc đó là ông Pervez Musharaf. Điều này khiến nhiều người không hài lòng. Ngay sau khi lên nắm quyền, Tổng Thống Barack Obama cho thực hiện một chiến lược mới, xây dựng nền tảng quan hệ giữa quốc gia với quốc gia, chứ không phải chỉ là quan hệ giữa lãnh đạo và lãnh đạo.
Bằng chứng là trong cuộc họp báo hồi chiều nay bà Ngoại Trưởng Mỹ có nói rằng những gì bà thực hiện ngày hôm nay chỉ la bằng chứng cho mọi người thấy "một cuộc đầu tư dài hạn" ở Pakistan mà Washington muốn chứng tỏ cho thế giới biết.<br/>
-Thế bà Clinton làm gì để xây dựng quan hệ trong tinh thần mới?
Nguyễn Khanh: không chỉ gặp gỡ các viên chức dân sự, bà Clinton còn gặp có Tướng Tổng Tham Mưu Trưởng Quân Đội Pakistan và tiếp xúc với các chính trị gia thuộc những đảng phái khác nhau, để kêu gọi sự hỗ trợ mà Hoa Kỳ cần phải có trong việc ổn định tình hình cho Afghanistan, và hơn nữa là kêu gọi quân đội Pakistan phải làm hơn nữa để giúp diệt trừ quân Taliban đang hoạt động ngay trên lãnh thổ Pakistan.
Cũng cần phải nhớ rằng chưa chắc những gì bà Clinton đã làm trong 2 ngày có mặt tại Islamabad sẽ có kết quả cụ thể ngay, bằng chứng là trong cuộc họp báo hồi chiều nay bà Ngoại Trưởng Mỹ có nói rằng những gì bà thực hiện ngày hôm nay chỉ la bằng chứng cho mọi người thấy "một cuộc đầu tư dài hạn" ở Pakistan mà Washington muốn chứng tỏ cho thế giới biết.
-Anh vừa nói tới Afghanistan, là trạm đừng chân kế tiếp của Bà Clinton. Chuyến đi Kabul của bà Clinton nhắm vào mục đích gì?
Nguyễn Khanh: Bà Clinton đến Kabul dự Hội Nghị Quốc Tế Về Afghanistan do Liên Hiệp Quốc chủ trì, cùng với khoảng 40 vị ngoại trưởng và hàng chục tổ chức quốc tế nghe Tổng Thống Hamid Karzai trình bày những thành quả đạt được trong 6 tháng đầu năm nay và sách lược của ông cho những năm tới.
Với chính phủ Afghanistan, thành quả và sách lược tương lai sẽ quyết định khoản tiền viện trợ trực tiếp mà quốc tế trao cho Kabul, với Hoa Kỳ thì thành quả và sách lược này sẽ quyết định tốc độ rút quân khỏi chiến trường.
-Cám ơn anh Nguyễn Khanh.