Phức tạp trong trường hợp tỵ nạn của một bác sĩ

Một gia đình người Việt Nam, vì bị áp bức ở quê nhà, đã tìm cách trốn sang Malaysia và được Cao Ủy Tỵ Nạn LHQ ở Kuala Lumpur cấp quy chế tỵ nạn.

Nhưng trải qua 2 năm tá túc ở xứ người này, hiện 4 người tỵ nạn muộn màng ấy vẫn chưa biết số phận ra sao. Thanh Quang tìm

Cao Ủy Tỵ Nạn LHQ
Cao Ủy Tỵ Nạn LHQ.Logo courtesy UNHCR (courtesy UNHCR)

hiểu về gia đình đó, và trình bày hầu quý vị như sau.

Mình được Cao Uỷ Tỵ Nạn LHQ đặc cách cho được tị nạn chính trị. Mình và bà xã được công nhận tị nạn vào ngày 17 tháng 5 năm 2007. Hai đứa con của mình, chúng nó qua sau cũng được cấp thẻ tị nạn tại vì chúng nó ăn theo mình vào ngày 4 tháng 4 năm 2008.

Họat động tôn giáo là CIA?

Cách nay khoảng 2 năm, Bác sĩ Nguyễn Bùi Đình Lộc cùng vợ từ Saigòn phải tìm cách trốn khỏi Việt Nam sau khi anh bị tù tội 2 năm trong điều kiện khắc nghiệt – có lúc thập tử nhất sinh, với sự sách nhiễu, làm tiền thậm tệ của công an địa phương, theo như lời anh kể lại.

Hòan cảnh tỵ nạn của gia đình Bác sĩ Nguyễn Bùi Đình Lộc tại Malaysia hiện ra sao? Lý do nào anh phải bỏ nước ra đi? Và triển vọng tỵ nạn của anh như thế nào? Qua cuộc trao đổi vơi chúng tôi, Bác sĩ Nguyễn Bùi Đình Lộc cho biết :

BS Nguyễn Bùi Đình Lộc : Mình được Cao Uỷ Tỵ Nạn LHQ đặc cách cho được tị nạn chính trị. Mình và bà xã được công nhận tị nạn vào ngày 17 tháng 5 năm 2007. Hai đứa con của mình, chúng nó qua sau cũng được cấp thẻ tị nạn tại vì chúng nó ăn theo mình vào ngày 4 tháng 4 năm 2008. Quê hương thì mình thương thiệt nhưng mà tại vì mình bị áp bức quá thành ra mình phải bỏ đi thôi.

Thanh Quang : Áp bức là như thế nào, thưa anh?

BS Nguyễn Bùi Đình Lộc : Lý do tôi bị bắt là tại vì tôi là một bác sĩ thành ra nói chung cũng có chút vốn, tôi in mấy cuốn Kinh Thánh và dự định để cho những tín đồ, những người đồng đạo với tôi để người ta đọc ở trong Kinh Thánh để người ta được hiểu biết về với Chúa đã dạy người ta như thế nào.

Cái này thì tôi không có bán. Mấy ổng nói tôi là không có phép, tiền bạc được cung cấp từ CIA của Mỹ, nên mấy ổng bắt tôi ở Sài Gòn.

Thanh Quang : Hiện bây giờ anh ở Malaysia phải không?

BS Nguyễn Bùi Đình Lộc : Dạ, tôi đang ở Malaysia.

Thanh Quang : Dạ. Ở nơi nào của Malaysia, thưa anh ?

BS Nguyễn Bùi Đình Lộc : Đang ở Kuala Lumpur.

Lý do tôi bị bắt là tại vì tôi là một bác sĩ thành ra nói chung cũng có chút vốn, tôi in mấy cuốn Kinh Thánh và dự định để cho những tín đồ, những người đồng đạo với tôi để người ta đọc ở trong Kinh Thánh để người ta được hiểu biết về với Chúa

Được hưởng quy chế tị nạn nhưng không được đi

Thanh Quang : Như anh vừa kể thì anh được hưởng quy chế tị nạn khoảng 2 năm mà cho tới giờ anh và cả gia đình còn bị kẹt lại ở Malaysia, chưa được định cư ở nước thứ ba, thì lý do nào mà gia đình anh vẫn còn kẹt ở Malaysia?

BS Nguyễn Bùi Đình Lộc : Lý do là vầy. Kể như từ hồi trước tới giờ người Việt Nam mình được tị nạn nhiều rồi, nhưng mà cái này thì tôi nghe Cao Uỷ Tị Nạn LHQ người ta nói thôi. Bây giờ thì quy chế tị nạn cho người Việt Nam kể như là không còn nữa. Mà chuyện của tôi là tại vì Cao Uỷ Tị Nạn LHQ người ta thấy rõ được đó là sự thật thành ra người ta cấp tị nạn cho tôi lẹ. Nhưng gia đình của tôi đang là trong thành phần thiểu số.

Ở Malaysia này chỉ có duy nhất một gia đình người Việt của tôi kể như 4 người, hai vợ chồng hai đứa con, là được tị nạn chính trị mà thôi, ngoài ra không có người Việt thứ hai. Cho nên có những phái đoàn người ta qua, bây giờ người ta chứng nhận là "myama", "myama", "myama", thành ra mình đang trong thành phần thiểu số mà thành ra Cao Uỷ Tị Nạn LHQ người ta có nói, thí dụ phái đoàn có qua nói "bây giờ tôi phỏng vấn myama", không lẽ bây giờ nó nói có người Việt Nam anh phỏng vấn không?

Kể như từ hồi trước tới giờ người Việt Nam mình được tị nạn nhiều rồi, nhưng mà cái này thì tôi nghe Cao Uỷ Tị Nạn LHQ người ta nói thôi. Bây giờ thì quy chế tị nạn cho người Việt Nam kể như là không còn nữa.

Nó không thể nào ép cho một nước qua để nhận người được. Nó có nói với tôi là bây giờ anh phải biết một cộng đồng người Việt hay một hội đoàn nào đó tranh đấu cho. Bây giờ anh được tị nạn rồi, anh đi nước nào cũng được. Anh kêu họ giúp đỡ cho anh, thông báo trường hợp của anh cho một nước nào đó để người ta biết để người ta qua người ta nói với UNHCR thì UNHCR đưa hồ sơ lên để cho anh đi.

Thanh Quang : Thế thì Cao Uỷ đã biết như vậy rồi, anh và gia đình đã được tị nạn chính thức như vậy rồi thì Cao Uỷ có phương cách nào để giúp đỡ hay như thế nào không?

An ninh của Việt Nam sẽ sang Malaysia bắt về ?

BS Nguyễn Bùi Đình Lộc : Cao Uỷ có giúp gì đâu. Cao Uỷ cứ nói gia đình anh chờ đi, chờ đi, chờ đi. Thành ra đây là một đề nan giải. Mình tưởng rằng được tị nạn nhanh nhứt. Cao Uỷ Tị Nạn LHQ người ta biết hoàn cảnh mình, người ta cấp tị nạn, nhưng mà mình lại có vấn đề khúc mắc mình là thiểu số.

Tôi kể cho anh nghe bây giờ tôi đang trong tình trạng này. Tuần vừa rồi mấy anh cộng sản Việt Nam, mấy ảnh báo cáo nhân quyền nhân quyết gì đó tôi không cần biết, nhưng mà mấy ảnh sợ là tôi đang tị nạn, tôi là nhân chứng sống mà sau này sẽ phơi bày cái chuyện của mấy ảnh. Mấy ảnh cho an ninh A15 tới nhà nói với mẹ tôi là bà phải vận động con của bà về thì chúng tôi sẽ cho một cái tội nhẹ hơn.

Tuần vừa rồi mấy anh cộng sản Việt Nam, mấy ảnh báo cáo nhân quyền nhân quyết gì đó tôi không cần biết, nhưng mà mấy ảnh sợ là tôi đang tị nạn, tôi là nhân chứng sống mà sau này sẽ phơi bày cái chuyện của mấy ảnh.

Nhẹ là nhẹ như thế nào, mình không biết. Họ nói thêm là nếu không thì tôi sẽ cho an ninh qua Malaysia hợp tác với cảnh sát Malaysia để đưa con bà về Việt Nam. Nó nói một câu với mẹ mình làm mẹ mình lo, nó nói là "Bà nên nhớ là Việt Nam với Malaysia là thành viên ASEAN, chúng tôi rất dễ làm việc.

Bà đừng có nghĩ con bà được Cao Uỷ Tị Nạn LHQ cho tị nạn chính trị là bảo vệ được nó." Thì mình có một kế hoạch là Thứ Năm này mình sẽ lên Cao Uỷ Tị Nạn mình nói.

Thanh Quang : Cho tới bây giờ ngoài Cao Uỷ ra có những tổ chức nào trợ giúp như thế nào liên quan tới tương lai của anh và gia đình anh không?

BS Bùi Đình Lộc : Sự thật 2 năm trời ở đây thì nói chung là mình cũng khổ lắm. Kể như là được tị nạn chính trị nhưng mà Cao Uỷ Tị Nạn LHQ ở Malaysia không có trợ giúp cái gì hết. Nếu bây giờ mình đi xin việc làm, mình làm thì mình bị bắt vì Cao Uỷ Tị Nạn KHQ người ta nói là người ta cho mình quyền tị nạn chính trị nhưng mà nếu mình ở mà mình phá cái luật gì đó, bất cứ một cái luật gì đó của Malaysia thì nhà nước Malaysia sẽ bắt mình đêm về Việt Nam. Cao Uỷ Tị Nạn LHQ sẽ không can thiệp được, tại vì đây là cái lỗi của mình, thành ra nói chung việc làm thì không có.

Bà đừng có nghĩ con bà được Cao Uỷ Tị Nạn LHQ cho tị nạn chính trị là bảo vệ được nó

Cao Uỷ Tị Nạn LHQ không có trợ cấp thì mình cũng cầu nguyện Thượng Đế, Chúa Trời cho mình mạnh khoẻ thôi để mình sống qua ngày.

Nhưng mà có một số người chẳng hạn như Hội Tin Lành ở bên Mỹ thì người ta thấy tội nghiệp, lâu lâu người ta cũng gửi tiền vừa đủ để muớn nhà và ăn uống thôi. Mà bây giờ cũng khổ lắm, đâu phải ai nuôi mình hoài?

Nguyên nhân của vấn đề

Thanh Quang : Thưa quý vị, chúng tôi liên lạc với Văn Phòng Cao Uỷ Tỵ Nạn LHQ tại thủ đô Kuala Lumpur để tìm hiểu thêm về trường hợp của gia đình người tỵ nạn này, thì được một viên chức ở đó đáp rằng Văn Phòng UNHCR không thể đưa ra lời xác nhận nào về bất kỳ người tỵ nạn nào đã ghi danh với Cao Uỷ Tỵ Nạn ở đây, vì đó là điều tối mật.

Trong khi đó, Ủy Ban Cứu Người Vượt Biển (Boat People SOS) trụ sở tại Tiểu Bang Virginia (Hoa Kỳ) từng theo dõi sát và tìm cách trợ giúp cho trường hợp của gia đình Bác sĩ Nguyễn Bùi Đình Lộc này.

TS Nguyễn Đình Thắng, Giám Đốc Boat People SOS, cho biết thêm chi tiết :

TS Nguyễn Đình Thắng : Anh Lộc này theo đạo Mormon và khi mà theo đạo thì anh ta mới in ra một lô những tài liệu Kinh Thánh của Mormon để phát tán. Trong thời gian đang in thì bị công an phát hiện, thế là anh ta phải chạy tiền để mua giấy tờ giả để vợ con cũng bay qua Tân Gia Ba (Singapore). Sau khi anh qua Tân Gia Ba rồi thì xin tị nạn bên đó nhưng bị khó khăn nên anh ta mới tìm đường trốn qua bên Mã Lai.

Anh Lộc này theo đạo Mormon và khi mà theo đạo thì anh ta mới in ra một lô những tài liệu Kinh Thánh của Mormon để phát tán. Trong thời gian đang in thì bị công an phát hiện,

Và hiện nay anh được Cao Uỷ Tị Nạn LHQ ở Mã Lai chấp nhận cho quy chế tị nạn và giới thiệu qua nước Mỹ, nhưng mà khổ nỗi khi anh ta vào phỏng vấn với Mỹ thì anh ta không có thông dịch viên, mà chờ thông dịch viên thì làm gì có thông dịch viên người Việt ở Mã Lai, thành ra anh ta cứ vào đại để phỏng vấn.

khi phỏng vấn xong xuôi hết rồi thì có phần gọi là điền các mẫu mà trong đó có một số câu rất là tượng trưng, điển hình chẳng hạn như "Anh tên tuổi là gì, nhà ở đâu, rời Việt Nam lúc nào", và có một câu hỏi là "Anh có bao giờ nộp đơn xin nhập cảnh vào Hoa Kỳ chưa?" thì anh này đọc mà không hiểu, cứ tưởng câu hỏi là "Có bao giờ được phép nhập cảnh Hoa Kỳ chưa?".

Anh nói rằng "chưa" nên phía Mỹ bác đơn của ảnh với lý do là anh khai gian. Họ phủ nhận và không cho vào Mỹ. Thực sự nếu mình phỏng vấn ảnh thì không giúp được gì hồ sơ của ảnh hết mà nhiều khi nó lại phản tác dụng, bởi Việt Nam hiện nay họ đang tìm cách để đưa ảnh về nước.

Thanh Quang : Và TS Nguyễn Đình Thắng đưa ra nhận xét về những khó khăn mà Bác sĩ Nguyễn Bùi Đình Lộc gặp phải tại Malaysia như sau đây.

TS Nguyễn Đình Thắng : Khó khăn hiện nay là thứ nhất ở bên Mã Lai không an toàn bởi vì chính phủ Mã Lai không ký vào công ước bảo vệ người tị nạn và đã có rất nhiều trường hợp xảy ra là cảnh sát Mã Lai hoặc ngay cả những người gọi là tình nguyện thôi - không cứ là cảnh sát - nhưng họ có cái quyền để bắt những người di dân bất hợp pháp và trục xuất, thành ra rất là nguy hiểm.

Rất nhiều trường hợp xảy ra là cảnh sát Mã Lai hoặc ngay cả những người gọi là tình nguyện thôi - không cứ là cảnh sát - nhưng họ có cái quyền để bắt những người di dân bất hợp pháp và trục xuất, thành ra rất là nguy hiểm.

Nếu anh Nguyễn Bùi Đình Lộc ra đường mà gặp phải những người như vậy mà họ bắt thì gần như lầCo Uỷ Tị Nạn LHQ cũng không can thiệp được. Điều đó chúng tôi rất là quan tâm.

Thứ hai là do một trục trặc kỹ thuật, vì lý do anh Nguyễn Bùi Đình Lộc đã không có được thông dịch viên trong kỳ phỏng vấn với phái đoàn Hoa Kỳ để được cứu xét định cư tại Hoa Kỳ thành ra anh ta có một vài vấp váp về kỹ thuật mà làm cho chính phủ Hoa Kỳ không nhận cho anh Nguyễn Bùi Đình Lộc được định cư.

Trong tháng 2 vừa qua chúng tôi có cử một người là cố vấn trưởng của chúng tôi về các vấn đề quốc tế là cựu Đại Sứ Grover Joseph Rees sang tận Mã Lai để tiếp xúc với BS Lộc cũng như vói Cao Uỷ Tị Nạn LHQ để giải thích vấn đề này, và khi trở về chúng tôi đã tiếp xúc với một số giới chức ở Quốc Hội Hoa Kỳ để yêu cầu can thiệp với chính phủ Hoa Kỳ.

Đồng thời chúng tôi cũng đang tìm những phương hướng để giúp BS Lộc trong rủi ro không được định cư tại Hoa Kỳ thì có thể đi định cư ở một quốc gia nào khác.

Thanh Quang : Vừa rồi là TS Nguyễn Đình Thắng, Giám Đốc Uỷ Ban Cứu Người Vượt Biển, cho biết Uỷ Ban đang ra sức cứu giúp 4 người tị nạn muộn màng đang tá túc tại Malaysia.