Câu chuyện về vi phạm bản quyền này sẽ được xét xử tại một tòa án Hoa Kỳ, nơi việc vi phạm sở hữu trí tuệ được quan tâm hàng đầu và các án phạt rất khe khắt cho những người vi phạm.
Công ước Berne
Việc xử dụng các loại phần mềm và văn hóa phẩm mà không xin phép tác giả hay công ty sở hữu đã trở nên bình thường trong một thời gian rất dài tại Việt Nam.
Sau khi được khuyến cáo nếu muốn gia nhập WTO thì một trong những việc phải tuân thủ nghiêm nhặt là vấn đề tác quyền. Việt Nam nhận thấy đây là lúc mọi vi phạm phải được kiểm soát nhằm củng cố niềm tin của thế giới nếu muốn gia nhập cộng đồng quốc tế.
Ngày 26.10.2004, Việt Nam đã chính thức trở thành thành viên thứ 158 của Công ước Berne về bảo vệ các tác phẩm Văn học và Nghệ thuật. Đây là một bước tiến trong nổ lực tôn trọng tác quyền mà Việt Nam tham dự. Văn bản gia nhập công ước Bern cũng là dấu ấn cho thấy mọi vi phạm từ đây sẽ được xét xử theo thông lệ quốc tế và những bao che, móc ngoặc để qua mặt các vi phạm sẽ không còn dễ dàng như trước.
Những vụ tai tiếng về vi phạm tác quyền hồi gần đây giữa ca nhạc sĩ trong nước xử dụng các nhạc phẩm ngoại quốc mà ghi tên mình là tác giả đã là đề tài cho nhiều bài viết cho báo chí Việt Nam.
Tôi không rành về luật pháp ở Mỹ thành ra tôi có nhờ công ty bảo vệ tác quyền ViệtCopyright lo thủ tục khởi kiện, Theo tôi biết hổm rày họ có ngồi lại bàn bạc và liên lạc với những luật sư bên Mỹ về chuyện này.
Nữ Nghệ sĩ Kim Cương
Tuy nhiên người ta chưa thấy một công ty hay tác giả ngoại quốc nào chính thức khởi kiện những người vi phạm mặc dù chứng cứ pháp lý đã đầy đủ cho một vụ khiếu kiện mà phần thắng nằm chắc trong tay người đứng đơn.
Vụ kiện Lá Sầu Riêng
Không hẳn tất cả những vụ vi phạm đều phát xuất từ trong nước khi mới đây nghệ sĩ Kim Cương đã chính thức nhờ công ty bảo vệ tác quyền VietCopyright đâm đơn kiện ca sĩ Hương Lan và công ty Thúy Nga Paris vì đã xử dụng kịch bản Lá Sầu Riêng của bà mà không hề xin phép.
Kịch bản này đã được in ra hàng chục ngàn bản DVD và phát hành khắp thế giới khiến nghệ sĩ Kim Cương cảm thấy bị xúc phạm và do đó bà quyết định khởi kiện. Khi chúng tôi thắc mắc rằng dư luận báo chí cho biết bà sẽ khởi kiện Hương Lan và trung tâm Thúy Nga là có thật hay không, bà cho biết:
“Tôi không rành về luật pháp ở Mỹ thành ra tôi có nhờ công ty bảo vệ tác quyền ViệtCopyright lo thủ tục khởi kiện, Theo tôi biết hổm rày họ có ngồi lại bàn bạc và liên lạc với những luật sư bên Mỹ về chuyện này.”
Nghệ sĩ Kim Cương cũng cho biết, Lá Sầu Riêng không những là kỷ niệm mà còn là di sản của gia đình bà nhằm tưởng nhớ nghệ sĩ lão thành Bảy Nam là mẹ ruột của Kim Cương. Nghệ sĩ Kim Cương cho biết tầm quan trọng của kịch bản này đối với gia đình bà như thế nào:
“Lá Sầu Riêng tôi viết năm 1963 nghĩa là gần 4 năm chục năm rồi. Riêng đối với gia đình thì đây là kỷ niệm giữa tôi với má tôi. Má tôi mất không để cho tôi tài sản gì hết nhưng để lại những kỷ niệm mà cụ thể nhất là Lá Sầu Riêng tôi coi như gia bảo của gia đình tôi.”
Lập luận của Thúy Nga
Kịch bản Lá Sầu Riêng được ca sĩ Hương Lan thực hiện và trung tâm Thúy Nga Paris trách nhiệm phát hành. Để rộng đường dư luận, chúng tôi liên lạc với ông Tô Văn Lai, giám đốc trung tâm Thúy Nga để biết thêm chi tiết, ông Lai cho biết:
Tôi chỉ đại diện phát hành thôi. Thường thường thì có biết bao nhiêu nghệ sĩ trong cái nền tân nhạc, cổ nhạc thành ra có thể nói là tôi không thể làm hết được...
Ông Tô Văn Lai, Giám đốc Trung Tâm Thúy Nga
“Tôi chỉ đại diện phát hành thôi. Thường thường thì có biết bao nhiêu nghệ sĩ trong cái nền tân nhạc, cổ nhạc thành ra có thể nói là tôi không thể làm hết được...”
Tin mới nhất cho biết kỳ nữ Kim Cương đã quyết định không khởi kiện ca sĩ Hương Lan sau khi ca sĩ này gửi đăng bài viết xin lỗi trên nhiều tờ báo trong nước. Tuy nhiên bà Kim Cương vẫn tiếp tục nhờ trung tâm VietCopyright kiện công ty Thúy Nga Paris tại Mỹ nhằm đòi lại công lý cho bà.
Vụ việc sẽ còn tiếp diễn nhưng bài học thì đã được mọi người đồng ý trên cùng một điểm: đó là tôn trọng quyền sở hữu trí tuệ phải được xem là nguyên tắc cho bất cứ ai và bất cứ quốc gia nào.
Thông tin liên quan
Thư Hương Lan gửi Kim Cương về vụ "Lá Sầu Riêng" (courtesy of VNExpress) : trang 1, trang 2
