Trong tình trạng dân xứ này nghi vấn là liệu Toà án xử Khmer Đỏ có thể mang lại công lý trọn vẹn cho họ hay không, thì Tòa án có phản ứng ra sao trước yêu cầu này?
Yêu cầu điều tra vụ án 004
Đồng công tố viên quốc tế Andrew Cayley hôm 16/6 đề nghị đồng Thẩm phán của Tòa án xử Khmer Đỏ điều tra thêm vụ án 004 mà đồng công tố viên quốc tế này cho là có nghi phạm Khmer Đỏ chống lại những người Khmer Krom sống tại Campuchia.
Tuyên bố của ông Cayley cho biết ông đã đệ trình đơn bổ sung lên Tòa án yêu cầu điều tra mở rộng về những nghi phạm Khmer Đỏ. Việc trình bổ sung thêm nghi phạm cho vụ án 004, kể cả tội ác chống lại những người Khmer Krom ở tỉnh Pursat và Takeo, chủ yếu là dựa vào các nguyên đơn dân sự, khiếu nại, và kết quả điều tra của đồng công tố viên. Vẫn theo đồng công tố viên quốc tế này, ông đã yêu cầu đồng Thẩm phán điều tra người Đức Siegfried Blunk and ông You Bunleng của Campuchia công bố công khai cho công chúng và các nguyên đơn dân sự về đơn yêu cầu bổ sung. Cụ thể, họ phải tiến hành điều tra thêm nghi phạm chống lại người Khmer Krom trong vụ án 004 như tài liệu bổ sung.
Tội phạm chống lại người Khmer Krom ở tỉnh Pursat và Takeo đã không có trong bản cáo trạng năm ngoái của bốn nhân vật chủ chốt của Khmer Đỏ. Đồng công tố viên đã thất bại trong việc bổ sung tài liệu mở rộng phạm vi điều tra. Trong vụ án 003 và vụ án 004, đã có hơn 130 nguyên đơn dân sự Khmer Krom trong khi đó các báo cáo điều tra của đồng công tố viên quốc tế và nhóm nghiên cứu cho biết đã có hàng ngàn người Khmer Krom sống ở sáu tỉnh thành tại Campuchia bị giết dưới chế độ Khmer Đỏ.
Cố vấn pháp lý dân tộc thiểu số của Tòa án xử Khmer Đỏ ông Ang Chanrith cũng ra thông cáo báo chí ủng hộ bản tuyên bố của đồng công tố viên quốc tế Andrew Cayley. Bản thông cáo mà RFA nhận được hôm thứ Sáu, 17/6 cho hay những người Khmer Krom ở tỉnh Pursat và Takeo là mục tiêu của sự đàn áp bạo lực và giết hại dưới chế độ Khmer Đỏ. Họ bị ám sát, tra tấn, giam giữ bất hợp vì Khmer Đỏ cho rằng những người Khmer Krom này là kẻ phản bội làm việc cho Việt Nam.
Ông Ang Chanrith còn đưa ra nhận định đơn yêu cầu của đồng công tố viên quốc tế là dấu hiệu phát triển quan trọng trong Tòa án xử Khmer Đỏ để bảo đảm công lý và chân lý cho nạn nhân Khmer Krom, những người phải chịu đựng sự tác hại dưới chế độ Khmer Đỏ. Điều này, cũng khuyến khích các nạn nhân Khmer Krom từ tỉnh Pursat và Takeo, cũng như trên toàn quốc và ở nước ngoài, nộp đơn khiếu nại.
Mặc dù cộng đồng người Khmer Krom đã từng thất vọng vì Tòa án chỉ thừa nhận các nguyên đơn dân dự của dân tộc thiểu số Chăm và người Viêt trong các vụ án diệt chủng chống nhân loại vừa qua, nhưng lần này ông tin rằng sau khi văn phòng đồng Thẩm phán điều tra nhận được đơn bổ sung của đồng công tố viên quốc tế, họ sẽ tiến hành điều tra thêm tội phạm, minh bạch, độc lập mà không phải chịu sự can thiệp hoặc áp lực từ đảng phái chính trị hay tổ chức cá nhân nào.
Không thuộc phạm vi của tòa?
Liên quan vấn đề này, phát ngôn viên của Tòa án xử Khmer Đỏ là ông Dim Sovannarom cho biết đồng Thẩm phán có quyền và trách nhiệm điều tra đúng theo Pháp luật và sự thỏa thuận giữa chính phủ Hoàng gia Campuchia với Liên Hiệp Quốc. Sau khi đồng Thẩm phán nhận được đơn yêu cầu điều tra thêm năm tội phạm chống lại người Khmer Krom, đồng Thẩm phán và đồng công tố viên sẽ tiếp tục làm việc.
Tuy nhiên người phát ngôn này cho biết đồng công tố viên Campuchia không yêu cầu đồng Thẩm phán điều tra thêm tội phạm như phía quốc tế. Ông giải thích rằng chính vì họ không đồng ý cho điều tra thêm nghi phạm ngoài năm nhân vật chủ chốt của Khmer Đỏ đang bị giam giữ. Bên cạnh đó, đồng Thẩm phán Campuchia vẫn giữ lập trường rằng vụ án 003 và 004 không nằm trong phạm vi điều tra của Tòa án.
Luật sư bào chữa cho các nguyên đơn dân sự Khmer Krom ông Som Sokong tiết lộ rằng trước khi đồng công tố viên quốc tế tuyên bố yêu cầu đồng Thẩm phán điều tra thêm các nghi phạm, đương nhiên họ điều tra thấy có nhiều nghi phạm phải chịu trách nhiệm trước vụ án này. Nhưng cho đến giờ này, vẫn có sự bất đồng giữa đồng công tố viên, đồng Thẩm phán quốc tế và phía Campuchia vì phía Campuchia không muốn Tòa án mở rộng cuộc điều tra thêm vụ án 003 và 004.
Ông Som Sokong nhấn mạnh, đồng công tố viên quốc tế họ dựa vào pháp lý và bản thỏa thuận giữa chính phủ Hoàng gia Campuchia với Liên Hiệp Quốc cho nên họ tin rằng Tòa án phải tiếp tục điều tra vụ án 004 và bổ sung thêm tội phạm chống lại người Khmer Krom ở tỉnh Pursat và Takeo.
Chính phủ ông Hun Sen từng tuyên bố Tòa án xử Khmer Đỏ chỉ có bổn phận xử tội ác của các nhân vật cao cấp trong chế độ diệt chủng và những người chịu trách nhiệm cao nhất trong việc gây ra tội ác. Chính phủ ông Hun Sen đưa ra lý do rằng nếu Tòa án này tiến hành xét xử thêm các tội phạm diệt chủng thì dễ có nguy cơ đưa quốc gia Campuchia rơi vào cảnh nội chiến. Bên cạnh đó, trong chính quyền do ông Hun Sen cầm đầu hiện nay vẫn còn nhiều cán bộ của Khmer Đỏ làm việc bên trong, thậm chí họ nắm được những chức vụ quan trọng trong chính quyền.
Theo dòng thời sự:
- Nhân viên Tòa án xử Khmer Đỏ từ chức
- Khmer Krom tố cáo Việt Nam vi phạm nhân quyền
- Người Khmer Krom ở An Giang, Cần Thơ khiếu kiện đòi đất
- Việt Nam trả tự do cho 4 nhà sư Khmer Krom
- Lãnh tụ đảng đối lập Sam Rainsy bị tuyên thêm hai năm tù
- Việt Nam không cho dân biểu Campuchia đến xem xét cột mốc biên giới?
- Truyền đơn chống Thủ tướng Campuchia Hun Sen