Tại Hội nghị “Hà Nội 2020 - Hợp tác đầu tư và phát triển” hôm 27 tháng 6 năm 2020, Thủ tướng Chính phủ Việt Nam ông Nguyễn Xuân Phúc cho rằng trong bối cảnh hiện nay, Hà Nội đã quá thành công khi có 229 dự án đầu tư, với tổng mức đầu tư hơn 405 ngàn tỷ đồng.
Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc còn phát biểu Hà Nội phải là nền kinh tế có thu nhập cao trong vòng 10 tới 15 năm tới... sớm hơn nhiều so với mục tiêu năm 2045 của cả nước.
Khi trao đổi với Đài Á Châu Tự Do liên quan vấn đề này, Tiến sĩ Lê Đăng Doanh, nguyên Viện trưởng Viện Quản lý Kinh tế Trung ương, nhận định:
“Đấy là kế hoạch đề ra. Nếu mà thành phố Hà Nội chuyển mạnh sang nền kinh tế số hóa, áp dụng công nghệ thông tin, kinh tế số và phát triển mạnh kết cấu hạ tầng, phát triển khu vực kinh tế tư nhân, thì tôi nghĩ đó là một tương lai mà thành phố Hà Nội có thể thực hiện, tuy không dễ dàng.”
Hiện nay, khoảng cách giữa thủ đô Hà Nội và các thành phố phát triển đang còn rất xa. Cho nên tôi nghĩ, đấy là một tầm nhìn đáng khích lệ, tuy vậy đòi hỏi phải cố gắng rất nhiều.<br/>-TS. Lê Đăng Doanh
Trong khi trước đây Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc từng nói: ‘Hà Nội không vội được đâu’... thì tại Hội nghị “Hà Nội 2020 - Hợp tác đầu tư và phát triển”, vị lãnh đạo Việt Nam lại cho rằng bây giờ câu nói đó đã lạc hậu rồi.
Theo ông Phúc, lạc hậu bởi Hà Nội ngày nay tích cực đối thoại, tạo điều kiện cho mọi thành phần kinh tế phát triển, tôn vinh doanh nghiệp, xây dựng hệ thống chính trị liêm chính, hành động, phục vụ người dân và doanh nghiệp... Tuy nhiên ông không hề nhắc đến những vụ án gần đây ở Hà Nội... gây bức xúc cho người dân, như vụ tấn công ở Đồng Tâm, hay vụ bắt giữ dân oan ở Dương Nội, Hà Nội.
Lâu nay, nhiều lãnh đạo Việt Nam lên tiếng cho rằng thành phố này hay thành phố kia của Việt Nam sẽ sớm sánh ngang các địa danh nổi tiếng thế giới… Chính ông Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc khi phát biểu vào năm 2018, đã cho rằng Hà Nội sẽ sớm đạt được mục tiêu đuổi sát Singapore...
Một người dân ở Hà Nội không muốn nêu tên nói với Đài Á Châu Tự Do:
“Hà Nội sẽ rất khó để đuổi kịp các thành phố lớn trong khu vực, nếu như mà chúng ta không nỗ lực cải cách và triển khai thực hiện cải cách một cách chặt chẽ. Chứ còn như hiện nay thì sẽ còn rất lâu mới có thể đuổi kịp, có lẽ 10 hay 20 năm cũng không thể.”
Tuy nhiên, không hiểu mục tiêu đưa ra vào năm 2018 của ông Phúc có lạc hậu chưa mà đến ngày 27 tháng 6 năm 2020, ông lại cho rằng Hà Nội phải đạt tầm nhìn là một trong những trung tâm của Đông Á như khát vọng hùng cường của dân tộc.
Liên quan vấn đề này, Tiến sĩ Lê Đăng Doanh cho biết ý kiến của mình:
“Hiện nay, khoảng cách giữa thủ đô Hà Nội và các thành phố phát triển đang còn rất xa. Cho nên tôi nghĩ, đấy là một tầm nhìn đáng khích lệ, tuy vậy đòi hỏi phải cố gắng rất nhiều. Muốn đáp ứng mục tiêu như vậy đòi hỏi phải có những giải pháp đột phá cụ thể. Tôi rất mong là theo các ý kiến đó, cần phải có nghiên cứu sâu hơn, để có những biện pháp cụ thể như là phát triển cơ cấu hạ tầng như thế nào? Như là phải pháp triển nguồn nhân lực chất lượng như thế nào... để có thể thực hiện được mục tiêu đó.”
Theo số liệu của Cục Thống kê, Hà Nội hiện là thành phố có diện tích lớn nhất Việt Nam, khoảng gần 333 ngàn hecta, với dân số tính đến năm 2018 là 8 triệu 215 ngàn người, chỉ sau thành phố Hồ Chí Minh.
GDP của Hà Nội năm 2019 ước đạt 32,8 tỷ USD, trong khi GDP của thủ đô Bangkok của Thái Lan là hơn 100 tỷ UDS vào năm 2019. Còn GDP Singapore năm 2019 ở khoảng cách rất xa so với Hà Nội, lên đến gần 363 tỷ USD.
Giáo sư Đặng Hùng Võ, nguyên thứ trưởng Bộ Tài Nguyên - Môi trường khi trả lời Đài Á Châu Tự Do, cho rằng tất nhiên hy vọng, mong muốn là một điều rất tốt. Nhưng theo ông, trên thực tế khó có thể trong vòng một thời gian ngắn mà đuổi kịp các thành phố có hạng trên thế giới… Ông nói tiếp:
“Bởi vì thật sự mà nói, tôi cho rằng còn nhiều vấn đề về thể chế hiện nay cần phải đổi mới tiếp tục, thì Hà Nội mới có cơ hội đuổi kịp được. Môi trường kinh doanh có tốt đến đâu thì nó cũng không thể độc lập với thể chế hiện nay, mà thể chế hiện nay thì mọi người đang có ý kiến cho rằng đó là yếu tố không thuận lợi cho phát triển, cần phải tiếp tục đổi mới hơn nữa, kể cả khung pháp luật cũng như vậy. Và đấy là những yếu tố cơ bản để có thể quyết định Hà Nội vượt lên được hay không vượt lên được.”
Để phát triển như vậy thì thể chế phải có nhiều thay đổi. Trước hết và quan trọng nhất là phải thực hiện công khai minh bạch và trách nhiệm giải trình, ai quyết định cái gì thì phải công khai và phải chịu trách nhiệm cá nhân.<br/>-TS. Lê Đăng Doanh
Luật Doanh Nghiệp 1999 thực sự đã trao quyền tự do cho người dân, cho doanh nghiệp với tinh thần người dân và doanh nghiệp được quyền kinh doanh bất cứ lãnh vực gì mà Nhà Nước không cấm. Và nếu cấm thì cũng không thể vượt qua Luật. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia cho rằng, việc cải cách thể chế đến nay vẫn rụt rè, rón rén và không làm một cách công khai, minh bạch, không tạo ra một thể chế văn minh, nhân văn để cho người dân có quyền dễ dàng tiếp cận tín dụng, tiếp cận đất đai...
Tiến sĩ Lê Đăng Doanh nhận định thêm:
“Chắc chắn để phát triển như vậy thì thể chế phải có nhiều thay đổi. Trước hết và quan trọng nhất là phải thực hiện công khai minh bạch và trách nhiệm giải trình, ai quyết định cái gì thì phải công khai và phải chịu trách nhiệm cá nhân về những quyết định đó. Thí dụ như dự án đường sắt đô thị trên cao Cát Linh - Hà Đông, thì ai đã quyết như thế nào và trách nhiệm người đó ra sao, thì không rõ. Tôi nghĩ những điều đó cần rút kinh nghiệm để sắp tới không xảy ra nữa.”
Tuy nhiên, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc lại không nhìn nhận những hạn chế của thủ đô mà cho rằng, Hà Nội không còn đặt mục tiêu ganh đua với các địa phương khác nữa, mà phải vươn tầm cạnh tranh với các thành phố khác trong khu vực. Theo ông Phúc, tầm nhìn đó có thể thành hiện thực, vì Hà Nội đang hội tụ đủ 3 yếu tố: ‘thiên thời, địa lợi, nhân hòa’ trong phát triển môi trường kinh doanh.
Tuy nhiên, nếu khẳng định Hà Nội sẽ trở thành trung tâm kinh tế của Đông Nam Á, thậm chí là trung tâm kinh tế của các nước Đông Á, mà chỉ xem xét riêng môi trường kinh doanh, thì nhiều chuyên gia cho rằng đây thật sự là một cách nhìn tương đối phiến diện và không đầy đủ.