Bộ trưởng Nội vụ Lê Vĩnh Tân ký ban hành Thông thư quy định chi tiết về thẩm quyền, trình tự, thủ tục, biện pháp bảo vệ vị trí công tác của người tố cáo là cán bộ, công chức, viên chức. Thông tư này sẽ có hiệu lực vào ngày 5/9 tới đây.
Đài Á Châu Tự Do liên lạc với Luật sư Nguyễn Văn Hậu, Chủ tịch Trung tâm Trọng tài Luật gia Việt Nam và được ông nói rõ hơn về nội dung thông tư vừa nêu:
“Thông tư 03 của Bộ Nội vụ ra đời hướng dẫn thực hiện Nghị định 31 của Chính phủ ban hành ngày 10/4/2019, có hiệu lực ngày 28/5/2019 quy định một số điều của biện pháp thi hành Luật tố cáo năm 2018. Thông tư này quy định chi tiết thẩm quyền, trình tự, thủ tục, biện pháp bảo vệ vị trí công tác người tố cáo là cán bộ, công chức, viên chức nhà nước.”
Vẫn theo Luật sư Nguyễn Văn Hậu, dù mục đích chính của thông tư là không thuyên chuyển vị trí công tác của người tố cáo nhưng vẫn có thể xảy ra trong trường hợp:
“Thông tư này cũng quy định có những biện pháp xem xét bố trí công tác khác cho người được bảo vệ nếu được sự đồng ý của họ. Tránh trường hợp trù dập hoặc phân biệt đối xử, đồng thời xử lý theo thẩm quyền hoặc kiến nghị cơ quan có thẩm quyền xử lý theo quy định của pháp luật đối với những hành vi như trả thù, trù dập, đe dọa, làm ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của người cần được bảo vệ. Không được thực hiện việc điều động, luân chuyển hoặc biệt phái, chuyển đổi vị trí việc làm, phân công những công việc khác đối với người tố cáo cán bộ, công chức, viên chức trong thời gian được bảo vệ.”
Tuy nhiên, Nhà báo độc lập Nguyễn Ngọc Già lại cho rằng trước khi người tố cáo nhận được bảo vệ phải trải qua rất nhiều công đoạn. Trước hết người tố cáo muốn được bảo vệ phải làm văn bản đề nghị bảo vệ: bí mật thông tin, vị trí công tác, bảo vệ việc làm, tính mạng, tài sản, danh dự, nhân phẩm của người tố cáo và thân nhân họ. Sau khi họ làm đơn thì họ phải gửi cho người giải quyết tố cáo thẩm định xem có căn cứ, tính xác thực theo Điều 51 Luật Tố cáo hay không mới trình cho cấp có thẩm quyền, cấp có thẩm quyền mới ra quyết định có bảo vệ. Sau đó mới tổ chức thực hiện bảo vệ người tố cáo và thân nhân của họ.
Do đó, ông cho rằng đây là tính khôi hài của luật pháp tại Việt Nam hiện nay:
“Đi qua nhiều công đoạn, nhiều con người còn gì bí mật? Thậm chí ra được quyết định bảo vệ, ra được biện pháp tổ chức bảo vệ là phải phối hợp cơ quan này, phối hợp tổ chức nọ thì người tố cáo không biết phải hứng chịu bao nhiêu thứ, thậm chí cả sinh mạng người ta cũng không còn.”

Mới đây nhất, vào ngày 18/6 vừa qua, anh V.V.P., một cán bộ tư pháp ở phường Lê Hồng Phong, thành phố Thái Bình, tỉnh Thái Bình bị côn đồ hành hung đến bất tỉnh sau khi anh nộp đơn tố cáo lãnh đạo.
Cụ thể, anh P. cho biết đã gửi đơn tố cáo đến Thành ủy, Ủy ban Nhân dân thành phố Thái Bình để tố cáo lãnh đạo phường Lê Hồng Phong là hai ông Vũ Xuân Liệu, Bí thư Đảng ủy phường Lê Hồng Phong, và ông Đặng Xuân Hậu, nguyên Chủ tịch UBND phường Lê Hồng Phong.
Anh P. ghi trong đơn tố cáo cho rằng 2 người vừa nêu đã thiếu trách nhiệm, cố ý không giải quyết đơn đề nghị việc thực hiện quy trình nhân sự tái cử Ban chấp hành Đảng bộ phường nhiệm kỳ 2020-2025, ngoài ra còn cố tình đưa người không đủ điều kiện tiêu chuẩn để giới thiệu vào các chức danh lãnh đạo...
Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an thành phố Thái Bình vào ngày 27/6 ra quyết định khởi tố 5 bị can liên quan đến vụ án ‘Cố ý gây thương tích’.
Trong đó, có bà Hoàng Thị Ánh Nguyệt, vợ ông Đặng Xuân Hậu, được xác định đã thuê 4 đối tượng còn lại đánh ‘dằn mặt’ anh P. vì tố cáo chồng mình với giá 10 triệu đồng.
Tuy nhiên đến ngày 2/7 vừa qua, báo trong nước loan tin cho hay, Ban thường vụ Thành ủy Thái Bình chưa có chỉ đạo dừng quy trình tái cử, giới thiệu vào chức danh lãnh đạo phường đối với ông Đặng Xuân Hậu.
Trao đổi với RFA tối 23/7, Luật sư Trần Quốc Thuận, nguyên Phó Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Việt Nam cho biết từ những sự việc nêu trên nên Thông tư 03 được ban hành trong thời gian này:
“Thực tế đây là chủ trương của đảng từ lâu. Thường thì cũng kỷ luật, nhắc nhở nhưng đứng trước ngưỡng cửa đại hội (đảng) sẽ có Ban lãnh đạo mới, Ban chấp hành mới nên người ta làm quyết liệt hơn chứ cũng không vấn đề gì. Đúng ra đơn thư tố cáo phải làm rõ chứ khi đại hội thì thời gian ngắn, họ chỉ ném thơ mà không thẩm tra, loại người khác ra thì cũng không hợp lý. Nếu tố cáo đúng mà bị luân chuyển công tác thì cũng ít nghe nói nhưng đó cũng là một dạng trả thù. Trong chính trị, chuyện trả thù, hãm hại nhau là vô cùng.”
Luật sư Nguyễn Văn Hậu cho biết Điều 8 của Luật Tố cáo quy định sẽ xử lý kỷ luật đối với người giải quyết tố cáo không xử lý, bảo vệ người tố cáo hoặc có tính chất bao che.
Còn trong Thông tư 03 có hiệu lực vào ngày 5/9 tới đây cũng nêu rõ cán bộ giải quyết tố cáo sẽ bị kỷ luật khiển trách đến cách chức nếu thực hiện các biện pháp không đầy đủ đối với người tố cáo dẫn đến người tố cáo bị trả thù.
Tuy nhiên, nhà báo Nguyễn Ngọc Già cho rằng:
“Chuyện những người công chức còn lương tâm, còn đủ lương tri để làm một người Việt Nam trong xã hội rối ren, rữa nát hiện nay đã lãnh quá nhiều hậu quả, không phải mới đây mà rất nhiều năm rồi. Có những người đứng ra tố cáo cuối cùng thân bại danh liệt, mất hết tất cả, thậm chí sinh mạng không còn. Làm cho người ta cảm tháy ghê sợ và xin lỗi chỉ có những người ở trên mây mới tin vào chuyện đi tố cáo mà được bảo vệ.”
Nhà báo Nguyễn Ngọc Già nhận định rằng Luật Tố cáo cũng như các Bộ luật khác tại Việt Nam chỉ mang tính mị dân, phục vụ cho các phe nhóm cai trị dân, không có triết lý và làm nhục công lý!