Truyền thông trong nước những ngày qua thường xuyên cập nhật những diễn tiến liên quan đến vụ việc dâm ô của ông Nguyễn Hữu Linh, nguyên Viện phó Viện Kiểm sát nhân dân thành phố Đà Nẵng, đối với bé gái trong thang máy chung cư Galaxy, quận 4 thành phố Hồ Chí Minh bị camera an ninh ghi lại.
Mới đây nhất, vào ngày 8/4, Chánh án Tòa án Nhân dân Tối cao đã gửi công văn chỉ đạo xét xử các vụ án xâm hại trẻ em cần phải đúng người, đúng tội, đúng luật, đồng thời áp dụng hình phạt và biện pháp tư pháp nghiêm khắc, dù người phạm tội là đương chức hay nghỉ hưu.
Chức vụ càng am hiểu pháp luật mà càng vi phạm pháp luật, thì theo hướng các cơ quan tố tụng việc này sẽ xử lý rất nặng. Đặc biệt là đảng viên thì phải xử lý những mặt đảng viên không được làm. - LS. Nguyễn Văn Hậu
Tuy nhiên đến nay, phía Công an quận 4 vẫn chưa khởi tố vụ án. Thêm vào đó là phát biểu bất nhất của đơn vị này khi trả lời báo giới trong nước về việc xác định danh tính người đàn ông trong video sàm sỡ bé gái, khiến nhiều người bày tỏ quan ngại liệu vụ việc ông Linh có thể sẽ giống như vụ ông Nguyễn Khắc Thủy dâm ô với nhiều trẻ em tại chung cư Vũng Tàu trước đây vì cả hai đều là quan chức cao cấp và là đảng viên.
Ông Nguyễn Khắc Thủy – nguyên Giám Đốc Ngân hàng Nhà nước, chi nhánh Bà Rịa – Vũng Tàu với 55 năm tuổi Đảng đã bị khởi tố dâm ô với nhiều trẻ em ở khu chung cư Lakeside, nơi ông cư ngụ vào tháng 7/2016. Tuy nhiên, vụ việc dâm ô trẻ em của ông Nguyễn Khắc Thủy cũng phải qua rất nhiều lần xử. Dưới sức ép của dư luận, cuối cùng vào ngày 1/6/2018, ông Tòa án Nhân dân cấp cao thành phố Hồ Chí Minh tuyên phạt ông này 3 năm tù giam.
Trao đổi với Đài Á Châu Tự Do, chị Võ Thị Cẩm Nhung, làm việc tại Ủy ban Bảo vệ bà mẹ và trẻ em tỉnh Khánh Hòa cho rằng hầu hết những vụ án dâm ô đều gặp khó khăn trong việc điều tra chứng cứ vì thế thời gian khởi tố rất chậm. Riêng trong vụ việc ông Nguyễn Hữu Linh, chị Nhung cho rằng có thể do 3 nguyên nhân: do gia đình bị hại không muốn khởi tố do xấu hổ; do thỏa thuận giữa người xâm hại và người bị hại; hoặc có sự lấp liếm của cơ quan chức năng đối với một cán bộ cao cấp của ngành tư pháp, do đó có thể là vận động hay đe dọa gia đình người bị hại để không khiếu nại.
Giải thích rõ hơn, Luật sư Đặng Đình Mạnh tại Sài Gòn cho biết:
“Dưới góc độ pháp luật thì hành vi của ông Linh đủ yếu tố để cấu thành tội danh dâm ô với người dưới 16 tuổi rồi. Trong trường hợp như vậy thì việc khởi tố ông Linh là việc hoàn toàn có cơ sở. Thời gian để điều tra vụ án thì hiện nay luật quy định 4 tháng. Nếu xác định có đủ yếu tố thì cơ quan điều tra sẽ cho khởi tố vụ án.”
Theo Luật sư Nguyễn Văn Hậu – Phó Chủ tích Hội Luật gia Thành phố Hồ Chí Minh, vụ việc lần này lẽ ra được khởi tố theo thời gian luật định nhưng do dư luận đang quan tâm rất nhiều và có đầy đủ chứng cứ cho thấy hành vi vi phạm và đủ yếu tố để xử lý về mặt hình sự tội dâm ô, nên sẽ không ‘chìm xuồng’ hay kéo dài như vụ ông Nguyễn Khắc Thủy trước đây.
Ngoài ra, Luật sư Hậu cũng cho rằng cần phải xử phạt thật nghiêm đối với trường hợp ông Nguyễn Hữu Linh vì vừa là nguyên Phó Viện trưởng Viện Kiểm sát Nhân dân Đà Nẵng lại vừa là đảng viên:
“Chức vụ càng am hiểu pháp luật mà càng vi phạm pháp luật, thì theo hướng các cơ quan tố tụng việc này sẽ xử lý rất nặng. Đặc biệt là đảng viên thì phải xử lý những mặt đảng viên không được làm.”
Vẫn theo Luật sư Hậu, việc tuyên án 3 năm tù giam đối với ông Nguyễn Khắc Thủy là tiền lệ để xét xử những vụ án dâm ô sau này.
Ông cũng cho rằng, nếu bị khởi tố, ông Nguyễn Hữu Linh sẽ có khả năng đối mặt với khung hình phạt từ 3 – 7 năm tù, mà nhiều khả năng sẽ là 3 năm tù, dù mức án này vẫn chưa thỏa đáng:
“Với tôi 3 năm tù vẫn là quá nhẹ so với những mất mát tinh thần cho trẻ và gia đình phải gánh chịu. Chúng tôi thấy các nhà lập pháp sẽ sửa đổi, tăng mức hình phạt đối với tội phạm này.”
Còn Luật sư Đặng Đình Mạnh lại cho rằng trong trường hợp ông Nguyễn Hữu Linh bị truy tố và xét xử hình sự về tội danh ‘Dâm ô đối với người dưới 16 tuổi’ theo điều 146 Bộ luật Hình sự, thì chắc chắc 100% ông Linh sẽ không bị truy tố ở khoản 2 có mức hình phạt nặng từ 3 năm đến 7 năm tù, mà chỉ nằm trong khoản 1, từ 6 tháng – 3 năm tù giam. Tuy nhiên, ông Linh vẫn có thể hưởng án treo:
“Trường hợp của ông Linh có rất nhiều yếu tố để ông có thể giảm nhẹ đi hình phạt và cũng có nhiều yếu tố để chuyển hình phạt, thí dụ tòa có tuyên hình phạt tù giam thì họ cũng sẽ cân nhắc để chuyển tù giam thành tù treo. Ông này có nhiều yếu tố để yêu cầu điều đó được.”
Giải thích nguyên nhân, Luật sư Mạnh nói rằng để được hưởng án treo thì phải có nhân thân tốt và có 2 tình tiết giảm nhẹ.
Vẫn theo Luật sư Mạnh, ông Nguyễn Hữu Linh có nhân thân tốt, ngoài ra, ông Linh còn hội đủ 4 tình tiết giảm nhẹ chứ không chỉ 2 tình tiết, bao gồm: người phạm tội tự nguyện bồi thường thiệt hại hoặc khắc phục hậu quả; thành khẩn khai báo, thái độ ăn năn hối cải; nhân thân tốt chưa có tiền án tiền sự, phạm tội lần đầu trong trường hợp ít nghiêm trọng; người có thành tích xuất sắc trong công tác; có nơi cư trú rõ ràng hoặc có nơi làm việc ổn định; và người phạm tội có khả năng tự cải tạo và việc cho họ hưởng án treo không gây nguy hiểm cho xã hội, không ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội...
Trường hợp của ông Linh có rất nhiều yếu tố để ông có thể giảm nhẹ đi hình phạt và cũng có nhiều yếu tố để chuyển hình phạt, thí dụ tòa có tuyên hình phạt tù giam thì họ cũng sẽ cân nhắc để chuyển tù giam thành tù treo. - LS. Đặng Đình Mạnh
Trong phiên tòa phúc thẩm của ông Nguyễn Khắc Thủy trước đây cũng đã áp dụng tình tiết giảm nhẹ do ông Thủy cao tuổi và là Đảng viên. Nhiều ý kiến tranh cãi đưa ra lúc bấy giờ cho rằng chính vì là đảng viên nên cần tăng nặng thêm bản án đối với ông.
Theo số liệu thống kê mà Bộ Công an công bố vào đầu năm nay, trên toàn quốc phát hiện hơn 1.500 vụ xâm hại trẻ em trong năm 2018. Trong đó gần 1.300 vụ là xâm hại tình dục.
Vẫn theo Bộ Công an, số liệu vừa nêu chỉ là “phần nổi của tảng băng chìm” vì rất nhiều trường hợp người nhà che giấu do tâm lý xấu hổ hoặc do hung thủ đe dọa, nên không thể thống kê chính xác.
Chị Võ Thị Cẩm Nhung chia sẻ thêm công tác bảo vệ trẻ em khi có xâm hại xảy ra hiện nay gặp nhiều khó khăn vì phía gia đình không hỗ trợ. Chị cho rằng trong trường hợp hiếp dâm thì phía gia đình sẽ làm đến nơi đến chốn. Còn dâm ô thì hiếm gia đình nào muốn giải quyết.
“Dâm ô là bởi vì chưa có tai hại gì cả thế là gia đình nhiều khi cứ muốn bỏ qua, che giấu đi. Mặc dù mình cũng đi động viên rất nhiều rằng đây là hành vi không thể chấp nhận được đối với trẻ em mà chúng ta phải lên án, bài trừ vấn đề này, nên đề nghị gia đình hợp tác. Lắm lúc mình phải tư vấn giải pháp cho họ nhưng suy nghĩ người dân lại như thế. Mình đi rất nhiều trường hợp cứ thế họ bỏ qua, chỉ khi xung quanh họ tố giác, mình đi tới tận nơi mà họ còn nói nhỏ giọt. Thậm chí có những người phản ứng lại bảo hãy để cho con cháu người ta được yên thân.”
Vì thế, theo chị Nhung, hầu như việc hình thành chứng cứ để đi đến kết luận dâm ô thường không rõ ràng minh bạch và đây cũng là nguyên cớ để người gây ra hành vi dâm ô chạy tội.