UBND Quận 3, hồi đầu tháng 6, đã tổ chức " Ngày hội nhân dân hiến đất mở rộng hẻm". Ngày hội này, được nói là nhằm mục đích "tuyên truyền sâu rộng đến hộ dân" về chủ trương hiến đất mở rộng hẻm, nhằm đạt được chỉ tiêu trong Chương trình hành động về "Chỉnh trang và phát triển đô thị trên địa bàn Quận 3".
Lãnh đạo Quận 3 thông tin cho báo chí trong nước rằng dự kiến quận này sẽ khởi công 37 dự án mở rộng hẻm mới trước ngày 1/9 năm nay. Hiện đã có 33/37 dự án có tỷ lệ trên 80% người dân đồng ý thực hiện.
Bên cạnh đó, vẫn có bốn hẻm mà đa số người dân không đồng tình hiến đất, bao gồm: Hẻm 385 Nguyễn Đình Chiểu chỉ có 32% gia đình đồng ý; Hẻm 134 Lý Chính Thắng có tỷ lệ 44%; Hẻm 62 Lý Chính Thắng có tỷ lệ 57% và Hẻm 451 Hai Bà Trưng có tỷ lệ đồng thuận là 55%.
Dù chưa đạt được đa số đồng thuận, theo truyền thông trong nước, dự kiến tháng 9 sẽ khởi công mở rộng các con hẻm này, với mục đích chỉnh trang đô thị, vệ sinh môi trường, chống ngập nước, đảm bảo về phòng cháy, chữa cháy tại khu dân cư…
Bà Hòa, hiện đang ngụ ở hẻm 385, đường Nguyễn Đình Chiểu cho RFA biết UBND quận 3 đã thuyết phục bà con trong địa bàn từ năm 2023, nhưng bà phản đối việc hiến đất mở rộng hẻm vì rất nhiều nguyên do.
Thứ nhất, theo bà Hòa, trong trường hợp hoả hoạn, con hẻm 385 chỉ dài 80m. Dây vòi rồng của xe cứu hỏa có chiều dài tới 30m. Như vậy, mỗi hẻm chỉ cần gắn chừng 2-3 vòi rồng trong hẻm như các tòa nhà cao ốc văn phòng thì có thể giải quyết được vấn đề phòng cháy chữa cháy.
Thứ hai, về vấn đề ngập nước, bà Hòa cho rằng tình trạng ngập lụt tại thành phố Hồ Chí Minh đã hơn chục năm qua mà vẫn không giải quyết được.
"Tại sao không d ù ng ngân sá ch m ở rộng hẻm để làm dự án thoát nước cho TPHCM, giải quyế t d ứt điểm tình trạng ngập nước vào m ù a mưa.
Điều này đá p ứng với nguyện vọng của người ân mong đợi đã bao nhiêu năm vì khi m ù a mưa toàn bộ nước thả i c ủa người dân TPHCM từ ống cống sẽ dâng lên tràn vào nhà dâ n, l àm hủy hoại môi trường, hư hại tài sản, vi khuẩn xâm nhậ p v ào nhà."
Thứ ba là tình trạng căn nhà bà Hòa nói riêng và một số gia đình nghèo khác nói chung đã bị xuống cấp. Nếu hiến đất, đặp bỏ diện tích trước nhà lùi vào 1 mét cũng có thể làm sập nhà:
"Nhà Tôi được xây dựng trước 1975 nên rệu rã lắm rồi, nế u c ắt mặ t ti ền nhà Tô i c ó nguy cơ bị sập thì ai s ẽ bồi thường cho toàn bộ thiệt hại về nhà và tài sản trong nhà ?
Tô i c ũng không có tiền để làm lại mặ t ti ền nhà sau khi bị thá o d ỡ, nếu mượn ngân hàng thì tôi không có thu nhậ p để trả lại tiền cho ngân hàng."
Từ những lý do nêu trên, bà Hòa đã gởi thư kiến nghị phản đối hiến đất mở rộng hẻm từ tháng 6/2023, nhưng tới nay vẫn chưa được hồi đáp. Dù ngày khởi công - theo thông tin từ báo chí nhà nước là vào đầu tháng 9 - đã cận kề, bà Hòa nói chính quyền địa phương vẫn chưa công bố các phương án hỗ trợ cho người dân như thế nào:
“Tôi nghĩ là chính quyền họ không thông báo để dân bất ngờ mà trở tay không kịp. Khi họ cho lực lượng xuống thi công thì người dân không thể phản đối được nữa.”
Chị Tình, một cư dân khác cũng sinh sống trong hẻm 385 nói với RFA rằng chị chưa nghe thông tin chi tiết từ phía lãnh đạo địa phương về ngày khởi công mở rộng hẻm. Tuy nhiên, chị Tình cho biết chị đồng ý hiến khoản 0,5 - 1 mét đất nhà riêng để mở rộng hẻm theo chủ trương.
Phóng viên RFA nhiều lần gọi điện đến UBND phường 5, quận 3 vào giờ hành chính nhưng không có ai nghe máy. Tình trạng tương tự cũng xảy ra khi chúng tôi gọi cho bà Minh Châu, phó chủ tịch UBND phường 5, quận 3.
Hiến đất mở rộng hẻm là chủ trương của chính quyền TPHCM vận động người dân tham gia từ năm 2000, đặc biệt là ở các quận trung tâm như quận 1, quận 3, Phú Nhuận…
Rất nhiều lần lãnh đạo TPHCM yêu cầu các cấp chính quyền khi thực hiện các dự án mở rộng hẻm phải lấy ý kiến của người dân, đảm bảo lợi ích hài hòa giữ các bên và phải có các phương án hỗ trợ phù hợp.
Riêng ở quận 3, ông Phan Thế Huy, trưởng Phòng Quản lý đô thị quận 3, cho biết trong giai đoạn năm 2015 - 2020, trên địa bàn quận này có 1.425 hộ dân hiến 8.053m² đất để mở rộng hẻm. Giai đoạn 2020 - 2025, chỉ tiêu đề ra là quận 3 phải mở rộng thêm 45 hẻm nữa.
*Tên các cư dân trong bài viết đã được thay đổi theo yêu cầu vì lý do an toàn.