Quyết định của Tòa án xử Khmer Đỏ tại Campuchia
Cựu bộ trưởng đặc trách các vấn đề xã hội dưới thời Khmer Đỏ bà Ieng Thirith, 79 tuổi, được tòa án xử Khmer Đỏ do Liên Hiệp Quốc bảo trợ tuyên bố quyết định trả tự do vì bà không đủ khả năng tỉnh táo, hiểu biết các thủ tục tố tụng chống lại bà.
Thông cáo như vừa nêu được công bố vào chiều ngày 18/11 khi tòa án dự kiến tiến hành mở phiên xử vụ án thứ hai hay còn gọi vụ án 002 vào ngày thứ hai, 21/11. Bà Ieng Thirith, là người phụ nữ quyền lực nhất trong chế độ Khmer Đỏ, chịu trách nhiệm về cái chết của gần 2 triệu người từ năm 1975 – 1979 thông qua tra tấn, chống lại nhân loại, gây chiến tranh, diệt chủng, đàn áp tôn giáo, bỏ đói, cưỡng bức, và lao động… Thông cáo còn nhấn mạnh, tòa sẽ không đưa bà ra xét xử trong vụ án 002 vì có bệnh mất trí ngày càng nặng.
Bà Ieng Thirith, là người phụ nữ quyền lực nhất trong chế độ Khmer Đỏ, chịu trách nhiệm về cái chết của gần 2 triệu người từ năm 1975 – 1979 thông qua tra tấn, chống lại nhân loại, gây chiến tranh, diệt chủng, đàn áp tôn giáo, bỏ đói, cưỡng bức, và lao động…<br/>
Trong vụ án 002 còn có ba bị cáo khác gồm Nuon Chea, nguyên chủ tịch quốc hội, nhân vật chủ chốt số 2. Ieng Sary, cựu bộ trưởng Ngoại giao và Khieu Samphan, nguyên là người đứng đầu Nhà nước thời
Khmer Đỏ.
Trước đó, một thông cáo dài 30 trang được công bố hôm 17/11, ký bởi năm đồng thẩm phán của tòa án xử Khmer Đỏ, đồng thẩm phán điều tra tin rằng bị cáo Ieng Thirith không đủ sức khỏe để hầu tòa vì bị chứng mất trí. Tòa án quyết định thả tự do cho bà, tuy nhiên Chánh án của Tòa án xử Khmer Đỏ ông Nil Nonn nhấn mạnh mặc dù tòa án không xét xử bà Ieng Thirith nhưng vụ án chống lại bà vẫn chưa kết thúc. Bà được tại ngoại và có tự do nhưng vẫn nằm dưới sự kiểm soát của tòa án.
Phát ngôn viên của tòa án xử Khmer Đỏ ông Neth Pheaktra cho biết thêm,
“theo thủ tục pháp lý các vụ án hình sự thì bị cáo phải có đủ khả năng tình trạng sức khỏe và tinh thần ổn định. Điều này có nghĩa bị cáo có khả năng hiểu biết về tội ác bị cáo buộc, nguyên nhân, nắm bắt được diễn biến diễn ra tại phiên tòa, có khả năng trả lời câu hỏi liên quan, hiểu biết về bằng chứng và khả năng trao đổi với luật sư bào chữa… Trong trường hợp tình trạng sức khỏe và tinh thần bị cáo không ổn đủ tỉnh táo thì họ không khả năng ra hầu tòa.”
một thông cáo dài 30 trang được công bố hôm 17/11, ký bởi năm đồng thẩm phán của tòa án xử Khmer Đỏ, đồng thẩm phán điều tra tin rằng bị cáo Ieng Thirith không đủ sức khỏe để hầu tòa vì bị chứng mất trí. Tòa án quyết định thả tự do cho bà...<br/>
Vấn đề sức khỏe bị cáo Ieng Thirith và Nuon Chea được tòa án xử Khmer Đỏ tổ chức phiên điều trần, để thẩm định từ ngày 29 tới ngày 31/8 vừa qua. Chuyên gia tâm thần John Campbell cho rằng bị cáo Ieng Thirith cần được các chuyên gia tâm lý tiếp tục theo dõi, vì bà không đủ sức khỏe và tinh thần ổn định
để có thể hầu tòa. Còn bị cáo Nuon Chea thì đọc, nghe, hiểu và tập trung được trong một thời gian dài trong quá trình phiên tòa xét xử diễn ra.
Quyết định thiếu trung thực và công bằng
Ông Chhang Youk, Giám đốc Trung tâm tài liệu Campuchia, một trung tâm nghiên cứu tài liệu liên quan chế độ Khmer Đỏ. Ông nhận xét rằng tại Campuchia chưa có trung tâm chữa bệnh tâm thần. Việc bị cáo Ieng Thirith cần có thời gian điều trị và chỉ được trả tự do theo đúng tiêu chuẩn quốc tế. Điều này, thứ nhất nhắc nhở chính phủ phải xem xét lại Trung tâm chữa bệnh tâm thần, thứ hai chính phủ đã gây lên sự không hài lòng của dân chúng. Ông giải thích rằng không chỉ bị cáo vừa nói mắc bệnh tâm thần mà có rất nhiều nạn nhân dưới chế độ Khmer Đỏ cũng đang mắc bệnh, điều này chính phủ cũng phải quan tâm đến họ.
Vẫn theo ông thì phiên xử diễn ra vào thứ hai tới sẽ là một phiên xử phức tạp nhất trong lịch sử khi các nạn nhân không thể chấp nhận. Người dân đều biết bà Ieng Thirith là vợ của bị cáo Ieng Sary, cựu bộ trưởng Ngoại giao, đồng thời là người chịu trách nhiệm cao nhất trong vụ án 002. Ông Chhang Youk yêu cầu tòa án giải thích rõ hơn mặc dù tòa muốn đạt được một yêu cầu tiêu chuẩn quốc tế và tôn trọng quyền các bị cáo.
Đây là sự giả vờ của Ieng Thirith. Chúng tôi không hài lòng với quyết định này. Chúng tôi muốn tòa án bỏ tù chung thân đối với năm bị cáo trong vụ án 001 và 002. Nếu tòa án thả Ieng Thirith thì chúng tôi nghĩ rằng sẽ không có công bằng. Không công bằng là vì một người giết người dã man mà lại được thả tự do.
Ông Chum Mey
Một cựu tù nhân sống sót tại nhà tù khét tiếng Tuol Sleng ông Chum Mey đã mô tả phán quyết thả bà Ieng Thirith là một quyết định tồi tệ cho các nạn nhân và ông hi vọng các công tố viên sẽ kháng án. Quyết định này không đúng với những gì các nạn nhân mong muốn. Nếu chuyên gia tâm lý hoặc các bác sĩ đang điều trị bà Ieng Thirith không khả năng, thì ông yêu cầu tòa tìm bác sĩ khác để theo dõi căn bệnh của bà.
Ông Chum Mey nói:
“Đây là sự giả vờ của Ieng Thirith. Chúng tôi không hài lòng với quyết định này. Chúng tôi muốn tòa án bỏ tù chung thân đối với năm bị cáo trong vụ án 001 và 002. Nếu tòa án thả Ieng Thirith thì chúng tôi nghĩ rằng sẽ không có công bằng. Không công bằng là vì một người giết người dã man mà lại được thả tự do. Tòa án đã không tìm được công lý cho các nạn nhân trong khi tòa sử dụng kinh phí hàng triệu USD.”
Ông Chum Mey nhận xét Ieng Thirith còn may mắn hơn hàng triệu nạn nhân sống sót trong thời Khmer Đỏ. Cho đến giờ này, nhiều nạn nhân không được quan tâm chăm sóc, không được chữa bệnh miễn phí và cũng có rất nhiều người mang bênh tâm thần nhưng họ đều không được sự quan tâm. Ông Chum Mey cũng cho biết ông và luật sư bào chữa các nguyên đơn dân sự trong vụ án 002 đang chuẩn bị đơn để kháng cáo.
Tòa án đã không tìm được công lý cho các nạn nhân trong khi tòa sử dụng kinh phí hàng triệu USD.
Ông Chum Mey
Ông Neth Pheaktra giải thích rằng sự quyết định của tòa án như vừa nêu không có nghĩa là bà Ieng Thirith sẽ được thả tự do và tại ngoại bây giờ. Các công tố viên có 24 giờ để kháng cáo trước khi tòa trả tự do cho bà Ieng Thirith. Tòa thượng thẩm có 48 giờ để quyết định là nên nhận đơn kháng cáo hay không. Tòa thượng thẩm có thời gian 15 ngày để xử lý đơn kháng cáo của các công tố viên.
Năm ngoái, tòa sơ thẩm của tòa án xử Khmer Đỏ xử Kaing Guek Eav hay Duch 35 năm tù cho tội ác chống nhân loại và vi phạm công ước quốc tế. Duch có trách nhiệm về cái chết của hơn 12 ngàn tù nhân tại nhà tù Tuol Sleng, mà ông đã quản lý từ năm 1976 – 1979. Tòa thượng thẩm của tòa án xử Khmer Đỏ sẽ tuyên bố bản án Duch vào ngày 3 tháng 2 năm 2012.
Quốc Việt tường trình từ Campuchia
Theo dòng thời sự:
- Thẩm phán quốc tế của Tòa xử Khmer Đỏ tuyên bố từ chức
- Một nhân chứng tuyên bố không tham gia phiên tòa xử Khmer Đỏ
- Luật sư của Nuon Chea yêu cầu thêm chuyên gia tâm lý
- Luật sư Nuon Chea kiện chính phủ Hoàng gia Campuchia
- LHQ: Campuchia đừng can thiệp Tòa án xử Khmer Đỏ
- Nạn nhân Khmer Đỏ đòi bồi thường
- HRW kêu gọi hai chánh án xử Khmer Đỏ từ chức
- Phiên xử Khmer Đỏ: vụ án 004 còn thiếu sót?
- Campuchia muốn ngăn cản tòa án xét xử Khmer Đỏ?